Ca sĩ thanh thúy xưa là ai?

Nữ danh ca Thanh Thúy là một trong những nữ ca sĩ có ảnh hưởng lớn nhất đến nền Tân nhạc Việt Nam trước năm 1975, Thanh Thúy là người yêu trong mộng của cả một thế hệ, bà được các nhạc sĩ, nhà thơ, nhà văn, đạo diễn truyền hình nổi tiếng… ca ngợi hết lòng với rất nhiều mỹ danh, trong đó nổi tiếng nhất là Tiếng hát liêu trai, Tiếng hát khói sương, Tiếng hát lúc 0 giờ, …

Nhắc tới đỉnh cao nhất của Bolero, không thể không nhắc tới Thanh Thúy – một huyền thoại từng được mệnh danh là Nữ hoàng Bolero. Một tài năng với nhan sắc sương khói, giọng ca trầm buồn, vừa hát vừa đưa tay vuốt làn tóc buông rơi. Nhà thơ Hoàng Trúc Ly đã tán tụng :

“Từ em tiếng hát lên trời. Tay xoa dòng tóc, tay vời âm thanh Giọt buồn nhỏ xuống tim anh

Lắng nghe da thịt tan tành khói xương…”

Thanh Thúy sinh ra ở quê ngoại là Huế, gia đình có 5 chị em. Bà Tường Vi – mẫu thân của danh ca Thanh Thúy – là một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn thương chồng thương con, vừa chăm lo cho gia đình vừa làm việc tất bật ngoài xã hội, Thanh Thúy khởi đầu đi hát được mẹ chăm lo rất nhiều từ miếng ăn, quần áo đến tóc tai, giày dép. Nhưng mẹ bà bị bệnh nan y khi còn trẻ, gia đình đưa bà cụ vào Sài Gòn chữa trị và thuê một căn nhà nhỏ trong con hẻm trên đường Cao Thắng. Cho đến giờ mẹ của bà đã mất mấy chục năm rồi nhưng Thanh Thúy vẫn mang nỗi nhớ hình ảnh mẹ khôn cùng. Thanh Thúy vẫn nói rằng trên đời đã ban phước phần cho mình có một người mẹ như vậy, mẹ như một vị bồ tát cứu giúp cho cuộc đời của bà. Thanh Thúy hát rất nhiều bài hát về người mẹ và đem vô vàn tình cảm vào trong những bài hát đó, tiêu biểu là bài Đèn Khuya của nhạc sĩ Lam Phương.

Vì người mẹ của bà bệnh khi bà còn rất nhỏ, nên Thanh Thúy đi hát rất sớm để kiếm tiền lo thuốc cho bà cụ, bà cụ mất khi chỉ vừa 39 tuổi để lại niềm đau rất lớn trong lòng của Thanh Thúy. Bà để tang mẹ suốt 3 năm nên có một đoạn thời gian, khán giả chỉ thấy Thanh Thúy mặc áo dài trắng đi hát, cũng có thể vì những hình ảnh hiền lành, dè dặt, chỉ ca một loại nhạc buồn, Thanh Thúy chính là người tình trong mộng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từ thời trai trẻ. Vị nhạc sĩ tài hoa này đã từng ghi trong hồi ký rằng bài sáng tác đầu tay Ướt mi và Thương một người là viết dành tặng cho danh ca Thanh Thúy mà sau này bà mới biết.

Phòng trà đầu tiên Thanh Thúy vừa ra hát là phòng trà Việt Long do người chị Kim Chi dẫn vào [sau này đổi tên thành phòng trà Văn Hoa], bà luôn nhớ ơn ca sĩ Kim Chi- Một người chị rất đáng kính- đã dẫn dắt bà vào con đường ca hát khi còn chân ướt chân ráo vào ngành. Thời đó phòng trà Việt Long nổi tiếng với các danh ca như Kim Chi, Thái Xuân, Mỹ Hòa, Thu Hương…

Tiếp theo, bà đi hát cho phòng trà Anh Vũ – phòng trà này xuất thân từ một quán ăn của kiến trúc sư Võ Đức Diên, duyên số đưa đẩy bà quen thêm nhiều ca sĩ như Lệ Thanh, Kim Bằng, … Thời bà đi hát ở Night club, bà chơi rất thân với nhóm ca sĩ hát ở vũ trường như Bích Chiêu, Bạch Yến, Linda. Cho đến bây giờ, Thanh Thúy đã cộng tác với vài hãng dĩa Sóng nhạc, hãng dĩa Continental, hãng dĩa Việt Nam.

Tháng 11.1961, tài tử Nguyễn Long thực hiện cuốn phim Thúy đã đi rồi, theo ca khúc của nhạc sĩ Y Vân và nhạc phim do ca sĩ Hùng Cường hát. Nữ ca sĩ Minh Hiếu đóng vai Thanh Thúy. Ngoài bộ phim này, hình ảnh Thanh Thúy còn xuất hiện trên kịch sân khấu, kịch truyền hình. Các nghệ sĩ Kim Cương, Bích Thủy, Xuân Dung… đều đã đóng vai Thanh Thúy.

Ngoài ra Thanh Thúy còn hát cho Tuyển lựa ca sĩ của rạp hát Quốc Thanh, hát cho Xổ số quốc gia hàng tuần, bà còn xuất hiện nhiều trên những chương trình đại nhạc hội, phim ảnh, ti vi, thâu băng vào thập niên 60, bà đã quen với một cuộc sống vô cùng bận rộn. Năm 1961 bà được bầu chọn là Hoa hậu Nghệ sĩ sau một lần vô tình hát ở phòng trà Anh Vũ trong cuộc thi Hoa hậu. Năm 1970, bà đoạt giải thưởng Kim Khánh dành cho nữ ca sĩ được ái mộ nhất trong năm với nhạc phẩm Tình đời của 2 nhạc sĩ Minh Kỳ và Vũ Chương. Ca khúc này 2 nhạc sĩ sáng tác nhân dịp Thanh Thúy trở lại nghiệp cầm ca sau vài năm vắng bóng.

Cũng năm 1970, bà cùng ca sĩ Ngọc Chánh [Shotguns] đi hát ở Queen Bee, và nhận được lời đề nghị cộng tác trong băng nhạc cùng phần hòa âm của Lê Văn Thiện, bà phát hành rất nhiều băng có tiếng hát Thanh Thúy. Nhắc đến thâu băng, bà vẫn còn nhắc lại kỉ niệm khi chưa kịp phát hành cuốn băng thứ 26 đã phải xuất ngoại [30/4/1975]. Hầu như những cuốn băng nhạc của Thanh Thúy đều do bác Lê Văn Thiện chịu trách nhiệm hòa âm. Ngoài ra trước đó Thanh Thúy còn cộng tác với nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ trong cuốn Sài Gòn ơi Vĩnh Biệt [Số 1 đến số 8]

Nhạc sĩ Song Ngọc với nhạc phẩm Một Chuyến Bay Đêm, đã là những yêu dấu khó quên của Thanh Thúy và khán giả, được mọi người thương mến. Bà đã thu một số ca khúc của ông, khi còn ở Việt Nam bà chỉ gặp nhạc sĩ mỗi khi đến nhà thương Cộng Hòa, lúc đó cả 2 đã quen biết nhau nhưng không thân thiết. Sau này ra hải ngoại, những con người thương nhớ quê hương trở nên thân thiết hơn, mỗi lần từ Houston về Cali thì nhạc sĩ vẫn thường đến thăm gia đình bà. Nhạc sĩ Song Ngọc từ trần vào tháng 10, 2018 đã để lại rất nhiều bàng hoàng và tiếc thương cho khán giả ái mộ lẫn danh ca Thanh Thúy.

Ngoài ra, tên tuổi của Thanh Thúy còn gắn liền với nhạc sĩ Trúc Phương, tuy vào thời gian ấy có rất nhiều nhạc sĩ đến đưa tác phẩm cho bà hát, nhưng là một sự bất ngờ khi ca khúc Nửa đêm ngoài phố của nhạc sĩ Trúc Phương và tiếng hát của ca sĩ Thanh Thúy lại nhận được vô số lời khen ngợi và ủng hộ từ khán giả. Ngoài ra bà còn rất thân với người nhạc sĩ đồng hương Châu Kỳ, bà xem nhạc sĩ như một người anh trai hiền hòa của mình.

Năm 1964, bà lập gia đình với tài tử Ôn Văn Tài, diễn viên kiêm Trung tá Không quân của Quân Đội Miền Nam. Hai người gặp nhau khi ông đến làm quen với bà ở buổi văn nghệ mãn khóa huấn luyện quân đội ở Nha Trang. Hai người là đôi Kim Đồng – Ngọc Nữ trong giới nghệ sĩ lúc bấy giờ. Bài hát “Được tin em lấy chồng” của nhạc sĩ Châu Kỳ được viết khi ông hay tin Thanh Thúy sắp cưới, bài hát bán rất chạy giúp cho nhạc sĩ Châu Kỳ mua được 1 chiếc xe hơi sau đó.

Thanh Thúy còn quay hình cho bộ phim Tơ Tình [lúc hát bài Chuyện chúng mình], Mưa trong bình minh trước khi qua hải ngoại. Thanh Thúy lúc đó vô cùng nổi tiếng bên mảng âm nhạc nên ca sĩ Kim Cương có lời mời đến đóng phim và khá bất ngờ khi Thanh Thúy đồng ý nhận vai sau khi từ chối rất nhiều hãng phim lúc trước. Ngoài ra Thanh Thúy còn đóng chung với nghệ sĩ Thanh Nga trong phim Hai chuyến xe hoa.

Nữ danh ca Thanh Thúy thật sự là một con người tài sắc nổi trội, nhân cách đẹp và phẩm hạnh vượt bậc khiến cánh đàn ông lúc đó mê mệt.

Trọng Văn.

Quý vị có thể xem thêm chương trình Jimmy Show phỏng vấn ca sĩ Thanh Thúy.

Danh ca Thanh Thúy thời đỉnh cao được hâm mộ với nét khả ái, mình hạc xương mai, mệnh danh là "tiếng hát sương khói".

Đôi mắt chất chứa nỗi niềm của Thanh Thúy từng gợi cảm hứng sáng tác cho nhiều nhạc sĩ, trong đó có Trịnh Công Sơn. Sinh thời, Trịnh Công Sơn từng cho biết ông gặp Thanh Thúy năm 1958, khi cùng bạn đến phòng trà Mỹ Cảnh ở Sài Gòn để uống rượu, nghe nhạc. Tình cờ, ông được nghe tiếng hát của một ca sĩ người Huế - Thanh Thúy. Giọng ca trầm buồn của bà gây cho ông ấn tượng đặc biệt. Nhạc sĩ viết một mảnh giấy nhỏ đề nghị Thanh Thúy hát bài "Giọt mưa thu" của Đặng Thế Phong. Bà nhỏ nhẹ cám ơn rồi cất tiếng hát. Vài tháng trước đó, cha bà qua đời, mẹ đang bị lao phổi nặng. Mang nỗi niềm riêng, bà không kiềm chế nổi cảm xúc, vừa hát vừa khóc.

Sau đó, Trịnh Công Sơn nhớ lại những giọt nước mắt của Thanh Thúy, sáng tác ca khúc "Ướt mi". Ông viết trong một lần giới thiệu ca khúc: "Những giọt nước mắt ấy như một cơn mưa nhỏ trên tâm hồn mỏng manh của tôi đã khiến tôi phải lùi xa hơn nữa về một cõi đời nào còn xa xôi hơn đã từng làm tôi nhỏ lệ".

Vóc dáng "mình hạc xương mai", tóc dài xõa trên vai gầy của Thanh Thúy từng nhiều lần đi vào thơ ca Trịnh Công Sơn. Một lần, nhớ bóng dáng Thanh Thúy mặc áo dài, sau đêm nhạc hối hả về nhà với mẹ, ông viết tặng bà ca khúc tên "Thương một người": "Thương nụ cười và mái tóc buông lơi/ Mùa thu úa trên môi/ Từng đêm qua ngõ tối...".

Bà từng được tặng danh hiệu "Hoa hậu nghệ sĩ" tại phòng trà Anh Vũ - điểm ca hát nổi tiếng ở Sài Gòn năm 1961. Nhà thơ Hoàng Trúc Ly từng ca ngợi nét đẹp của Thanh Thúy qua bài thơ "Sầu ca sĩ": "Từ em tiếng hát lên trời/ Tay xoa vòng tóc tay vời âm thanh/ Sợi buồn chẻ xuống hồn anh/ Lắng nghe da thịt tan tành sau xưa".

Thanh Thúy trên bìa băng nhạc "Dưới giàn hoa cũ" của nhạc sĩ Tuấn Khanh. Là một trong những giọng ca nổi tiếng đầu thập niên 1960, bà được nhiều đạo diễn, nhạc sĩ gọi với các biệt danh, như "Tiếng hát liêu trai", "Tiếng hát khói sương", "Tiếng hát lúc 0 giờ"...

Bà từng là người trong mộng của nhiều tao nhân mặc khách đương thời. Năm 1961, nhạc sĩ Y Vân sáng tác ca khúc "Thúy đã đi rồi", dựa trên mối tình đơn phương của bạn thân ông - một đạo diễn kiêm kịch sĩ - dành cho Thanh Thúy. Nhạc phẩm được sử dụng trong cuốn phim cùng tên, do ca sĩ - diễn viên Hùng Cường thu âm. Nhà thơ Nguyên Sa từng nói: "Thanh Thúy là người yêu trong mộng của cả một thế hệ, trong đó có những nhà văn, nhà thơ...".

Phong cách nữ tính, dịu dàng là hình ảnh Thanh Thúy theo đuổi suốt giai đoạn vàng son của sự nghiệp. Thập niên 1960, tiếng hát Thanh Thúy phủ sóng trên các phương tiện, từ phát thanh đến truyền hình, hát trong nhiều đại nhạc hội, hợp tác với hầu hết hãng băng đĩa, vũ trường lớn nhất Sài Gòn. Cùng Thái Thanh, Khánh Ly, Lệ Thu... bà trở thành một trong những giọng ca nữ có ảnh hưởng bậc nhất tân nhạc trước năm 1975.

Thanh Thúy trên bìa đĩa nhạc "Nỗi lòng Thanh Trúc" của Trần Thiện Thanh. Năm 1970, trở lại sau vài năm vắng bóng vì lập gia đình, Thanh Thúy vẫn đoạt giải Kim Khánh - giải thưởng tôn vinh lĩnh vực điện ảnh lẫn tân nhạc - dành cho nữ ca sĩ ăn khách nhất với nhạc phẩm "Tình Đời" [Lê Minh Bằng sáng tác].

Sau này, khi sang Mỹ định cư cùng gia đình, bà vẫn duy trì niềm đam mê ca hát, cộng tác với nhiều trung tâm âm nhạc hải ngoại. Năm 2021, phim điện ảnh "Em và Trịnh" [đạo diễn Phan Gia Nhật Linh] - dự án kỷ niệm 20 năm ngày giỗ Trịnh Công Sơn - tái hiện giai thoại của Thanh Thúy và cố nhạc sĩ như một trong những câu chuyện chính của phim. Phim đã quay xong nhưng hoãn do dịch, dự kiến khởi chiếu đầu năm 2022.

Tam Kỳ [ảnh: Nhạc xưa, Thanh Thúy Fanpage]