PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Làm quen với chữ viết là một trong những nội dung giáo dục của nghành phát triển ngôn từ cho trẻ 5-6 tuổi. Đó là một nội dung vô cùng quan trọng và thiết yếu đối với trẻ. Bởi vì đây là quá trình trẻ ở cuối độ tuổi mẫu giáo, sẵn sàng sẵn sàng vào trường tiểu học. Việc sẵn sàng sẵn sàng những kiến thức và kỹ năng, kỹ năng cho trẻ vào lớp 1 là trọng điểm, trong đó phải kể tới việc cho trẻ làm quen với chữ viết. Theo quy định của chương trình chăm sóc giáo trẻ của Bộ Giáo dục đào tạo và Đào tạo thì một trong những kết quả mong đợi đối với nghành phát triển ngôn từ của trẻ 5-6 tuổi là phải nhận ra và phát âm đúng chuẩn 29 vần âm trong bảng vần âm Tiếng Việt. Mà để trẻ nhận ra và phát âm đúng 29 vần âm là một việc làm không hề thuận tiện và đơn giản và đơn giản. Các vần âm trong khối mạng lưới hệ thống Tiếng Việt của tất cả chúng ta có nhiều chữ phát âm khó, những chữ có cấu trúc gần tương đồng nhau, âm tiết gần tương tự nhau khó phân biệt. Trong số đó có nhóm chữ m, n, l là nhóm chữ trẻ khó nhận ra và phát âm được đúng chuẩn nhất, đặc biệt là chữ n và l. Do nhóm chữ này đòi hỏi kỹ năng phát âm phải chuẩn. Trên thực tế, lúc bấy giờ nhiều trẻ em ở bậc tiểu học, trung học cơ sở hay người lớn vẫn có sự phát âm chưa đúng âm của chữ n, l. Nhiều địa phương trở thành truyền thống phát âm sai và được quy chụp thành đặc điểm ngôn từ địa phương. Và tất cả chúng ta cùng tưởng tượng xem khi trẻ được sinh ra và lớn lên ở những địa phương đó, được tiếp xúc với môi trường tự nhiên thiên nhiên ngôn từ có những người dân phát âm như vậy việc rèn cho trẻ phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l gặp trở ngại vất vả nhường nào. Nếu ngay từ những buổi đầu làm quen với chữ viết ở bậc học mần nin thiếu nhi nếu trẻ không được nhận ra và phát âm chuẩn thì thói quen phát âm sai sẽ ăn sâu vào kỹ năng nói của trẻ. Điều đó sẽ rất khó cho việc đọc thông viết thạo của trẻ ở bậc học tiếp theo, ảnh hưởng đến kĩ năng nói, tiếp xúc của trẻ. Nhiều trẻ sẽ bị mất tự tin trong tiếp xúc khi trẻ biết mình phát âm không chuẩn những từ ngữ có âm n và l. Nhận thức được sự quan trọng và thiết yếu khi dạy trẻ phát âm chuẩn những vần âm trong Tiếng Việt tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp rèn kỹ năng nhận ra và phân biệt vần âm m, n, l cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi B trường Mầm non Tiến Dũng” Nhằm đưa ra một số trong những giải pháp giúp giáo viên mần nin thiếu nhi áp dụng vào việc rèn kỹ năng nhận ra và phát âm đúng chuẩn nhóm chữ này. Đồng thời giúp trẻ ngay từ những ngày đầu làm quen với chữ viết phát âm đúng chuẩn âm của nhóm chữ mà xã hội lúc bấy giờ có nhiều người phát âm sai nhất, xóa đi quan niệm phát âm sai do đặc điểm ngôn từ vùng miền. Để trẻ lớp tôi phụ trách có quê hương là địa phương có truyền thống phát âm sai âm của chữ n, l sẽ phát âm chuẩn, đúng chuẩn âm của chữ m, n, l.
2. Mục đích nghiên cứu và phân tích đề tài
- Giúp phụ huynh học viên và giáo viên mần nin thiếu nhi nhận thức được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với chữ viết ở bậc học mần nin thiếu nhi từ đó có sự phối hợp kịp thời, tích cự trong quá trình giáo dục trẻ mần nin thiếu nhi.
- Giúp giáo viên mần nin thiếu nhi có một số trong những giải pháp hiệu suất cao trong việc hướng dẫn trẻ 5- 6 tuổi làm quen với chữ viết nói chung đặc biệt là những nhóm chữ trẻ khó nhận ra và phát âm. Từ đó khắc phục được những hạn chế trong tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí này.
- Phát triển ngôn từ mạch lạc cho trẻ ngay từ bậc học mần nin thiếu nhi giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong tiếp xúc, tạo điều kiện thuận lợi cho những trách nhiệm học tập ở trường tiểu học sau này.
3. Đối tượng nghiên cứu và phân tích
- Trẻ lớp 5 tuổi B trường mần nin thiếu nhi Tiến Dũng và kĩ năng nhận ra và phát âm vần âm m, n, l của trẻ.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu và phân tích
Nhiệm vụ chính của sáng kiến:
- Khảo sát thực trạng: phát âm, nghe, nói những từ, tiếng có âm n, l…của trẻ để đánh giá thực tế kĩ năng phát âm nhóm vần âm m, n, l của trẻ.
- Đánh giá thực trạng việc tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí cho trẻ làm quen nhóm chữ m, n, l tại trường, tìm ra ưu điểm, hạn chế trong phương pháp của những đồng nghiệp. Từ đó xây dựng những giải pháp phù hợp và hiệu suất cao giúp trẻ nhóm lớp mình phụ trách nhận ra, phân biệt và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l.
5. Phương pháp nghiên cứu và phân tích
Để xử lý và xử lý được trách nhiệm đề ra của sáng kiến tôi đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu và phân tích sau :
* Phương pháp quan sát, ghi chép
* Phương pháp nghiên cứu và phân tích tài liệu.
* Phương pháp làm mẫu.
* Phương pháp thực hành
* Phương pháp đánh giá
PHẦN II. PHẦN NỘI DUNG
1. Một số vấn đề có liên quan
Như tất cả chúng ta đã biết trẻ quá trình 5 -6 tuổi là quá trình mang tính chất chất bước ngoặt của trẻ lứa tuổi mần nin thiếu nhi. Giai đoạn này ngôn từ của trẻ đã phát triển mạnh, những nhà khoa học đã chứng tỏ trẻ hoàn toàn có thể nói rằng được hơn 8000 từ rõ ràng mạch lạc, kỹ năng nghe, nói tiếp xúc của trẻ rất tốt. Trẻ hoàn toàn có thể vận dụng khả ngăng tiếp xúc phù phù phù hợp với thực trạng, tình huống tiếp xúc. Chính vì vậy, nhận ra và phát âm chuẩn 29 vần âm trong bảng vần âm Tiếng Việt là hoàn toàn phù phù phù hợp với kĩ năng của trẻ.
Trước đặc điểm của trẻ mần nin thiếu nhi kĩ năng tập trung còn chưa cao, trẻ dễ nhớ nhưng lại mau quên. Trẻ đang trong quá trình tiếp nhận, lĩnh hội ngôn từ qua tiếp xúc, vui chơi và học tập. Do đó kĩ năng nghe, nói, phát âm của trẻ chịu tác động từ nhiều yếu tố rất khác nhau: như môi trường tự nhiên thiên nhiên tiếp xúc, đối tượng tiếp xúc hằng ngày, sự định vị trí hướng của giáo viên… điều đó dẫn đến kỹ năng nghe, nói, phát âm của trẻ cũng rất khác nhau. Không phải bất kể trẻ nào thì cũng nghe tốt, nói rõ ràng mạch lạc, phát âm chuẩn.
Đối với trẻ 5-6 tuổi ngoài những kỹ năng nghe, nói, tiếp xúc bằng ngôn từ trẻ còn phải nhận ra và phát âm chuẩn 29 vần âm trong Tiếng Việt. Việc trẻ làm quen với 29 vần âm trong Tiếng Việt được tổ chức trong hoạt động và sinh hoạt giải trí làm quen với chữ viết đa phần thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích hằng ngày ở trường mần nin thiếu nhi. Giáo viên sẽ đưa những nhóm vần âm có nhiều điểm tương đồng về cấu trúc để dạy trẻ và đưa vào những chủ đề để trẻ dễ nhớ và khác sâu. Qua thực tế công tác thao tác, bản thân tôi nhận thấy trong những nhóm vần âm cho trẻ làm quen, hoàn toàn có thể nói rằng nhóm chữ m, n, l là nhóm chữ mà ngay từ ngày đầu làm quen có nhiều trẻ nhận ra và phát âm không chuẩn là nhiều nhất. Việc sửa lỗi phát âm nhóm chữ này cho trẻ khiến giáo viên vất vả nhất và nhiều giáo viên đã không đạt được kết quả như mong ước. Cho nên rất có nhu yếu các giải pháp để giúp giáo viên mần nin thiếu nhi rèn kỹ năng cho trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l.
2. Thực trạng
Trường mần nin thiếu nhi Tiến Dũng là một trường đạt chuẩn quốc gia, do đó cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên đều đạt chuẩn theo quy định. Chính vì vậy chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ của nhà trường rất tốt. Nhiều năm liền nhà trường đạt thương hiệu tập thể lao động xuất sắc nên tạo được niềm tin yêu của đông đảo phụ huynh học viên. Trường có 14 lớp mẫu giáo với 100% trẻ trong những độ tuổi ra lớp theo phổ cập giáo dục.
Năm học 2022-2022 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi B với 30 trẻ của Thôn Chùa và thôn Ninh Tiến, tôi nhận thấy có những thuận lợi và trở ngại vất vả sau:
* Thuận lợi:
- Ban giám hiệu nhà trường luôn đặt sự quan tâm cho chất lượng giáo dục trẻ nên luôn có sự đầu tư về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.
- Bản thân tôi là tổ trưởng trình độ của tổ mẫu giáo có trình độ trách nhiệm vững vàng, có kinh nghiệm tay nghề nhiều năm trong công tác thao tác chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi. Bản thân tôi hoàn toàn có thể ứng dụng công nghệ tiên tiến thông tin thành thạo và có sự sáng tạo trong thiết kế những nội dung, trò chơi cho trẻ làm quen với vần âm. Do đó việc tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích cho trẻ làm quen với vần âm luôn phong phú, thu hút trẻ tham gia.
- 100% trẻ đã đi học từ 3-4 tuổi, 4-5 tuổi nên trẻ đã đạt chuẩn kiến thức và kỹ năng theo độ tuổi, đó là tiền đề thuận lợi cho việc học tập của trẻ ở lớp 5-6 tuổi.
- Phụ huynh học viên luôn ủng hộ cho công tác thao tác chăm sóc giáo dục của nhà trường, thường xuyên trao đổi, phối phù phù hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc giáo dục trẻ.
* Khó khăn:
- Đặc điểm nhận thức của trẻ không đồng đều nên kĩ năng tập trung, để ý quan tâm và ghi nhớ những vần âm của nhiều trẻ còn kém. Nhiều nhóm vần âm dễ nhớ, dễ phát âm vẫn còn một số trong những trẻ chưa nhận ra đúng chuẩn, phát âm còn chưa đúng. Do đó trẻ sẽ trở ngại vất vả hơn trong việc nhận ra và phát âm đúng chuẩn nhóm chữ m, n, l.
- Khả năng nghe, nói, tiếp xúc của một số trong những trẻ trong lớp còn hạn chế như nói nhỏ, nói ngọng dẫn đến kĩ năng phát âm vần âm của trẻ còn gặp trở ngại vất vả. Trẻ sẽ không mạnh dạn phát âm để cho cô giúp sức, sửa sai cho trẻ
- Một số trẻ trong lớp hiếu động, chưa để ý quan tâm tham gia vào những quá trình học tập ảnh hưởng đến việc rèn kỹ năng phát âm của trẻ.
- Một số trẻ có mái ấm gia đình, người thân trong gia đình nói ngọng phát âm không chuẩn nên việc sửa sai cho trẻ gặp nhiều trở ngại vất vả. Do trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường tự nhiên thiên nhiên ngôn từ có người lớn phát âm chưa chuẩn, kỹ năng phát âm đó sẽ ăn sâu vào ngôn từ của trẻ, trẻ không phân biệt được đâu là phát âm chuẩn do đó khi sửa sai cho những trẻ đó sẽ mất nhiều thời gian hơn.
- Nhóm chữ m, n, l là một nhóm chữ phát âm khó, đòi hỏi kỹ năng phát âm phải chuẩn qua cách lấy hơi và sử dụng khẩu hình phù hợp. Điều này đòi hỏi bản thân người giáo viên nên phải phát âm chuẩn và có cách hướng dẫn trẻ sao cho trẻ dễ thực hiện. Tuy nhiên thực tế vẫn có một số trong những giáo viên còn phát âm chưa chuẩn âm của chữ n và l.
Trước những thực trạng trên bản thân tôi qua nghiên cứu và phân tích và thực hiện đã đúc rút, xây dựng những giải pháp để giúp trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của nhóm chữ m, n, l như sau:
3. Đề xuất những giải pháp
* Giải pháp 1: Khảo sát kỹ năng nghe - nói - đọc - viết của trẻ
Để nắm bắt được đúng chuẩn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết của từng trẻ để giáo viên đề ra giải pháp chung cho tất cả lớp và những giải pháp riêng phù phù phù hợp với từng thành viên trẻ. Đây là việc làm đầu tiên và cũng không kém phần quan trọng khi cho trẻ làm quen với chữ viết. Nếu không còn bước làm khảo sát trẻ, với những lớp có sĩ số trẻ đông giáo viên không thể bao quát và sửa sai cho hết những trẻ và dễ bỏ sót trẻ chưa nhận ra và phát âm tốt. trái lại, khi giáo viên đã khảo sát trẻ trước, đến giờ cho trẻ làm quen chữ viết giáo viên đã nắm được những trẻ còn hạn chế và quan tâm kịp thời đến những trẻ đó sửa sai và uốn nắn trẻ ngay và tận dụng được thời giân dành riêng cho những trẻ đó nhiều hơn nữa những trẻ hoàn toàn có thể tốt rồi.
Việc khảo sát trẻ được tôi tiến hành thông qua những bài tập, qua những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt chung [kể chuyện, đọc thơ, hát, múa,…] và qua những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt hằng ngày [hoạt động và sinh hoạt giải trí góc, hoạt động và sinh hoạt giải trí chiều,…] để từ đó đánh giá từng trẻ theo những kỹ năng, như:
+ Kĩ năng nghe: Nếu trẻ có kỹ năng nghe tốt trẻ sẽ nghe cô phát âm đúng chuẩn từ đó hoàn toàn có thể phát âm chuẩn âm của của vần âm. Do đó tôi cho trẻ nghe được những âm thanh, ngữ điệu, giọng nói rất khác nhau. Độ to, nhỏ, nhanh, chậm của giọng nói, giọng đọc, những từ khái quát, từ trái nghĩa… sau đó nhắc lại những điều mình nghe được.
Nghe hiểu nội dung những câu đơn, câu ghép. Nghe hiểu thơ, ca dao, đồng dao, tục ngũ phù phù phù hợp với trẻ. Nghe và tuân theo từ 2 lời hướng dẫn liên tục nhau trở lên…
+ Kỹ năng nói: Trẻ có kỹ năng nói tốt sẽ hoàn toàn có thể phát âm chuẩn cao hơn những trẻ có kỹ năng nói chưa tốt. Để nhận ra trẻ có kỹ năng nói tốt hay chưa tốt. Tôi để ý quan tâm đến cấc đặc điểm của trẻ: Trẻ có nói lắp, nói ngọng không? Trẻ có nói đủ câu, nói có mạch lạc không? Trẻ biết bày tỏ tình cảm, nhu yếu và kinh nghiệm tay nghề của bản thẩn rõ ràng, dễ hiểu bằng những câu đơn, câu ghép rất khác nhau. Biết trả lời những thắc mắc về nguyên nhân, so sánh: Tại sao? Có gì giống nhau? Có gì rất khác nhau? Do đâu mà có? Đặt những thắc mắc: Tại sao? Như thế nào? Làm gì? Sử dụng những từ biểu cảm, có hình ảnh. Trẻ tự tin khi tiếp xúc. Trẻ nói và thể hiện, cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù phù phù hợp với yêu cầu, thực trạng tiếp xúc. Đọc thơ, ca dao, đồng dao. Kể lại sự việc một cách mạch lạc, rõ ràng, diễn cảm. Kể lại truyện đã được nghe một cách rõ ràng, diễn cảm. Kể chuyện sáng tạo theo đồ vật, theo tranh, theo chủ đề, theo kinh nghiệm tay nghề bản thân.
+ Kỹ năng đọc: trẻ có biết phương pháp giở sách, có biết đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới? Có biết kể lại chuyện không? Có biết đọc thuộc bài thơ không? Tư thế ngồi đọc ngay ngắn, đọc ngắt nghỉ sau những dấu; phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách; đọc truyện qua những tranh vẽ; giữ gìn, dữ gìn và bảo vệ sách thận trọng... Các kỹ năng này liên quan đến việc thực hiện những trò chơi, những bài tập về vần âm mà tôi cho trẻ thực hiện.
+ Kỹ năng viết: Trẻ có biết cầm bút đúng cách không? Có biết tô trùng khớp lên những nét không? Tư thế ngồi viết ngay ngắn. Làm quen với cách viết tiếng Việt: hướng viết từ trái sang phải, từ dòng trên xuống dòng dưới, hướng viết của những nét chữ. Qua khảo sát tôi thấy:
Các kỹ năng khảo sát trên trẻ
Mức độ đạt được trên trẻ
Tốt
Khá
Trung bình
Yếu
Kỹ năng nghe và hiểu người khác nói. Nghe và tuân theo từ 2 lời hướng dẫn liên tục
14/30
9/30
5/30
2/30
Nghe hiểu nội dung truyện kể, thơ, đồng dao, ca dao
10/30
9/30
8/30
3/30
Kỹ năng nói: Nói mạch lạc rõ ràng, đủ câu, không nói lắp, ngọng.…
11/30
9/30
3/30
7/30
Kỹ năng đọc: biết phương pháp giở sách, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới…”Đọc” sách qua những tranh vẽ. Phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách.
8/30
7/30
6/30
9/30
Kỹ năng viết: Trẻ biết phương pháp ngồi, cầm bút, để vở, tô chữ đúng quy trình
3/30
6/30
9/30
12/30
Sau khi khảo sát trẻ, tôi thấy, những cháu giỏi về mặt này nhưng lại yếu về mặt khác, từ đó tôi có phương pháp dạy rất khác nhau với từng đối tượng trẻ.
Tôi nhận thấy giải pháp này sẽ không thể bỏ qua nếu người giáo viên muốn trẻ lớp mình phát triển ngôn từ tốt. Qua thực tiễn áp dụng tôi thấy rất dễ thực hiện và không mất nhiều thời gian của người giáo viên. Trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt hằng ngày người giáo viên thường xuyên tiếp xúc, tương tác với trẻ. Chính vì vậy giáo viên hoàn toàn có thể tận dụng những thời điểm, những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt rất khác nhau để khảo sát trẻ. Điều quan trọng là giáo viên phải ghi nhớ được đặc điểm ngôn từ của trẻ qua khảo sát.
* Giải pháp 2: Tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích cho trẻ làm quen với vần âm m, n, l hiệu suất cao
Với Tay nghề kinh nghiệm tay nghề của tớ mình nhiều năm trong công tác thao tác chăm sóc giáo dục trẻ tôi nhận thấy hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích đó đó là một hoạt động và sinh hoạt giải trí mà giáo viên đáp ứng kiến thức và kỹ năng cho trẻ một cách đầy đủ nhất, đúng chuẩn nhất và hiệu suất cao nhất. Giáo viên hoàn toàn có thể sử dụng phối phối hợp nhiều hình thức và phương pháp rất khác nhau để hoạt động và sinh hoạt giải trí đạt kết quả cao nhất. Phần lớn những kiến thức và kỹ năng kỹ năng trẻ lĩnh hội được đều thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích.
Nhận thức được điều này bản thân tôi rất chú trọng đến việc tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích khi cho trẻ làm quen với vần âm m, n, l sao cho thật hiệu suất cao. Và để đạt được đó trước tiên việc xây dựng kế hoạch cho hoạt động và sinh hoạt giải trí là trọng điểm, kế hoạch nhờ vào kĩ năng của trẻ từ đó đề ra những phương tối ưu cho hoạt động và sinh hoạt giải trí và những đồ dùng phục vụ cho hoạt động và sinh hoạt giải trí sao cho trẻ nhận ra, khắc sâu cấu trúc và âm của nhóm chữ m,n, l. Kế hoạch luôn luôn được tôi xây dựng trước 5 ngày, được tổ trình độ duyệt trước sau đó mới tiến hành thực hiện.
Sau khi xây dựng kế hoạch xong, việc tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí cho trẻ là tác nhân quyết định chất lượng của hoạt động và sinh hoạt giải trí. Để hoạt động và sinh hoạt giải trí đạt được kết quả cao tôi luôn đặt ra tiêu chí tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí sao cho trẻ hứng thú tham gia. Khi trẻ đã hứng thú tham gia, trẻ sẽ lĩnh hội hội kiến thức và kỹ năng của hoạt động và sinh hoạt giải trí một cách tự nhiên không áp đặt gò bó. Chính vì vậy phương pháp của tôi là việc sử dụng những đồ dùng mê hoặc trẻ trong đó ứng dụng công nghệ tiên tiến thông tin là không thể thiếu. Việc tận dụng cơ sở vật chất sẵn có của nhà trường là ti vi, máy chiếu đã góp thêm phần thu hút trẻ tham gia hoạt động và sinh hoạt giải trí tích cực. Đồ dùng cho thành viên trẻ phải đầy đủ, đảm bảo tất cả những trẻ đều có, đặc biệt là những thẻ vần âm m, n, l phải chuẩn, đẹp và đủ cho từng trẻ hoạt động và sinh hoạt giải trí. Tranh ảnh, những đồ dùng khác phục vụ cho những trò chơi với chữ m, n, l cũng rất là phong phú và sinh động.
Ngoài việc sử dụng đồ dùng ra, khi tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí việc phát âm mẫu cho trẻ là vô cùng quan trọng đặc biệt là đối với vần âm n và l. Để hoàn toàn có thể phát âm chuẩn bản thân giáo viên phải là người nói chuẩn, không biến thành ngọng và có kỹ năng phát âm tốt mới hoàn toàn có thể làm mẫu chuẩn. Khi cô phát âm chuẩn và hướng dẫn trẻ cách phát âm sao cho đúng thì trẻ sẽ không biến thành nhầm lẫn âm của chữ n và l. Vì vậy khi phát âm mẫu cho trẻ nghe âm của chữ n và l tôi phát âm chậm dãi, to rõ ràng, sau đó hướng dẫn trẻ cách lấy hơi sử dụng khẩu hình để phát âm phù hợp và chuẩn âm của chữ n, l. Việc nhận ra mặt chữ đơn giản hơn, trẻ hoàn toàn có thể nhận ra được ngay mặt chữ n và l, tuy nhiên việc phát âm hai chữ nó lại không hề đơn giản đặc biệt là những trẻ ngọng, trẻ có thói quen nói ngọng những tiếng có âm n và l. Để khắc phục điều này và cũng qua khảo sát nắm bắt được đặc điểm ngôn từ của trẻ từ trước nên tôi luôn để ý quan tâm sửa sai trực tiếp cho những trẻ chưa phân biệt được âm của chữ n và l.
Bên cạnh việc giúp trẻ nhận ra âm của hai chữ dễ nhầm lẫn là n và l việc khắc sâu hình tượng chữ n và l cần phải thực hiện song song. Trẻ ghi nhớ cấu trúc riêng của chữ và âm của chữ đó thì trẻ mới hoàn toàn có thể phân biệt được hai chữ n và l từ đó trẻ không mắc sai lầm khi phát âm hai chữ đó. Để khắc phục điều này trong khi cho trẻ làm quen từng chữ tôi luôn cho trẻ phát hiện cấu trúc của từng chữ đó gồm có những nét nào tạo thành sau đó cho trẻ so sánh cấu trúc của hai chữ với nhau. Như vậy trẻ hiểu sâu hơn, kỹ hơn về cấu trúc của vần âm m, n, l.
Ngoài ra tôi còn sử dụng những trò chơi mang tính chất chất củng cố về cách phát âm và nhận ra vần âm m, n, l cho trẻ khi tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích. Theo quan điểm xây dựng trường mần nin thiếu nhi lấy trẻ làm trung tâm thì trẻ học bằng chơi, trẻ chơi mà học. Trò chơi là không thể thiếu được trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt học có chủ đích của trẻ. Trò chơi đó đó là phương tiện giúp giáo viên kiểm nghiệm mức độ đạt được sau khi giáo viên đáp ứng kiến thức và kỹ năng mới cho trẻ đồng thời góp thêm phần củng cố kiến thức và kỹ năng mà trẻ đạt được bền vững hơn. Để tận dụng những ưu điểm mà trò chơi mang lại và để trẻ tham gia trò chơi một cách hứng thú tôi luôn sáng tạo thiết kế những trò chơi với chữ m, n, l mê hoặc trẻ mang tính chất chất động tĩnh xen kẽ nhau. Khi thì trẻ say sưa xếp chữ, gép nét tạo thành vần âm m, n, l từ hột hạt, que, dây, sợi… khi thì trẻ sôi động trong việc thi đua Một trong những tổ nhóm tìm chữ đoán âm… trẻ thực hiện tốt những yêu cầu của trò chơi đồng nghĩa với kĩ năng nhận ra phát âm của trẻ tốt. Với những trẻ chưa đạt yêu cầu được tôi ghi chép đánh dấu và có giải pháp rèn luyện riêng.
Qua việc sử dụng giải pháp tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích hiệu suất cao tôi nhận thấy kĩ năng nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l của trẻ sau hoạt động và sinh hoạt giải trí đạt trên 80%. Số trẻ còn sót lại sở hữu sự nhầm lẫn về cách phát âm chữ n và l được tôi rèn qua những thời điểm sinh hoạt khác trong ngày và được áp dụng bằng những giải pháp khác phù hợp.
* Giải pháp 3: Chú trọng rèn thành viên trẻ
Đặc điểm của trẻ mần nin thiếu nhi dễ nhớ nhưng lại nhanh quên, trẻ hay bắt chước nên khi tham gia hoạt động và sinh hoạt giải trí tập thể giáo viên khó đánh giá được đúng chuẩn mức độ đạt được của từng trẻ. Có những trẻ do bắt chước cô, bắt chước bạn nhưng khi hoạt động và sinh hoạt giải trí riêng lẻ thành viên lại không thể thực hiện được yêu cầu của giáo viên hoặc kết quả lại không đạt được theo yêu cầu của hoạt động và sinh hoạt giải trí. Chính vì vậy giải pháp chú trọng rèn thành viên trẻ là không thể thiếu và rất hiệu suất cao khi dạy trẻ làm quen với vần âm m, n, l.
Ngoài ra, mức độ nhận thức của trẻ không đồng đều, có những trẻ nhận thức nhanh, có những trẻ nhận thức ở mức trung bình, có những trẻ nhận thức chậm. Hơn nữa kĩ năng nghe, nói, phát âm của những trẻ cũng rất khác nhau. Nên để 100% trẻ trong lớp đều nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l tôi đặc biệt trú trọng đến từng thành viên trẻ. Với những trẻ nhận thức tốt, kĩ năng ngôn từ tốt mà tôi đã khảo sát trước hoạt động và sinh hoạt giải trí và qua thực tế trẻ tham gia vào hoạt động và sinh hoạt giải trí tôi nhận ra được kĩ năng và mức độ đạt được của những trẻ đó. Thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí làm quen chữ viết ở hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích trẻ đã đạt tiềm năng mà tôi đề ra. Còn những trẻ nhận thức ở mức trung bình và chậm, kĩ năng nghe, nói hạn chế hơn, qua khảo sát và qua thưc tế tham gia hoạt động và sinh hoạt giải trí làm quen chữ viết. Tôi luôn dành riêng cho những trẻ đó nhiều thời khung hình hiện bản thân hơn như lần lượt từng trẻ đó được phát âm, được sửa sai, được hướng dẫn rõ ràng tùy theo mức độcủa từng trẻ. Với những trẻ chưa phân biệt được âm của chữ n và l, dẫn đến phát âm sai và như tất cả chúng ta thường nói là ngọng n với l. Đó là vì trẻ chưa tồn tại kỹ năng lấy hơi, sử dụng khẩu hình để phát âm chuẩn. Những trẻ này được tôi hướng dẫn từng trẻ một. rõ ràng như chữ n, tôi hướng dẫn trẻ khi phát âm cần miệng khép nhỏ, lưỡi thẳng và đẩy hơi ra ngoài phát âm: nờ. Khi phát âm chữ l thì miệng mở rộng hơn đẩy lưỡi cong lên chạm với hàm trên và lấy hơi đẩy râ ngoài phát âm: lờ. Khi phát âm chữ m hai môi chạm khẽ với nhau và lấy hơi phát âm ra ngoài: mờ. Cứ như vậy từng trẻ được hướng dẫn, thực hành và sửa sai cho tới lúc trẻ phát âm chuẩn.
Trường hợp trẻ hoàn toàn có thể phát âm chuẩn nhưng chưa phân biệt được chữ m, n, l tôi phân tích cho trẻ hiểu cấu trúc của từng chữ và cho trẻ đó ghép những nét rời tạo thành những chữ. Khi trẻ ghép nhiều lần trẻ sẽ nhớ chữ nào có một nét sổ thẳng là chữ l, chữ có một nét sổ thẳng bên trái và một nét móc trên bên phải là chữ n, chữ có một nét sổ thẳng bên trái và hai nét móc trên bên phải là chữ m.
Nếu như sự trú trọng rèn từng thành viên trẻ không thể thực hiện hết trong giờ học có chủ đích, những giờ sinh hoạt buổi chiều đó đó là thời gian lý tưởng để tôi quan tâm đến những thành viên trẻ chưa đạt. Buổi chiều trẻ có quá nhiều thời gian để tham gia những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt theo ý thích. Do đó tôi thường tận dụng những buổi sinh hoạt chiều để rèn cho những thành viên trẻ chưa đạt. Trẻ không riêng gì có được tôi hướng dẫn mà còn được giao lưu, thực hành với những bạn đã phát âm tốt, đúng chuẩn. Và như vậy trẻ không cảm thấy bị áp lực khi tham gia rèn luyện.
Với những thành viên trẻ sau khi áp dụng nhiều giải pháp mà trẻ chưa tiến bộ tôi trực tiếp gặp gỡ trao đổi với phụ huynh và hướng dẫn phụ huynh cách rèn để mái ấm gia đình cùng phối hợp.
Qua thực hiện, tôi nhận thấy giải pháp chú trọng rèn thành viên trẻ mang lại hiệu suất cao rõ rệt khi giúp trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l. Nếu không còn giải pháp rèn thành viên thì những trẻ còn hạn chế về kĩ năng phân biệt hoặc kĩ năng phát âm sẽ dễ bị bỏ sót, hoặc để lâu không còn sự quan tâm sửa sai kịp thời sẽ trở thành thói quen trong cách phát âm của trẻ, lâu dần sẽ khó sửa. Và để giải pháp này thực hiện thành công đòi hỏi người giáo viên như tôi phải rất là kiên trì với từng trẻ. Không nóng vội với kết quả của trẻ, phải nhẹ nhàng, thân mật, tạo bầu không khí thân thiện với trẻ, để trẻ tham gia học tập rèn luyện một cách tự nguyện. Luôn có hình thức động viên, khuyến khích kịp thời trước những tiến bộ của trẻ. Với thời gian 4 tuần, nhóm chữ m, n, l được đưa vào chủ đề Thực vật, 80% trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn chữ m, n, l qua hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích, 20% trẻ còn hạn chế trong nhận ra, phân biệt hoặc phát âm chưa đúng chuẩn âm của nhóm chữ m, n, l đã được tôi áp dụng giải pháp rèn thành viên đã đạt kết quả theo tiềm năng đề ra.
* Giải pháp 4: Xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết phong phú
Môi trường chữ viết là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong những trường mần nin thiếu nhi. Như vậy tất cả chúng ta cũng nhận thấy tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết cho trẻ.
Môi trường giáo dục trong lớp có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Để trẻ được làm quen với chữ ở mọi góc trong và ngoài lớp, tôi luôn nỗ lực tạo môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết thật đẹp để mê hoặc ở trẻ. Khi dạy trẻ làm quen với nhóm chữ m, n, l sẽ được thực hiện ở chủ đề thế giới thực vật. Chính vì vậy việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết cho trẻ được tôi gắn với chủ đề thực vật. Ở trong lớp tôi trang trí những góc chơi bằng chính những sản phẩm của cô và với nhiều hình ảnh ngộ ngĩnh mang hình nhiều chủng loại hoa quả… mang tên chữa những vần âm m, n, l. Các khẩu hiệu, tên góc, tên bảng biểu… được tôi lựa chọn theo phông chữ đúng chuẩn phù hợp, không chọn những phông chữ mang tính chất chất chất trang trí, như vậy sẽ không tận dụng được môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết trong lớp. Các chữ viết trong lớp phong phú về sắc tố, to nhỏ rất khác nhau để thu hút trẻ tìm, trẻ phát hiện, trẻ phát âm. Việc trẻ tự tìm được chữ m, n, l sau đó trẻ tự phát âm hoặc cùng bạn tìm chữ và phát âm ở môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết xung quanh lớp sẽ giúp khắc sâu hơn vần âm m, n, l.
Góc học tập - sách là nơi lí tưởng để tôi tạo nhiều thời cơ cho trẻ ôn luyện, củng cố kỹ năng nhận ra, phát âm chữ m, n, l. Trước tiên là mảng tường mở với những bài tập sáng tạo, tái tạo để cho trẻ được tự do làm những bài tập theo kĩ năng, sở thích của tớ, tự in, tô vẽ những vần âm m, n, l, được tự ghi tên mình, tự vẽ những câu truyện theo trí tưởng tượng sáng tạo và kể cho những bạn nghe. Sau đó là khối mạng lưới hệ thống nhiều chủng loại sách truyện, tranh ảnh được xếp trên giá ở góc để trẻ xem, phát hiện, tìm chữ theo hướng dẫn của cô.
Môi trường ngoài lớp học cũng là nơi mà tôi hoàn toàn có thể tận dụng để phục vụ cho trẻ ôn luyện củng cố vần âm m, n, l cho trẻ. Đó đó đó là mảng tường, khoảng chừng trống gian ở ngoài hiên. Các vần âm m, n, l được tôi gắn vào nhiều chủng loại quả, hoa, cây, những đồ vật ngoài hiên hay gắn vào những hình dán bàn chân lên những viên gạch trên hiên để trẻ bước vào và đọc lên rất thích thú… Trẻ hoàn toàn có thể tham gia những trò chơi vận động trên hiên với những chữ m, n, l như bật vào ô mang chữ nào thì phát âm chữ đó…
Việc xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết vừa mang tính chất chất trang trí cho lớp học viên động lại vừa có tác dụng kích thích trẻ tham gia hoạt động và sinh hoạt giải trí với môi trường tự nhiên thiên nhiên, tạo thời cơ cho trẻ được nhận ra, phát âm chữ m, n, l một cách tự nhiên đầy hứng thú. Chỉ cần người giáo viên biết khôn khéo tận dụng, biết hướng trẻ tham gia và sử dụng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết đó thì việc nhận ra và phát âm nhóm chữ m, n, l của trẻ được cải tổ rõ rệt.
Sau khi áp dụng giải pháp này tôi nhận thấy trẻ hứng thú với chữ viết, ngoài tác dụng củng cố những nhóm chữ m, n, l đang học, trẻ còn được ôn luyện những nhóm chữ cũ đã học thông qua những vần âm có trong những từ, tên gọi, trong tranh ảnh… Hơn nữa hình thức ôn luyện này tự nhiên, không gò bó, áp đặt trẻ. Trẻ hoàn toàn có thể ôn luyện theo nhóm, thành viên trẻ, mọi lúc, mọi nơi đôi lúc không cần đến sự hiện hữu của giáo viên.
* Giải pháp 5: Tích hợp cho trẻ làm quen với chữ m, n, l ở mọi lúc, mọi nơi
Với mong ước nhằm mục đích nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen chữ viết, tôi luôn nỗ lực tranh thủ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt trong ngày để cho trẻ làm quen chữ viết một cách hợp lý:
+ Giờ đón, trả trẻ: hoàn toàn có thể gắn ảnh mang tên của trẻ, cho trẻ gắn thứ ngày tháng… xem tranh ảnh, đọc đồng dao, chơi theo ý thích với những nguyên vật liệu tự nhiên, tự tạo để ghép chữ, xếp chữ m, n, l…Khi trẻ ghép chữ, xếp chữ trẻ sẽ ghi nhớ cấu trúc của chữ từ đó sẽ phân biệt được mặt chữ và trẻ sẽ biết được chữ đó phát âm ra làm sao mới đúng.
+ Hoạt động học: Ngoài hoạt động và sinh hoạt giải trí cho trẻ làm quen với vần âm ra với tất cả những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt học khác, nếu hoàn toàn có thể tôi đều lồng ghép thêm những vần âm m, n, l thông qua những tình huống phù hợp. Ví dụ với giờ làm quen với toán, đề tài sắp xếp theo quy tắc. Tôi lồng ghép việc làm quen chữ m, n, l bằng phương pháp yêu cầu trẻ xếp theo quy tắc xen kẽ 1-1-1 những vần âm m, n, l. Khi đó trẻ sẽ xếp theo quy tắc mà cô yêu cầu là: m - n - l- m - n -l…và trẻ sẽ nói lên cách xếp của tớ. Như vậy để thực hiện được yêu cầu của cô trẻ sẽ phải nhận ra đúng chuẩn được chữ m, n, l và biết âm của những vần âm đó trẻ mới nói lên được cách xếp của tớ.
+ Giờ hoạt động và sinh hoạt giải trí góc: những góc chơi đều có môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ cho trẻ tự tìm hiểu như làm những bài tập gắn, đính , viết và gài chữ theo mẫu v.v… Khi trẻ chơi ở những
góc nghệ thuật và thẩm mỹ, góc học tập, góc phân vai…tôi sẽ thiết kế cho trẻ chơi những trò chơi có liên quan đến vần âm m, n, l như sưu tầm, cắt những vần âm m, n, l từ tạp chí cũ, hay tô, nối vần âm m, n, l. Qua đó trẻ vừa tham gia trò chơi lại vừa được củng cố hình tượng những vần âm m, n, l
+ Giờ hoạt động và sinh hoạt giải trí ngoài trời: Ngoài trò chơi với thiết bị đồ chơi sẵn có trên sân trường, tôi còn sẵn sàng sẵn sàng thêm nhiều chủng loại nguyên vật liệu khác để trẻ hoàn toàn có thể chơi theo ý thích như: xếp sỏi, hột, hạt thành những vần âm m, n, l hoặc trẻ pha màu nước tô vẽ, tạo hình chữ m, n, l theo mẫu. Qua thực tế thực hiện tôi nhận thấy có rất nhiều trẻ thích tham gia vào nhóm chơi này và mục tiêu lồng ghép cho trẻ ôn luyện chữ m, n, l của tôi đã đạt được
+ Giờ ăn: lý giải những món ăn, nhận khăn thêu bằng tên trẻ. Qua đó trẻ được nghe âm của chữ m, n, l trong những tiếng, nhận ra chữ m, n, l trong tên bạn, tên mình.
+ Giờ ngủ: Trước khi ngủ hoàn toàn có thể bật nhạc - ngâm thơ, kể chuyện cho trẻ nghe. Qua đó giúp trẻ nghe và cảm nhận âm thanh, ngôn từ.
+ Giờ hoạt động và sinh hoạt giải trí chiều: Đây là thời điểm trẻ hoạt động và sinh hoạt giải trí và chơi theo ý thích. Để tạo tâm thế vui vẻ, phấn khởi, hào hứng sẵn sàng sẵn sàng ra về tôi thường tổ chức cho trẻ chơi những trò chơi vui nhộn có lồng ghép ôn luyện, củng cố nhận ra và phát âm vần âm m, n, l cho trẻ như trò chơi thi ai nhanh, về đúng nhà, tìm bạn thân, hoặc những trò chơi tĩnh khắc chữ, in chữ…
Đặc biệt tôi tận dụng những lúc trò chuyện, những tình huống xảy ra hằng ngày khi thấy trẻ phát âm sai những từ ngữ có chứa âm n, l tôi sửa sai cho trẻ ngay lúc đó. Muốn phát hiện và sửa sai được cho trẻ trong những tình huống đó tôi luôn quan tâm, để ý quan tâm, lắng nghe trẻ, dành riêng cho trẻ thời gian để trẻ thực hành, tập luyện, động viên để trẻ mạnh dạn nói, phát âm theo hướng dẫn của cô.
Hiệu quả của giải pháp này đó đó là tận dụng những tình huống trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ để giáo viên củng cố hình tượng chữ m, n, l, sửa sai và rèn cho trẻ kỹ năng phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l. Sau k hi áp dụng giải pháp này tôi nhận thấy ở mọi lúc, mọi nơi trẻ đều cần đến tiếp xúc bằng ngôn từ, giáo viên sẽ thuận tiện và đơn giản nhận thấy những trẻ phát âm chưa đúng chuẩn sẽ thể hiện ra khi tương tác với bạn bè, cô giáo. Khi ấy việc sử dụng giải pháp này vô cùng hợp lý và hiệu suất cao.
4. Kết quả nghiên cứu và phân tích và ứng dụng
Sau nhiều ngày kiên trì, áp dụng những giải pháp mà tôi đã nêu trên kết quả đạt được như sau.
+ So với khi chưa áp dụng sáng kiến
Số trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l ngay sau khi được làm quen vần âm ở giờ hoạt động và sinh hoạt giải trí chung đạt 85 % và đạt 100% sau khi kết thúc chủ đề thực vật mà trẻ đang mày mò.
Khắc phục được tình trạng trẻ nói ngọng những từ ngữ có âm n, l. Không có trẻ nói ngọng những từ ngữ có âm n, l trong tiếp xúc hằng ngày tăng 30 % so với khi chưa áp dụng sáng kiến.
+ Đối với trẻ
- Trẻ có kỹ năng lấy hơi, sử dụng khẩu hình đúng phương pháp để phát âm đúng chuẩn âm cuẩ nhóm chữ m, n, l.
- Trẻ phát âm rõ rầng, mạch lạc âm của nhóm chữ m, n, l.
- Những trẻ có thói quen phát âm sai âm của chữ n, l đã phát âm chuẩn, đúng chuẩn.
- Trẻ tự tin trong tiếp xúc khi đã biết phất âm đúng chuẩn âm của nhóm chữ này.
- Sau khi áp dụng sáng kiến 100% trẻ có kỹ năng nhận ra, phân biệt được vần âm m, n, l và phát hiện ra những bạn, người thân trong gia đình phát âm chưa đúng vầ biết sửa sai cho bạn, cho những người dân thân trong gia đình.
+ Đối với giáo viên
- Giáo viên nắm bắt được kĩ năng nghe, nói, phát âm của từng trẻ.
- Giáo viên biết phương pháp rèn kỹ năng phát âm cho trẻ hiệu suất cao hơn.
- Tạo cho giáo viên biết kiên trì, tin tưởng vào sự tiến bộ của trẻ.
- Giúp giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ phát âm chuẩn âm của những vần âm trong khối mạng lưới hệ thống vần âm Tiếng Việt.
+ Đối với phụ huynh
Tạo được sự phấn khởi đối với phụ huynh khi trẻ nhận ra được vần âm đặc biệt là những phụ huynh nói ngọng chữ n, l và không biết phương pháp rèn con em của tớ mình nói chuẩn.
+ Ứng dụng
Sáng kiến được áp dụng với nhóm chữ m, n, l và hoàn toàn có thể áp dụng với những nhóm chữ khác trong khối mạng lưới hệ thống Tiếng Việt vẫn đạt được hiệu suất cao cực tốt, tương hỗ cho những giáo viên mần nin thiếu nhi phụ trách chăm sóc giáo dục trẻ lớp 5-6 tuổi có thêm phương pháp để áp dụng vào quá trình tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí cho trẻ làm quen với chữ viết đạt kết quả cao.
Sáng kiến này được tôi áp dụng với lớp 5 tuổi B của trường mần nin thiếu nhi Tiến Dũng. Đó là sự việc trải nghiệm và đúc rút qua thực tiễn giảng dạy của tôi. Vì vậy sáng kiến hoàn toàn có thể áp dụng với những lớp 5 tuổi khác trong trường và với những trường mần nin thiếu nhi khác.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Giai đoạn trẻ lứa tuổi mần nin thiếu nhi là quá trình mà trẻ đang phát triển mạnh về ngôn từ. Việc dạy trẻ nghe, nói, diễn đạt là trọng điểm. Khi trẻ đã có những kỹ năng này thì trẻ hoàn toàn có thể thực hiện tốt những trách nhiệm học tập, vui chơi… điều đó góp thêm phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Do đó người giáo viên phải nhận thức được vai trò của tớ trong việc dạy trẻ những kỹ năng đó đặc biệt là trẻ 5-6 tuổi có sự sẵn sàng sẵn sàng vào lớp 1. Nếu người giáo viên không sở hữu và nhận thức đúng đắn, không xác định đúng tiềm năng và có phương pháp phù hợp trong giáo dục trẻ đặc biệt là phát triển ngôn từ cho trẻ 5-6 tuổi sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập của trẻ sau này ở những bậc học tiếp theo. Nhận biết và phát âm chuẩn 29 vần âm trong Tiếng Việt không thể coi nhẹ và thực hiện qua loa được. Nhiều giáo viên không kiên trì trong việc dạy trẻ nhận ra và phát âm vần âm, vẫn còn để trẻ nhận ra theo kĩ năng của trẻ và phó thác cho mái ấm gia đình trẻ. Nhiều trẻ sau 5-6 tuổi sau khi kết thúc năm học vẫn chưa thuộc hết mặt vần âm, nhiều chữ còn phát âm sai, chưa chuẩn. Nguyên nhân do những giáo viên đó chưa tồn tại sự đầu tư sáng tạo, tìm tòi ra những phương pháp để rèn trẻ hiệu suất cao, đặc biệt là những nhóm chữ khó phát âm, những nhóm chữ trẻ hay nhầm lẫn.
Chính vì vậy với sáng kiến này của tôi đã góp thêm phần giúp những giáo viên phụ trách chăm sóc giáo dục trẻ lứa tuổi 5-6 tuổi đang bế tắc trong cách rèn những nhóm chữ khó phát âm, hay nhầm lẫn trong đó có nhóm chữ m, n, l có nhiều giải pháp để áp dụng vào trẻ của nhóm mình phụ trách. Mỗi một giải pháp trong sáng kiến hoàn toàn có thể quen thuộc với những giáo viên có trách nhiệm dạy trẻ làm quen với chữ viết nhưng trong quá trình thực hiện áp dụng những giải pháp đó mới thấy sự khác lạ. Các giải pháp được xây dựng theo một thể thống nhất, giải pháp này liên quan, tương hỗ cho giải pháp kia. Muốn trẻ đạt được kết quả toàn diện cần hiểu được bản chất của từng giải pháp và biết phương pháp áp dụng chúng. Từ việc làm đầu tiên, đơn giản nhưng thiết yếu và không thể thiếu đó là khảo sát trẻ. Nhiều giáo viên hoàn toàn có thể cũng khảo sát trẻ nhưng cách khảo sát ra làm sao, khảo sát điều gì thì chỉ là làm cho có và mang tính chất chất qua loa. Bản chất của giải pháp khảo sát trẻ đó đó là phía dẫn người giáo viên nội dung khảo sát, phương pháp khảo sát đúng trọng tâm, tận dụng những tình huống để khảo sát vừa nắm bắt được khă năng của trẻ lại vừa tiết kiệm thời gian, đồng thời đòi hỏi người giáo viên phải thực hiện với 100% trẻ trong lớp, không được bỏ sót trẻ nào. Nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề đã cho tất cả chúng ta biết việc khảo sát qua loa, bỏ sót dẫn đến nhiều thành viên trẻ hạn chế chế không được giáo viên quan tâm, tương tác phù hợp, những kỹ năng trong nghành phát triển ngôn từ còn hạn chế.
Khi đã khảo sát trẻ rồi trẻ người giáo viên cần tổ chức dạy trẻ làm quen với chữ m, n, l thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí chủ đích sao có hiệu suất cao nhất. Việc chuẩn hóa kiến thức và kỹ năng đạt được rất cao thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích. Bản chất của giải pháp thứ 2 đó đó là giúp người giáo viên cách tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí học làm quen với chữ viết khoa học, hiệu suất cao từ việc xây dựng kế hoạch, sẵn sàng sẵn sàng đồ dùng cho hoạt động và sinh hoạt giải trí đến những hình thức tổ chức sao cho thu hút trẻ. Chính vì vậy người giáo viên không thể coi nhẹ việc xây dựng kế hoạch cho hoạt động và sinh hoạt giải trí có chủ đích. Kế hoạch tốt sẽ là con phố đường dẫn tới thành công của mọi việc. Bên cạnh đó, việc vận dụng linh hoạt, khôn khéo những phương pháp giáo dục của giáo viên cùng với việc sử dụng đồ dùng có hiệu suất cao cùng với cách xử lí tình huống trong việc tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí học có chủ đích sẽ giúp giáo viên đạt được tiềm năng đề ra của kế hoạch.
Giải pháp rèn thành viên trẻ đòi hỏi người giáo viên quan tâm đến từng thành viên trẻ mới biết trẻ nào phát âm tốt, trẻ nào phát âm chưa đúng, chưa rõ.., để từ đó có giải pháp rèn riêng phù hợp cho từng trẻ. Giải pháp này nhắc nhở giáo viên phải biết tôn trọng sự khác lạ của từng trẻ mà không được đề ra yêu cầu quá cao với tất cả mọi trẻ. Khi rèn thành viên trẻ không thể ép trẻ phải đạt kết quả như những bạn trong lớp ngay mà nên phải cho trẻ thời gian và thời cơ. Sự động viên và khuyến khích khi sử dụng giải pháp này là không thể thiếu được. Sự kiên trì và cổ vũ, động viên kịp thời của giáo viên sẽ giúp trẻ tiến bộ trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt nói chung và trong nhận ra phát âm cái m, n, l nói riêng
Xây dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên chữ viết hay dạy trẻ làm quen chữ viết mọi lúc, mọi nơi là những giải pháp giúp giáo viên biết tận dụng môi trường tự nhiên thiên nhiên giáo dục, những tình huống giáo dục để làm tốt trách nhiệm dạy trẻ nhận ra và phát âm đúng chuẩn âm của chữ m, n, l đạt hiệu suất cao.
Sáng kiến cũng góp thêm phần xóa đi những suy nghĩ không thể sửa lỗi phát âm nói ngọng chữ n, l cho trẻ và để trẻ lớn lên, trẻ hiểu biết mới sửa được. Khi áp dụng những giải pháp trong sáng kiến mà tôi đề ra hoàn toàn hoàn toàn có thể sửa được lỗi phát âm của trẻ bằng phương pháp cô phát âm mẫu chuẩn và hướng dẫn trẻ cách lấy hơi, sử dụng lưỡi khi phát âm đúng cách, rồi cho trẻ thực hành nhiều lần…
Sáng kiến góp thêm phần vào việc rèn luyện những phẩm chất quan trọng cho những người dân giáo viên như tính kiên trì, yêu thương, tôn trọng trẻ, hết lòng vì trẻ mới hoàn toàn có thể giúp trẻ thực hiện tốt những yêu cầu học tập, từ đó mới giúp trẻ đã có được kiến thức và kỹ năng đạt chuẩn theo độ tuổi quy định.
Sáng kiến đã góp thêm phần nâng cao chất lượng nghành phát triển ngôn từ cho trẻ 5-6 tuổi và sẵn sàng sẵn sàng tốt cho trẻ vào lớp 1. Nhận biết và phát âm đúng chuẩn những âm của những vần âm trong Tiếng Việt của trẻ từ bậc học mần nin thiếu nhi góp thêm phần to lớn vào việc giữ gìn và phát huy sự trong sáng của Tiếng Việt.
2. Kiến nghị
* Đối với giáo viên
- Nhóm chữ m, n, l là nhóm chữ khó nhận ra, phân biệt và phát âm đối với trẻ. Chính vì vậy để trẻ phát âm đúng chuẩn những vần âm n, l thì bản thân mỗi giáo viên phải có kỹ năng phát âm chuẩn mới hoàn toàn có thể rèn cho trẻ được. Giáo viên phải tự tu dưỡng kỹ năng trách nhiệm để hoàn thành xong tốt những trách nhiệm giáo dục trẻ.
- Muốn 100% trẻ đạt được kết quả mong đợi khi tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí cho trẻ làm quen vần âm m, n, l thì giáo viên phải kiên trì khi rèn trẻ đặc biệt là những trẻ kỹ năng phát âm hạn chế.
* Đối với nhà trường
- Hiện nay vẫn còn tình trạng một số trong những giáo viên “nói ngọng” những từ có chứa âm n, l. Như vậy sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn từ của trẻ hằng ngày khi tiếp xúc với cô giáo. Đề nghị nhà trường có giải pháp để những cô sửa lỗi phát âm đó.
Trên đây là sáng kiến về “Một số giải pháp rèn kỹ năng nhận ra và phân biệt vần âm m, n, l cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi B trường Mầm non Tiến Dũng” mà tôi đã nghiên cứu và phân tích và ứng dụng tại lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi B trường mần nin thiếu nhi Tiến Dũng. Qua bản sáng kiến không tránh khỏi những sai sót, tôi mong Hội đồng thi đua chấm sáng kiến kinh nghiệm tay nghề giúp sức để tôi thực hiện tốt hơn thế nữa./.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tiến Dũng, ngày 26 tháng 5 năm 2022
Dương Thị Thoa