Trẻ sơ sinh nằm sấp khi ngủ có sao không? Đây là câu hỏi được nhiều bố mẹ thắc mắc khi chăm sóc trẻ do có nhiều trẻ không chịu nằm ngửa khi ngủ. Và dù bố mẹ có lật trẻ lại thì chỉ một lúc sau trẻ vẫn chuyển từ tư thế nằm ngửa sang tư thế nằm sấp xuống giường.
Vậy trẻ nằm sấp khi ngủ có ảnh hưởng hay nguy hiểm gì không? Chúng ta cùng Meiji tìm hiểu câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé.
Vì sao trẻ sơ sinh lại thích nằm sấp?
Tư thế nằm sấp ở trẻ được giải thích rằng bắt nguồn từ khi còn nằm trong bụng mẹ, khi đó, vì cơ thể rất dễ bị tổn thương, nhất là ở phần ngực và bụng, thai nhi sẽ cuộn tròn người lại để tự bảo vệ và tạo cảm giác an toàn cho mình. Do đó, sau khi chào đời, trẻ sẽ thích cuộn tròn hoặc nằm sấp để ngực và bụng được an toàn, úp xuống phía dưới, điều đó nhằm tạo nên tư thế giống như khi còn trong bụng mẹ, giúp trẻ có cảm giác được bảo vệ và an tâm hơn để trẻ đi vào giấc ngủ.
Trẻ sơ sinh nằm sấp ngủ có nguy hiểm không?
Trẻ sơ sinh nằm sấp khi ngủ tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng sẽ có nguy cơ gây ngạt cho con trẻ, nhất là khi bạn cho con nằm gối, đệm mềm hoặc trên giường có các vật như gấu nhồi bông, chăn thừa,…
Tỷ lệ đột tử khi ngủ ở trẻ sơ sinh xảy ra nhiều nhất là ở lứa tuổi từ 1 tháng tuổi tới 1 tuổi, cao nhất ở độ tuổi từ 1 – 4 tháng đầu sau sinh. Có rất nhiều nguyên nhân khiến các chuyên gia không khuyến khích việc cho trẻ nằm sấp khi ngủ:
- Nằm sấp sẽ làm tăng áp lực lên cánh tay, hàm của trẻ và làm hẹp đường thở, làm giảm lượng không khí lưu thông.
- Nếu trẻ nằm sấp, trẻ có thể sẽ bị đặt mặt rất gần ga gối, khiến không khí kém lưu thông. Do vậy, lượng khí trẻ thở ra và hít vào sẽ không được “làm mới”, và trẻ có thể sẽ hít phải lượng khí có nhiều CO2 hơn.
- Nếu trẻ nằm trên đệm/gối mềm và lún thì trẻ có thể sẽ bị ngạt thở trong tư thế nằm sấp.
- Trẻ có thể sẽ hít phải các vi sinh vật có trên đệm, gối.
Ngay khi mới ngủ, mẹ hãy luôn đặt trẻ nằm ngửa trước để đảm bảo an toàn cho trẻ sơ sinh. Dù một số trẻ có thể không thích, nhưng bố mẹ hãy tiếp tục kiên trì làm việc này một cách dịu dàng và trẻ sẽ dần quen với việc nằm ngửa. Hoặc khi trẻ đã ngủ say, bạn nên sửa lại tư thế cho trẻ sang tư thế nằm ngửa.
Xem thêm: Giải đáp tình trạng nấc cụt ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân và cách phòng tránh
Còn khi trẻ đủ lớn, trẻ sẽ có thể lật người từ nằm ngửa sang nằm sấp. Ở giai đoạn này, mẹ không cần quá lo lắng việc trẻ nằm sấp khi ngủ. Mẹ có thể đặt trẻ trở lại tư thế nằm ngửa hoặc để trẻ nằm theo ý mình thích đều được.
Trẻ sơ sinh nên nằm ngủ ở tư thế nào?
Trẻ sơ sinh khỏe mạnh, sinh đủ tháng nên được đặt nằm ngửa, kể cả khi nghỉ trưa hay ngủ một giấc dài vào ban đêm. Nằm ngửa là tư thế được chứng minh có thể làm giảm nguy cơ mắc phải hội chứng đột tử sơ sinh [SIDS] và có thể giúp giữ đường thở luôn mở. Viện Sức khỏe Trẻ em và Phát triển Nhân lực quốc gia Hoa Kỳ [The National Institute of Child Health and Human Development – NICHD] coi tư thế ngửa là tư thế ngủ tốt nhất cho trẻ em. Và từ khi Viện Nhi khoa Hoa Kỳ đưa ra khuyến nghị nên để trẻ nằm ngủ ở tư thế ngửa vào năm 1992, thì tỷ lệ mắc phải hội chứng SIDS ở trẻ em Mỹ đã giảm đi hơn 50%.
Như vậy, với trẻ nhỏ, nằm ngửa được coi là tư thế an toàn khi ngủ cho trẻ, vì tư thế nằm này toàn bộ các phần cơ trên người trẻ đều được thả lỏng, áp lực lên nội tạng như: tim, dạ dày, đường ruột và bàng quang… là rất ít.
Xem thêm: Giải đáp thắc mắc có nên cho trẻ sơ sinh uống nước không?
Làm sao để giữ an toàn cho trẻ khi ngủ?
- Đặt trẻ nằm ngửa ngay từ đầu giấc ngủ, nếu bạn đặt trẻ nằm nghiêng thì đó là vị trí thuận lợi để trẻ lật úp bụng xuống và nằm sấp.
- Đảm bảo giường ngủ của trẻ luôn được dọn sạch trước khi ngủ [không có các đồ vật có nguy cơ gây ngạt thở cho trẻ như đệm mềm, chăn gối thừa, thú nhồi bông].
- Tránh cho trẻ nằm trên đệm quá mềm: nên sử dụng một loại đệm cứng cho trẻ, thay vì các loại đệm mềm lún hoặc đệm nước.
- Tránh không che, trùm đầu của trẻ: chăn chỉ nên được đắp ngang ngực của trẻ và nên để hai tay của trẻ ra ngoài chăn để tránh tình trạng chăn có thể di chuyển, trùm lên đầu trẻ gây ngạt thở. Bạn có thể dùng chăn làm từ cotton nhẹ hoặc vải màn để tránh tình trạng trẻ lăn, quấn chăn trong khi ngủ.
- Thời gian nằm sấp của trẻ thay đổi theo từng giai đoạn phát triển. Trẻ có thể nằm sấp 1-2 phút/ lần sẽ giúp cho con đỡ đau bụng.
Các bài viết dành cho Mẹ và Bé được quan tâm nhiều nhất:
Giấc ngủ là thời gian cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do vậy, cha mẹ cần cẩn thận để đem lại sự an toàn và thoải mái nhất đối với trẻ!
Nơi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc và nuôi dạy con của các mẹ thông thái Meiji
Post tag
Nằm sấp [tummy time] là đặt trẻ sơ sinh nằm sấp trên bụng trong một khoảng thời gian ngắn khi bé thức. Đây là một bài tập quan trọng giúp cho các cơ cổ và vai của trẻ khỏe hơn; đồng thời cải thiện các kỹ năng vận động.
Cha mẹ sẽ luôn cần ở bên để quan sát, canh chừng khi trẻ sơ sinh tập nằm sấp.
2. Trẻ sơ sinh nằm sấp có sao không?
Trẻ sơ sinh nằm sấp sẽ không có sao nếu cha mẹ biết cách tập cho bé; canh chừng khi bé tập; và tập nằm sấp đúng tuổi.
Trên thực tế, có đến 10 bộ phận cơ thể được tập luyện và phát triển khi bé nằm sấp. Những bộ phận đó là: Cổ, đầu, lưng, cánh tay, bàn tay, hông, bụng, chân, mắt và cấu trúc bên trong não bộ.
Nếu mẹ thắc mắc “có nên cho trẻ sơ sinh nằm sấp”; hãy điểm qua những lợi ích khi tập nằm sấp cho con nhé!
2.1 Bé nằm sấp và ngủ trên bụng mẹ giúp trí não phát triển toàn diện
Khi trẻ được đặt ở tư thế nằm sấp; theo phản xạ tự nhiên, trẻ sẽ ngẩng đầu lên, xoay ngang xoay dọc để nhìn mọi phía.
Những hoạt động như vậy không chỉ tốt cho não bộ mà các bộ phận khác như cổ, vai, lưng, tứ chi cũng nhanh nhạy và linh hoạt hơn. Đồng thời cho trẻ nằm sấp sẽ hạn chế nguy cơ đầu bị méo hay bẹp; vì trẻ có cơ hội xoay trở đầu thường xuyên.
2.2 Kích thích thị giác phát triển
So với tư thế nằm ngửa; trẻ sơ sinh nằm sấp sẽ mở rộng tầm nhìn hơn. Bé có thể bao quát không gian trước, sau, trên, dưới, nên nhìn thấy được nhiều vật hơn, kéo theo sự phát triển của thị giác.
Do vậy, khi tập cho trẻ sơ sinh nằm sấp; mẹ nên treo nhiều tranh ảnh có màu sắc sặc sỡ và những món đồ phát ra âm thanh. Như vậy có thể đồng thời “kích hoạt” cả thính giác và thị giác của trẻ.
2.3 Có nên cho trẻ sơ sinh nằm sấp? Có vì giúp hệ tiêu hóa tốt hơn
Đa số các bậc phụ huynh không thích cho trẻ sơ sinh nằm sấp vì lo rằng tư thế đó sẽ làm cho trẻ khó thở, đau bụng, tức ngực… Tuy nhiên, theo kết quả của nhiều nghiên cứu; bé nằm sấp sẽ vận động nhiều hơn dẫn đến hoạt động của nhu động ruột cũng tốt hơn; giúp trẻ ăn ngon hơn và dễ đi ngoài.
Bên cạnh đó, khi trẻ sơ sinh tập nằm sấp; phần dịch hòa tan từ dạ dày sẽ không ở thực quản mà đi xuống ruột non nên tình trạng nôn trớ giảm nhiều so với khi đặt trẻ nằm ngửa.
Có rất nhiều vấn đề về cách chăm sóc trẻ mà bố mẹ quan tâm khi lần đầu tiên có con. Một trong những câu hỏi thường gặp nhất là cho trẻ sơ sinh nằm sấp có an toàn hay không? Mời bạn cùng bác sĩ Huỳnh Nguyễn Uyên Tâm tìm câu trả lời giải đáp cho thắc mắc này qua bài viết dưới đây.
Có nên cho trẻ sơ sinh nằm sấp?
Phương pháp da kề da
Về lý thuyết, nếu bố mẹ đủ tỉnh táo vẫn có thể cho phép trẻ nằm ngủ trên ngực của bạn. Đây còn gọi là tư thế tiếp xúc da kề da hay phương pháp Kangaroo. Phương pháp này không những không có hại mà còn mang lại rất nhiều lợi ích cho trẻ. Điều quan trọng là cần tránh nguy cơ ngủ quên, hoặc quá mất tập trung khi cho trẻ sơ sinh nằm sấp trên ngực của bố mẹ.
Chăm sóc Kangaroo là một phương pháp cho trẻ tiếp xúc da kề da với bố mẹ. Em bé thường chỉ cần mặc tã, được đặt ở tư thế thẳng đứng tựa vào ngực trần của bố hoặc mẹ. Cả bố và mẹ đều có thể thực hiện. Phương pháp này thường được áp dụng đối với trẻ sinh non.
Nhưng không phải lúc nào bố mẹ cũng chắc chắn giữ được sự tỉnh táo. Bởi vì chăm sóc trẻ sơ sinh đòi hỏi rất nhiều công sức. Do đó, con bạn có thể lăn ra khỏi ngực của bạn bất kì lúc nào bạn không chú ý, dù chỉ trong vài giây đột ngột.
Tác hại khi cho trẻ sơ sinh nằm sấp khi ngủ1
Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc nằm sấp khi ngủ có thể làm tắc nghẽn đường thở. Việc nằm sấp khi ngủ có thể khiến trẻ thở ra và hít vào lại cùng một lượng không khí của chính mình. Đặc biệt nếu trẻ ngủ trên nệm mềm hoặc có thêm đồ chơi nhồi bông hay gối được đặt gần mặt trẻ.
Khi em bé hít lại lượng khí vừa thở ra. Mức oxy trong cơ thể giảm xuống và mức carbon dioxide tăng lên. Vì thế, nếu con bạn nằm sấp để ngủ trước 1 tuổi sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh [SIDS].
Tư thế nằm an toàn cho trẻ sơ sinh
Vào năm 2016, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ [AAP] đã đưa ra các khuyến nghị về giấc ngủ an toàn để làm giảm nguy cơ đột tử ở trẻ. Nội dung cơ bản là bố mẹ nên đặt em bé:2
- Trên một bề mặt phẳng và chắc chắn.
- Nằm ngửa khi ngủ.
- Trong giường hoặc nôi rộng rãi mà không có thêm gối, chăn, hoặc đồ chơi.
- Trong phòng chung với bố mẹ [không phải ngủ chung giường].
Những khuyến nghị này áp dụng cho tất cả thời gian ngủ. Bao gồm cả giấc ngủ ngắn ban ngày và qua đêm. Tư thế cho trẻ nằm ngửa khi ngủ nên kéo dài ít nhất đến khi trẻ được một tuổi. Lúc này, nguy cơ bị hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh đã giảm đáng kể ở con bạn.1
Xem thêm: Những điều cần biết về giấc ngủ của trẻ sơ sinh
Khi nào có thể cho trẻ sơ sinh nằm sấp?
Mục đích cho trẻ nằm sấp
Theo báo cáo của một cuộc khảo sát quốc gia được thực hiện bởi Pathways Awareness, một tổ chức giáo dục bố mẹ về sự chậm phát triển vận động sớm, việc thiếu “thời gian nằm sấp” dường như làm chậm sự phát triển của các kỹ năng vận động như lật và bò.3
Quan trọng là nên giúp trẻ sơ sinh tập nằm sấp khi trẻ đang thức, và dưới sự giám sát của người chăm sóc. Mục đích là để giúp trẻ phát triển cơ vai và cổ mạnh mẽ.1
Thời gian nằm sấp rất quan trọng đối với sự phát triển cơ sớm của trẻ. Nhưng điều quan trọng là cần đặt trẻ ngủ ở tư thế nằm ngửa chứ không nằm sấp; để ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.1
Thời điểm tập cho trẻ nằm sấp1
AAP khuyến cáo rằng, bắt đầu từ ngày đầu tiên từ bệnh viện về nhà, bố mẹ nên cho trẻ sơ sinh nằm sấp hai đến ba lần mỗi ngày. Ban đầu, mỗi lần từ ba đến năm phút. Trong vài tháng tiếp theo, tăng dần thời gian và tần suất nằm sấp cho đến khi thực hiện được khoảng một giờ mỗi ngày.
Bố mẹ có thể thử một số hoạt động dưới đây trong khi em bé nằm sấp:
- Đặt một món đồ chơi vừa tầm với trong giờ chơi để trẻ giơ tay lên lấy.
- Đặt đồ chơi thành vòng tròn xung quanh trẻ để trẻ có thể lấy đồ chơi. Từ đó phát triển các cơ vùng bụng, tăng khả năng trườn và lật.
- Nằm xuống và đặt trẻ trên ngực của bạn [phương pháp Kangaroo]. Ôm giữ toàn thân trẻ để đảm bảo an toàn. Con bạn có thể chưa nâng đầu lên được. Nhưng hãy thay đổi tư thế đầu của trẻ [xoay đổi bên] để ngăn bé phát triển tư thế ưa thích.
- Tập thời gian nằm sấp trở thành thói quen hàng ngày của trẻ. Ví dụ như đặt trẻ nằm sấp trong một phút mỗi khi bạn thay tã.
Trẻ sơ sinh nằm sấp hoặc nghiêng một bên khi ngủ có thể làm tăng nguy cơ bị hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở độ tuổi này. Vì vậy bố mẹ không nên đặt trẻ nằm sấp khi ngủ. Bên cạnh đó, một vài thay đổi đơn giản đối với môi trường ngủ của trẻ có thể giúp ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.