Câu văn giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ nát vụn mới thôi sử dụng biện pháp nt gì tác dụng của bpnt đó

Khách

Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây

Dưới đây là một vài câu hỏi có thể liên quan tới câu hỏi mà bạn gửi lên. Có thể trong đó có câu trả lời mà bạn cần!

Đề bài: Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng

Mục Lục bài viết:
I. Dàn ý chi tiết
II. Bài văn mẫu

Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
 

I. Dàn ý Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng [Chuẩn]


1. Mở bài

- Giới thiệu những nét khái quát về tác giả Nguyên Hồng [đặc điểm về con người, cuộc đời, các sáng tác tiêu biểu, đặc điểm sáng tác,...]- Giới thiệu khái quát về đoạn trích "Trong lòng mẹ" [xuất xứ, hoàn cảnh ra đời, chủ đề, những đặc sắc về giá trị nội dung và nghệ thuật,...]

- Giới thiệu vấn đề cần phân tích: Những so sánh hay trong đoạn trích "Trong lòng mẹ".


2. Thân bài

- Phép so sánh "Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi".+ Phép so sánh là một câu văn dài, bao gồm nhiều vế, kết hợp với việc sử dụng hàng loạt các động từ mạnh được sử dụng theo mức độ tăng tiến "cắn", "nhai", "nghiến"+ Cấu trúc hai vế, một vế là một vật trừu tượng, vô hình với một bên là những vật hữu hình, cụ thể có thể cầm, nắm và cảm nhận.

+ Phép so sánh này không chỉ diễn tả tâm trạng căm phẫn, tức giận của bé Hồng mà ẩn sau đó chính là tình yêu thương mẹ sâu sắc của bé Hồng.

- Phép so sánh "Nếu người quay lại là người khác, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc".+ Phép so sánh mang ý nghĩa giả định, đầy mới lạ và có giá trị to lớn trong việc thể hiện tâm trạng của nhân vật bé Hồng.+ Bóng dáng, hình ảnh của người mẹ khi xuất hiện trước cặp mắt và nỗi niềm chờ mong trông đợi, mỏi mòn của đứa con cũng giống như dòng suối trong suốt chảy dưới bóng râm đang dần xuất hiện trước con mắt gần rạn nứt, tuyệt vọng của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc khô hạn, oi ả và nóng nực.

+ Diễn tả rõ nét nỗi khao khát, chờ mong được gặp mẹ, khao khát tình mẹ đến tột cùng trong nỗi lòng của đứa trẻ mồ côi, đã suốt một thời gian dài không được gặp mẹ.


3. Kết bài

Khái quát giá trị, ý nghĩa của việc sử dụng những so sánh đặc sắc trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của đoạn trích "Trong lòng mẹ" và nêu cảm nhận của bản thân.


II. Bài văn mẫu Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng [Chuẩn]

Được mệnh danh là nhà văn của những người cùng khổ, Nguyên Hồng luôn hướng ngòi bút của mình tới cuộc sống của những người cùng khổ mà ông nhất mực yêu thương, quý mến. Đoạn trích "Trong lòng mẹ" trích từ tập hồi kí "Những ngày ấu thơ" kể về những năm tháng tuổi thơ cơ cực, cay đắng của chính tác giả là một trong số những tác phẩm như thế. Một trong số yếu tố góp phần vào thành công của đoạn trích "Trong lòng mẹ" chính là việc sử dụng những phép so sánh độc đáo, đặc sắc, giàu giá trị.

Trước hết, so sánh độc đáo được sử dụng trong đoạn trích chính là phép so sánh "Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi". Có thể dễ dàng nhận thấy phép so sánh là một câu văn dài, bao gồm nhiều vế, kết hợp với việc sử dụng hàng loạt các động từ mạnh được sử dụng theo mức độ tăng tiến "cắn", "nhai", "nghiến" đã diễn tả một cách sâu sắc sự căm phẫn đến tột cùng của bé Hồng. Thêm vào đó, phép so sánh với cấu trúc hai vế, một vế là một vật trừu tượng, vô hình với một bên là những vật hữu hình, cụ thể có thể cầm, nắm và cảm nhận. Với những nét độc đáo đó, biện pháp so sánh này không chỉ diễn tả tâm trạng căm phẫn, tức giận của bé Hồng mà ẩn sau đó chính là tình yêu thương mẹ sâu sắc của bé Hồng.

Thêm vào đó, một phép so sánh để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc đó chính là "Nếu người quay lại là người khác, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc". Đây là một phép so sánh mang ý nghĩa giả định, đầy mới lạ nhưng có giá trị to lớn trong việc thể hiện tâm trạng của nhân vật bé Hồng từ sự hi vọng đến sự tuyệt vọng đến đỉnh điểm. Bóng dáng, hình ảnh của người mẹ khi xuất hiện trước cặp mắt và nỗi niềm chờ mong trông đợi, mỏi mòn của đứa con cũng giống như dòng suối trong suốt chảy dưới bóng râm đang dần xuất hiện trước con mắt gần rạn nứt, tuyệt vọng của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc khô hạn và nóng nực. Và để rồi, với việc sử dụng phép so sánh này tác giả đã diễn tả một cách chân thực và rõ nét nỗi khao khát, chờ mong được gặp mẹ, khao khát tình mẹ đến tột cùng trong nỗi lòng của đứa trẻ mồ côi, đã suốt một thời gian dài không được gặp mẹ, không được sà vào vòng tay yêu thương, ấm áp của mẹ. Nỗi khao khát ấy lớn đến mức nếu như người phụ nữ kia không phải là mẹ thì đứa bé tội nghiệp ấy sẽ thất vọng biết bao nhiêu, rồi nó sẽ ngã quỵ xuống như những "người bộ hành ngã gục giữa sa mạc khô hạn và nóng nực".

Tóm lại, đoạn trích "Trong lòng mẹ" đã sử dụng nhiều biện pháp so sánh độc đáo, góp phần thể hiện rõ những nét tâm trạng của nhân vật bé Hồng trong những hoàn cảnh, tình huống khác nhau. Đồng thời qua đó cũng giúp người đọc thấy được tài năng của nhà văn Nguyên Hồng.

------------------HẾT--------------------

Trong đoạn trích "Trong lòng mẹ", để làm nổi bật tình yêu mẹ của cậu bé Hồng, nhà văn Nguyên Hồng đã đưa vào nhiều đoạn so sánh đặc sắc. Bài Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng đã giúp các em chỉ ra những đoạn văn so sánh đồng thời phân tích tác dụng của nghệ thuật so sánh với việc thể hiện nội dung của tác phẩm. Bên cạnh đó, tìm hiểu chi tiết về đoạn trích để hiểu hơn về những tuyến nhân vật như: cậu bé Hồng, bà cô bé Hồng, mẹ bé Hồng, các em hãy cùng tham khảo: Phân tích đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng, Phân tích người mẹ trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng, Phân tích nhân vật bé Hồng trong đoạn trích Trong lòng mẹ, Cảm nhận tình mẫu tử từ Trong lòng mẹ.

Phân tích những so sánh hay trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng sẽ giúp các em thấy được tài năng nghệ thuật của nhà văn khi đưa vào những biện pháp so sánh, qua đó làm nổi bật được tình thương mẹ của bé Hồng, vạch trần bản chất xấu xa của nhân vật bà cô.

Phân tích - bình giảng bài Trong lòng mẹ Suy nghĩ về tình mẫu tử trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng. Khái quát đặc sắc về nội dung và nghệ thuật đoạn trích Trong lòng mẹ Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, chứng minh nhận định: Hồi kí của Nguyên Hồng không phải là những trang ghi chép một cách giản đơn... Soạn bài Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng Giá trị nhân đạo trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng

"Hằng năm cứ vào cuối thu ....hôm nay tôi đi học"

1]Đoạn văn trên trích trên văn bản nào?tác giả?xác định thể loại văn bản 

2]Chỉ ra những phương thức biểu đạt đc sử dụng trong đoạn văn 

3]Tìm các cụm C-V lm thành phần chính trong câu in đậm

a] Buổi mai hôm ấy,1 buổi mai đầy sương thu và gió lạnh,mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp

b]Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi,vì chính trong lòng tôi đag có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học

4]câu "Hằng năm cứ vào cuối thu....của buổi tựu trường" gợi cho em cảm xúc gì?

5]Tìm và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đc sử dụng trong câu văn sấu:"Tôi quên thế nào đc những cảm giác trong sáng ấy...... giữa bầu trời quang đãng"

6] Chỉ ra nội dung chính của ngữ điệu trên 

7] Từ ngữ điệu trên hãy vt 1 đoạn văn kể về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học của bản thân

Kéo xuống để xem hoặc tải về!

TRONG LÒNG MẸ

  Tiết 3,4                             [ Trích “ Những ngày thơ ấu” – Nguyên Hồng]

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT

– Có được những kiến thức sơ giản về thể văn hồi kí.

      – Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành,dạt dào cảm xúc.

II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG

1. Kiến thức:

– Khái niệm thể loại hồi kớ

– Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ

– Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khao khát tình cảm ruột thịt chỏy báng của nhân vật

– í nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng thiờng liêng

2. Kĩ năng:

– Bước đầu biết đọc hiểu một vb hồi kí

– Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong vb tự sự để phân tích chi tiết trong đoạn trích

3.Thái độ:

– Giáo dục cho HS tình cảm gia đình, sự cảm thông víi những số phận bất hạnh.

4. Năng lực phát triển.

a. Các năng lực chung.

– Năng lực hợp tác, giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ

b. Các năng lực chuyên biệt.

– Năng lực sử dụng tiếng Việt

– Năng lực tiếp nhận văn bản

– Năng lực cảm thụ thẩm mĩ

III. CHUẨN BỊ

1. Thầy: Máy chiếu ghi chi tiết, câu văn  tiêu biểu cần phân tích – Chân dung nhà văn Nguyên Hồng – Tư liệu tham khảo.

2. Trò: SGK- Soạn bài – vở luyện tập Ngữ văn

IV. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC

1. Ổn định tổ chức.

2. Kiểm tra bài cũ:

  CH1: Trình bày cảm nhận của em về tôi trạng của nhân vật tôi trong ngày đầu tiên đi học?

  CH2: Yếu tố nào tạo nên sức truyền cảm và chất thơ trong sáng tác của Thanh Tịnh? Em hiểu thêm gì về vai tròcủa các yếu tố đó?

3. Bài mới:

HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG

– Thời gian: 2 phút, tạo tâm thế vui, phấn khởi

– Phương pháp: Thuyết trình

– Kĩ thuật: Động não

[Gv giới thiệu chân dung nhà văn Nguyên Hồng và tập hồi kí Những ngày thơ ấu -> đoạn trích]

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

[Gv giới thiệu chân dung nhà văn Nguyên Hồng và tập hồi kí Những ngày thơ ấu -> đoạn trích]

Lắng nghe và lĩnh hội

 HOẠT ĐỘNG 2: HINH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

– Thời gian: 65 phút

– Phương pháp: Kết hợp đọc diễn cảm và vấn đáp, thuyết trình

– Kĩ thuật: Động não

Hoạt động của thầy

Kiến thức cần đạt

I. HD HS đọc – tìm hiểu chú thích

Kĩ năng đọc, trình bày 1 phút

I. Đọc – Chú thích

1.Theo em, cần đọc văn bản víi giọng đọc như thế nào ?

– GVHD đọc: giọng đọc chậm, tình cảm, lúc thì tha thiết, khẩn khoản, lúc thì chua chát đắng  cay

-lời bà cô: cay nghiệt, đay đả

– chú ý các từ ngữ, h/ả thể hiện cảm xúc của n/v “tôi”

– Gọi  HS đọc văn bản.

1. Đọc  

2.Dựa vào chú thích, trình bày những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm  và vị trí của đoạn trích?

*GV chốt lại, bổ sung:

Nguyên Hồng là nhà văn của những người lao động cùng khổ. Tác phẩm của ông thường tập trung viết về những lớp người cùng khổ dưới đáy của xã hội víi niềm yêu thương sâu sắc, mãnh liệt

2. Chú thích

a. Tác giả

– Tên thật: Nguyễn Nguyên Hồng [1918 -1982]

– Trước CM chủ yếu sống ở Hải Phòng trong xóm lao động nghèo.

– Sáng tác nhiều thể loại khác nhau: tiểu thuyết, kí, thơ…

– Được truy tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật năm 1986

   b. Tác phẩm

-“Những ngày thơ ấu”là tập hồi kí viết về tuổi thơ cay đắng của tác giả

-“Trong lòng mẹ” trích chương IV của tập hồi kí 

4. Nêu yêu cầu:

– TP là tập hồi kí. Vậy em hiểu hồi kí là gì?

– Hãy giải nghĩa các chú thích 5, 8, 12, 13, 14, 17 ?

c. Từ khó [SGK]

* Hồi kí: nhớ lại những cái đã qua để ghi chép lại

II. HD HS đọc – tìm hiểu văn bản

B1. HD tìm hiểu khái quát

Kĩ năng nghe đọc, nói, viết, phân tích, hợp tác…

II.Đọc-Tìm hiểu văn bản

1. Tìm hiểu khái quát

5. Hãy xác định:

– Thể loại, PTBĐ của VB?

– Các nhân vật, nhân vật

chính?

– Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?      

– Thể loại: Hồi kí

– PTBĐ:Tự sự + biểu cảm

– Nhân vật chính: bà cô,

bé Hồng

– Bố cục: 2 phần

+ Phần 1. Từ đầu đến “hái đến chứ”

 -> Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng

+ Phần 2: Còn lại.

 -> Niềm hạnh phúc của chú bé Hồng khi gặp mẹ

 

B2. HD tìm hiểu chi tiết

2. Tìm hiểu chi tiết

6.Theo em, cuộc đối thoại giữa hai cô cháu xoay quanh chuyện gì?

– Nhân vật bà cô được khắc hoạ rõ nét qua cuộc đối thoại giữa hai cô cháu. Hãy tìm những chi tiết khắc hoạ nhân vật bà cô trong cuộc đối thoại víi bé Hồng? Giọng điệu, lời nói, vẻ mặt, cử chỉ, thái độ của bà cô mang ý nghĩa gì? 

– Những chi tiết đó thể hiện tâm địa và bản chất của bà cô như thế nào?

1. Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng   

*Nội dung cuộc đối thoại: xoay quanh câu chuyện về mẹ bé Hồng

* Nhân vật bà cô

– Cười hái: “Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi víi mẹ mày không?” 

– Hái bằng giọng vẫn ngọt“Sao lại không vào…có như dạo trước đâu”, mắt long lanh, chằm chặp đưa nhìn 

– Vỗ vai, cười mà nói rằng“Mày dại quá…thăm em bé chứ” 

– Tươi cười kể các chuyện

– Đổi giọng nghiêm nghị, vỗ vai an ủi cháu, tỏ sự ngậm ngùi thương tiếc người anh vừa mất…

-> Ra vẻ quan tâm, thực chất là sự đóng kịch; sự giễu cợt, mỉa mai châm chọc; sự giả dối , ác độc, đầy  ác ý

7.Mục đích của bà cô trong cuộc đối thoại này  là gì?

 Mục đích: cố ý gieo rắc những hoài nghi để bé Hồng khinh miệt và ruồng rẫy mẹ, chia rẽ tình cảm mẹ con bé Hồng

8.Qua cuộc đối thoại, em thấy bà cô bé Hồng là người ntn?

=>là người lạnh lùng độc ác, thâm hiểm và tàn nhẫn

Bình: Bà cô bé Hồng là người có tâm địa đen tối. Bà không hề yêu thương, lo lắng cho cháu mà chỉ muốn kéo đứa cháu đáng thương vào một trò đùa ác độc đã dàn tính sẵn để khoét sâu nỗi đau, nỗi bất hạnh của bé Hồng. Cái cử chỉ “vỗ vai cười nói thật giả dối, ác độc đầy ác ý. Đến khi chú bé phẫn uất, nức nở “cười dài trong tiếng khóc”, bà cô vẫn không mảy may xúc động. Bà ta như vô cảm, lạnh lùng và có phần thích thú trước nỗi đắng cay của đứa cháu. Chỉ đến khi đứa cháu nghẹn lời, khóc không ra tiếng bà ta mới giả bộ an ủi cháu và tỏ sự ngậm ngùi, thương xót người đã mất. Đến đây nét tính cách trong bản chất của bà cô đã phơi bày toàn bộ:đó là một người phụ nữ lạnh lùng,độc ác, giả dối, thâm hiểm, tàn nhẫn đến khô héo cả tình máu mủ, ruột rà.

9. Hình ảnh bà cô là hình ảnh đại diện cho cái gì? mang ý nghĩa tố cáo điều gì ?

Đó là h/ảnh mang ý nghĩa tố cáo những hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ [không có tình thương] trong XH PK lúc bấy giờ. 

10. Theo dõi đoạn văn chữ in nhỏ và cho biết bé Hồng có hoàn cảnh sống như thế nào?

Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh sống của bé Hồng?

* Nhân vật bé Hồng

Hoàn cảnh sống:

+ Lớn lên trong một gia đình không hạnh phúc: bố nghiện ngập, mất sớm; gia đình sa sút; mẹ cùng túng quá phải bỏ con cái đi tha hương cầu thực

+ Sống víi bà cô và trong sự ghẻ lạnh của họ hàng

->Bất hạnh, thiếu tình thương yêu

11.Trong cuộc đối thoại víi bà cô, mới đầu khi nghe bà cô hái, bé Hồng có thái độ như thế nào ? Vì sao bé Hồng có thái độ đó? Thái độ đó nói lên điều gì?

12. Trước những câu hái, lời khuyên của bà cô và việc nhận ra sự giả dối của bà cô, diễn biến tâm trạng của bé Hồng được thể hiện qua  những cử chỉ, thái độ, suy nghĩ gì?

 Những chi tiết đó thể hiện tâm trạng gì của bé Hồng?

Trong cuộc đối thoại víi bà cô:

Lúc đầu: toan trả lời”có” nhưng rồi lại cói đầu không đáp mà chỉ cười đáp lại.

Vì bé Hồng nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nói và vẻ mặt tươi cười rất kịch của bà cô, biết rõ mục đích của bà cô, không muốn tình yêu thương và lòng kính mến mẹ bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến

->Thông minh, nhạy cảm, nhận ra sự giả dối trong lời nói của bà cô

– Sau:

+ lòng càng thắt lại, khoé mắt cay cay->Đau xót, phẫn uất

+ nước mắt ròng ròng rớt xuống, chan hoà đầm đìa ở cằm, ở cổ ->Sự đau đớn, phẫn uất không kìm nén nổi

+ cười dài trong tiếng khóc, cổ họng nghẹn ứ, khóc không ra tiếng->Sự đau đớn, uất ức lên đến cực điểm

+ suy nghĩ: “giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ…..nát vụn mới thôi”->Sự căm tức đến tột cùng những cổ tục tàn ác đã đày đoạ mẹ

 
 

13. Cho HS thảo luận: 

– Chi tiết “cười dài trong tiếng khóc” đã b/hiện tình cảm, c/xúc gì của bé Hồng?

– Câu văn “Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ… nát vụn mới thôi” sử dụng biện  pháp NT gì? Tác dụng của BPNT đó?

14. Qua diễn biến tâm trạng của bé Hồng trong cuộc đối thoại víi bà cô cho ta thấy được tình cảm gì của chú bé?

15. Gọi HS đọc đoạn “Nhưng đến ngày… gì nữa”

– Cười dài trong tiếng khóc nỗi đau xót, tức tưởi cao độ cho người mẹ đang dâng lên trong lòng.

– BPNT: so sánh, lời văn dồn dập víi các hình ảnh, các động từ mạnh: cắn, nhai,nghiến

->Khắc hoạ rõ nét tình cảm, cảm xúc của bé Hồng     

=>Luôn tin tưởng, thương yêu mẹ sâu sắc, mãnh liệt

2. Niềm hạnh phúc của bé Hồng khi gặp lại mẹ

 

Nêu yêu cầu:

– Khi bất ngờ thoáng thấy người ngồi trên xe giống mẹ, bé Hồng có hành động, suy nghĩ gì ?

– Nhận xét về câu văn: “Nếu người ấy quay lại….. ngã gục giữa sa mạc” Câu văn đó diễn tả tâm trạng gì của chú bé Hồng?

*Khi bất ngờ gặp mẹ

– Hành động: đuổi theo, gọi bối rối: Mợ ơi, mợ ơi, mợ ơi…

-Suy nghĩ: Nếu không phải là mẹ thì … và cái lầm đó không những làm cho bé Hồng thẹn mà còn tủi cực nữa, khác nào cái ảo ảnh ….. ngã gục giữa sa mạc”

– Biện pháp tu từ: so sánh giả định độc đáo, mới lạ [nỗi thất vọng trở thành tuyệt vọng. Hi vọng tột cùng và thất vọng còng tột cùng]

=>Nỗi khao khát được gặp mẹ cháy báng trong tâm can 

17. Khi biết đúng là mẹ, thấy mẹ cầm nón vẫy, bé Hồng đã có cử chỉ, hành động gì? Cử chỉ, hành động đó thể hiện tâm trạng gì của chú bé? 

* Khi biết đúng là mẹ  

+ đuổi kịp, thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi 

+ khi trèo lên xe tôi ríu cả chân lại, oà khóc nức nở

=>Niềm hạnh phúc, sung sướng khi được gặp lại mẹ sau bao ngày xa cách

18.Theo em, giọt nước mắt lần này của bé Hồng có gì khác víi giọt nước mắt khi trả lời bà cô ?

Nếu như giọt nước mắt khi trả lời bà cô là giọt nước mắt của căm giận, đau đớn, xót xa thì giọt nước mắt lần này là giọt nước mắt của tủi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.

19. Cảm nhận về mẹ và cảm giác của bé Hồng khi được ngồi trong lòng mẹ, được mẹ ôm ấp được tác giả diễn tả bằng từ ngữ, hình ảnh nào? Đó là cảm giác như thế nào?

– Nhận xét nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật của tác giả trong đoạn này? Tác dụng của nó?

* Khi ngồi trong lòng mẹ

Cảm nhận về mẹ:

+ thấy mẹ không còm cõi, xơ xác, gương mặt mẹ vẫn tươi sáng … hai gò má

+ Thấy hơi quần áo, hơi thở của mẹ thơm tho một cách lạ thường.

                                         – Cảm giác

+ Thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi

 bỗng lại mơn man khắp da thịt.

+ Phải bé lại và lăn vào lòng mẹ …mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng

+ Không nhớ mẹ đã hái và trả lời mẹ những gì, không mảy may nghĩ ngợi gì đến những câu nói của bà cô

* NT miêu tả tâm lí sắc sảo, tinh tế và sinh động.

=>Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi được ở trong lòng mẹ. 

 

      Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi được ở trong lòng mẹ được tác giả diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng víi những rung động hết sức tinh tế. Nó tạo ra một không gian của ánh sáng, của màu sắc và hương thơm vừa lạ lùng, vừa gần gũi.

Nó là một thế giới đang bừng nở, hồi sinh, một thế giới dịu dàng, ăm ắp tình mẫu tử. Chú bộ bồng bềnh trụi trong cảm giác vui sướng, rạo rực không mảy may suy nghĩ gì. Những lời cay độc của bà cô, nhũng tủi cực phải trải qua giờ đây bị chỡm đi giữa dũng cảm xúc miờn man ấy. Điều đó làm cho đoạn trích, đặc biệt là phần cuối đó trở thành bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiờng liêng, bất diệt.

III. HD HS đỏnh gió khái quát văn bản

Kĩ năng đánh giá, tổng hợp

III. Tổng kết

20. Nhận xét nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích ?

   Qua nét đặc sắc đó, em thấy văn bản có ý nghĩa gì?

*GV chốt lại GN. Gọi hs đọc 

1. Nghệ thuật:

– Mạch truỵện, mạch cảm xúc tự nhiên, chân thật.

– Kết hợp kể, tả và biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng người đọc.

– Khắc hoạ hình tượng nhân vật sinh động, chân thật

                                          2. Nội dung:

         Kể lại chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy báng của nhà văn thời thơ ấu đối víi người mẹ bất hạnh  

                                          3. Ý nghĩa: Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người

1HS đọc ghi nhớ                   * Ghi nhớ: sgk/21

 

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

– Phương pháp: vấn đáp, tái hiện thông tin, đọc diễn cảm

– Thời gian:  5-7'- HS vận dụng được kiến thức làm bài nâng cao

– Hình thành năng lực: Tư duy, sáng tạo

IV. HD HS luyện tập

Kĩ năng tư duy, sáng tạo

IV. Luyện tập

21.Cho HS làm BTTN

1. Trắc nghiệm

22.Cho HS thảo luận:

Chất trữ tình của văn bản thể hiện ở những khía cạnh nào ?

2. Chất trữ tình trong đoạn trích: thấm đượm

ở nội dung câu chuyện, những cảm xúc: căm giận, xót xa, yêu thương..đều thống thiết đến cao độ và cách thể hiện qua giọng điệu, lối văn của tác giả

23. Có nhà nghiên cứu nhận định: Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng ? Qua đoạn trích hãy chứng minh nhận định trên ?

3. Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng:

-Nguyên Hồng viết nhiều về phụ nữ và nhi đồng, họ là những con người xuất hiện nhiều trong thế giới nhân vật của ông

– Nhà văn dành cho họ tấm lòng chan chứa yêu thương, thái độ nâng niu trân trọng. Ông diễn tả thấm thía nỗi cơ cực, tủi nhục mà họ phải gánh chịu. Ông thấu hiểu và vô cùng trân trọng vẻ đẹp tâm hồn, đức tính cao quý của họ.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

 –  Thời gian: 10 phút

–  Phương pháp: Vấn đáp, nêu vấn đề

–  Kĩ thuật:  Động não, HS vận dụng được kiến thức làm bài nâng cao

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Phát biểu cảm nghĩ của em về bà cụ

– HS suy nghĩ làm

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG

–  Thời gian: 2 phút

–  Phương pháp: Vấn đáp, nêu vấn đề

–  Kĩ thuật:  Động não

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân víi người thân.

– HS tìm ghi lại

Bước IV: Giao bài và hướng dẫn học bài chuẩn bị bài ở nhà

– Cảm nhận của em về nhân vật bé Hồng trong cuộc đối thoại víi bà cô?

– Cảm nhận của em về nhân vật bộ Hồng khi gặp lại mẹ?

– Học thuộc phần ghi nhớ SGK.

– Về nhà : chuẩn bị bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

Tiết 3

       Ngày giảng:    8A:  11/9/2020                          8A: ……/………                        

                               8B:  12/09/2020                        8B: ……/…….

* Nội dung 2: Văn bản Trong lòng mẹ [ Nguyên Hồng]

1.Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

– Mục tiêu : HS nắm được t¸c gi¶, t¸c phÈm, đọc, kiểu văn bản, phương thức biểu đạt, bố cục của văn bản.

– Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, nêu và GQVĐ, đọc, kể…

– Kĩ thuật : Động não

– Thời gian : 15 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung

– GV yêu cầu HS đọc chú thích dấu [*] SGK.

? Bằng sự hiểu biết của mình, hãy giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng?

Máy chiếu chân dung nhà văn.

GV củng cố

? Nêu hiểu biết của em về tác phẩm?

                    – H/s trả lời

GV hướng dẫn đọc:

+ Giọng chậm, tình cảm, chú ý diễn cảm các lời thoại cho phù hợp với nhân vật – đọc mẫu 1 đoạn

GV cho hs đọc -> gọi h/s nhận xét, gv đọc

– Giúp HS tìm hiểu chú thích và giải quyết thắc mắc về các từ khó.

? Bài văn thuộc dạng văn bản  nào?

                 – Hồi ký tự truyện.

? VB được viết theo phương thức chính nào?

          – Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

? Bài văn chia làm mấy phần ?

    Gåm 2 đoạn:

Cuộc trò chuyện với bà cô, cảm xúc về mẹ [từ đầu ® “người ta hỏi đến chứ?”

– Cuộc gặp lại bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng.

I/Tìm hiểu chung

1. Tác giả.

– Nguyên Hồng [1918 – 1982] là nhà văn bình dị, giàu tình cảm.

– Văn ông giàu chất trữ tình.

2. Tác phẩm

– Những ngày thơ ấu là tập hồi kí kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả.

– Đoạn trích “Trong lòng mẹ” thuộc chương IV của tác phẩm.

3. Đọc, tìm hiểu chung

* Đọc

* Kiểu văn bản:

             – Hồi ký tự truyện.

*Phương thức biểu đạt:

– Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức tự sự, miêu tả, biểu cảm.

* Bố cục:  Gåm 2 đoạn

                                                 Điều chỉnh, bổ sung

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..

2. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản

– Mục tiêu : HS nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản.

– Phương pháp : Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, …

– Kĩ thuật : Động não

– Thời gian: 40 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung cần đạt

                      Yêu cầu h/s chú ý

? Ở 2 đoạn văn  nhỏ đầu tiên, em biết gì về cảnh ngộ của chú bé Hồng và hoàn cảnh người mẹ tội nghiệp của chú?

– Đọc văn bản vaf nêu cảm nhận sau khi đọc đoạn đầu

? Nhân vật bà cô được thể hiện qua những chi tiết kể, tả nào?

* Cô “cười hỏi” [Chứ không phải lo lắng, nghiêm nghị, hay âu yếm hỏi] ® Vốn nhạy cảm, chú bé Hồng nhận ngay ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười “rất kịch” của người cô.

– “Rất kịch”: Nghĩa là bà cô giống người đóng kịch trên sân khấu => giả vờ.

– Người cô không chịu buông tha, “hỏi luôn” cùng với giọng nói “ngọt”, bình thản, rồi hai con mắt long lanh chằm chặp nhìn chú bé.

– Cử chỉ “vỗ vai tôi cười mà nói rằng…” ® Giả dối và độc ác.

“Mày dại quá đi… và thăm em bé chứ”

– Câu nói thể hiện sự  ác ý, châm chọc, nhục mạ cố tình săm soi, hành hạ đứa cháu ruột của mình. Bà ta quả là cay nghiệt, cao tay trước chú bé đáng thương.

? Cử chỉ “cười hỏi” và nội dung câu hỏi có phản ánh đúng tâm trạng và tính cách của bà ta hay không?

                  – H/s trả lời, nhận xét

? Sau lời từ chối của bé Hồng, lời nói, thái độ, nét mặt bà cô ra sao?

– Tỏ ra lạnh lùng vô cảm trước sự đau đớn xót xa đến phẫn uất của đứa cháu, kể về sự đói rách, túng thiếu của người chị dâu với sự thích thú ra mặt.

– Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đó xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn”

? Sau đó, cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra như thế nào?

                         – H/s nêu.

? Việc bà cô mặc kệ cháu “cười dài trong tiếng khóc”, vẫn cứ tươi cười kể các chuyện về chị dâu mình, rồi lại đổi giọng vô vai nghiêm nghị tỏ sự thương xót anh trai – bố bé Hồng, tất cả những điều đó càng làm lộ rõ bản chất gì của bà cô?

– Người cô: Lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm.

GV: Tính cách đó là sản phẩm của những định kiến đối với phụ nữ trong xã hội cũ. Hình ảnh bà cô gây cho người đọc sự khó chịu, căm ghét nhưng cũng chính là hình ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện người mẹ và tính tình cảm bé Hồng với mẹ mạnh mẽ, mãnh liệt hơn.

Tiết 4:  Ngày giảng:   

 8A:  11/9/2020 ;               8B: 12/09/2020                                      8A: ……/………                   8B: ……/…….              

   H/s chú ý phần tiếp theo của văn bản

? Diễn biến tâm trạng của bé Hồng khi lần lượt nghe câu hỏi và thái độ của bà cô như thế nào?

– Khi nghe người cô hỏi lần đầu….

+  Mới  đầu nghe cô hỏi: Lập tức trong ký ức sống dậy hình ảnh vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ của mẹ ® Phản ứng thông minh xuất phát từ sự nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ của chú bé – Nhận ra ý nghĩa cay độc trên nét mặt và giọng nói của bà cô, không muốn tình thương yêu và lòng kính mến mẹ bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm

? Sau lời hỏi thứ hai của bà cô bé Hồng ra sao?

             – H/s trả lời

? Khi mục đích mỉa mai, nhục mạ của người cô trắng trợn phơi bày ở lời nói thứ ba?

* GV: Cố gắng kìm nén nỗi đau xót, tức tưởi đang dâng lên trong lòng…

? Theo em chi tiết “Tôi cười dài trong tiếng khóc” có ý nghĩa gì?

– Lòng đau đớn, phẫn uất không còn kìm nén nổi.

? Khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh  tội nghiệp của mẹ mình?

– Cố gắng kìm nén nỗi đau xót, tức tưởi đang dâng lên trong lòng.

GV: Thể hiện tâm trạng đau đớn, uất ức dâng lên cực điểm. Lòng căm tức tột cùng được bộc lộ bằng những…

        Yêu cầu h/s chú ý phần tiếp theo

? Cử chỉ, hành động, tâm trạng của chú bé Hồng lúc này như thế nào?

– Tiếng gọi cuống quýt, mừng tủi, xót xa, hy vọng thể hiện khát khao tình mẹ, được gặp mẹ đến cháy bỏng. Hình ảnh  so sánh đó lột tả tâm trạng, hi vọng tột cùng – thất vọng tột cùng, đau khổ và hạnh phúc đến tột cùng.

– Đuổi theo chiếc xe với cử chỉ vội vã, bối rối, lập cập “òa lên khóc rồi cứ thế nức nở”. Giọt nước mắt lần này khác hẳn lần trước; dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.

– Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được tác giả diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế. Đoạn văn như tạo ra một không gian của ánh sáng, màu sắc hương thơm vừa lạ lùng vừa gần gũi. GV bình: Nó là hình ảnh của một thế giới đang bừng nở, hồi sinh, một thế giới dịu dàng kỷ niệm và ăm ắp tình mẫu tử.

? Cảm nghĩ của em khi đọc đoạn văn ấy?

* GV chốt rút ra kiến thức cơ bản

– Tình huống và nội dung câu chuyện: Hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng; câu chuyện về một người mẹ phải âm thầm chịu nhiều cay đắng; nhiều thành kiến tàn ác, lòng tin yêu cùng sự tin cậy mà chú bé dành cho người mẹ của mình.

 – Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng: nỗi niềm xót xa tủi nhục, lòng căm giận sâu sắc, quyết liệt, tình yêu thương nồng nàn thắm thiết.

– Cách thể hiện của tác giả: Kể, tả, bộc lộ cảm xúc rất nhuần nhuyễn, các hình ảnh thể hiện tâm trạng, so sánh gây ấn tượng, giàu sức gợi cảm; lời văn nhiều khi say mê khác thường như được viết trong dòng cảm xúc mơn man, dạt dào.

II/ §äc, hiÓu v¨n b¶n.

1. Nhân vật bà cô bé Hồng

– Cô cười hỏi

– Giọng “rất kịch”

– Giọng ngọt, bình thản,  hai con mắt long lanh chằm chặp nhìn chú bé.

– Cử chỉ: Vỗ vai cười và nói

=> Người cô: Lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, tàn nhẫn.

2. Tình yêu thương của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh của mình

 a.Tâm trạng của bé Hồng trong cuộc đối thoại với cô

– Lòng chú bé thắt lại, khóe mắt cay cay.

– Đau đớn, uất ức dâng lên cực điểm, căm tức tột cùng.

b. Khi gặp mẹ

– Cảm giác sung sướng đến vô cùng khi gặp lại mẹ và khi ở trong lòng mẹ.

                                                 Điều chỉnh, bổ sung

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..

3. Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt

– Mục tiêu: Giúp học sinh hệ thống hóa kiến thức đã học về nội dung và nghệ thuật.

– Phương pháp: Nêu và GQVĐ; hệ thống hóa…

– Kĩ thuật:  Đặt câu hỏi

– Thời gian:  5 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung

? Nªu nghÖ thuËt chñ yÕu cña v¨n b¶n ?

              – H/s tr¶ lêi

? Nội dung của văn bản thÓ hiÖn ®iÒu g× ?

              – H/s tr¶ lêi

* GV chốt ý

Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK

III/ Tổng kết

1. Nghệ huật

– Tình huống truyện.

– Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng.

– Cách thể hiện của tác giả: Kể, tả, bộc lộ cảm xúc  nhuần nhuyễn.

– Các hình ảnh giàu sức gợi cảm.

– Lời văn nhiều khi say mê khác thường như được viết trong dòng cảm xúc mơn man, dạt dào.

2. Nội dung

-Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người.

* Ghi nhớ [ SGK]

                                         Điều chỉnh, bổ sung

………………………………………………………………………………

  …………………………………………………………………………………

III. Hoạt động luyện tập

 – Mục tiêu: HS khắc sâu hơn kiến thức đã học.

 – Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, …

 – Kĩ thuật: Động não, đặt câu hỏỉ

 – Thời gian:  5 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung cần đạt

GV hướng dẫn HS về nhà làm.

IV/ Luyện tập

– Tóm tắt đoạn trích “Trong lòng mẹ “ ?

– Viết đoạn văn nêu suy nghĩ về  niềm hạnh phúc, cảm giác sung sướng cực điểm của bé Hồng khi ở trong lòng mẹ ?

                                                 Điều chỉnh, bổ sung

……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………..

Bài 2

Văn bản :   TRONG LÒNG MẸ

[Trích: Những ngày thơ ấu] [Nguyên Hồng]

I.MỤC TIÊU: Qua bài, HS đạt được :

  • Có được những kiến thức sơ giản về thể văn hồi kí.
  • Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành, dạt dào c

Video liên quan

Chủ Đề