Trẻ em như thế nào được gọi là trẻ béo phì

Béo phì được định nghĩa đơn giản như là tình trạng dư thừa mỡ phân bố bất thường trên cơ thể.

cân nặng đo được
IBWH = ------------------------------------------------ x 100

Cân nặng trung bình so với chiều cao

Béo phì khi IBWH 120%

BMI = ---------------------

[Chiều cao]2 [m]

Lứa tuổi 10-19 tuổi: Theo WHO sử dụng chỉ số BMI.

3.1. Béo phì đơn thuần: do thay đổi cân bằng năng lượng, tăng lượng thu vào và giảm lượng tiêu hao làm tăng tích tụ mỡ trong cơ thể đặc biệt là ở bụng, mông, đùi và vai.

Dạng béo phì đơn thuần thường gặp ở những trẻ béo phì háu ăn, ít hoạt động và giảm chuyển hoá thân nhiệt. Trẻ béo phì thường cao hơn ở lứa tuổi trước dậy thì, nhưng lâu dài trẻ ngưng tăng trưởng sớm và có chiều cao trung bình thấp ở tuổi trưởng thành.

Dạng béo phì này thường mang tính gia đình. Những trẻ có bố mẹ, ông bà béo phì thường có nguy cơ dễ béo phì,; có thể tìm thấy gen gây béo [Leptin]

3.2. Béo phì do nội tiết

a. Béo phì do suy giáp trạng: béo toàn thân, lùn , da khô và thiểu năng trí tuệ.

b. Béo do cường năng tuyến thượng thận [U nam hoá vỏ tượng thận]: béo bụng, da đỏ có vết rạn , nhiều trứng cá, huyết áp cao.

c. Béo phì do thiểu năng sinh dục: Thường gặp trong 1 số hội chứng: Prader-Willi béo bụng, lùn, thiểu năng trí tuệ và hay gặp tinh hoàn ẩn. Lorence Moon Biel béo đều toàn thân, đái nhạt, thừa ngón và có tật về mắt

d. Béo phì do các bệnh về não: Thường gặp do các tổn thương vùng dưới đồi, sau di chứng viêm não. Béo thường có kèm theo thiểu năng trí tuệ hoặc có triệu chứng thần kinh khu trú.

e. Béo phì do dùng thuốc: Uống Corticoid kéo dài trong điều trị bệnh hen, bệnh khớp, hội chứng thận hư hoặc vô tình uống thuốc đông y có trộn lẫn corticoid để điều trị chàm, dị ứng và hen. Đặc điểm béo của hội chứng Cushing, béo bụng là chủ yếu và không tìm thấy nguyên nhân trừ khai thác bệnh sử có sử dụng thuốc corticoid.

a.Tiền sử gia đình: Là yếu tố nổi bật nguy cơ béo phì ở trẻ em. 80% trẻ béo phì nặng có một hoặc cả hai bố mẹ cùng béo phì. Cân nặng khi đẻ : nếu cân khi đẻ > 4 kg, trẻ sau này nuôi dưỡng trong môi trường tốt cũng dễ bị béo phì hơn những trẻ có cân nặng khi đẻ bình thường

b. Thực phẩm:

i. Các thức ăn hàng ngày sử dụng nhiều dầu , mỡ dễ gây béo.

ii. Các loại ăn nhanh [Snack] thường có năng lượng và mỡ cao, mặt khác loại thức ăn này có hương vị hấp dẫn nên dễ kích thích trẻ ăn nhiều hơn.

c. Gia đình có ít con tỷ lệ béo phì cao hơn,

d. Thiểu năng trí tuệ và béo phì: Ở những trẻ bị thiểu năng trí tuệ do bản năng tự kìm chế ăn kém nên dễ dẫn đến ăn quá mức và ăn không biết no. Mặt khác ở những trẻ này khả năng giao tiếp xã hội bị hạn chế trẻ ít có cơ hội chơi đùa nên thường tìm đến ăn như là trò chơi tự tiêu khiển cho bản thân mình.

e. Hoạt động ít và béo phì: Nếu trẻ lười hoạt động, hay xem vô tuyến lại thường ăn vặt hoặc uống nước ngọt 1 cách thụ động trẻ vô tình đã nạp thêm năng lượng. Thói quen kéo dài này sẽ dẫn đến tình trạng béo phì.

a. Rối loạn Lipids máu : Cholesterol, Triglyxerit có thể tăng

b. Rối loạn đường máu và dung nạp glucose

c. Định lượng nội tiết tố tuyến thượng thận; tuyến giáp; tuyến yên

d. Thăm dò tìm nguyên nhân béo phì: chụp sọ não, SA ổ bụng

6. Chẩn đoán béo phì : không khó, nhìn có thể đoán được là béo phì. Để chắc chắn béo phì, cần tính BMI đối với trẻ 10 tuổi và tính cân nặng lý tưởng so với chiều cao đối với trẻ < 10 tuổi.

Nhưng chẩn đoán nguyên nhân của béo phì rất phức tạp có khi cần phải làm những xét nghiệm định lượng hocmon và làm nhiễm sắc thể mới chẩn đoán nguyên nhân gây béo phì.

a. Chế độ ăn: Là nguyên tắc cơ bản để hạn chế nguồn cung cấp năng lượng dư thừa của trẻ. Tuy nhiên, trẻ em là cơ thể đang lớn do đó chỉ hạn chế thực phẩm giầu năng lượng như dầu mỡ, đường, bánh kẹo ngọt và cho trẻ ăn hạn chế tinh bột. Mục tiêu sao cho trong những tháng đầu kiểm soát chế độ ăn trẻ không tăng cân hoặc tăng