Trong điều kiện ngày nay, pháp luật trở thành công cụ hàng đầu quan trọng và có hiệu quả nhất, công cụ không thể thay thế để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, pháp luật không đơn thuần là công cụ quản lý nhà nước mà còn được xác định là công cụ để mỗi người tự bảo vệ lợi ích của mình công cụ điều chỉnh các mối quan hệ giữa người với người trong cuộc sống nhằm thiết lập duy trì bảo vệ trật tự của đời sống chung. Liên quan đến pháp luật có nhiều thuật ngữ mà nhiều người chưa nắm rõ, một trong số đó là khái niệm Chế định pháp luật là gì?
Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ đến bạn đọc những nội dung liên quan đến câu hỏi Chế định pháp luật là gì?
Khái niệm chế định pháp luật là gì?
Chế định pháp lý là tập hợp gồm có một nhóm quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội có tương quan mật thiết với nhau .
Tính chất chung của mỗi nhóm quan hệ xã hội đòi hỏi phải có những nhóm quy phạm pháp luật tương ứng để điều chỉnh.Việc xác định đúng tính chất nhóm của quan hệ xã hội là vấn đề có ý nghĩa, quan trọng trong việc hình thành chế định pháp luật. Cũng tồn tại chế định pháp luật của ngành Luật gồm nhóm các quy phạm pháp luật điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội thuộc một lĩnh vực liên quan đến cùng một ngành luật, chẳng hạn như chế định công dân trong ngành Luật hiến pháp.
Bạn đang đọc: Chế định pháp luật là gì?
Cũng có chế định pháp lý tương quan đến ngành luật gồm nhóm quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội thuộc nhiều nghành nghề dịch vụ khác nhau tương quan đến nhiều ngành luật khác nhau chẳng hạn chế đỉnh tập tập chế định hợp đồng tương quan đến cả ngành luật dân sự, Luật thương mại, cũng như ngành luật lao động . Nghĩa chung và rộng là những yếu tố cấu thành cơ cấu tổ chức pháp lý của thực tại xã hội và nghĩa hẹp là tổng thể và toàn diện những quy phạm, quy tắc của một yếu tố pháp lý . Theo nghĩa hẹp, Ví dụ : ngành luật dân sự có những chế định pháp lý như chế định quyền sở hữu, chế định thừa kế, chế định quyền tác giả, chế định hợp đồng, … Ngành luật lao động có những chế định hợp đồng lao động, nội quy lao động, thời giờ thao tác, thời giờ nghỉ ngơi … Ngành luật hình sự có những chế định như những tội xâm phạm bảo mật an ninh vương quốc ; những tội xâm phạm tính mạng con người, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người ; những tội xâm phạm quyền tự do, dân chủ của công dân …
Theo nghĩa rộng, ví dụ chế định hợp đồng. Thì chế định này Open trong nhiều ngành luật khác nhau, ví dụ luật dân sự, luật lao động, luật dân sự …
Đặc điểm chế định pháp luật
Chế định pháp lý là tập hợp gồm có một nhóm quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội có tương quan mật thiết với nhau. Các nhóm quan hệ xã hội giống nhau sẽ được kiểm soát và điều chỉnh bởi những quy phạm, và những quy phạm đó được gọi là chế định pháp lý. Ví dụ : để kiểm soát và điều chỉnh những quyền nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân thì pháp lý có chế định về công dân, tức là chế định về công dân gồm có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân …
Có chế định pháp luật chỉ liên quan đến một ngành luật riêng biệt, cũng có chế định điều chỉnh những nhóm quan hệ xã hội liên quan đến nhiều ngành luật khác nhau. Ví dụ chế định công dân chỉ thuộc thuộc ngành luật Hiến pháp, tuy nhiên ví dụ chế định về Hợp đồng thuộc sự điều chỉnh của nhiều ngành luật Ví dụ như Luật lao động, luật dân sự, luật thương mại…
Xem thêm: Tìm hiểu tính năng AOD – màn hình luôn hiển thị trên smartphone
Phân biệt chế định pháp luật và chế tài pháp luật
Chế định pháp luật:
Là toàn diện và tổng thể những quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh quan hệ xã hội thân thiện, có cùng đặc thù trong khoanh vùng phạm vi mỗi ngành luật vốn gồm có nhiều chế định. Ví dụ : Ngành luật dân sự có những chế định như chế định quyền sở hữu, chế định hợp đồng, chế định thừa kế ..
Chế tài pháp luật:
Là một trong 3 bộ phận cấu thành của một quy phạm pháp luật [ giả định, lao lý, chế tài ]. Chế tài là bộ phận xác lập những hình thức nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý khi có hành vi vi phạm với những quy tắc xử sự chung được ghi trong phần pháp luật và giả định của quy phạm pháp luật. Căn cứ vào đặc thù của nhóm quan hệ xã hội được pháp lý kiểm soát và điều chỉnh, chế tài được phân loại thành nhiều loại : chế tài hình sự, chế tài dân sự, chế tài hành chính …. Việc vận dụng chế tài cũng nhờ vào vào những đặc thù của quyền lợi mà pháp lý cần bảo vệ ; địa thế căn cứ vào đặc thù của hành vi vi phạm, mức độ thiệt hại và những yếu tố khác có tương quan [ có ý nghĩa so với tăng nặng hoặc giảm nhẹ nghĩa vụ và trách nhiệm hình phạt ] Chế tài gồm có những hình thức : Thứ nhất : Chế tài trừng trị [ trong nghành nghề dịch vụ hình sự ]
Thứ hai : Chế tài Phục hồi thực trạng pháp lý khởi đầu [ trong nghành hành chính, dân sự ]
Thứ ba: Chế tài bảo vệ và chế tài bảo đảm [trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, dân sự] và chế tài vô hiệu hóa.
Xem thêm: Android Auto – Wikipedia tiếng Việt
Chế tài là bộ phận không hề thiếu trong một quy phạm pháp luật, nhằm mục đích bảo vệ tính nghiêm minh của pháp lý ; bảo vệ trật tự và bảo đảm an toàn xã hội. Chế tài bộc lộ thái độ của nhà nước so với những hành vi vi phạm pháp lý và có tính năng phòng ngừa, giáo dục để bảo vệ việc tuân thủ pháp lý, góp thêm phần thực thi mục tiêu của nhà nước trong mọi nghành nghề dịch vụ : chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, quốc phòng, bảo mật an ninh … trong từng quá trình cách mạng đơn cử .
Do đó hoàn toàn có thể thấy thực chất của chế định và chế tài trọn vẹn khác nhau. Hai khái niệm này trọn vẹn khác nhau mà không hề giống hệt với nhau. Nếu như chế định pháp lý là toàn diện và tổng thể những quy phạm pháp luật kiểm soát và điều chỉnh quan hệ xã hội thân thiện thì chế tài là hình thức nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý khi có hành vi vi phạm với những quy tắc xử sự chung được ghi trong phần lao lý và giả định của quy phạm pháp luật .
Trên đây là những nội dung mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc liên quan đến câu hỏi Chế định pháp luật là gì? Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến Chế định pháp luật là gì? Bạn đọc vui lòng liên hệ đến tổng đài 1900 6557 để được tư vấn trực tiếp. Xin cảm ơn!
Có thể thấy tầm quan trọng của pháp luật đối với xã hội là vô cùng to lớn. Thế nhưng để hiểu hết về pháp luật cũng như các thuật ngữ liên quan là rất khó. Trong đó khái niệm Chế định pháp luật là gì? là câu hỏi được nhiều bạn đọc quan tâm. Trong nội dung bài viết sau chúng tôi xin chia sẻ đến bạn đọc những nội dung liên quan đến câu hỏi Chế định pháp
Có thể thấy tầm quan trọng của pháp luật đối với xã hội là vô cùng to lớn. Thế nhưng để hiểu hết về pháp luật cũng như các thuật ngữ liên quan là rất khó. Trong đó khái niệm Chế định pháp luật là gì? là câu hỏi được nhiều bạn đọc quan tâm. Trong nội dung bài viết sau chúng tôi xin chia sẻ đến bạn đọc những nội dung liên quan đến câu hỏi Chế định pháp luật là gì?
Theo nội dung Bách khoa toàn thư mở Wikipedia đưa ra cách hiểu về Chế định pháp luật là gì? như sau: “Chế định pháp luật hay định chế pháp luật hoặc chế định là tập hợp một nhóm quy phạm pháp luật có đặc điểm giống nhau để điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội tương ứng trong phạm vi một ngành luật hoặc nhiều ngành luật. Chế định có thể được hiểu theo nghĩa rộng hoặc nghĩa hẹp. Nghĩa chung và rộng là các yếu tố cấu thành cơ cấu pháp lý của thực tại xã hội, nghĩa hẹp là tổng thể các quy phạm, quy tắc của một vấn đề pháp lý”.
Có thể thấy chế định pháp luật là tập hợp bao gồm một nhóm quy phạm pháp luật điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội có liên quan mật thiết với nhau. Do quy phạm pháp luật là một loại quy phạm xã hội, là những quy tắc xử sự chung bắt buộc mọi người thực hiện, do nhà nước xác lập, ban hành và bảo đảm việc thực hiện, để điều chỉnh các hành vi của cá nhân hoặc tổ chức theo ý chí của nhà nước. Do đặc thù tính chất chung của mỗi nhóm quan hệ xã hội đòi hỏi phải có những nhóm quy phạm pháp luật tương ứng để điều chỉnh.
Hiểu theo nghĩa hẹp thì chế định pháp luật có sự đặc thù ở mỗi vấn đề pháp lý khác nhau. Hiểu đơn giản thì pháp luật của ngành nào sẽ có những chế định riêng điều chỉnh ngành đó. Ví dụ như trong ngành luật dân sự có các chế định pháp luật như chế định quyền sở hữu, chế định thừa kế, chế định quyền tác giả, chế định hợp đồng,… Những chế định trên có mối quan hệ với nhau và có ý nghĩa đối với Luật Dân sự. Hay đối với ngành luật lao động có chế định tiền lương, chế độ làm việc, chế định lao động riêng,… Mỗi ngành các chế định khác nhau.
Hiểu theo nghĩa rộng thì chế định là những yếu tố cấu thành cơ cấu pháp lý của thực tại xã hội, tức tổng thể xã hội và các mối quan hệ được điều chỉnh bởi các chế định.
Đặc điểm của chế định pháp luật
Sau khi tìm hiểu Chế định pháp luật là gì? ở phần trên thì chúng ta cùng tìm hiểu đặc điểm của chế định ở phần tiếp theo. Cụ thể các đặc điểm của chế định pháp luật như sau:
Các nhóm quan hệ xã hội giống nhau sẽ được điều chỉnh bởi những quy phạm, và những quy phạm đó được gọi là chế định pháp luật. Ngoài ra đặc thù do tính đa dạng của các chế định nên sẽ có những chế định liên ngành nghĩa là có quan hệ đến một số ngành luật. Ngoài ra cũng sẽ có những chế định pháp luật chỉ liên quan đến một ngành luật riêng biệt mà không điều chỉnh những nhóm quan hệ xã hội liên quan đến nhiều ngành luật khác nhau. [Hiến pháp là cơ sở pháp lí của tất cả các chế định pháp luật].
Chế định pháp luật mang tính chất nhóm, mỗi chế định có một đặc điểm riêng nhưng chúng đều có mối liên hệ nội tại và thống nhất với nhau, chúng không tồn tại một cách biệt lập. Việc xác định ranh giới giữa các chế định nhằm tạo ra khả năng để xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội.
Bên cạnh đó cần phải đặt các chế định trong mối liên hệ qua lại trong một chỉnh thể thống nhất của pháp luật cũng như một ngành luật. Mỗi chế định pháp luật dùng mang đặc điểm riêng nhưng nó cũng phải tuân theo các quy luật vận động khách quan, chịu sự ảnh hưởng và tác động của chế định khác trong hệ thống pháp luật.
Trên đây là phần giải đáp thắc mắc của chúng tôi về vấn đề: Chế định pháp luật là gì?. Nếu trong quá trình nghiên cứu tìm hiểu và giải quyết vấn đề còn điều gì mà bạn đọc thắc mắc hay quan tâm bạn có thể liên hệ chúng tôi qua tổng đài tư vấn 1900 6560 để được hỗ trợ.
>>>>> Tham khảo: Pháp luật là gì?