Truyền thuyết về “gót chân A-sin”
Tượng Achilles tại Achilleion, Corfu.
A-sin vốn là con trai của nữ thần biển Thetis và vị vua Hy Lạp người trần Peleus. Ngay ngày chào đời, chàng đã được tiên tri là sẽ chết trong chiến trận kinh hoàng. Vì không muốn điều bất hạnh xảy đến cho con trai mình, sinh con xong, nữ Thần Thetis liền đem A-sin đến dòng sông Styx, nhúng con vào dòng sông huyền nhiệm Styx này. Chính nhờ vậy mà con bà – Achilles [A-sin] hầu như trở thành bất tử.
Cha và mẹ của A-sin trong tác phẩm: “Đám cưới của vua Peleus và nữ thần sông Thetis”. Họa sĩ: Hendrick Van Balen.
A-sin với điểm yếu ở gót chân
Styx vốn là dòng sông phân ra ranh giới rõ ràng là âm phủ và trần gian, nằm dưới quyền cai quản của thần Hades. Nhưng tiếc thay mẹ của A-sin, nữ thần sông Thetis lại chưa kịp nhúng đôi chân của cậu xuống sông, do đó toàn bộ cơ thể của chàng đều là mình đồng da sắt, duy nhất chỉ còn có gót chân vẫn là của người trần yếu ớt, chưa kịp tôi luyện.
Nữ Thần biển Thetis đang ngâm A – sin vào dòng sông Styx để tôi cho con trai mình trở thành mình đồng da sắt. Ảnh qua: songmoi.net.
Vua Peleus nhìn thấy nữ thần Thetis cầm gót chân Achinlles nhúng con vào dòng sông huyền nhiệm Styx, đã tưởng nhầm là vợ có ý hại con, ngài hết sức tức giận, nên tuốt kiếm xông ra. Nữ thần Thetis cũng không ở lại giải thích cho chồng mình hiểu lý do và cũng không kịp nhúng nốt gót chân Achilles xuống nước mà bỏ ngay về thủy cung.
Đây cũng là nguyên nhân vì sao mà gót chân của A – sin lại trở thành điểm yếu của chàng, vì nữ Thần biển chưa kịp tôi nốt phần gót chân còn lại của A – sin trở thành mình đồng da sắt.
Từ đây mới có câu ví von ‘Gót chân A-sin’ để nói đến điểm yếu của một dũng sĩ bách chiến bách thắng, dù hoàn hảo đến đâu vẫn có những điểm yếu chết người đó.
Kỹ năng chiến đấu phi thường của A-sin
Mẹ Asin, nữ thần Thetis mang khiên đến cho con trai mình. Tranh sơn dầu của họa sĩ Benjamin West [1806].
Mẹ Asin, nữ thần Thetis đang an ủi con trai. Tranh sơn dầu của Họa sĩ Giovanni Battista Tiepolo.
Ngoài sức mạnh phi thường của dòng máu đang chảy có một nửa là Thần linh, Asin còn rành về các kỹ năng ở ngoài đấu trường. Chàng còn được rút ống xương chân và thay vào đó là xương của người khổng lồ để biến thành người chạy nhanh nhất Hành tinh.
Bên cạnh đó A-sin còn được thay gan sư tử và tim của gấu để giúp chàng trở thành người quả cảm, không biết sợ trời sợ đất là gì. Khi tấn công thành [Troy] Tơ-Roa, A-sin đã đánh bại hoàng tử Hector, giết chết 7 người con của vua Priam và hạ gục nữ hoàng Amazone…
Tác phẩm: Dũng sĩ Archilles [A- sin] chiến thắng Dũng sĩ Hec-to trong trận chiến thành Tơ Roa Huyền thoại. Họa sĩ Tây Ban Nha: Rafael Tejeo [1800-1856].
Asin chiến thắng trở về kéo lê Hector bại trận.
Achilles & Agamemnon – Tranh của Giovani Batitsta Gaulli.
Nhưng chính khả năng phi thường và sự kiêu ngạo của Achilles lại là con dao hai lưỡi. Chính chàng đã khiến cho Thần linh nổi giận và kết quả là bị Thần mặt trời Apollo mách điểm yếu chết người của mình cho hoàng tử Paris dùng cung tên phi qua gót chân giết chết.
Tử chiến thành Tơ – roa và câu chuyện điểm yếu chết người của A-sin
Đích thân Odysseus phải giả làm gái và đến cung điện của Lycomedes để thuyết phục A-sin ra chiến trường. Ảnh qua Mythman.com.
Khi A-sin trở thành một chàng trai tuấn tú cũng là lúc trận chiến thành Troy diễn ra.
10 năm trời hai bên giao chiến nhưng bất phân thắng bại. Cuối cùng, đích thân Odysseus phải giả làm gái và đến cung điện của Lycomedes để thuyết phục A-sin ra chiến trường.
Trong trận chiến, do được thần Apollo tiết lộ điểm yếu của A-sin nên hoàng tử Paris [con trai của vua Priam của thành Troy] đã nhắm mũi tên độc vào gót chân A-sin mà bắn. Bị mũi tên thần tốc của hoàng tử Paris nhắm trúng gót chân của người phàm, A-sin đã tử trận theo như lời tiên tri đã định.
Bức tranh sơn dầu ‘Cái chết của Asin’ với mũi tên đâm vào gót chân chàng dũng sĩ. Tranh vẽ bởi họa sĩ Gavin Hamilton.
Gót chân Asin trải qua thời gian, dường như vẫn luôn là bài học cảnh tỉnh cho hậu thế, để không ai ngủ quên trên chiến thắng, trong sự kiêu ngạo, đừng để sự kiêu căng dẫn đến bi kịch của mình giống như bài học ‘gót chân A- sin’ vậy.
Là một trong những truyền thuyết hay nhất hành tinh, hình ảnh dũng mãnh của chàng hoàng tử A – sin và sự ngã gục đau thương của chàng vẫn còn sống mãi với thời gian.
Quân Hy Lạp sau khi chiếm được thành Tơ-Roa đã làm lễ tang cho A-sin một cách trọng thể. Còn về phần hoàng tử Paris, người này về sau cũng tử trận bằng chính mũi tên đã bắn vào gót chân của A-sin.
Có thể tóm tắt câu chuyện như sau: Gót chân Achilles đã trở thành câu ngạn ngữ nổi tiếng nói về điểm yếu chí tử của mỗi con người. Theo thần thoại Hy Lạp: Achilles là con trai của Peleus [vua Hy Lạp, một người trần, một chiến binh mạnh mẽ] với Thetis [nữ thần biển cả]. Chàng sở hữu một sức mạnh phi thường do là một á thần nhưng không thể bất tử như người mẹ của mình. Khi mới hạ sinh, nữ thần Thetis nhận được một lời tiên tri rằng con trai của bà sẽ qua đời trong một trận chiến, nên bà đã cầm gót chân nhúng thân thể Achilles vào nước Styx - con sông của sự bất tử vĩnh hằng. Vua Peleus nhìn thấy vậy, đã tưởng nhầm là vợ có ý hại con, ngài hết sức tức giận, nên tuốt kiếm xông ra. Nữ thần Thetis cũng không ở lại giải thích cho chồng mình hiểu lý do mà bỏ ngay về thủy cung trong khi chưa kịp nhúng hai gót chân của con xuống nước. Kể từ đó, Achilles vừa có sức mạnh thần thánh bất khả chiến bại vừa có thân thể mình đồng da sắt có thể miễn dịch mọi đao kiếm trên đời - ngoại trừ một điểm yếu duy nhất là gót chân, nơi không được nhúng vào nước thần và vẫn còn là da thịt phàm nhân. Cuối cùng, trong Chiến tranh thành Troia, Achilles chết vì bị mũi tên của Paris [có thể là tên độc] bắn trúng gót chân dưới sự giúp đỡ của thần Apollo.
Cũng vì thế, trong y học gân của cơ dép bám vào gót chân được gọi là "gân Achilles" vì khi bị đứt gân này người ta không thể đi lại được. Ngày xưa khi bắt được những tên kẻ trộm, người ta trừng phạt bằng cách cắt đứt "gân Achilles" của chúng để chúng không thể đi ăn trộm được nữa cho dù chúng có nhiều thủ đoạn và sức mạnh như Achilles..
Nguồn: //www.dkn.tv/nghe-thuat/vi-sao-nguoi-ta-thuong-noi-diem-yeu-cua-mot-nguoi-la-got-chan-a-sin.html
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Gót chân Achilles là một biểu thức phổ biến được sử dụng để chỉ điểm yếu hoặc điểm yếu của một cá nhân hoặc vật . Gót chân Achilles là điểm mà người đó cảm thấy mong manh nhất, không có đủ quyền kiểm soát để kiểm soát một tình huống nhất định.
Gót chân Achilles là một biểu thức có thể được sử dụng trong các bối cảnh khác nhau, chỉ ra điểm yếu của một người, sự vật, tổ chức, dự án, v.v. Ví dụ: José không được thăng chức từ công việc của mình, vì gót chân Achilles của anh ta là ma túy.
Gân Achilles
Mặt khác, trong những năm gần đây, thời trang được sinh ra để luyện tập thể thao và có một cuộc sống khỏe mạnh, hay như một số người gọi đó là cuộc sống thể dục. Một trong những chấn thương thường gặp nhất là chấn thương gân Achilles hay "bệnh gân" , gân này nối với xương bắp chân với xương gót chân, và được sử dụng để đi bộ, chạy và nhảy. Do đó, tải quá mức trong khi tập thể dục có thể gây rách hoặc vỡ gân.
Một khi vấn đề này đã được phát hiện và các yếu tố nguy cơ có thể đã được xác định, một điều trị dựa trên phục hồi chức năng, kéo dài, dùng thuốc và điều độ trong các hoạt động thể thao bắt đầu. Một khi các phương pháp điều trị trước đó đã hết, và nếu không có cải thiện, phẫu thuật phải được thực hiện.
Gót chân Achilles và thần thoại Hy Lạp
Theo thần thoại Hy Lạp, Achilles là con trai của Vua Peleus và Thetis, nữ thần biển cả của Hy Lạp. Khi Achilles được sinh ra, một chiến binh vĩ đại, mẹ của anh, Thetis đã cố gắng làm cho anh ta bất tử bằng cách nhấn chìm anh ta trong vùng nước của sông Styx. Nhưng, mẹ anh đã giữ anh bằng gót chân phải để đắm mình vào hiện tại và do đó, điểm đó trở nên dễ bị tổn thương, là khu vực duy nhất mà Achilles có thể bị thương.
Achilles đã chiến thắng nhiều trận chiến trong Cuộc chiến thành Troia. Sau khi giết Héctor và kéo xác anh ta qua thành Troia, anh trai của Héctor, Paris, đã đâm một mũi tên vào gót chân của chiến binh Achilles, khiến anh ta chết.
ANH PHÓ trả lời: Em Hảo thân mến,
“Gót chân A-sin” [Achilles’heel] là thành ngữ phương Tây bắt nguồn từ thần thoại Hy Lạp. Ngày nay trong văn chương, trên báo chí, thành ngữ này được sử dụng rất phổ biến để chỉ “nhược điểm chết người” của một cá nhân, tổ chức.
A-sin [Achilles] là con thứ bảy của một vị anh hùng - vua nước Hy Lạp là Pêlê [Péleus] và nữ thần biển Thêtix [Thétis]. Thần Thêtix hết lòng chăm sóc con, muốn cho con mình [A-sin] trở thành người bất tử để sánh vai với các vị thần. Nhưng một vị nữ thần [Thêtix] lấy một người trần thế [Pêlê] thì không thể nào sinh ra được đứa con bất tử. Để thực hiện ý muốn của mình, thần Thêtix đem A-sin tôi vào nước của dòng sông âm phủ Xtích [Styx]. A-sin trở thành “mình đồng da sắt”, gươm giáo đâm không thủng được. Nhưng tiếc thay khi tôi con vào nước sông âm phủ Xtích, bà đã sơ ý không tôi chỗ gót chân của A-sin là nơi bà cầm dốc thân hình A-sin nhúng xuống nước. Thành thử chỉ có chỗ đó là có thể bị đâm thủng và A-sin có thể chết vì chỗ đó.
Bức tượng A-sin nổi tiếng tại Achillion Gardens. Ảnh: sưu tầm
Tôi con vào nước cho trở thành bất tử rồi để yên tâm, bà lại đem A-sin tôi vào lửa. Thấy vậy, Pêlê liền giằng lấy đứa con. A-sin thoát chết nhưng xương mắt cá chân bị cháy. Sau nhờ thần Khirông [Xăngtor Khirông] thay cho cái mắt cá chân bị cháy nên về sau A-sin chạy rất nhanh không ai sánh kịp. Đến khi trưởng thành, A-sin trở thành một dũng sĩ tài ba toàn diện không ai bằng.
Đến khi cuộc chiến tranh thành Tơroa [Troy] bùng nổ giữa người Hy Lạp và thành Troy, A-sin trở thành một vị tướng Hy Lạp không ai địch nổi. Nhưng trong trận chiến, A-sin đã có hành vi xúc phạm đến thần Apôlông [Apollo] nên vị thần này đã dùng phép mầu khiến một mũi tên bay đến cắm phập vào gót chân của A-sin - nơi duy nhất trên cơ thể chàng có thể bị tổn thương… Đang chiến đấu, A-sin bỗng thấy đau nhói nơi gót chân. Chàng thu hết sức đưa tay rút mũi tên ra rồi ngã gục xuống đất chết… Em có thể tìm đọc rõ hơn chuyện này trong sách Thần thoại Hy Lạp, Nguyễn Văn Khỏa, NXB Văn học.
Về sau, người phương Tây dùng thành ngữ “Gót chân A-sin” để chỉ nơi hiểm yếu, nhược điểm của một con người, một tổ chức hay một lực lượng nào đó. Đánh trúng vào “gót chân A-sin” là đánh trúng vào điểm huyệt hiểm yếu nhất để hạ gục địch thủ của mình. Ngày nay, điển tích này đã trở thành thành ngữ của loài người trên khắp thế giới để diễn ý “nhân vô thập toàn”. Một con người dù hoàn hảo đến đâu vẫn có vài nhược điểm. Và chính nhược điểm nhỏ ấy có thể dẫn người ta đến thất bại hoàn toàn.
Trong bóng đá cũng như trong cuộc sống hằng ngày, mỗi người, mỗi tổ chức cần biết và để ý đến “gót chân A-sin” của mình, em ạ.
Thân chào.
[Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM tháng 7-2010]