Thành phần hóa học của quả bồ hòn năm 2024

“Ngậm bồ hòn làm ngọt”, đây là câu nói ai cũng nghe từ thuở lọt lòng, ý chỉ vị đắng của quả bồ hòn, sâu xa hơn là sức chịu đựng giỏi của con người.

Châu ở miền Nam không được biết đến loại quả này, cho đến khi lớn lên, phương tiện thông tin đại chúng rộng rãi thì mới được biết cụ thể hơn về công dụng của quả bồ hòn.

1. Tìm hiểu về quả bồ hòn

Quả bồ hòn tên tiếng anh là soapnut, nghĩa là chất tẩy rửa. Cây bồ hòn là cây thân gỗ, cao từ 7 – 15 m. Lá cây khá dài, mọc đối xứng nhau ở mỗi cành. Quả mọc thành chùm như quả nhãn, khi còn non có màu xanh, Khi chín có màu nâu đất, phần vỏ có khi khô quắt lại.

Loại cây này mọc ở miền Bắc nước ta nhứ Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Tuyên Quang,Thái Nguyên…Bên trong quả có hạt màu đen. Cây thường ra quả vào mùa thu, khi hái về có thể xay thành bột hoặc để nguyên nấu nước làm chất tẩy rửa.

2. Thành phần hóa học của quả bồ hòn

Thịt quả chứa 18% saponizit C41H61O13– Sapindus saponin. Saponin là glucosides với các đặc tính tạo bọt. Saponin bao gồm một aglycones polycyclic gắn liền với một hoặc nhiều chuỗi bên đường.

Phần aglycone, còn được gọi là sapogenin, hoặc là steroid (C27) hoặc một triterpene (C30). Khả năng tạo bọt của saponin được gây ra bởi sự kết hợp của một chất kỵ nước (tan trong chất béo) sapogenin và một phần đường (hòa tan trong nước) ưa nước. Saponin có vị đắng.

3. Công dụng của quả bồ hòn là gì?

Quả bồ hòn làm chất tẩy rửa, nước giặt quần áo, nước tẩy rửa vật dụng trong gia đình. Người xưa dùng để giặt quần áo khi chưa có bột giặt. Có thể dùng nước này tắm cho chó, mèo để trị ve, rận.

3.1 Làm chất tẩy rửa

Như đã nhắc đến bên trên, quả bồ hòn được dùng làm một chất tẩy rửa từ xưa. Đây có thể nói là một chất tẩy rửa tự nhiên vô cùng tuyệt vời, không gây hại cho da, tuyệt đối an toàn cho người sử dụng.

Nguyên liệu:

• Quả bồ hòn khô, ca nước chịu nhiệt, nước sôi.
• Cho bồ hòn vào ca chịu nhiệt, đổi nước sôi vào ngâm 10 -15 phút.
• Để nguội dần giúp cho quả bồ hòn ngấm dần các chất vào nước.

Khi nước nguội là có thể dùng làm nước rửa bát, giặt quần áo,…Dùng lại đến khi nào hết nước. Lấy phần nước đó nấu lại với nước sôi cho ra hết các chất thì dùng.

Dùng máy giặt: lấy 4–5 thìa nước bồ hòn cho vào giặt chung, bồ hòn không nhiều bọt nhưng rất tinh khiết, sạch sẽ.

Giặt tay: dùng 3–4 thìa bồ hòng ngâm với quần áo trong khoảng 1 tiếng. Quần áo sẽ bị loại bỏ nhanh các vết bẩn, đồng thời giữ quần áo luôn phẳng phiu.

3.2 Làm nước rửa chén

Dùng 1 thìa nước bồ hòn đặc, hòa với 1 cốc nước, cùng 1 thìa dấm, để rửa chén.

Tác dụng của bồ hòn lành tính, rất an toàn cho da, giúp loại bỏ vi khuẩn, các vết mồ hôi, vết bẩn trên da tay mà vẫn đảm bảo an toàn.

Cho dung dịch nước bồ hòn pha loãng vào một chai nước rửa tay. Thêm vài lọ tinh dầu hoặc đập dập xả, quế để tạo mùi thơm tự nhiên. Nếu bạn có làn da nhạy cảm, hoặc muốn là nước rửa tay cho trẻ sơ sinh thì đây chính là một loại quả thần kỳ, công hiệu.

3.3 Dùng để tắm gội đầu

Trái bồ hòn dùng làm nước tắm giúp loại bỏ một số bệnh về da như mề đay, nấm da. Pha theo tỉ lệ 1:1 , có thể thêm một chút tinh dầu cho thơm.

3.4 Dùng làm nước lau sàn, bếp, kính

Pha dung dịch bồ hòn với nước theo tỉ lệ 1:1. Nếu lau nhà thì có thể 1:3. Sử dụng vòi có bình xịt, khi lau thì xịt lên kính, bếp hoặc sàn nhà, sau đó dùng khăn lau là được.

4. Quả bồ hòn có độc không?

Nước bồ hòn có tính tẩy rửa mạnh, vì thế không nên để nước rơi trực tiếp vào mắt. Quả bồ hòn có hạt rất cứng, nên để xa tầm tay của trẻ em, tránh trường hợp cầm và nuốt phải. Nếu thấy ngứa, da đỏ sau khi dùng, thì có thể bạn bị dị ứng với quả bồ hòn, cần ngưng sử dụng ngay.

Công dụng của quả bồ hòn dùng tẩy rửa tốt như một số hóa chất hiện đại lại hoàn toàn tự nhiên và không gây hại cho trẻ em. Nếu bạn đang lo lắng về việc sử dụng hóa chất trong nhà, bạn có thể tham khảo các cách làm enzyme bồ hòn hay tìm mua các sản phẩm có chiết xuất từ bồ hòn, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình

5. Làm enzyme bồ hòn:

Nguyên liệu:

• 3kg bồ hòn khô tách hạt, có thể thêm cả vỏ trái cây như vỏ chuối, vỏ bí đỏ, vỏ dứa, cọng rau. nếu dùng ít bồ hòn và nhiều vỏ trái, cọng rau thì sau enzym rửa sẽ không sạch bằng nhiều bồ hòn.
• 1kg đường (chọn loại đường thô). Chọn đường thô tốt hơn đường trắng tinh luyện. Đường thô giúp quá trình lên men nhanh và mạnh mẽ hơn.
• 10 lít nước, có thể thay bằng nước vo gạo hoặc nước pha cám gạo, enzym sau này sẽ cho độ tẩy rửa mạnh hơn.
• xô, thùng nhựa có nắp, khoảng 18-20l (Cần vật đựng lớn hơn thể tích dung dịch bên trong). Không nên dùng bình thủy tinh vì khi ủ enzym bồ hòn sinh khí ga có thể gây nổ

Cách làm:

• Bạn rửa qua bồ hòn qua hết bụi bẩn. Đổ nước vào xô/ thùng nhựa, hòa tan đường thô, thả bồ hòn vào, thêm vỏ dứa (có thể bỏ qua nếu không chuẩn bị được vỏ dứa). Vỏ dứa giúp tạo thêm mùi thơm enzyme.
• Tiếp theo thả bồ hòn vào xô, đảo đều.
• Bạn dùng nước hòa hay nước lã đều được.
• Lấy đồ nén bồ hòn không bị nổi lên mặt nước.
• Đậy nắp hờ hoặc úp vải màn xô lên trên, tránh rơi vật ngoài ý muốn hay côn trùng vào.
• Để miệng xô thoáng trong những ngày đầu có khí để trao đổi. Sau khoảng 1 tháng thì đậy kín nắp lại.
• Đặt xô nhựa vào chỗ râm mát. Tùy điều kiện môi trường, tùy vào thành phần ủ enzym, tỷ lệ ủ … mà con men sẽ xuất hiện sớm hay muộn. Nếu ủ theo cách này thì sau 1 tháng đã có con men dày rồi.
• Trong thời gian ủ enzyme, nếu có thêm vỏ trái cây, bạn có thể rửa cho sạch bụi bẩn rồi lại thả vào bình enzyme. Đây là cách biến rác thải nhà bếp thành enzyme vừa tiết kiệm vừa hiệu quả.
• Sau 3 tháng bạn chắt nước enzyme ra dùng, còn bã có thể đổ thêm nước, đường, vỏ quả vào ngâm tiếp lần 2. Phần nước enzyme trong nhất bạn chắt để giặt đồ, phần đục hơn bạn dùng cho việc rửa bát hay tẩy rửa khác nhé.

Bạn nào đang hướng đế lối sống xanh thì chắc chắn sẽ quan tâm đến công dụng của quả bồ hòn làm chất tẩy rửa sinh hoạt. Chúc các bạn thành công trong việc ủ men enzyme này nhé! Nếu có cách nào hay hơn, hãy chia sẻ vào bình luận bên dưới để mọi người cùng tham khảo thêm ạ. Cảm ơn!