Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Ở mặt chất lỏng, tại hai điểm ((S_1) ) và ((S_2) ) cách nhau 28 cm có hai nguồn dao động cùng pha theo phương thẳng đứng phát ra sóng kết hợp. Gọi ((Delta _1) ) và ((Delta _2) ) là hai đường thẳng ở mặt chất lỏng cùng vuông góc với đoạn thẳng ((S_1) ) ((S_2) ) và cách nhau 9 cm. Biết số điểm cục đại giao thoa trên ((Delta _1) )và ((Delta _2) ) tương ứng là 7 và 3. Số điểm cực đại giao thoa trên đoạn thẳng ((S_1)(S_2) ) là


Câu 83108 Vận dụng

Ở mặt chất lỏng, tại hai điểm \({S_1}\) và \({S_2}\) cách nhau 28 cm có hai nguồn dao động cùng pha theo phương thẳng đứng phát ra sóng kết hợp. Gọi \({\Delta _1}\) và \({\Delta _2}\) là hai đường thẳng ở mặt chất lỏng cùng vuông góc với đoạn thẳng \({S_1}\) \({S_2}\) và cách nhau 9 cm. Biết số điểm cục đại giao thoa trên \({\Delta _1}\)và \({\Delta _2}\) tương ứng là 7 và 3. Số điểm cực đại giao thoa trên đoạn thẳng \({S_1}{S_2}\) là


Đáp án đúng: a


Phương pháp giải

Khoảng cách giữa hai cực đại liên tiếp trên đường nối hai nguồn: \(\dfrac{\lambda }{2}\)

Số cực đại trên đường nối hai nguồn: \(n = 2\left[ {\dfrac{{{S_1}{S_2}}}{\lambda }} \right] + 1\)

Phương pháp giải bài tập xác định cực đại - Cực tiểu trong giao thoa sóng --- Xem chi tiết

...

TÓM TẮT LÝ THUYẾT

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

(Hình 2.2.1: Hình ảnh về trường giao thoa, nguồn internet)

Yêu cầu

– Tìm số đường Hypebol cực đại & cực tiểu giữa hai điểm bất kỳ trong trường giao thoa.

– Thiết lập công thức tổng quát để tìm số đường cực đại cực tiểu.

– Thiết lập công thức tính nhanh số cực đại cực tiểu giữa hai nguồn cùng pha.

Nội dung

– Các em trở lại với logic công thức được xây dựng ở nd trước về hiện tượng giao thoa:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Với biên độ tại M là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

1. Để AM đạt cực đại (điểm M dao động với biên độ lớn nhất = 2A) thì

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 (Thầy lấy là – kπ cho biểu thức sau sẽ đẹp hơn)

Điều kiện để điểm M cực đại là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
  (1)

2. Tương tự, điều kiện điểm M cực tiểu sẽ là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
  (2)

Theo hai ct (1) & (2) tùy từng điều kiện bài ra khi hỏi tìm số cđ và ct trong khoảng nào đó chúng ta sẽ đi tìm điều kiện cụ thể cho k là khác nhau.

Chú ý:

1. Nếu 2 nguồn cùng pha, số cực đại giữ 2 ngồn tính nhanh theo ct sau:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

2. Nếu 2 nguồn cùng pha, số cực tiểu giữ 2 ngồn tính nhanh theo ct sau:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Với

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 được hiểu là lấy phần nguyên của 8,4 = 8.

Ví dụ 1:

Tìm số cực đại giữa hai nguồn với S1S2 = l

Khi đó các em xét một điểm M thỏa mãn điều kiện (1) chạy từ nguồn S1 tới nguồn S2 thì

Khi M ở S1 thì:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Khi M ở S2 thì:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Thay vào điểu kiện (1)

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Tổng quát hóa lên khi:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Ví dụ 2:

Tìm số cực tiểu giữa hai nguồn với S1S2 = l

Khi đó các em xét một điểm M thỏa mãn điều kiện (1) chạy từ nguồn S1 tới nguồn S2 thì

Khi M ở S1 thì:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Khi M ở S2 thì:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Thay vào điểu kiện (1)

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Tổng quát hóa lên khi:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

BÀI TẬP MINH HỌA

Bài 1: Trong thí nghiệm về giao thoa trên mặt chất lỏng, hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha với tần số f  = 50 Hz. Khoảng cách giữa A và B là 20 cm, vận tốc truyền sóng trên mặt chất lỏng là 3 m/s.

a. Tìm số đường cực đại, số đường cực tiểu trong khoảng AB?

b. Xác định vị trí của các điểm dao động cực đại và vị trí các điểm dao động cực tiểu trên đoạn AB

Lời giải:

a)  

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Vì 2 nguồn A, B dao động cùng pha nên ta có:

         Số đường cực đại trong khoảng AB là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

                                       

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Vậy có 7 giá trị k thỏa mãn tương ứng với 7 đường cực đại.

         Số đường cực tiểu trong khoảng AB là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

                   

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Vậy có 6 giá trị k thỏa mãn tương ứng với 6 đường cực tiểu.

b) Gọi M là điểm nằm trên AB, cách nguồn A khoảng d1, cách nguồn B khoảng d2

– M dao động với biên độ cực đại ta có:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Thay AB và  vào trên ta được:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

         Tương tự M dao động với biên độ cực tiểu:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Thay AB và  vào trên ta được:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

ĐS : a) 7 cực đại; 6 cực tiểu    b) d1=10+3k, d2=11,5+3k.

Bài 2. Trong thí nghiệm về giao thoa trên mặt chất lỏng, hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha với tần số 20Hz, AB = 8cm. Tại một điểm M trên mặt nước cách A một khoảng d1 = 25cm và cách B khoảng d2 = 20,5 cm sóng có biên độ dao động cực đại. Giữa M và đường trung trực của AB có 2 dãy cực đại khác.

a. Tính vận tốc truyền sóng trên mặt nước

b. Tìm số điểm dao động cực đại, cực tiểu trên đoạn AB

c. Gọi C và D là 2 điểm trên mặt nước sao cho ABCD là hình vuông. Tính số điểm dao động với biên độ cực đại, cực tiểu trên đoạn CD.   

Lời giải:

a. Ta có: Giữa M và đường trung trực của AB có 2 dãy cực đại khác nên M thuộc dãy cực đại thứ 3: k = 3

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Từ đó suy ra:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Vận tốc truyền sóng:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
.

b. AB dao động cùng pha nên:

– Số điểm dao động cực đại:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

        

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Vậy có 11 vân cực đại trên AB.

         – Số điểm dao động cực tiểu:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

                   

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Vậy có 10 vân cực tiểu trên AB.

c. Gọi N là một điểm nằm trên CD:

– Để N dao động cực đại: thì hiệu khoảng cách từ N tới 2 nguồn bằng một số nguyên lần bước sóng:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Khi N ở C thì: NB = CB = 8 cm; NA = CA =

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 cm
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Khi N ở D thì: NB = DB =

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 cm; NA = DA = 8 cm
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

N chạy từ C đến D nên

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Với

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 ta có
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Vậy có 5 đường cực đại trên CD.

– Tương tự N dao động cực tiểu:   

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Với

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 ta có
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Vậy có 4 đường cực tiểu trên CD.

ĐS: a) v=30cm/s , b)11 cực đại, 10 cực tiểu c) 5 cực đại; 4 cực tiểu.

Bài 3: Hai nguồn sóng cơ S1 và S2 trên mặt chất lỏng cách nhau 20cm dao động theo phương trình:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 và  
Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
, lan truyền trong môi trường với tốc độ v = 1,2m/s .

1/ Xét các điểm trên đoạn thẳng nối S1 với S2 .

a. Tính khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp có biên độ cực đại .

b. Trên S1S2 có bao nhiêu điểm dao động với biên độ cực đại .

2/ Xét điểm M cách S1 khoảng 20cm và vuông góc với S1S2 tại S1. Xác định số đường cực đại qua S2M .  

Lời giải:

1a) Bước sóng:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Trên đoạn thẳng nối S1 với S2, khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp có biên độ cực đại là  

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

b) Vì 2 nguồn S1, S2 dao động ngược pha nên ta có:

Số đường cực đại trong khoảng S1S2 là:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

                   

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Vậy có 6 giá trị k thỏa mãn tương ứng với 6 đường cực đại.

2) Gọi I là điểm thuộc MS2, dao động với biên độ cực đại

Khi đó ta có: IS2 – IS1 =

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
;

Khi I ở điểm M: IS2 – IS1 = MS2 – MS1

Khi I ở điểm S2: IS2 – IS1 = -S1­­­­S2

Áp dụng điều kiện cực đại với 2 nguồn ngược pha:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 

Với:

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 (cm)

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu

Vậy

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu
 tương ứng với 4 vân cực đại trên MS2

ĐS: 1/a.3cm; b.6 .2/ 4 cực đại .

Các em nhìn hình để thấy rõ hơn vấn đề.

Trên đoạn thẳng s1 s2 hai cực đại giao thoa liên tiếp cách nhau một đoạn bằng bao nhiêu