Chúng ta chắc còn nhớ hai chiến thắng vẻ vang liên tiếp của đội tuyển robocon Việt Nam,hay những tấm huy chương vàng,huy chương bạc từ những môn Olympic Toán, Lý, Hoá, Sinh, trong những giải thể thao hàng đầu của châu lục và thế giới .Đó là một tấm gương gần gũi, rõ ràng mà thanh thiếu niên cần noi theo. Tôi xin được nhắn nhủ các bạn thanh thiếu niên, học sinh: “Hãy học tập để nắm lấy tri thức vì tri thức là sức mạnh. Có tri thức, các bạn như đứng trên vai những người đi trước để cao hơn người khác. Hãy phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chấp nhận và vượt qua thử thách, bởi không có người thất bại, chỉ có người không biết cố gắng mà thôi”. Và chắc hẳn ai trong chúng ta đều biết những Enstein, Môza, Đác-uyn,… Tất cả họ đều là những người sống có lý tưởng cao đẹp, tất cả đều làm nên điều vĩ đại và được lưu danh muôn thuở. Như mục đích “ra đi tìm đường cứu nước, hi sinh cuộc đời vì cách mạng, vì dân tộc “ của Bác. Đó là một minh chứng rất cao đẹp!Nhưng hiện nay,một bộ phận lớn thanh niên lại không suy nghĩ được như thế. Họ sống hờ hững với những gì diễn ra xung quanh, sống theo quan niệm: “Được đến đâu thì hay đến đó”, “Nước đến chân mới nhảy”. Tuổi trẻ ngày nay có nhiều thời gian để dành cho tình yêu nên có lẽ họ không thể nhận ra những hạnh phúc mà họ đang có mà chỉ toàn nhìn thấy sự khổ đau trong tình yêu, phải chăng tuổi trẻ ngày nay khi đã được đáp ứng quá đầy đủ về vật chất lẫn tinh thần thì dần trở nên ích kỷ hơn. Chỉ biết nghĩ cho riêng mình.Và mục tiêu của phần lớn các bạn trẻ ngày nay là phải thật thành công trong cuộc sống, khẳng định được vị trí của mình trong xã hội; kiếm thật nhiều tiền để có thể thỏa mãn nhu cầu của cuộc sống của riêng mình.Trong khi rất nhiều người đang cố gắng đóng góp một phần công sức nhỏ bé của mình mong muốn một xã hội tốt đẹp hơn thì lại không ít người lại tỏ ra rất hờ hững với những gì đang diễn ra cho đất nước mình. Thật đáng buồn cho một tương lai đất nước!Các bạn luôn mong muốn mình sẽ là người tài giỏi nhưng lại không có được một lý t ưởng cho riêng mình,thì cuộc đời bạn s ẽ trôi về đâu ? Hãy tưởng tượng mà xem: một thanh niên sống không mục đích, không có định hướng, học tập chỉ do ba me gượng ép ; chàng ta chẳng hề ham thích những lựa chọn ấy và cũng chẳng hề thich học những môn học ấy; rồi cậu rớt đại học, thất nghiệp [chẳng ai nhận những người không có học vấn cả, dù cậu đã qua các năm trung học rồi nhưng với tinh thần thiếu ý chí thì xét lại cậu cũng chẳng đủ sức cho công việc]…không có tiền câu đâm ra vòi vĩnh bố mẹ[tuy nhiên vẫn có một số người tốt, không phạm phải những sai lầm này]…tiêu xài tiền, rồi đủ các thói hư, tật xấu. Cuối cùng chàng thanh niên ấy đã kết thúc cuộc đời trong nhà tù hoặc trên giường bệnh sau bao năm ăn chơi, nghiện ngập. Đó là ví dụ về một con người không có lý tưởng sống. Còn những người sống có mục đích nhưng lại là mục đích tầm thường như ăn no mặc ấm, hạnh phúc gia đình, kiếm được nhiều tiền, cưới vợ đẹp,…Những người này vì lợi ích của bản thân, họ dễ dàng làm bạn với cái ác và sẽ phạm tội. Chúng ta thường đọc thấy trên báo công an hay thấy trên Tivi những tin liên quan đến ông này bà nọ có chức vụ, lạm dụng quyền hạn để trục lợi; hay những nhóm tội phạm, nhất là các nhóm thanh thiếu niên trẻ cướp giât, phạm tội… để kiếm tiền ăn chơi hay những thanh niên, học sinh [kể cả người lớn] ghiền chơi games đến mê mệt! Tất cả, những người sống không có mục đích và những người có mục đích tầm thường đều có kết quả không tốt.Tóm lại,thanh niên chúng ta cần phải biết và tạo cho mình một lý tưởng sống cao đẹp,vì mọi người,vì quê hương đất nước. Bản thân mỗi chúng ta hãy tự nhìn lại cách sống của mình để hướng đến tương lai t ươi sáng. Cuối cùng xin kết thúc bằng lời của chiến sĩ cách mạng, một người cộng sản trẻ tuổi, một nhà văn, một anh hùng thời vệ quốc Xô Viết vĩ đại, Paven Copsagine trong tác phẩm Thép đã tôi thế đấy [tác giả Nikolai Ostrovsky]: “Cái quí nhất của con người là cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và đớn hèn của mình, để đến khi nhắm mắt xuôi tay, mà có thể nói rằng: Tất cả đời mình ta đã cống hiến cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người. Và ta phải sống gấp lên mới
Cuộc đời con người có lúc thăng, lúc trầm, lúc thế này, lúc thế kia nhưng cốt cách của con người lúc nào cũng có, bạn phải có trách nhiệm hoàn thành kiếp nhân sinh của mình, mà người Nga gọi là bạn phải tự cho thấy bạn là loại thép nào, xứng với "Thép đã tôi thế đấy" không.Những người nỗ lực lao động của họ mang lại nhiều giá trị lớn lao cho xã hội sẽ luôn luôn thấy mãn nguyện về mình, được người đời đề cao, ngưỡng mộ. Để làm được điều lớn lao, những người đó phải chọn được lẽ sống đúng cho mình, và sống phải lẽ theo lẽ sống ấy, không bị những điều vô nghĩa, những cạm bẫy, những điều xã hội không mong muốn làm tha hóa... Mỗi thời đại, các cá nhân có cách lựa chọn lẽ sống riêng, không bao giờ là muộn nhưng thường là ở lứa tuổi thanh niên, trung niên. Nếu nghĩ về lẽ sống, bạn có thể tìm từ 3 nguồn ý nghĩa cơ bản của đời người: thành tựu trong công việc, sự quan tâm chăm sóc đối với những người thân yêu và lòng can đảm khi đối mặt với những thời khắc, những nhiệm vụ lớn lao, khó khăn, cam go, nghiệt ngã của cuộc sống cá nhân, cuộc sống đồng loại. Nhưng gần đây, bạn trẻ sống lơ lửng, không mục đích, không chỗ bám vào một lẽ sống rõ ràng. Ai ai cũng nói mình dám nói, dám làm, dám sống, dám chơi... nhưng cụ thể Lẽ sống của họ là gì? Ước mơ, hoài bão, lý tưởng của họ đối với bản thân mình, với lợi ích chung, sự tiến bộ của xã hội, cái tôi trong cái chúng ta của xã hội và hy sinh bản thân vì cái chung để xã hội đi lên... Giản Tư Trung, chuyên gia đào tạo doanh nhân có nói "Lẽ sống giống bánh lái của cuộc đời. Con người không có lẽ sống giống như con thuyền không có bánh lái, chẳng biết đi đâu, về đâu". Sống để làm gì? Nếu xác định được mục đích, bạn sẽ sống khác đi và cuộc sống của bạn cũng sẽ khác. Anh Trung trong một bài trình bày của mình có diễn giải về lẽ sống như sau: "Một người không có ước mơ sẽ có cuộc sống giống thực vật. Trong xã hội, nhiều người không may phải nằm bất động trong bệnh viện nhưng không sống thực vật vì họ từng ngày, từng giờ, từng phút, từng giây vẫn đang quyết tâm đấu tranh với bệnh tật để cứu lấy sinh mạng của mình. Họ có ước mơ và niềm tin khỏi bệnh. Nhưng ngược lại, có những người khỏe mạnh lại "bất động" về tâm hồn. Ấy là khi họ không xác định được cho mình phương hướng và mục đích sống. Vì vậy, người trẻ hãy luôn thường trực câu hỏi: Mình phải dùng cuộc sống này vào việc gì?" Bài 1: Lẽ sống Bài 2: Thơ Đạo Phật
[Thơ Đặng Hải]Lẽ sống tình đời sống khắp nơiSống đời có ích tệ sống chơiAi làm trăm sự cho ta sốngCớ sao tham sống chỉ hại đờiLẽ sống tình đời sống khắp nơiSống đẹp xem ai quyết xây đờiTự tránh xa hoa nơi đàng điếmTrần thế không nên sống ham chơiVui sao sống đẹp mãi sáng ngờiGhi dấu sáng danh nghĩa tình đờiNhân văn ghi chép thiên niên kỷNghĩa tình cao cả với con người.
Bài 3: Thơ Tự Sự
[Nguyễn Quang Vũ]Dù đục dù trong, con sông vẫn chảyDù cao dù thấp, cây lá vẫn xanhDù người phàm tục hay kẻ tu hànhVẫn phải sống từ những điều rất nhỏTa hay chê rằng cuộc đời méo móSao ta không tròn ngay tự trong tâmĐất ấp ôm cho mọi hạt nảy mầmNhững chồi non tự vươn lên tìm ánh sángNếu tất cả đường đời đều trơn lángChắc gì ta đã nhận ra taAi trong đời cũng có thể tiến xaNếu có khả năng tự mình đứng dậyHạnh phúc cũng như bầu trời này vậyKhông chỉ dành cho một riêng ai!
Bài 4: Thơ Sống - Chết
[Đặng Văn Bá làm nhân cái chết Tây Hồ Phan Châu Trinh]SỐNGSống dại mà chi sống chật đời!Sống xem Âu Mỹ hổ chăng ai?Sống làm nô lệ cho người khiến,Sống chịu ngu si để bạn cười!Sống tưởng công danh không tưởng nước,Sống lo phú quí chẳng lo đời.Sống mà như thế đừng nên sống,Sống dại sinh chi đứng chật đời.CHẾTChết mà vì nước, chết vì dân,Chết đấng nam nhi trả nợ trần.Chết buổi Đông Chu, hồn thất quốc,Chết như Tây Hán lúc tam phân.Chết như Hưng Đạo, hồn thành thánh,Chết tựa Trưng Vương, phách hóa thần.Chết cụ Tây Hồ danh chẳng chết,Chết mà vì nước, chết vì dân.
Bài 5: Thơ Nguyễn An Ninh
SỐNGSống mà vô dụng, sống làm chiSống chẳng lương tâm, sống ích gì?Sống trái đạo người, người thêm tủiSống quên ơn nước, nước càng khi.Sống tai như điếc, lòng đâm thẹnSống mắt dường đui, dạ thấy kỳSống sao nên phải, cho nên sốngSống để muôn đời, sử tạc ghi.CHẾTChết sao danh tiếng vẫn còn hoàiChết đáng là người đủ mắt taiChết được dựng hình tên chẳng mụcChết đưa vào sử chứ không phaiChết đó, rõ ràng danh sống mãiChết đây, chỉ chết cái hình hàiChết vì Tổ quốc, đời khen ngợiChết cho hậu thế, đẹp tương lai.Bài 6. Sống với Chết
[Trần Nhuận Minh]
Sống ao ước muốn mong mọi thứChết một đồng một chữ không theoThế gian cái sướng, cái nghèo
Cái danh, cái lợi là điều mộng mơ
Sống được những phút giây thoải máiKiếp con người được lãi thế thôiBao nhiêu những phút vui cười
Ấy là phần thưởng mà trời ban cho
Sống với những buồn lo ngày thángSống nhọc nhằn với sáng hôm maiNhịn ăn, nhịn mặc, nhịn chơi
Thật là cuộc sống phí hoài biết bao
Cái chết kia, ai nào đã thoátSố mệnh, trời định đoạt, ai hayĐược vui, hãy biết hôm nay
Vì đời những cái rủi, may bất thường
Phúc với họa, đôi đường ai biếtTạo điều vui, tiêu diệt ngàn sầuChẳng nên mong quá sang giàu
Tháng ngày mải miết đâm đầu đổ đuôi
Cho mệt xác để rồi cũng chếtLãi trên đời là biết sống vuiNghèo mà lòng dạ thảnh thơi
Còn hơn giàu có suốt đời lo toan
Chỉ tại bởi lòng tham ra cảThành cuộc đời vất vả quanh nămÓc đầu suy nghĩ chăm chăm
Đôi tay chỉ muốn quắp năm, vơ mười
Sao không nghĩ kiếp người là mấy
Gương thế gian trông thấy rõ ràngSống thời tích trữ bạc, vàng
Sống thời tay trắng không mang được gìCòn được sống, tiêu đi là lãiChết thiệt thòi, vừa dại, vừa nguBản thân chỉ biết có thu
Chi ra lại sợ không bù được ngay
Thành cuộc sống tháng ngày đầy đọaMiệng có thèm cũng chẳng dám ănLòng còn đo đắn băn khoăn
Những cân nhắc chán lại dằn xuống thôi
Sao chả biết con người là quýSống coi tiền như vị thần linhĐể tiền sai khiến được mình
Thật là hèn hạ đáng khinh, đáng cười
Trong vạn vật con người là quýCủa làm ra còn mất như chơiChỉ duy có một con người
Tan ra là hết muôn đời còn đâu?
Bài 7. SỐNG
[Long Giang Tử]
Sống vì chính nghĩa nên ráng sốngSống bao lâu không uổng công sinhSống làm đất nước thanh bình
Sống vì dân tộc quên mình lợi danh
Sống như thế sống thành muôn tuổiSống thơm danh, thác gọi anh hùngKhông tham nghìn tứ muôn chung
Sống nghèo, sống cực mà lòng thanh cao
Sống để nói những câu đạo đứcAn ủi người cơ cực lầm thanVăn chương tô điểm giang san
Chết rồi vẫn sống muôn ngàn năm sau
Nhưng có kẻ sống thừa sống thảiSống mà không đường lối lập trườngSống vì tiền của bất lương
Sống trên vật chất phô trương lợi quyền
Sống ngu dốt cầu yên nương tựaSống làm thân trâu ngựa cho ngườiSống vì danh lợi... ôi thôi!
Sống chi nhục nhã muôn đời chúng khính
Bài 8: Dòng đời
[Thơ Đinh Văn Nhã]
Dòng đời lúc nổi lúc chìmLúc phiêu dạt, lúc có mình không taLúc đời ngoạn mục thăng hoaLúc cay, lúc đắng, lúc xa, lúc gầnLúc thắng, lúc bại, khổ thân!Lại có lúc sang đúng chiều chiều sai
Ngày mai lại đúng
Có lúc nằm mơ mong thoát kiếp dại khờLại có lúc không biết sống đến maiMà dành củ khoai đến mốtKhi vinh, khi nhục nên phải biết sống căn cơ
Như âm dương nghịch cảnh đợi chờ
Cho nên muốn trọn kiếp ngườiPhải tu thân tích đức, phải nuôi chí bềnKhổ công rèn luyện mới nênDòng đời hết đục trong liền mênh mông.Trôi vào bất tận biển Đông
Dòng đời sáng mãi trong ngần vinh quang!
Bài 9:Thành Công
[Ralph Waldo Emerson, 1803-1882]
Bạn ơi! biết cười luôn, biết yêu nhiềuĐược người đời kính trọngĐược con trẻ yêu mếnĐược phê bình là ” tạm được”
Chịu đựng được cái đau bị bạn bè phản bội
Biết thưởng thức cái đẹpBiết tìm ra cái tốt nhất nơi người khác;Biết cống hiến hết mìnhĐể lại cho đời một cái gì tốt hơnVí như nuôi con cái nên ngườiHoặc vun xới một mảnh vườn tốt tươiHoặc xã hội được cái thiện;Đã chơi say mê và cười thoải mái
Và ca hát vang lừng
Biết đã giúp một cuộc đời được dễ thở hơnVì mình đã làm đã sống…Bạn ơi, như vậy là đã thành công!
[TS. Phùng Liên Đoàn dịch]
Bài 10: Tự Nguyện
[Thơ Trương Quốc Khánh]Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắngNếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dươngNếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấmLà người, tôi sẽ chết cho quê hươngLà chim, tôi sẽ cất cao đôi cánh mềmTừ nam ra ngoài bắc báo tin nối liềnLà hoa, tôi nở tình yêu ban sớmCùng muôn trái tim ngất ngây hoà bìnhLà mây, theo làn gió tung bay khắp trờiNghìn xưa oai hùng đó tôi xin tiếp lờiLà người, xin một lần khi nằm xuống
Nhìn anh em đứng lên phất cao ngọn cờ
[2013]
.
Bài 11: Tuổi hai mươi: làm gì đây?
[Tạ Quang Bửu]
Hai mươi năm nay, cơm ta ăn ta không đi cày,
Đường hầm và cầu ta không đắp không xây,
Hai mươi năm nay ta nhắm mắt ta đi theo thầy,
Chữ nghĩa dùi mài, đói kẻ khác, ta mâm đầy!
Khoan! Khoan dô khoan! Khoan dô khoan! Khoan dôôô... Khoan!
Non sông ai đắp, ai giữ gìn mới có ngày nay?
Nay ta hai mươi ta vác cuốc ta xin đi cày
Lam lũ bùn lầy với đất nước với dân này!
Tìm đường sống! Tìm đường sống! Tìm đường sống...!
Trời vừa sáng, tuổi hai mươi, đất vẫn tươi! Máu anh hùng...!
Tìm đường sống...! Tìm đường sống...!
[2013]
.
Bài 12: Một lời cảm ơn
[Sưu tầm]
Là con người cần có một tấm lòngĐể trải rộng trao cuộc đời trước mặtĐể ý chí luôn lớn hơn vật chất
Để chúng ta sống chân thật bên nhau
Nếu chẳng may ai hoạn nạn nơi đâuĐừng nghĩ rằng tiền sẽ mua được hếtĐừng mặc cả bán cuộc đời, cái chết
Hãy nhớ: đồng tiền bạc trắng hơn vôi
Vật chất nào đổi được tấm lòng ngườiGiữa đời thường bon chen và gấp vộiCầm bát cháo, khắc lời ông cha nói
Bước lên bờ lưu luyến bến đò xưa
Được ai giúp xin đừng quên gửi thưaMột lời đáp là ngàn vàng cao giáCùng ánh mắt sẽ thay cho tất cả
Trước một tấm lòng ta hãy nhớ: Cảm ơn!
Cảm ơn, Thank you, děkuji, спасибо, Merci, 谢谢 [xièxie]
.
Bài 13: Tình yêu cuộc sống
[Nguyễn Tất Thịnh]
Xem bài hát...
Bài 14: Nghĩ đầu năm Hợi
[Phùng Hồ]
Đã sắp chết vẫn còn chưa biết sống!
Sống làm gì và phải sống ra sao?
Sống như chim bằng đôi cánh trên cao
Hay như lợn chỉ dựa vào cái máng?
.
Tỷ tỷ người đã chết rồi, đã sống,
Biết bao người trăn trở giống như ta
Biết bao nhiêu chữ nghĩa đã tuôn ra...
Chữ chưa ổn vẫn chính là chữ SỐNG!
[1/1/ Kỷ Hợi - 5/2/2019]
.
.
Bài 15: Chúc Tết năm Hợi
[Thợ Rèn]
.
Năm mới, xin chúc nhau sức khỏe,
Và chúc nhau vui vẻ, bình an,
Cũng là phong tục Việt Nam:
Năm mới, không bàn những chuyện dở hơi!
.
Nói đi, cũng có lời nói lại,
Ta bình xem phải trái thử coi!
Cái may, ta đã chúc rồi,
Bây giờ, to nhỏ đôi lời cùng nhau…
.
Nên chăng, có vài câu phản chúc,
Chỉ rõ ràng: xanh, lục, trắng, đen...
Không chúc loại người hiền, cổ lỗ,
Ngồi trên tòa, rụt cổ, khoanh tay,
Lập trường: thịt bụng bầy nhâỳ,
Đằng đông cũng gật, đằng tây cũng ừ!
.
Không chúc anh quân sư Gia Cát,
Việc gì cũng phó mát tiên tri,
Bách khoa, chả thiếu môn gì,
Cuối cùng, thầy bói chung quy đoán mò!
.
Ta càng chán anh đồ Mác xít
Đầy một mồm toàn đít xì cua,
Tinh thần, lý luận có thừa,
Gạo chiêm chẳng biết, gạo mùa chẳng hay!
.
Càng chán ngắt những tay đơm đó,
Hóng lập trường đón gió, che phên,
Phấn son phủ cả mặt hèn,
Vì dân thì ít, vì tiên thì nhiều!
.
Một tấm mái quan liêu bắng nhắng,
Che mặt tiền thượng thặng, mịt mù,
Nhị kỳ tiền lệ, xuân thu,
Tối mò mà cũng gật gù sáng ra!
.
Như phép thánh trừ tà, giải độc,
Nhờ ơn trên, phút chốc khỏi liền,
Mạt hạng là bọn kiếm tiền,
Cậy thế, cậy quyền, ăn đút, buôn gian!
.
Buôn chữ ký, buôn vàng, buôn bạc,
Mua bên tây, về bán bên đông.
Công ty, có vợ có chồng,
Có đưa đón, có xe công chở hàng.
.
Gặp cơn bão, đò ngang, sóng cả,
Anh đường hoàng thượng mã truy phong
Trung trinh, chẳng dính hơi đồng,
Việc làm của vợ, nào chồng có hay?!
.
Hơi choáng váng vài ngày bối rối,
Vợ tham lam, có tội tình chi?
Tin đồn, kẻ xấu tung đi,
Xem ta hay địch, phải truy đến cùng?!
.
Một quả đấm vào trong không khí,
Trời trong xanh, sơn thủy hữu tình.
Một mình mình biết với mình,
Không! Nhân dân rõ tình hình hơn ai!
.
Bọn này ít lạc loài, sa đọa,
Nhưng bảo tồn mặt nạ tài ba,
“Vì dân, vì Đảng, vì Nhà”!...
Nước sơn chưa tróc, làn da chưa trầy!
.
Nếu xếp hạng, bọn này xấu nhất,
Cành đào hoa, xuân nhật tái lai,
Bức tranh vân cẩu còn dài,,
Tạm xin phác thảo một vài chân dung…
.
Không chúc tết côn trùng xã hội,
Không từ bi theo lối Phật Bà,
Cùng nhau vạch mặt nó ra,
Chổi nhiều, quét lắm thì nhà phải quang!
[Đại đoàn kết, số xuân Quý Hợi, 1983]