Câu chuyện trên được kể bằng lời của nhân vật nào hay chỉ ra các nhân vật tham gia vào câu chuyện
Soạn bài: Bài học đường đời đầu tiên (soạn 2 cách)Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Kể tóm tắt đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên và cho biết: a) Truyện được kể bằng lời của nhân vật nào? b) Bài văn có thể chia làm mấy đoạn, nội dung chính của mỗiđoạn. Soạn cách 1 Kể tóm tắt đoạn trích: “Bài học đường đời đầu tiên” câu chuyện kể về Dế Mèn - một chàng dế út trong gia đình và được gia đình cho tự lập từ nhỏ. Nhờ ăn uống đầy đủ, điều độ mà Dế Mèn trở thành một thanh niên to cao, cường tráng. Cậu ta thường hay thức dậy thật sớm để đào hang đầy đủ ngóc ngách, đường tắt, cửa sau phòng khi có kẻ đến bắt nạt thì còn có đường thoát thân. Dế Mèn còn tham gia vào hầu hết các hoạt động của hàng xóm, tụ tập và ca hát. Cũng vì thế,Dế Mèn có thái độ kiêu căng, cao ngạo, cậu ta cà khịa với bà con lối xóm, quát mắng chị Bò Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó… mọi người ai cũng đều bỏ qua bởi ai cũng biết tính của hắn. Nhưng Dế Mèn lại cho rằng ai cũng sợ mình nên càng ngày tỏ ra kiêu ngạo. Chính cái tính kiêu ngạo đó mà Dế Mèn phải thấm thía một bài học đầu đời. Dế Mèn có một chú dế hàng xóm đó là Dế Choắt, vì sinh ra đã ốm yếu nên luôn bị Dế Mèn ức hiếp và bắt nạt. Một hôm, Dế Mèn trêu chọc chị Cốc rồi nhanh chân chạy vào hang sâu để trốn, tai họa bỗng ập đến với Dế Choắt khi chị nhầm tưởng Dế Choắt là người trêu chọc mình, những chiếc mỏ nhọn giáng xuống thân hình yếu ớt của Dế Choắt khiến chú chịu không nổi và đã tắt thở. Chỉ vì lời trêu đùa của mình đã khiến Dế Choắt chết oan, Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của mình . đã rất hối hận và tỏ ra hối lỗi. Đây cũng là bài học đường đời đầu tiên vô cùng thấm thía đối với Dế Mèn. a, Câu chuyện được kể bằng chính lời kể của Dế Mèn – nhân vật chính trong đoạn trích b, Bố cục đoạn trích: Đoạn văn có thể chia làm 2 đoạn +) Đoạn 1: Từ đầu đến “…có thể sắp đứng đầu thiên hạ” : Phần này Dế Mèn tự giới thiệu và miêu tả về bản thân của mình. +) Đoạn 2: Còn lại: Dế Mèn kể về bài học đường đời đầu tiên của mình đó là việc hắn đã ngỗ nghịch trêu chị Cốc gây nên cái chết thảm thương cho Dế Choắt khiên hắn ân hận cả cuộc đời. Soạn cách 2 Tóm tắt: Đoạn trích là bài học cho tính kiêu căng, xốc nổi của chàng Dế Mèn, tuy khỏe mạnh, cường tráng nhưng tính tình kiêu căng, tự phụ. Vì bày trò trêu chọc Cốc mà khiến Dế Choắt phải chết oan. Từ đó Mèn rút ra bài học đường đời đầu tiên. a.Truyện kể bằng lời nhân vật Dế Mèn. b. Bố cục: - Đoạn 1 (Từ đầu ... đứng đầu thiên hạ rồi): Miêu tả ngoại hình, tính tình của Dế Mèn. - Đoạn 2 (phần còn lại): Dế Mèn nhận được bài học đường đời đầu tiên. câu 1. câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật dế Mèn , đó là ngôi kể chuyện thứ 1 câu 2. Một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, vuốt ở chân và khoeo cứng dần và nhọn hoắt, tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vỗ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ, đôi cánh bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong, tôi cà khịa bà con trong xóm, tôi quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó, Lối miêu tả này thường được sử dụng trong truyện đồng thoại. câu 3. - Những điều em thích: Một chú Dế thanh niên cường tráng, tự tin, yêu đời và luôn tự hào luôn hãnh diện vì vẻ ngoài khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học. + Ngoại hình: Đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt nhọn hoắt, đôi cánh xuống tận chấm đuôi, hai cái răng máy làm việc, sợi râu rất đỗi hùng dũng,... + Hành động: Muốn thử sức lợi hại của nhũng chiếc vuốt, co cẳng lên, đạp phanh phách vào những ngọn cỏ. Chốc chốc lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu. Đi đứng oai vệ. - Những điều em không thích: Dế Mèn kiêu căng, tự đắc, xốc nổi. câu 4. - Khi Dế Mèn sang thăm nhà Dế Choắt, Dế Mèn đã có thái độ với Dế Choắt là kẻ cả, trịch thượng (thông qua cách đặt tên Dế Choắt, ví von so sánh như gã nghiện thuốc phiện, xưng hô chú - mày, tính tình khinh khỉnh, giọng điệu bề trên, dạy dỗ). Không những thế, Dế Mèn còn tỏ ra ích kỷ không cho Dế Choắt thông ngách sang nhà.- Qua thái độ và lời nó của Dê Mèn đối với Dế Choắt, ta thấy được Dế Mèn là một kẻ ích kỷ, coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại. câu 5 . Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động ngu dại của mình "Tôi cảm thấy vô cùng hối hận và đau xót lắm. Trò đùa ngỗ ngược của tôi đã khiến cho anh Dế Choắt phải vạ lây. Tôi giận cái thoi huênh hoang, hống hách của mình". câu 6 . Sau cái chết của người bạn ốm yếu đáng thương Dế Choắt, Dế Mèn đã rút ra được một bài học đường đời đầu tiên vô cùng lớn của mình: Ở đời không nên kiêu căng, xốc nổi, bắt nạt kẻ yếu. Tính kiêu ngạo, nóng vội của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiên ta phải ân hận suốt đời câu 7 - Hình dung của em về nhân vật Dế Choắt: Dế Choắt là nhân vật có dáng dấp nhỏ bé, yếu ớt nhưng khá am hiểu sự đời, cách đối đãi với mọi người xung quanh. Dù có bị Dế Mèn chê bai, Dế Choắt đáng thương, tội nghiệp cũng chỉ than thở, đành chịu sức mình hèn kém. Dế Choắt đã thiệt mạng một cách oan uổng, trong lúc thoi thóp hơi thở cuối cùng, Dế Choắt cũng không hề trách móc Dế Mèn mà còn đưa ra lời khuyên để Dế Mèn tránh được hậu quả về sau. - Nếu gặp được người bạn như Dế Choắt, em phải đối xử công bằng, khiêm tốn, không phân biệt giữa bạn và những người khác, giúp đỡ bạn mình. Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Câu 3 Trả lời câu 3 (trang 4 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Hình dạng, tính nết của các con vật được thể hiện trong truyện vừa giống loài vật ấy, vừa giống con người ở chỗ nào? Phương pháp giải: Em chú ý đặc điểm của các loài vật được nhắc tới và trả lời các ý theo câu hỏi trên. Lời giải chi tiết: Hình dạng, tính nết của các con vật được thể hiện trong truyện vừa giống loài vật ấy, vừa giống con người: - Hình dáng miêu tả vừa giống con vật vừa giống con người: + Dế Mèn: thanh niên cường tráng, đi bách bộ, đầu to ra thành từng tảng, đứng oai vệ, mỗi bước đi làm điệu dún dẩy, kiểu cách con nhà ra võ + Dế Choắt: gầy gò, dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện, lưng, mạng sườn, mặt mũi ngẩn ngơ. - Tính cách: + Dế Mèn: bướng, hung hăng, hống hạch, trịch thượng + Dế Choắt: yếu ớt, hiền lành. + Cốc: đanh đá, nóng nảy.
Câu 5 Trả lời câu 5 (trang 4 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Đọc trước văn bản Bài học đường đời đầu tiên; tìm hiểu thêm về tác giả Tô Hoài và tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí. Phương pháp giải: Tìm kiếm thêm thông tin trong sách báo/ internet. Lời giải chi tiết: - Tác giả: + Tô Hoài (1920-2014) tên khai sinh là Nguyễn Sen, sinh ra tại Hà Nội. + Bước vào tuổi thanh niên, ông đã phải làm nhiều công việc để kiếm sống như dạy trẻ, bán hàng, kế toán hiệu buôn,... nhưng có những lúc thất nghiệp + Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của mình Tô Hoài đã nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá. + Ông có hàng trăm đầu sách về nhiều thể loại đặc biệt là sách viết cho thiếu nhi. - Tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc nhất của Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi.
Câu 6 Trả lời câu 6 (trang 4 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Em đã từng chơi với một chú dế bao giờ chưa? Em biết gì về loài động vật này? Phương pháp giải: Tìm kiếm thêm thông tin trên internet. Lời giải chi tiết: - Mỗi dịp hè về quê, em thường chơi chọi dế cùng với các bạn. - Về loài dế: + Dế được con người dùng để nuôi hoặc đá nhau như cá chọi hay gà chọi, đem lại tính giải trí. + Dế có rất nhiều loài, loài phổ biến là dế than, và một số loài khác như dế dũi, dế lửa, dế mèn và dế cơm... + Trong một vài nhà hàng nó thường là một món ăn thơm ngon và bồi bổ, hiện nay bạn có thể đến một số trại dế để có thể mua dế, thức ăn cho dế sẽ là vài đám cỏ đơn giản nên chúng được nuôi rất nhiều.
Câu 2 Trả lời câu 2 (trang 6 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Qua lời kể của Dế Mèn, em hãy hình dung như thế nào về Dế Choắt? Phương pháp giải: Tưởng tượng và hình dung về Dế Choắt. Lời giải chi tiết: Qua lời kể của Dế Mèn, em hãy hình dung về Dế Choắt: - Trạc tuổi Dế Mèn - Tính cách hiền lành, thật thà, yếu đuối, nhút nhát - Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt => Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, nhút nhát, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn.
Câu 4 Trả lời câu 4 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Từ các chi tiết “tự hoạ” về bản thân và lời lẽ, cách xưng hô, điệu bộ, giọng điệu, thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt, chị Cốc, em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này? Phương pháp giải: Chú ý các đoạn hội thoại của nhân vật. Lời giải chi tiết: Tính cách Dế Mèn: + Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời, có lối sống khoa học, cơ thể khỏe mạnh và luôn tự hào về bản thân mình, luôn hãnh diện với bà con hàng xóm vì vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình. + Dế Mèn tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi, coi thường người khác qua cách gọi Dế Choắt là chú mày và tình huống trêu ghẹo chị Cốc.
Câu 5 Trả lời câu 5 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Ở cuối đoạn trích, sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đã “đứng lặng giờ lâu” và “nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo em, đó là bài học gì? Phương pháp giải: Suy nghĩ về cách kết thúc này, xét xem Dế Mèn đã rút ra bài học gì. Lời giải chi tiết: Ở cuối đoạn trích, sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đã “đứng lặng giờ lâu” và “nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo em, đó là bài học sống ở đời phải biết khiêm nhường, luôn quan tâm giúp đỡ những người xung quanh, khi mắc lỗi sai phải biết hối cải và sửa chữa những lỗi lầm đó.
Câu 6 Trả lời câu 6 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2) Nhà văn Tô Hoài từng chia sẻ: “Nhân vật trong truyện đồng thoại được nhân cách hoá trên cơ sở đảm bảo không thoát li sinh hoạt có thật của loài vật.”. Dựa vào những điều em biết về loài dế, hãy chỉ ra những điểm “có thật” như thế trong văn bản, đồng thời, phát hiện những chỉ tiết đã được nhà văn “nhân cách hoá”. Phương pháp giải: Từ các chi tiết miêu tả nhân vật, suy nghĩ để trả lời. Lời giải chi tiết: - Những điểm “có thật” ở loài dế mà tác giả miêu tả: + Đôi càng mẫm bóng. + Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. + Người rung rinh một màu nâu bóng mỡ, soi gương được và rất ưa nhìn. + Đầu to ra, nổi từng tảng rất bướng. + Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp. - Những chi tiết thực ấy được tác giả khéo léo nhân hóa, gắn với những hành động, cử chỉ, tính cách của con người như: + Tên nhân vật được viết hoa như tên người, nhân hóa con vật như một con người + Dế Mèn xưng tôi, có những hành động như người như: ăn uống điều độ, siêng tập thể dục, trịnh trọng, khoan thai, đi đứng oai vệ, cà khịa với tất cả bà con lối xóm + Tình cách như con người: hống hách, kiêu căng, ngạo mạn,... Loigiaihay.com |
