Đã mang tiếng làm trai trong trời đất phải có danh gì với núi sông là câu thơ của ai
Đăng nhậpĐăng nhập để trải nghiệm thêm những tính năng hữu ích Zalo
Trang web này phụ thuộc vào doanh thu từ số lần hiển thị quảng cáo để tồn tại. Vui lòng tắt trình chặn quảng cáo của bạn hoặc tạm dừng tính năng chặn quảng cáo cho trang web này. Xếp theo: Ngày gửi Mới cập nhật Trang 1 trong tổng số 1 trang (1 bài trả lời)
bạn cho biết "tang bồng" là gì?
Nhà thơ Nguyễn Công Trứ đã mang đến cho chúng ta một câu thơ đáng để suy ngẫm và bình luận đó là: “Đã mang tiếng ở trong trời đất Phải có danh gì với núi sông” Hai câu thơ đó là quan điểm về trí làm trai của Nguyễn Công Trứ ở trên đời, làm một bậc trượng phu ở trong trời đất này thì phải có công danh sự nghiệp. Nhưng xét trong ý nghĩa sâu xa thì nhà thơ muốn gửi gắm đến chúng ta một lí tưởng sống, đó là hết lòng cống hiến cho đất nước mình. Đã sinh ra thì phải có trách nhiệm cống hiến cho đất nước mình. Trong câu thơ ta phân tích thấy rõ, công ở đây là công danh sự nghiệp của một bậc đại trượng phu. Nhưng xét theo hiện tại thì đó không phải của độc bậc nam nhi mà là tất cả chúng ta. Tóm lại nội dung câu thơ muốn nêu lên trách nhiệm của bản thân mỗi người với đất nước mình. Mỗi một đối tượng thì đều có những trách nhiệm riêng đối với đất nước. Nó giống như câu nói của Hồ Chí Minh “ tuổi nhỏ làm việc nhỏ tùy theo sức của mình”. Theo đó thì học sinh, sinh viên có cũng có nhiệm vụ nhất định đối với đất nước. tưởng rằng những trách nhiệm ấy không lớn nhưng thật ra thì rất lớn. Việc đi học không chỉ là quyền của học sinh sinh viên mà đó còn là nghĩa vụ. Những thế hệ này sẽ là tương lai của đất nước vì thế cho nên trách nhiệm của học sinh sinh viên càng nặng nề hơn. Đất nước có phát triển hay không thì tất cả đều là nhờ vào các thế hệ này. Nói cách khác sự phát triển bền vững hay tôn vong đêu phụ thuộc vào những học sinh sinh viên ấy. Vậy nên mỗi học sinh sinh viên cần phải có ý thức học tập thật tốt để làm tốt trách nhiệm của mình với đất nước. Phát triển đất nước chính là phát triển chính mình, xây dựng đất nước là xây dựng môi trường sống của bản thân và gia đình mình. Vì thế có công, có trách nhiệm với đất nước cũng là có trách nhiệm với chính gia đình của mình, quê hương mình. Học sinh sinh viên phải tránh lối học chỉ vì công việc, tránh học máy móc, học vẹt. Học là tiếp thu thật sự có như thế mới hoàn thành tốt trách nhiệm với đất nước được. Xem thêm: Phân tích tác phẩm Vào phủ chúa Trịnh của Lê Hữu Trác ngữ văn 11 Còn đối với những con người đã trưởng thành thì trách nhiệm của họ với đất nước sẽ gắn với những công việc mà họ đang làm. Nếu như trách nhiệm của giáo viên là dạy dỗ học sinh cống hiến cho đất nước những thế hệ hiền tài sau này thì kĩ sư cống hiên cho đất nước những công trình kiến trúc đồ sộ, chất lượng tốt mà vẫn đẹp về thẩm mỹ. đặc thù của mỗi ngành nghề đều cống hiến cho đất nước, những người làm ra nhiều tiền thì cống hiến cho đất nước qua hình thức tài trợ các chương trình hay làm ra một quỹ từ thiện cho những người nghèo hay những người chất độc màu da cam. Ngàng chế tạo với những con người có đầu óc khoa học, những người đó sẽ cống hiến cho đất nước những phát minh nghiên cứu của mình. Và những ngành khác cũng có đóng góp tương tự. Đấy là cống hiến của những người trí thức, còn những người nông dân, công nhân thì cống hiến bằng chính sức lao động của mình. Lao động chất xám của trí thức thì nông dân công nhân cống hiến bằng sức lao động. Hiện nay những người nông dân ấy không chỉ có sức lao động mà có những người còn lao đọng sáng tạo tự phát minh ra những máy móc để phục vụ cho công việc của mình. Hay lĩnh vực văn hóa thì những người nghệ sĩ phải biết góp sức làm giàu thêm văn háo nước nhà, đậm đà bản sắc dân tộc và tiến bộ. Xem thêm: Bình giảng bài thơ Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương ngữ văn 11 Như vậy ta thấy mỗi chúng ta khi sống trên đời này thì phải có trách nhiệm với chính quê hương, gia đình đất nước mình. Từ khi bắt đầu biết đi học thì khi ấy chúng ta đã có trách nhiệm với đất nước rồi. Đặc biệt phải cống hiến hết mình để góp phần thực hiện di chúc Bác Hồ để lại rằng đem đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu
Nguyễn Công Trứ (1778-1858) là nhà thơ nổi tiếng của đất nước ta trong nửa đầu thế kỉ XIX. Ông để lại nhiều bài thơ nôm, trong đó có nhiều bài hát nói tuyệt bút, với giọng điệu thơ hào hùng. Trong nền thơ ca trung đại, chưa có nhà thơ nào. viết hay và độc đáo về đề tài chí nam nhi, chí làm trai, chí anh hùng như Nguyễn Công Trứ. Bài thơ “Đi thi tự vịnh " được Nguyễn Công Trứ viết từ thuở hàn vi, đầy chí khí hăm hở của kẻ sĩ. Trong bài có câu thơ từng được nhiều người yêu thích và truyền tụng: “Đã mang tiếng ở trong trời đất, Phải có danh gì với núi sông ". Câu thơ “Đã mang tiếng ở trong trời đất”, chủ thể trữ tình là ai? Đó là kẻ nam nhi, kẻ làm trai trong xã hội phong kiến. Câu thơ nêu bật vai trò và vị thế của kẻ làm trai, của đấng nam nhi trong cuộc đời, trong vũ trụ. Câu thơ thứ hai “Phải có danh gì với núi sông” là một lời tuyên ngôn tự tin, tự hào. Hai tiếng “phải có” là sự khẳng định trách nhiệm, nghĩa vụ của kẻ làm trai. “Danh ” ở trong câu thơ là danh tiếng, là công danh, sự nghiệp ở đời; “với núi sông " là với đất nước; “núi sông ” trường tồn, vĩnh hằng thì “danh ” cũng luôn truyền mãi mãi. Có thể nói, hai câu thơ trên của Nguyễn Công Trứ đã thể hiện một quan niệm sống đẹp và tích cực của kẻ sĩ. Là chí nam nhi, là kẻ sĩ trong cõi đời phải làm nên sự nghiệp to lớn, để lại công đức, danh tiếng cho đất nước, quê hương. Tại sao “Đã mang tiếng ở trong trời đất / Phải có danh gì với núi sông "? Theo quan niệm của các nhà nho xưa kia, kẻ sĩ là phải lập thân bằng con đường khoa cử. Triều đình phong kiến chọn nhân tài bằng con đường khoa cử. Sĩ tử phải dấn thân vào con đường thi cử, thi thố tài năng với thiên hạ, mong ghi tên vào bảng vàng bia đá để làm quan. Làm quan là để thực hiện lí tưởng trung quân ái quốc. Gặp thời loạn thì giúp vua dẹp giặc đem lại thái bình cho quê hương. Trong thời bình thì đem tài kinh bang tế thế, trị nước cứu đời, làm cho đất nước cường thịnh. Là đấng trượng phu, là kẻ nam nhi không thể sống tầm thường, không thể ru rú nơi xó nhà, mang thân phận phường giá áo túi cơm. Kẻ sĩ chân chính phải bằng tài đức, qua rèn luyện “thập niên đăng hỏa” ở cửa Khổng sân Trình, dùi mài kinh sử và bằng con đường thi cử, đỗ đạt, làm nên những công việc phi thường như dời non lấp bể, đội đá vá trời, ghi danh vào sử sách, làm rạng rỡ gia đình, dòng họ, làm vẻ vang cho đất nước, quê hương. Quan niệm trên đây của Nguyễn Công Trứ rất đúng đắn và tích cực đối với một nhà nho, một kẻ sĩ hăm hở lập thân trong xã hội cũ. Cái “danh” mà nhà thơ nói đến không phải là danh hão, là hư danh, là thứ danh lợi vị kỉ tầm thường. Công danh sự nghiệp phải là tiếng thơm, là những công cuộc ích quốc lợi dân, là công danh sự nghiệp được đo bằng tầm vóc phi thường, là tài năng, đạo đức xuất chúng. Kẻ dốt nát, tham lam, loại hạ lưu... không thể nào có cái danh ấy. Câu thơ trên đây thể hiện một tâm thế tuyệt đẹp của kẻ tài trai, của đấng nam nhi mang khát vọng công danh, mang hoài bão tung hoành "Phái cỏ danh gì với núi sông". Hai câu thơ “Đã mang tiếng ở trong trời đất / Phải có danh gì với núi sông " rút trong bài thơ "Đi thi tự vịnh ", vì thế “danh” phải gắn liền với bảng vàng bia đá. Nguyễn Công Trứ có lúc lại viết: "Có trung hiếu nên đứng trong trời đất, Không công danh thời nát với cỏ cây". (Phận sự làm trai) Như vậy có nghĩa là: muốn làm nên công danh thì phải có trung hiếu; kẻ sĩ không có công danh thì cuộc đời cũng mất hết ý nghĩa, trở nên vô nghĩa "nát với cỏ cây". Có danh là được ghi tên vào sử sách, để lại tiếng thơm cho đời: "Nhân sinh thế thượng thùy vô nghệ Lưu đắc đan tâm chiếu hãn thanh ". Có tài mới có danh. Có đức mới có danh. Có chí nam nhi, có nợ tang bồng mới mong làm nên công danh sự nghiệp: Lập thân, lập công danh là khát vọng ở đời: "Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc, Nợ tang bồng vay trả trả vay. Chí làm trai nam, bắc, đông, tây, Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể... " (Nợ tang bồng) Theo Nguyễn Công Trứ thì công danh luôn luôn gắn liền với chí anh hùng. Có chí anh hùng mới lập nên công danh, để lại tiếng thơm cho muôn đời: "Túi kinh luân từ trước đến ngàn sau / Hơn nhau một tiếng công hầu " (Trên vì nước, dưới vì nhà). Nguyễn Công Trứ là một tài năng đích thực, đi thi: đỗ giải nguyên. Cầm quân "Có lúc bình tây cờ đại tướng". Làm quan, lúc thì ‘Tổng đốc Đông", khi thì giữ chức "Phủ doãn Thừa Thiên ". ông đã di dân lập ấp, lấn biển, sáng lập ra hai huyện Tiền Hải và Kim Sơn trên miền Bắc nước ta. Đến nay vẫn được nhân dân ca ngợi và lập đền thờ. Quan niệm về công danh, về chí nam nhi, nhân dân ta từng ca ngợi những con người mang khát vọng bay xa, bay cao, đi tới mọi chân trời mà làm nên sự nghiệp: "Làm trai cho đáng nên trai, Phú Xuân đã trải, Đồng Nai cũng từng " (Ca dao) Quan niệm công danh sự nghiệp của Nguyễn Công Trứ rất gần gũi với quan niệm của nhân dân ta. Tuy tiến bộ và tích cực tuy hăm hở và giàu bản lĩnh, nhưng quan niệm về cồng danh sự nghiệp của Nguyền Công Trứ vẫn là lí tưởng anh hùng của kẻ sĩ thời phong kiến, bị hạn chế bởi tư tưởng “trung quân ". Cuộc đời Nguyễn Công Trứ thăng trầm dữ dội, có lúc làm đại tướng, có lúc bị giáng chức làm lính thú,... Cuối đời ông ngao ngán thốt lên: “Kiếp sau xin chớ hơn người, Làm cây thông đứng giữa trời mà reo "... (Cây thông) Hai câu thơ trên đây đã nêu một quan niệm, một bài học đẹp về cách sống, về lập thân, về nỗ lực phấn đấu làm nên công danh sự nghiệp ở đời. Có học tập tất phải có thi cử. Học sinh chúng ta tìm thấy ở hai câu thơ sự hăm hở trong đua tranh, thi thố tài năng về học tập, thi cử với bạn bè. Thế kỉ XXI đang vẫy gọi. Đất nước đang vẫy gọi. Thanh thiếu niên học sinh phải biết nỗ lực học tập, tiến quân vào con đường khoa học kĩ thuật, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, học giỏi, thành tài, để phục vụ đất nước vì mục tiêu “Dân giàu nước mạnh ". Chúng ta càng trân trọng Nguyền Công Trứ, trân trọng vần thơ nổi tiếng của ông: ... “Phải cỏ danh gì với núi sông"... Công danh của tuổi trẻ chúng ta ngày nay luôn luôn gắn liền với lợi ích của Tổ quốc và cách mạng, vì hạnh phúc của nhân dân. |