Em hãy cho biết các chức năng chính của hệ điều hành.
Các chức năng chính của hệ điều hành; đó là:
– Tổ chức giao tiếp giữa người dùng và hệ thống;
– Cung cấp tài nguyên cho các chương trình và tổ chức thực hiện các chương trình đó;
– Tổ chức lưu trữ thông tin trên bộ nhớ ngoài, cung cấp các công cụ để tìm kiếm và truy cập thông tin;
– Kiểm tra và hỗ trợ bằng phần mềm cho các thiết bị ngoại vi để có thể khai thác chúng một cách thuận tiện và hiệu quả;
– Cung cấp các dịch vụ tiện ích hệ thống.
Xem thêm: Em hiểu ngôn ngữ lập trình là gì?
Bạn có bao giờ thắc mắc rằng vì sao các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại lại có thể cài đặt và sử dụng các chương trình hay ứng dụng dễ dàng không? Đó đều nhờ vào hệ điều hành giúp quản lý và đáp ứng các yếu tố trên máy tính từ phần cứng cho tới phần mềm. Vậy hệ điều hành là gì? Có chức năng như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của BKHOST.
Hệ điều hành là gì?
Hệ điều hành [operating system] là một phần mềm nền tảng giúp quản lý các chương trình ứng dụng trong hệ thống máy tính bằng cách thực hiện các yêu cầu dịch vụ thông qua API.
Dịch vụ Cloud VPS Giá Rẻ chất lượng cao
BKHOST đang có chương trình khuyến mãi cực shock dành cho khách hàng đăng ký Cloud VPS Giá Rẻ:
- Giảm giá lên đến 25%.
- Giá chỉ từ 87k/tháng.
- Tặng thêm 512MB Ram.
Đăng ký ngay:
vps ssd giá rẻ
Với một số giao diện người dùng như CLI và GUI cũng được sử dụng để giao tiếp với hệ điều hành một cách trực tiếp.
Tại sao nên sử dụng hệ điều hành?
Hệ điều hành có vai trò quan trọng trong việc phát triển phần mềm máy tính, hỗ trợ giao diện người dùng và cung cấp mã để xử lý lưu trữ đĩa hay giao diện mạng. Một máy tính có phần cứng cơ bản sẽ không khả dụng đối với các kích thước khác nhau của ứng dụng làm cản trở việc phát triển phần mềm. Vì thế mà các nhà cung cấp đã lựa chọn thay thế một số tác vụ như gửi gói tin mạng, giảm tải hiển thị văn bản trên màn hình hệ thống để làm cầu nối giữa ứng dụng và phần cứng.
Phần mềm hệ thống cho phép các ứng dụng tương tác với phần cứng với số lượng tài nguyên và dịch vụ nhất định mà không cần thêm bất kỳ điều kiện nào. Quá trình này giúp tối ưu hoá thời gian và số lượng mã hoá cần phải có để xây dựng hoặc giải quyết vấn đề lỗi bất kỳ của ứng dụng mà vẫn cho phép quản lý, định cấu hình những thiết bị phần cứng của một máy tính bằng cách sử dụng một giao diện cụ thể.
Hệ điều hành sau khi cài đặt sẽ cần phải có một trình điều khiển để thực hiện các thao tác cài đặt các dịch vụ phù hợp với các thiết bị phần cứng của máy chủ. Trình điều khiển này có khả năng chuyển các cuộc gọi từ ứng dụng đến thiết bị lưu trữ thành các lệnh cụ thể.
Sau một thời gian hoạt động, hệ điều hành đã được phát triển và bổ sung nền tảng toàn diện hơn giúp xác định, cấu hình và quản lý nhiều bộ phận như phần cứng, bộ xử lý, thiết bị bộ nhớ, quản lý bộ nhớ, chipset, lưu trữ, kết nối mạng, giao tiếp cổng, VGA/HDMI/USB hay các giao diện con như PCle.
Chức năng của Operating system
Hệ điều hành sẽ đảm nhiệm 3 nhiệm vụ chính là mang đến giao diện điều khiển thông minh dựa trên CLI/GUI, khởi động và kiểm soát các hoạt động thực thi ứng dụng, định danh và kết nối sử dụng nguồn tài nguyên mà các thiết bị phần cứng cung cấp để vận hành các ứng dụng.
UI
Giao diện người dùng là thành phần quan trọng, thành phần này sẽ tạo điều kiện cho người dùng có thể thao tác và làm việc với hệ điều hành. Khi đó, bạn có thể cài đặt, cấu hình và xử lý một vài lỗi cơ bản của hệ điều hành máy tính. Có hai loại UI chính đó là CLI và GUI:
- CLI cung cấp giao diện dựa trên văn bản sử dụng bàn phím để nhập các lệnh, tham số và đối số liên quan đến các tác vụ. CLI phổ biến hơn với người dùng nâng cao và quản trị viên thực hiện các công việc như xử lý lệnh, tạo và chạy tập lệnh để thiết lập PC mới.
- GUI cung cấp giao diện dựa trên biểu tượng được cung cấp bởi các công cụ hỗ trợ như bàn di chuột, màn hình cảm ứng và thiết bị chuột. GUI được sử dụng rộng rãi với mọi người dùng bởi các thao tác tệp và ứng dụng khá linh hoạt.
Quản lý ứng dụng
Một số dịch vụ ứng dụng được cung cấp bởi hệ điều hành như:
- Hỗ trợ chia sẻ thời gian nhiều quy trình, xử lý các lỗi gián đoạn của ứng dụng, thực hiện quản lý bộ nhớ mà không làm ảnh hưởng đến ứng dụng khác hoặc hệ điều hành.
- Các API giúp người dùng tận dụng những tính năng và tài nguyên từ hệ điều hành và phần cứng. Chẳng hạn như có thể sử dụng chuột, bàn phím để nhập chương trình vào API Windows, định dạng các thành phần GUI như nút, hộp thoại, thao tác đọc tệp và lưu vào thiết bị lưu trữ.
- Với hệ điều hành đa nhiệm cho phép chạy đồng thời nhiều chương trình và có khả năng xác định các ứng dụng chạy theo thứ tự và thời gian được phép.
- Xử lý quá trình I/O nhập vào và xuất dữ liệu ra của các thiết bị như máy in hoặc cổng quay số.
- Hỗ trợ gửi thông điệp đến các ứng dụng về tình trạng vận hàng hoặc các vấn đề lỗi.
- Giúp giảm tải công việc hàng loạt.
- Hệ điều hành với khả năng xử lý song song giúp quản lý cách phân chia chương trình cho phép chúng chạy trên nhiều bộ xử lý cùng một lúc.
Quản lý thiết bị
Hệ điều hành có các tính năng quản lý thiết bị như:
- Đảm nhận vai trò xác định, thiết lập và đem lại quyền truy cập các chương trình vào các bộ phận phần cứng cơ bản trong hệ thống.
- Giúp thiết lập trình điều khiển cho phép các chương trình được hoạt động trên hệ điều hành và giúp người dùng quản lý các thiết bị một cách dễ dàng.
- Xác định chính xác các thiết bị xuất dữ liệu ra và thiết lập trình điều khiển tương ứng cho các thiết bị này.
- Hỗ trợ hệ thống sử dụng các cổng mạng, các thiết bị hỗ trợ xử lý đồ họa, các thiết bị phần cứng quản lý hệ thống và lưu trữ.
- Xác định và cấu hình thiết bị vật lý cho dịch vụ được ghi lại trong một cấu trúc tiêu chuẩn hoá như Windows Registry.
- Cập nhật bản vá và trình điều khiển định kỳ đảm bảo hiệu suất hoạt động và tối ưu hoá bảo mật.
Một số hệ điều hành phổ biến
Các hệ điều hành được phân biệt phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng của người dùng. Sau đây là một số hệ điều hành phổ biến:
Hệ điều hành đa năng
Hệ điều hành đa năng được tích hợp bởi nhiều chức năng của các hệ điều hành khác nhau cho phép chạy không giới hạn các ứng dụng trên phần cứng cùng lúc hoặc nhiều tác vụ. Có rất nhiều mẫu máy tính đã lựa chọn hệ điều hành đa năng để chạy các ứng dụng từ hệ thống kế toán đến cơ sở dữ liệu hay trình duyệt web.
Một số hệ điều hành máy tính để bàn như:
- Windows là hệ điều hành hàng đầu của Microsoft hoạt động dựa trên GUI dành cho máy tính gia đình, máy tính cá nhân và doanh nghiệp.
- Mac OS là hệ điều hành dành cho dòng máy tính và máy trạm Macintosh của Apple.
- Unix là hệ điều hành đa người dùng được viết bằng ngôn ngữ lập trình C có tính linh hoạt cao và khả năng thích ứng tốt.
- Linux là hệ điều hành miễn phí và trả phí dành cho PC với hiệu suất hoạt động tốt và linh hoạt.
Hệ điều hành di động
- Hệ điều hành di động dành cho các thiết bị giao tiếp như điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng.
- Các tài nguyên của thiết bị di động được tối ưu hóa kích thước và độ phức tạp để đảm bảo cho các ứng dụng có thể chạy linh hoạt hơn.
- Hệ điều hành di động hướng về độ nhạy và khả năng phản hồi nhanh chóng như Apple iOS và Google Android.
Hệ điều hành nhúng
- Hệ điều hành nhúng được bổ sung tính năng linh hoạt nhiều hơn, đảm bảo không xảy ra sự cố và khả năng xử lý nhanh chóng để không làm gián đoạn quá trình hoạt động của các ứng dụng.
- Hệ điều hành nhúng đi kèm với một con chip được tích hợp vào các thiết bị thực tế. Chẳng hạn như một thiết bị y tế sử dụng hệ điều hành nhúng đáng tin cậy để hỗ trợ sự sống của bệnh nhân.
Hệ điều hành mạng
- NOS – Hệ điều hành mạng cho phép các thiết bị tương tác với nhau trên mạng LAN bằng cách cung cấp các ngăn xếp giao tiếp cần thiết để hiểu các giao thức mạng nhằm tạo, trao đổi và phân tách các gói tin mạng dễ dàng hơn.
- Ngày nay, thuật ngữ NOS đã được thay thế bằng nhiều hệ điều hành hiện đại như Windows 10 và Windows Server 2019 với nhiều tính năng như mở rộng kết nối và xử lý giao tiếp mạng.
- Tuy nhiên, vẫn có một số thiết bị mạng sử dụng thuật ngữ NOS như bộ định tuyến, thiết bị chuyển mạch và tường lửa. Một số đơn vị sử dụng NOS độc quyền như Cisco Internetwork Operating System [IOS], RouterOS và ZyNOS.
Hệ điều hành thời gian thực
- RTOS – Hệ điều hành thời gian thực dành cho các đơn vị sản xuất cho phép một máy tính tương tác với thế giới thực một cách dễ dàng như FreeRTOS và VxWorks.
Ví dụ: Một đơn vị nhà máy sản xuất sẽ tạo ra vô số tín hiệu cảm biến và gửi tín hiệu vận hành van, bộ truyền động, động cơ và các thiết bị khác. Hệ thống điều khiển công nghiệp có nhiệm vụ quản lý các hoạt động này của nhà máy bằng cách phản ứng nhanh để dự đoán các điều kiện thực tế thay đổi. RTOS sẽ tự động kích hoạt mà không có hỗ trợ từ bộ đệm hay độ trễ xử lý. - RTOS có thể bao gồm các đặc điểm của hệ điều hành khác và ngược lại.
Ví dụ: Hệ điều hành đa năng có các tính năng của NOS hay hệ điều hành nhúng có các tính năng của RTOS.
Tổng kết về hệ điều hành
Dựa vào những thông tin trên, chắc bạn đã hiểu được hệ điều hành là gì. Đây là thành phần rất quan trọng và có thể coi như đây là bộ não của cả một hệ thống máy tính. Hãy lựa chọn cho mình một hệ điều hành thật phù hợp để tiện cho việc sử dụng nhé.
Nếu bạn có thắc mắc về hệ điều hành hoặc muốn tìm kiếm thêm nhiều thông tin hữu ích khác về lĩnh vực công nghệ thông tin, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.
P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.
Mua domain và hosting tại BKHOST
BKHOST là một trong những nhà cung cấp dịch vụ domain và hosting uy tín nhất tại Việt Nam.
Rất nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn đang chờ bạn. Đăng ký ngay hôm nay:
nhà cung cấp tên miền
2022-07-11