Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm việc bảo đảm và thực thi quyền con người, trong đó, công tác phòng, chống mua bán người luôn được đặc biệt chú trọng, huy động các ngành, các cấp và cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.
Vừa qua, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố Báo cáo năm 2021 về tình hình mua bán người trên thế giới [Báo cáo TIP năm 2021].
Bên cạnh việc ghi nhận Chính phủ Việt Nam đã có những "nỗ lực đáng kể" trong việc phòng, chống tình trạng buôn người, báo cáo tiếp tục xếp Việt Nam vào nhóm 2, trong danh sách các quốc gia cần theo dõi về nạn mua bán người; đồng thời có những đánh giá thiếu khách quan, nhiều điểm chưa phản ánh đúng tình hình thực tế ở Việt Nam.
Trước hết, báo cáo chưa đề cập tới việc Việt Nam nằm trong khu vực điểm "nóng" về tình trạng mua bán người. Theo đánh giá của Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc [UNODC] và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế [Interpol], những năm gần đây, khu vực châu Á- Thái Bình Dương, nhất là các nước Tiểu vùng sông Mekong [trong đó có Việt Nam], tình hình tội phạm mua bán người rất phức tạp.
Số nạn nhân bị mua bán khoảng 11,7 triệu người [chiếm 70% số nạn nhân bị mua bán trên thế giới, trong đó 55% là phụ nữ, trẻ em gái; 45% là nam giới].
Tại Việt Nam, theo báo cáo của các đơn vị, địa phương, từ năm 2010 đến tháng 6/2021, đã phát hiện gần 3.500 vụ, với 5.000 đối tượng, lừa bán gần 7.500 nạn nhân [từ năm 2019 đến nay, đã phát hiện xảy ra hơn 370 vụ, với gần 500 đối tượng, lừa bán hơn 550 nạn nhân].
Nạn buôn bán người xảy ra trên phạm vi 63 tỉnh, thành phố. Nạn nhân không chỉ là phụ nữ, trẻ em, mà đã xuất hiện tình trạng mua bán nam giới, mua bán trẻ sơ sinh, bào thai, mua bán nội tạng, đẻ thuê....
Những dữ liệu trên cho thấy, Việt Nam phải chịu áp lực rất lớn về nạn mua bán người. Tuy nhiên, Việt Nam đã có rất nhiều biện pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn tình trạng này.
Đặc biệt, trong gần 2 năm qua, dù phải tập trung đối phó với dịch COVID-19, nhưng Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương vẫn luôn coi công tác phòng, chống mua bán người là một nhiệm vụ trọng tâm, triển khai nhiều giải pháp nhằm từng bước ngăn chặn, đẩy lùi loại tội phạm này, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội của đất nước và cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.
Triển khai Chương trình Phòng, chống mua bán người giai đoạn 2016-2020 [Chương trình 130/CP] và Luật Phòng, chống mua bán người, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các quyết định thành lập, kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ [gọi tắt là Ban Chỉ đạo 138/CP].
Trong đó, nổi bật là vai trò hoạt động của Cơ quan thường trực Chương trình 130/CP ở Trung ương và địa phương trong việc tham mưu đề xuất các chương trình, kế hoạch chỉ đạo thực hiện Chương trình, nhất là tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 193/QĐ-TTg [ngày 9/2/2021] về phê duyệt Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021-025, định hướng đến năm 2030.
[Đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức phòng, chống mua bán người]
Trong công tác truyền thông, giáo dục phòng ngừa, các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác truyền thông về phòng, chống mua bán người trên các phương tiện thông tin đại chúng và trực tiếp tại cộng đồng với những hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng, đặc biệt là hưởng ứng "Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người- 30/7."
Ở các địa phương, từ năm 2019 đến nay, hơn 100 nghìn sự kiện truyền thông cộng đồng đã được tổ chức cho trên 5 triệu lượt người tham dự.
Cùng với đó, hơn 1.000 lớp tập huấn chuyên sâu và lồng ghép cũng được tổ chức cho cán bộ các ngành thành viên Ban Chỉ đạo 138 địa phương; xây dựng, duy trì hoạt động gần 1.100 câu lạc bộ nhằm cung cấp thông tin, kiến thức, kỹ năng bổ ích, thiết thực giúp chị em tự tin, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng gia đình hạnh phúc...
Trong công tác điều tra, truy tố và xét xử, lực lượng Công an phối hợp với Bộ đội Biên phòng các cấp đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, nắm chắc tình hình; xây dựng và phối hợp triển khai hàng chục kế hoạch nghiệp vụ, điều tra theo tuyến, địa bàn trọng điểm; hàng năm, mở cao điểm tấn công trấn áp tội phạm mua bán người trên phạm vi toàn quốc; phối hợp với lực lượng Công an, Biên phòng các nước có chung đường biên giới triển khai các biện pháp phòng ngừa, trao đổi thông tin, phối hợp điều tra, bắt giữ, chuyển giao đối tượng phạm tội, giải cứu nạn nhân.
Ban Chỉ đạo 138/CP cũng ban hành các kế hoạch chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tổ chức tổng điều tra, rà soát tình hình hoạt động tội phạm mua bán người và các đối tượng khác có liên quan theo từng giai đoạn và hàng năm, được cập nhật, bổ sung số liệu kịp thời.
Bên cạnh đó, các mặt công tác khác như tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; xây dựng, hoàn thiện pháp luật; hợp tác quốc tế về phòng, chống mua bán người cũng không ngừng được tăng cường và thực hiện hiệu quả, qua đó góp phần giải cứu, tiếp nhận và hỗ trợ hàng trăm nạn nhân bị mua bán hồi hương, tái hòa nhập cộng đồng. Hệ thống pháp luật từng bước hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý hỗ trợ hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm mua bán người.
Quan hệ hợp tác với các quốc gia, tổ chức quốc tế không ngừng được mở rộng, nhất là các nước trong khu vực và có đông nạn nhân là người Việt Nam bị mua bán nhằm tranh thủ các nguồn lực cho công tác này; từ đó nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm mua bán người, giải cứu nạn nhân bị mua bán.
Đề cập đến nội dung này, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng từng khẳng định, Chính phủ Việt Nam chủ trương thúc đẩy di cư một cách hợp pháp, an toàn và trật tự, kiên quyết đấu tranh phòng, chống di cư trái phép và nạn mua bán người. Chính phủ cũng đã ban hành, triển khai nhiều chính sách, pháp luật nhằm thực hiện chủ trương này.
Bà Lê Thị Thu Hằng cũng cho biết, Việt Nam hiện nay đang rà soát, nghiên cứu nhằm xây dựng Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021-2025 nhằm tiếp tục thực hiện mục tiêu giảm nguy cơ mua bán người, giảm tội phạm mua bán người, tiếp nhận, bảo vệ và hỗ trợ hiệu quả các nạn nhân của thực trạng mua bán người.
Có thể khẳng định, công tác phòng, chống tội phạm mua bán người đã được Chính phủ, các bộ, ngành, đoàn thể và các địa phương của Việt Nam quan tâm, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả.
Tuy nhiên, phòng, chống mua bán người là một nhiệm vụ khó khăn phức tạp, đặc biệt là trong xu thế tình hình tội phạm trên thế giới và khu vực ngày càng gia tăng. Vì thế, Việt Nam rất cần sự ủng hộ, phối hợp của các quốc gia, tổ chức quốc tế có cùng mối quan tâm đối với hoạt động phòng, chống tội phạm mua bán người.
Để từ đó, Chính phủ, các cơ quan chức năng của Việt Nam tiếp tục có những giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân, từng bước nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm mua bán người.
Kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1995, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ ngày càng phát triển tốt đẹp. Đặc biệt, trong chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ, ngày 25/7/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã tuyên bố hai nước thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện.
Trên đà phát triển tốt đẹp của quan hệ ngoại giao giữa hai nước, Việt Nam luôn thể hiện thiện chí, mong muốn tiếp tục có những bước tiến mới trong quan hệ với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trên thực tế, Hoa Kỳ còn có những đánh giá, nhìn nhận chưa đầy đủ về tình hình Việt Nam.
Muốn đưa quan hệ hai nước ngày càng phát triển tốt đẹp, hiệu quả, trước hết và trên hết cần có thiện chí, mong muốn và nỗ lực vun đắp từ cả hai phía, vì sự phát triển và cuộc sống bình yên của nhân dân mỗi nước./.
Thu Phương [TTXVN/Vietnam+]
Posted on 13 Tháng Một, 2008 by Civillawinfor
Vấn đề buôn bán phụ nữ trẻ em [PNTE] tại VN nói riêng, trên toàn thế giới nói chung hiện là nỗi nhức nhối đau xót chung của cả nhân loại. Chế độ nô lệ dã man buôn bán PNTE của thời Trung Cổ xa xưa tưởng chừng chỉ còn trên phim ảnh, sách vở, như là những vết nhơ trong lịch sử loài người, nay lại tái hiện, phá vỡ tất cả những giá trị luân lý, đạo đức truyền thống mà nhiều thế hệ con người trên khắp hành tinh này đã phải đấu tranh bằng máu và nước mắt để giành lấy và bảo vệ cho đến hôm nay như là chân lý của loài người.
Điều đau lòng nhất là Việt Nam hiện đang trở thành điểm nóng của tội phạm mua bán phụ nữ và trẻ em. Vào tháng 6 năm 2005, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã đưa ra báo cáo rằng Việt Nam là một trong những nước cần chú ý vì có tình trạng buôn bán phụ nữ và trẻ em Việt Nam sang Trung Quốc, Hongkong, Macao, Malaysia, Đài Loan và Cộng Hoà Czech để làm công việc mãi dâm. Cũng trong năm vừa qua, đã có rất nhiều hội nghị quốc tế được tổ chức ở Đài Loan cùng những cam kết của các quốc gia trong vùng sông Mêkông để tìm cách ngăn chận nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em Việt Nam.
Chính phủ VIỆT NAM cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo chương trình hành động phòng chống tội phạm buôn bán trẻ em từ tháng 7 năm 2004 và được sự hỗ trợ tài chính của nhiều cơ quan quốc tế như International Labor Organization [ILO], USAID, IOM…nhằm ngăn chận tệ nạn này.
Riêng tại thành phố Hồ Chí Minh, là trung tâm kinh tế, văn hóa của cả nước và cũng là nơi tập trung đa dạng các hình thức buôn bán phụ nữ trẻ em, trong mấy năm qua đã tích cực triển khai chương trình hành động này và kết thúc giai đoạn I từ 2004-2006. Tuy nhiên, do phạm vi hoạt động của loại tội phạm này không gói gọn trong thành phố Hồ Chí Minh, mà dính líu tổ chức xuyên quốc gia, cũng như tội phạm xuất phát và hầu hết nạn nhân có liên quan từ nhiều tỉnh, cho nên việc đánh giá thực trạng tình hình tội phạm và nhận định công tác phòng chống tội phạm mua bán PNTE phải trên phạm vi cả nước, trong đó có sự đóng góp của tp. HCM .
1. Thực trạng tình hình tội phạm buôn bán phụ nữ trẻ em
+Thông tin mới nhất mà chúng tôi đã đọc được trên số báo Công An TP Hồ Chí Minh ra ngày chúa nhựt 22-4-2007 sau khi tổng kết giai đoạn I chương trình hành động chống tội phạm buôn bán PNTE 2004-2006;
-“Trong 2 năm 2005-2006, cả nước phát hiện 568 vụ, 993 đối tượng phạm tội buôn bán phụ nữ, trẻ em. Trong số 1.518 nạn nhân, số phụ nữ bị lừa bán ở lứa tuổi từ 18 đến 35 chiếm đa số, gồm 511 vụ với 882 đối tượng tham gia.” -“ So với năm 2005, số vụ buôn bán PNTE của năm 2006 được phát hiện nhiều hơn 72%; số đối tượng tăng 89% và số người bị hại tăng 138%” -“Từ năm 1998 đến nay [9 năm] cả nước xác định được 33 tuyến, 139 địa bàn trọng điểm thường diễn ra hoạt động buôn bán PNTE ra nước ngoài; đưa vào diện quản lý 2.048 đối tượngvới 654 đối tượng có liên quan, lập danh sách 5746 PNTE bị bán ra nước ngoài; 7940 PNTE vắng mặt lâu ngày tại địa phương nghi đã bị bán.”
Cho đến nay, theo thống kê, có 5746 PNTE được đưa vào danh sách chính thức bị bán ra nước ngoài là ; và 7940 PNTE vắng mặt lâu ngày tại địa phương bị nghi là đã bị bán. Như vậy trên 13.000 mảnh đời PNTE VN đã ghi nhận là nạn nhân của tội ác buôn bán PNTE, đã bị vùi chôn nghiệt ngã trong những địa ngục trần gian mà những người có lương tri không bao giờ có thể tưởng tượng được. Và trong đó bao nhiêu người hiện còn đang sống với nỗi đọa đày xác thân bị vùi dập ngày đêm làm trò tiêu khiển và mang lại lợi nhuận cho những loại người không còn nhân tính; bao nhiêu người đang rên siết trong bệnh hoạn, cô đơn, trong nỗi niềm tuyệt vọng, và bao nhiêu người đã chết dần mòn trong đớn đau tủi nhục….
Bài báo đã nêu thực trạng: Mặc dù phong trào phòng, chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em [PNTE] được thực hiện rộng khắp trên phạm vi toàn quốc, nhất là PNTE ở các vùng có nguy cơ cao đã được nâng cao, song tình hình hoạt động của tội phạm buôn bán PNTE vẫn diễn biến phức tạp. Tính chất và qui mô hoạt động phạm tội có chiều hướng gia tăng, có tổ chức chặt chẽ và xuyên quốc gia…Bọn tội phạm thường lợi dụng triệt để số PNTE ở các vùng nông thôn nghèo, có trình độ học vấn thấp,hoàn cảnh kinh tế khó khăn, hứa tìm việc làm thích hợp, nhẹ nhàng ở thành phố, thị xã với mức lương ổn định, sau đó tìm mọi cách đưa qua biên giới bán cho các chủ chứa hoặc các tổ chức tội phạm ở nước ngoài.”
Một cách tổng quát, khi nói đến vấn đề buôn bán PNTE, ai cũng bức xúc nghĩ ngay đến những kẻ tội phạm đã làm những hành vi tội ác vô nhân, và mong muốn góp phần tìm những phương cách để tiêu diệt, để ngăn chận nó, để chấm dứt những bi kịch đau thương trong đó không chỉ nhân phẩm con người bị chà đạp mà cả tính mạng con người cũng bị rẻ rúng, nhất là đối với trẻ em vô tội mà tại Hội nghị tổng kết, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã phát biểu: “Thật đáng buồn và đau lòng. Ngày càng nhiều trẻ em bị coi là hàng hóa, rao bán”. Ông Trọng yêu cầu, các cơ quan cần nhìn thẳng vào sự thật vì “không gì quan trọng bằng tính mạng con người”. Điều này mới có ý nghĩa ở góc độ luật pháp. Tuy nhiên, vượt lên trên đó, đây là một vấn đề xã hội phức tạp liên quan lĩnh vực tâm sinh lý và phạm trù đạo đức vô cùng nghiêm trọng, khó có thể giải quyết một cách chủ quan cảm tính mà cần phải có sự phân tích rạch ròi các nguyên nhân để tìm ra những giải pháp phòng chống tích cực hiệu quả . Theo lời của tiến sĩ Lê Bạch Dương, Giám đốc Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội ở Hà Nội, thì ở Việt Nam, việc buôn bán phụ nữ và trẻ em đã xảy ra từ cuối những năm 80, nhưng việc này chỉ xảy ra lẻ tẻ ở một vài nơi mà thôi, mà nguyên nhân của nó bắt nguồn từ sự mở cửa kinh tế, buôn bán dọc theo biên giới Việt Nam và Trung Quốc. Tại các chợ biên giới do có rất nhiều người từ Việt Nam sang để làm cửu vạn, khuân hàng, chuyển hàng…và những “dịch vụ vui chơi, giải trí” đã hình thành .
Đó chính là đầu đến của những việc buôn bán phụ nữ và trẻ em từ Việt Nam sang Trung Quốc. Tệ nạn này càng ngày càng phát triển, nhất là vào những năm 90 trở đi cho đến bây giờ thì đã trở thành vấn đề rất lớn. Theo Thứ trưởng Bộ Công an Lê Thế Tiệm, phụ nữ và trẻ em Việt Nam bị đưa ra nước ngoài chủ yếu bằng đường bộ qua các tuyến biên giới. Tại khu vực biên giới Trung Quốc, bọn tội phạm chủ yếu “xuất khẩu” người làm gái mại dâm hay con nuôi. Còn tại biên giới giáp Campuchia, Lào, chúng đưa phụ nữ sang làm gái mại dâm, hoặc làm điểm trung chuyển để mang sang nước thứ ba. Đa số các vụ buôn người đều có “bàn tay” của các đường dây tội phạm xuyên quốc gia, mang lại cho chúng lợi nhuận khổng lồ.
Hàng năm, có hàng chục ngàn phụ nữ và trẻ em Việt Nam đã trở thành nạn nhân của những vụ mua bán người, hầu hết những nạn nhân này bị đưa sang Trung Quốc và Campuchia, và cũng có người bị đưa sang Đài Loan, Thái Lan, Singapore và Nam Triều Tiên. Theo UNICEF, những nạn nhân này, trong số đó có 98% là phụ nữ, hầu hết bị đem bán để hoạt động mại dâm và cưỡng bức hôn nhân, cũng như lao động cưỡng bức hay làm nô lệ, đôi khi họ cũng bị đem bán để lấy nội tạng.
Đau lòng nhất là thực trạng trẻ em bị mua bán để phục vụ tình dục bệnh hoạn được thể hiện qua một đoạn của cuốn phim tài liệu “Children For Sale” do Dateline NBC thực hiện, được trình chiếu. Phim cho thấy có nhiều trẻ em VN mới lên 5 tuổi bị bắt bán dâm tại làng Svay Pak ở Campuchia, rất thương tâm. Cơ quan International Justice Mission [IJM] do Bà Luật Sư Sharon Cohn, Phó Chủ Tịch cơ quan IJM. bao vây bất ngờ và đã cứu thoát 37 em. Có 8 thủ phạm đã bị truy tố và bị toà án Campuchia kết án từ 5 đến 20 năm tù.
Kết hôn trá hình Việc mua bán phụ nữ còn đựơc đề cập qua hình thức “kết hôn” với người Đài Loan qua các cá nhân hay tổ chức môi giới, theo con đường xuất cảnh hợp pháp, mà cũng theo Tiến sĩ Dương, phong trào này nở rộ từ khoảng năm 2000, và đến nay có khoảng 90.000 cô dâu Đài Loan. Hiện nay phong trào bắt đầu lan sang Hàn Quốc, điển hình, tháng 9/2006, tại Bình Dương, một nhóm buôn người đã dựng đám cưới giả để 41 người Hàn Quốc chọn 266 phụ nữ Việt Nam làm vợ. Hay ở Cần Thơ, hơn 130 phụ nữ đã coi là món hàng để những người đàn ông ngoại quốc lựa chọn.
Tuy nhiên, ông Dương cho rằng khó kết luận vấn đề phụ nữ Việt Nam lấy chồng Đài Loan gắn với mua bán phụ nữ, vì họ đi hợp pháp, cũng đăng ký kết hôn đàng hoàng, cũng sống và hoà nhập vào cộng đồng. Tất nhiên, cũng xảy ra một số trường hợp như bị gia đình nhà chồng đối xử không tốt, thậm chí cũng có một số trường hợp bị bán vào mãi dâm. Do trong bối cảnh thiếu sự giám sát, sự phối hợp giữa Đài Loan và Việt Nam, giám sát các hoạt động môi giới, nên đã mở ra một mảnh đất màu mỡ cho việc buôn bán phụ nữ Việt Nam giả danh lấy chồng Đài Loan, nhưng cuối cùng để đưa vào những khu vực khác…”
Mới đây, công an và biên phòng đã phá đường dây buôn bán phụ nữ do một phụ nữ Việt và chồng Đài Loan câu kết với khoảng trên 70 người ở TPHCM và các tỉnh phía Nam. Với thủ đoạn rủ đi tìm việc làm, môi giới lấy chồng nước ngoài giàu có, chúng đã lừa hơn 126 phụ nữ đưa sang các nhà chứa ở Singapore, Malaysia, Đài Loan. Mỗi phụ nữ, chúng bán với giá khoảng 25.000 ringgit [tiền Malaysia] và được các đối tượng tại Malaysia trả công từ 1.500 đến 2.000 USD/người.
Xin trích lời Tiến sĩ Lê Bạch Dương trong khi trả lời phóng viên Đài VOA: “Khi tôi sang Singapore, có những phố mà phụ nữ Việt Nam làm mãi dâm ở Singapore một cách công khai. Ở nhiều nơi công cộng có những tấm biển quảng cáo lấy vợ Việt Nam cho người Singapore với giá 10 ngàn, 12 ngàn Mỹ kim…”
Theo tin của AFP, cảnh sát tại thành phố Hồ Chí Minh đã bắt giữ thủ phạm đã đưa khoảng 30 phụ nữ Việt Nam ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long sang Malaysia kể từ năm 2003 với lời hứa hẹn là họ sẽ có việc làm tại đây. Tuy nhiên ngay khi đến nước này, họ đã bị bán làm gái mại dâm với giá 8000 đôla một người. Mạng lưới này đã bị phát hiện khi hai người phụ nữ trốn thoát và trở về Việt Nam.
Chân dung tội phạm
Liên Hiệp Quốc cho rằng nạn buôn bán người hiện nay lớn gấp 10 lần về quy mô so với nạn buôn nô lệ vào thế kỷ 19 và đang là vấn đề nhức nhối của toàn cầu. Ước tính, hằng năm có khoảng 4 triệu người, phần lớn là phụ nữ, trẻ em bị buôn bán. Riêng ở khu vực Đông Nam Á có khoảng 200-250.000 phụ nữ và trẻ em trở thành nạn nhân của các băng nhóm tội phạm. Các nạn nhân thường bị bóc lột tình dục, bóc lột sức lao động và phải đi ăn xin có tổ chức. Tại Việt Nam, vấn nạn này đang có chiều hướng gia tăng. Những phụ nữ trẻ chưa chồng, trình độ học vấn thấp và hầu như không có thông tin đều là những đối tượng có nguy cơ bị lừa gạt cao. Các nạn nhân thường bị lừa sang Trung Quốc, Campuchia, Đài Loan, Hong Kong, Malaysia và Thái Lan. Hành vi lừa gạt, câu móc của bọn tội phạm rất tinh vi. Ngoài thủ đoạn dụ dỗ phụ nữ đi làm xa, lấy chồng ngoại, bọn lừa đảo còn “sáng tạo” ra những chiêu thức mới như qua hình thức du học, lao động xuất khẩu, du lịch. Điển hình như một trường hợp ở Hải Dương. Nạn nhân được một nhóm người đến giới thiệu, mời chào đi du học. Em gái này không những phải mất hơn 10 triệu đồng để lo lót “thủ tục” mà còn bị bán cho một nhóm người ở Trung Quốc.
Đau lòng hơn khi một gia đình ở Nghệ An mất cả 3 đứa cháu gái. Mọi chuyện bắt đầu khi một nhóm người đến giới thiệu là đại diện của một công ty xuất khẩu lao động đi tuyển người, cả gia đình đã chạy vạy lo lót cho ba đứa cháu được đi “Tây” làm việc. Nhưng một năm trời trôi qua, gia đình không hề nhận được tin tức của những đứa trẻ này. Chẳng ai biết chúng ở đâu và cũng chẳng biết công ty nào đã đưa cháu mình đi nước ngoài. Lo lắng và ân hận, mọi người đều cứu cạnh khắp nơi, mong nhận được tin tức của con cháu mình
Qua những thực trạng đã nêu thì có thể kết luận, trong vấn đề buôn bán PNTE tại Việt Nam hiện nay, mánh lới lường gạt của bọn buôn người rất đa dạng, nhưng chủ yếu gồm các hình thức: Dùng tiền bạc để lung lạc cha mẹ của nạn nhân. Môi giới hôn nhân, xuất khẩu lao động hay du lịch Giới thiệu việc làm có thu nhập cao. Lợi dụng tình cảm các cô gái rồi gạt đem bán. – Cưỡng ép dưới nhiều hình thức: cho mượn nợ, hăm dọa… Bắt cóc: bằng thuốc gây mê rồi chuyển đi
Nạn nhân của những đường dây “buôn người” này thường tập trung ở nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, các tỉnh giáp biên giới. Những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không có việc làm, gặp cảnh “éo le” về tình cảm, thiếu hiểu biết xã hội, nhẹ dạ cả tin thường là đối tượng bị chúng dụ dỗ. Với những lời hứa hẹn, giúp đỡ một việc làm ổn định, thu nhập cao, hoặc lấy một người chồng nước ngoài khá giả, những cô gái nghèo, nhẹ dạ đã bị lừa đưa sang đất khách quê người. Cũng có những có gái trẻ, thích hưởng thụ, bị dụ dỗ đi du lịch, tham quan… và rơi vào cảnh ngộ bị… bán. Đau đớn hơn, có những nạn nhân bị chính những người thân của mình lừa gạt đem đi bán… Và cả những trường hợp vì nhiều lý do, các cô gái tự nguyện chọn lựa con đường “bán thân” để mong đổi đời theo sự suy nghĩ hạn hẹp của mình, không lường hết được những sự nguy hiểm, khổ đau cùng cực sẽ xảy ra mà cuối cùng vẫn không đạt được mục đích kiếm tiền, trái lại còn mất cả tương lai và mạng sống. Chính vì thế khi đối diện với thực tế, họ không chịu nổi phải tìm cách trốn thoát; hoặc là trở thành tội phạm buôn bán dẫn đưa người khác đi vào con đường đau khổ mà mình đã từng là nạn nhân. Đó chẳng qua là tình trạng chung của mọi loại tội phạm trong xã hội, đã biết là tội lỗi nhưng vẫn nhắm mắt đưa chân.
Từ nhận định này, tội phạm không chỉ là những kẻ buôn người, và đồng lõa cấu kết mà còn phải kể đến những người làm cha mẹ vô lương, đành lòng bán con, đôi khi chỉ với vài trăm đô la, không cần biết số phận nó ra sao! Và cả những cô gái lười lao động, thích hưởng thụ, sẵn sàng bán rẻ danh dự và nhân phẩm của mình.
Theo thông tin điều tra từ C14, tại VN, bọn tội phạm mua bán phụ nữ, trẻ em thường liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành những đường dây có tổ chức. Phương thức phổ biến nhất của những đối tượng chuyên mua bán phụ nữ, trẻ em thường dùng là: một người Việt Nam móc nối với một số đối tượng là người nước ngoài, hoặc là người Việt sinh sống, làm ăn ở nước ngoài [chủ yếu là ở Trung Quốc và Campuchia], tạo thành đường dây hoạt động buôn bán phụ nữ trẻ em.
Những địa điểm nóng nhất, thường xuyên diễn ra các “phi vụ buôn người” tập trung tại 14 tỉnh có biên giới giáp với Trung Quốc và Campuchia như: Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, An Giang, Đồng Tháp, Tây Ninh, Bình Phước… Những địa phương này, có địa hình hiểm trở, nhiều đường mòn, tạo điều kiện cho những kẻ “buôn người” đưa người qua biên giới trái phép, mà lực lượng biên phòng và công an rất khó kiểm soát. Sau khi đưa qua biên giới bằng nhiều ngả đường, họ bị bán, và “sang tay” qua nhiều ông chủ, trải qua nhiều quốc gia, rồi bị đẩy vào những ổ chứa mại dâm, hoặc bị đưa sâu vào trong lãnh thổ, bán cho những người có nhu cầu lấy vợ, hay cần người giúp việc. Đê tiện hơn, một số kẻ còn dùng nhiều thủ đoạn đẩy phụ nữ, trẻ em hoặc gia đình họ vào con đường sa ngã, bị lệ thuộc như cho sử dụng ma túy, và sau đó khống chế, cưỡng ép làm theo ý chúng.
2. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm buôn bán PNTE
Vấn đề mang tính toàn cầu
Cần phải nhận thức rõ, vấn đề buôn bán PNTE ngày càng nghiêm trọng vì không chỉ giới hạn ở phạm vi quốc gia mà mang tính toàn cầu, và bọn buôn người sẽ ngày càng tổ chức tinh vi khiến cho việc phòng chống trở nên khó khăn. Theo báo cáo của Văn phòng Chống ma tuý và tội phạm của LHQ [UNDOC] mạng lưới buôn bán con người làm nô lệ tình dục hoặc lao động cưỡng bức đã toả “chân rết” tới tất cả các khu vực trên thế giới. Phần lớn các nạn nhân là phụ nữ và trẻ em. Họ bị đưa qua nhiều trạm trung chuyển khác nhau, và bị buộc trở thành nô lệ lao động hoặc tình dục tại một quốc gia xa lạ. UNDOC ước tính, có tới 77% số nạn nhân là phụ nữ, 33% là trẻ em và chỉ có 9% là nam giới. Có 87% tổng số các nạn nhân này bị buộc trở thành nô lệ tình dục. Riêng trẻ em, mỗi năm có hơn 1 triệu em là nạn nhân của bọn buôn người.
Báo cáo chỉ rõ, trên thế giới có 127 quốc gia “cung cấp” nạn nhân, nhưng có tới 137 quốc gia là đích đến của các đường dây buôn người. 11 quốc gia đứng đầu về đích đến là Bỉ, Đức, Hy Lạp, Israel, Italia, Nhật Bản, Hà Lan, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Anh. Điều này chứng tỏ, nhu cầu về nô lệ tình dục vẫn gia tăng trên thế giới. Các khu vực trung chuyển mà những đường dây này thường chọn là Albania, Bulgaria, Hungary, Italia, Ba Lan và Thái Lan.
Theo UNDOC, các nỗ lực chống nạn buôn người trên toàn cầu hết sức khó khăn bởi thiếu thông tin và dữ liệu đáng tin cậy. Ông Antonio Maria Costa – Giám đốc UNDOC – nhận định, các nỗ lực chống nạn buôn người giữa các nước cho đến nay vẫn chưa được phối hợp chặt chẽ và hữu hiệu.
Những thuận lợi trong việc phòng, chống nạn buôn PNTE tại VN.-
Vấn đề phòng chống tội phạm buôn bán PNTE đã được Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình hành động phòng, chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em ngày 14-7-2004, và đến nay đã bước vào giai đoạn 2 [2007-2010].
+ Chương trình hành động quốc gia:
Tại Hội nghị triển khai chương trình hành động phòng, chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em giai đoạn 2007-2010, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã nêu rõ nguy cơ về tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em ở Việt Nam hiện nay, đồng thời đề nghị các cấp chính quyền và các ngành chức năng tăng cường phối hợp để thực hiện tốt chương trình này trong 3 năm tới. Phó Thủ tướng cũng đề nghị 2 ngành Công an và Bộ đội biên phòng tăng cường công tác điều tra khảo sát , cập nhật, bổ sung đầy đủ thông tin vào dữ liệu có liên quan đến công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em ở địa phương và tập trung điều tra, khám phá các vụ án phức tạp liên quan đến nhiều đối tượng xuyên quốc gia thông qua việc tổ chức các đợt cao điểm tấn công tội phạm trên dọc các tuyến biên giới. Thượng tướng Lê Thế Tiệm, Thứ trưởng Bộ Công an, cơ quan được giao thường trực Ban Chỉ đạo 130CP, cho rằng cần thực hiện tốt 2 biện pháp chính: đó là đẩy mạnh công tác truyền thông và đấu tranh trấn áp tội phạm. Thượng tướng Lê Thế Tiệm nhấn mạnh, từ nay đến 2010, đây là giai đoạn quyết liệt, Thủ tướng sẽ chỉ thị các cấp, các ngành tập trung triển khai đồng bộ quyết liệt hơn, trước hết tập trung công tác truyền thông mạnh mẽ để nâng cao ý thức cảnh giác của người dân trước bọn tội phạm dụ dỗ, lừa phỉnh phụ nữ, trẻ em đem bán ở nước ngoài. Một số văn bản pháp luật chưa được hoàn thiện, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung trình Quốc hội thông qua Luật về chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em nhằm tạo một hành lang pháp lý cho công tác đấu tranh có hiệu quả. Để giải quyết tình trạng này, Chính phủ VIỆT NAM đã có Quyết định 130 với 4 đề án phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm buôn bán người qua biên giới. Theo đó: Đề án phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em do Bộ Công an và Bộ Tư lệnh Biên phòng chủ công thực hiện. Đề án tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về phòng chống tội phạm do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chủ trì. Việc tiếp nhận những nạn nhân là phụ nữ, trẻ em từ nước ngoài trở về do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đảm nhiệm. Công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến việc phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em do Bộ Tư pháp chủ trì. Ngoài ra hai bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư cũng có trách nhiệm thực hiện những công việc liên quan.
+ Dự án hợp tác quốc tế:
Mặt khác, Chính phủ Việt Nam đã hợp tác với Dự án Phòng ngừa Buôn bán Phụ nữ và Trẻ em [BBPNTE] tại Tiểu vùng Mê Kông của Tổ chức Lao động quốc tế [ILO] kể từ năm 2001 [Giai đoạn I]. Năm 2005, Chính phủ Việt Nam đã ký 2 Văn bản Thỏa thuận cho phép mở rộng Dự án Phòng ngừa BBPNTE giai đoạn II ở các tỉnh phía Bắc và phía Nam. Hoạt động tại các khu vực dự án mới này [bao gồm cả Tp Hồ Chí Minh] tập trung vào lĩnh vực phòng ngừa, thông qua nâng cao nhận thức cho các nhóm mục tiêu, đồng thời xác định các yếu tố nguy cơ đối với người di cư lao động ở tại cộng đồng nơi đi và cộng đồng nơi đến thông qua mối quan hệ đối tác với Bộ LĐTBXH, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các đối tác ở các cấp khác. Dự án Phòng ngừa BBPNTE của ILO cũng hợp tác với Quĩ Cứu trợ Nhi đồng Anh, Dự án Liên minh các Tổ chức LiênHợp Quốc [UNIAP], Tổ chức Di dân Quốc tế [IOM] và các tổ chức quốc tế khác vận động cho sự tham gia tư vấn của trẻ em đối với các quyết định chính sách về phòng chống BBPNTE.
+ Xác nhận những điểm nguy cơ:
-Năm 2005, Dự án Phòng ngừa BBPNTE của ILO giai đoạn II tại Việt Nam- Kế hoạch 2006 – 2008: nhận được phê chuẩn của Chính phủ cho phép hoạt động tại Tp Hồ Chí Minh, là một điểm đến lớn đối với nhiều lao động nhập cư, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em đến từ các khu vực nông thôn. Việc này đã mở ra cơ hội nghiên cứu các khu vực được coi là điểm đến đối với các lao động nhập cư và gia đình họ nhằm xác định các yếu tố nguy cơ trước những kẻ buôn người.
-Tp Cần Thơ cùng các khu công nghiệp gần đó cũng là những điểm đến phổ biến của lao động nữ trẻ và đã được Dự án xác định là khu vực “tiếp nhận” tiềm năng của nạn buôn người trong nước.
-Thanh Hóa là khu vực “nguồn” của phụ nữ và trẻ em nguy cơ. Một số trong số họ đã bị bán sang Trung Quốc. Quảng Ninhđược coi là khu vực “nguồn và trung chuyển” của tội phạm buôn bán phụ nữ và trẻ em sang Trung Quốc. -Các báo cáo cho thấy một số tỉnh miền Nam như Tây Ninh, Hậu Giang, Cần Thơ là những khu vực “nguồn” chính của tội phạm buôn bán người sang Campuchia. Phụ nữ ở các khu vực này cũng bị bọn môi giới hôn nhân tiếp cận để lừa bán sang Đài Loan.
Một số giải pháp để nâng cao hiệu quả
Không thể phủ nhận trong những năm qua, Chính phủ VN đã có rất nhiều nỗ lực và hiện vẫn đang tích cực tiếp tục đề ra những giải pháp nhằm ngăn chận nạn buôn bán PNTE, nhưng thành thật mà nói, vẫn chưa đạt hiệu quả cao, trong khi tình hình tội phạm đang có xu hướng phát triển, cụ thể là riêng tại Campuchia, qua khảo sát, trong số khoảng hơn 18.000 người phục vụ trong lĩnh vực tình dục, trong số đó có 66% là người Khmer, 33% là người Việt Nam và 1% là người các nước khác; và sắp tới với chiều hướng mở rộng, trẻ em, phụ nữ có thể bị đưa sang các nước châu Á, châu Âu, Hoa Kỳ để bán các cơ quan nội tạng, làm gái mại dâm… thì thời Việt Nam có thể là điểm trung chuyển của loại tội phạm này. Bọn tội phạm sẽ đưa các đối tượng phụ nữ, trẻ em từ Campuchia, Lào… sang Việt Nam sau đó chuyển tiếp sang các nước khác.
+ Phải có sự phối hợp chặt chẽ về pháp luật với các nước láng giềng liên quan
Để có thể kiểm soát ngăn chận việc buôn bán PNTE qua biên giới, VIỆT NAM phải có sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền các nước láng giềng có liên quan như Trung Quốc và Campuchia trong việc phòng, chống tội phạm này với việc hoàn chỉnh khung pháp lý phù hợp với đặc điểm tình hình của mỗi nước, và luật phải được thi hành nghiêm minh rốt ráo.
Hiện nay, tại Campuchia dù có luật về bài trừ nạn mua bán phụ nữ trẻ em có từ 1996 nhưng đến nay kết quả thực hiện cũng rất hạn chế, lại chỉ bắt được một vài vụ nhỏ xảy ra trong nội địa, những vụ buôn người xuyên biên giới thì chưa phát hiện được trong khi chưa có luật về mại dâm và chưa có luật về bằng chứng nên khó khăn trong xét xử loại tội phạm này. Thời gian đưa ra xét xử các vụ án liên quan tới mua bán phụ nữ, trẻ em cũng rất lâu, sơ thẩm từ 4 đến 6 tháng, phúc thẩm từ 1 đến 2 năm, làm cho nạn nhân chán nản không muốn tham gia tố tụng.. Đó là chưa kể đa số nạn nhân ra trước tòa đều lên tiếng bảo vệ chủ chứa, nói bị cảnh sát ép khai như vậy.
+ Xóa đói giảm nghèo- Nâng cao trình độ dân trí
Theo kết quả nghiên cứu về thực trạng phụ nữ, trẻ em bị lừa bán ra nước ngoài do Bộ Công an hợp tác với tổ chức UNICEF [Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc] thực hiện, nguyên nhân chủ yếu để dẫn đến tình trạng trên ngày càng tăng là do đời sống kinh tế còn nghèo nàn, trình độ dân trí, sự hiểu biết còn thấp. Trong số trên 1.750 nạn nhân của những vụ “buôn người”, có hơn một nửa là người mù chữ hoặc chỉ dừng lại ở cấp tiểu học. Nghề nghiệp của các nạn nhân trước khi bị lừa bán ra nước ngoài chủ yếu là làm ruộng và thất nghiệp. Những khó khăn trong cuộc sống, hạn chế về trình độ nhận thức đã “đẩy” họ trở thành “miếng mồi” ngon cho những tên “buôn người”.
Như vậy, phải giải quyết bài toán xã hội là sự đói nghèo cả 2 mặt vật chất lẫn tinh thần, vì việc phòng chống tệ nạn buôn bán PNTE chỉ đạt được hiệu quả tích cực với sự tham gia của chính những đối tượng có nguy cơ trở thành nạn nhân. Nói một cách cụ thể, là làm sao cho tất cả người dân có đời sống kinh tế ổn định, có công ăn việc làm, có khả năng thu nhập để có thể thỏa mãn phần nào nhu cầu đời sống trong nền kinh tế thị trường có quá nhiều hàng hóa, tiện nghi. Thêm vào đó, người dân phải có nền tảng tri thức tối thiểu để không chỉ hiểu được những điều luật pháp cấm đoán mà còn phải nhận thức được giá trị nhân bản của chính mình mà không làm những điều đi ngược với đạo đức xã hội.
Để làm được điều này, cần có chính sách hỗ trợ tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập qua dạy nghề, cho vay vốn…cho đối tượng phụ nữ có nguy cơ cao ở những vùng khó khăn, song song với việc trang bị kiến thức cho họ về nguy cơ bị buôn bán với viễn ảnh tương lai đen tối nếu chẳng may bị sa vào. Thực tế hiện nay, chỉ mới tại thành phố Hồ Chí Minh, được Hội Liên Hiệp Phụ nữ các cấp triển khai có hiệu quả các chương trình hỗ trợ cho vay vốn, tìm việc làm….nhưng vẫn còn một số nơi còn ngại khó chưa thực sự tích cực, nên hiệu quả còn hạn chế.
Vấn đề thực sự xóa mù chữ, phổ cập giáo dục cũng hết sức cần thiết cho những đối tượng có nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm buôn bán PNTE, vì nhờ đó họ có thể tiếp cận với mọi thông tin từ các phương tiện truyền thông để tự bảo vệ mình. Đồng thời sự mở mang trí óc bằng kiến thức học hành căn bản cũng giúp rất nhiều cho con người nhận ra những điều phải trái.
Cần đưa vào chương trình giáo dục ở bậc Tiểu học và Trung học vấn đề buôn bán PNTE với những phương thức phòng ngừa trong môi trường xã hội phức tạp cũng như giúp cho các em thấy được tính chất phi nhân tội ác của để các em hình thành ý thức đạo đức ngay từ tuổi nhỏ. Do vậy, ngành giáo dục cũng phải dự phần tham gia chương trình hành động phòng, chống tội phạm buôn bán PNTE.
+Tăng cường hiệu quả của việc tuyên truyền phổ biến giáo dục
Mặt khác, phải triển khai rộng rãi chương trình hành động qua các cuộc tuyên truyền phổ biến giáo dục thường xuyên đến nhân dân, mà các đoàn thể địa phương, khu phố, tổ dân phố là lực lượng nòng cốt, để vừa giúp người dân cảnh giác đối với thủ đoạn của bọn tội phạm, vừa xây dựng họ thành lực lượng phòng, chống, phát hiện kịp thời bọn tội phạm ngay khi chúng manh nha tội ác. Đồng thời cũng cần có biện pháp đối với những loại người vô tình, thờ ơ trước tội ác. Nếu có sự góp tay của quần chúng thì không thể nào tồn tại những điểm tập kết phụ nữ, trẻ em như đã xảy ra rất nhiều trong thời gian qua tại tp.HCM. Ngoài ra cũng sẽ có tác động dối với thành phần phụ nữ lười lao động, có khuynh hướng thích sống thiên về bản năng hưởng thụ, sẵn sàng bán rẻ danh dự, thân xác mình, mà “chương trình 3 giảm” của thành phố đã có những biện pháp để nhằm đẩy lùi tệ nạn mãi dâm, nhưng vẫn còn tồn tại lén lút, và đây cũng chính là những đầu mối nguy cơ dẫn dắt cho việc buôn bán PNTE ra nước ngoài.
Đối với trẻ em, đã có Uỷ ban Dân số, gia đình và trẻ em các cấp chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, thành thật mà nói, lực lượng này ở nhiều địa phương còn thiếu năng lực và nhiệt tình, cho nên vẫn còn rất nhiều tình trạng trẻ em bỏ học, trẻ em bị cha mẹ ngược đãi, bị bán, mà không hề được địa phương quan tâm. Nếu mỗi phường, mỗi xã chú ý hơn đến từng gia đình để biết được hoàn cảnh của các em trong địa phương mình và sẵn sàng can thiệp giúp đỡ kịp thời, chận đứng mọi trường hợp vi phạm quyền trẻ em, để các em được sống trong sự chở che, bảo bọc của người lớn, thì vấn đề buôn bán trẻ em không thể nào tồn tại.
Kết luận:
Buôn bán PNTE không chỉ là vấn đề xã hội đơn thuần, mà là sự biểu hiện của tình trạng suy đồi đạo đức đến mức phi nhân và đã trở thành vấn nạn trong cộng đồng thế giới loài người mà nếu không giải quyết được, đó chính là những gam màu xám đen làm lem luốc, phá hỏng toàn cảnh bức tranh văn minh nhân loại cho dù về phương diện khoa học kỹ thuật vật chất, con người có tiến bộ đến đâu đi nữa. Bởi lẽ đó, việc phòng chống ngăn chận tội phạm mua bán phụ nữ trẻ em là trách nhiệm chung của tất cả những ai còn lương tri, còn biết suy nghĩ về lẽ phải, về sự công bình, về tình người, để cùng góp phần vào sự ổn định của xã hội mà cũng là sự bình an cuộc sống của chính mình.
Việc đấu tranh với tội phạm sẽ vô cùng khó khăn; chừng nào con người vẫn còn đặt nhu cầu tình dục lên trên nhân cách đạo đức thì vấn đề buôn bán PNTE vẫn còn xảy ra. Cho nên, việc phòng, chống loại tội phạm này đòi hỏi sự nỗ lực tham gia của toàn xã hội, chứ không phải chỉ là trách nhiệm của chính quyền hay các tổ chức, đoàn thể nào đã được phân công.
——————————————————————————————
THỰC TRẠNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM, KẾT QUẢ ĐẤU TRANH VÀ PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM TẠI TP. HỒ CHÍ MINH
Luật sư Nguyễn Hữu Hậu Trưởng ban Ban tuyên truyền Hội Luật gia Tp.HCM
I] THỰC TRẠNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM TẠI TP. HỒ CHÍ MINH.
Trong bối cảnh đất nước “mở cửa” hội nhập quốc tế, thực hiện nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, bên cạch những mặt thuận lợi thì cũng còn nhiều khó khăn thách thức, nhất là vấn đề liên quan đến phụ nữ và trẻ em, ở đó có phụ nữ, trẻ em [PNTE] đã bị lừa gạt trở thành món hàng trong tay những kẻ trục lợi.
Hiện nay tình hình buôn bán phụ nữ, trẻ em [BBPNTE] trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung, đặc biệt là BBPNTE ra nước ngoài diễn ra dưới nhiều hình thức như xuất cảnh trái phép, kết hôn giả, lừa đưa ra nước ngoài laođộng, du lịch sau đó ép làm nghề mại dâm, thậm chí có cháu gái còn dưới 18 tuổi v.v…diễn biến phức tạp, tính chất và quy mô hoạt động phạm tội có chiều hướng gia tăng, có tổ chức chặt chẽ và xuyên quốc gia.
Thủ đoạn nổi lên của bọn tội phạm là lợi dụng sơ hở pháp luật trong tư vấn môi giới hôn nhân với người nước ngoài, cho nhận con nuôi, du lịch thăm thân nhân, đi hợp tác lao động để lừa dối người lao động. Nhiều PNTE ở các vùng nông thôn nghèo, trình độ học vấn thấp,hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thất nghiệp, thiếu việc làm, chỉ vì nhẹ dạ cả tin vào những lời đường mật như hứa tìm việc làm thích hợp, nhẹ nhàng ở thành phố lớn có mức lương ổn định, sau đó bị lừa qua biên giới bán cho các chủ chứa. Thậm chí bọn tội phạm còn lợi dụng chính sách mở cửa và hội nhập của nước ta; thônbg qua internet, chat, games… để thiết lập các đường dây BBPNTE, các đường dây gái gọi qua mạng, điện thoại di động, tổ chức các chuyến du lịch tình dục xuyên quốc gia nên nhiều PNTE, kể cả sinh viên cũng trở thành nạn nhân của chúng.
Ngoài ra, phong trào lấy chồng ngoại quốc cũng nhức nhối không kém.Do thủ tục kết hôn với người nước ngoài, đặc biệt là Hàn Quốc đơn giản, chỉ cần có bản xác nhận lai lịch bản thân cô dâu và thỏa thuận của gia đình, có thể đăng ký kết hôn tại nước sở tại, nên bọn tội phạm đã dùng hình thức hôn nhân trá hình ngụy trang cho hành vi BBPNTE. Thực tế, có không ít trường hợp thương tâm các cô gái sau khi kết hôn đã bị bán làm gái mại dâm trong các nhà chứa mà báo chí đã có nêu xảy ra tại Trung Quốc, Đài Loan, hay bị lừa gạt lấy phải người chồng tâm thần tàn tật…
II] TÌNH HÌNH CÔNG TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ TRẺ EM TẠI TP. HỒ CHÍ MINH.
Ngày 14-7-2004 Chính phủ phê duyệt Chương trình hành động phòng, chống tội phạm BBPNTE, Bộ Công an với chức năng là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo, đã phối hợp với Văn phòng Chính phủ xây dựng và trình Thủ tướng ban hành Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình hành động, chống tội phạm buôn bán phụ nữ trẻ em [130/CP] và ban hành quy chế hoạt động, mở hội nghị trên toàn quốc;
Thường trực BCĐ 103/CP phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí mở chuyên mục về phòng, chống loại tội phạm này. Qua vận động quần chúng bảo vệ ANTQ, lực lượng Công an và Bộ đội Biên phòng đã tổ chức nhiều buổi sinh hoạt tuyên truyền nâng cao tinh thần cảnh giác, tích cực tham gia phát hiện, tố giác tội phạm BBPNTE. Quần chúng đã cung cấp hàng nghìn nguồn tin giái trị, giúp đấu tranh triệt phá nhiều đường dây tội phạm BBPNTE xuyên quốc gia. Hai năm qua 2005-2006, Tp. Hồ Chí Minh cùng cả nước đã điều tra, khám phá 445 vụ, bắt giữ 790 đối tượng, lập cáo trạng và ra quyết định truy tố 271 vụ, với 468 bị can; xét xử 241 vụ, với 448 bị cáo [đạt 86% số vụ và 83% số bị cáo]; trong đó có 58 bị cáo xử phạt tù trên 15 năm. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật và hợp tác quốc tế trong đấu tranh, phòng chống tội phạm BBPNTE.
Để tiếp tục triển khai thực hiện chương trình hành động phòng chống tội phạm buôn bán phụ nữ của Chính phủ tại Tp. Hồ Chí Minh và ngăn ngừa tội phạm buôn bán phụ nữ ở các tỉnh đang tạm trú tại TPHCM, UBND.TP đã đề nghị Ban chỉ đạo138 của Chính phủ cho phép thành phố chủ động phối hợp với các tỉnh miền Tây Nam bộ chuyển sang đối tượng chính cần tuyên truyền phòng ngừa là phụ nữ các tỉnh tạm trú tại thành phố chờ môi giới lấy chồng hoặc tìm việc làm ở nước ngoài có nguy cơ bị lừa dối mua bán.
Cùng với công tác đấu tranh phòng chống tội phạm buôn bán PNTE của đơn vị công an thành phố, các cấp Hội Phụ nữ trong thành phố đã làm tốt công tác tuyên truyền tới các tầng lớp phụ nữ và nhân dân về công tác phòng, chống tội phạm buôn bán PNTE. Các hoạt động tuyên truyền phòng chống buôn bán phụ nữ và trẻ em gái được triển khai đến khắp các cơ sở Hội; các cấp Hội Phụ nữ đã vận dụng nhiều hình thức tuyên truyền nhằm nâng cáo nhận thức, ý thức cảnh giác trong chị em phụ nữ biết cách tự bảo vệ mình, phòng tránh tệ nạn buôn bán người. Trên 150.000 tài liệu bướm được phát hành trong nhân dân và chị em phụ nữ cùng với 6.000 sổ tay cẩm nang tuyên truyền được cung cấp đến các tuyên truyền viên nòng cốt của Hội. Báo phụ nữ thành phố, cơ quan ngôn luận của Hội, đã thực hiện hàng loạt bài phóng sự điều tra, phản ánh về tệ nạn xã hội “chợ vợ, về các đường dây, các công ty môi giới hôn nahn6 bất hợp pháp, mà thực chất là buôn bán phụ nữ. Cùng với các báo khác, Báo Phụ nữ thành phố đã góp vào tiếng nói chung mạnh mẽ trong hàng trăm bài báo ở Việt Nam để vạch trần và đưa ra trước công luận tệ nạn này.
Ngày 01/01/2001 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 chính thức có hiệu lực, đã dành hẳn một chương quy định về hôn nhân có yếu tố nước ngoài, đồng thời nói lên vấn đề hôn nhân không còn bó hẹp trong một quốc gia, dân tộc. Nhu cầu kết hôn với người nước ngoài của phụ nữ có xu hướng ngày càng tăng và thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm điểm để phụ nữ các tỉnh đến tìm kiếm cơ hội. Vì vậy, ngày 20/10/2003, thực hiện sự chỉ đạo của Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, và được sự cho phép của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Hỗ trợ kết hôn của Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố đã chính thức được thành lập, nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội, để hoạt động hỗ trợ kết hôn đúng theo quy định của pháp luật, bảo vệ các quyển công dân trong quan hệ hôn nhân, nhất là phụ nữ Việt Nam trong việc kết hôn với người nước ngoài và góp phần ngăn chặn các hoạt động môi giới kết hôn vì mục đích kinh doanh, vụ lợi, không lành mạnh.
Ngoài ra nhà Văn hóa phụ nữ thành phố với chức năng giáo dục thẩm mỹ và định hướng nghề nghiệp, đã tổ chức dạy nghề miễn, giảm phí cho hàng trăm phụ nữ nghèo, những đối tượng có nguy cơ nhằm tạo điều kiện cho chị em có thể tự giải quyết đời sống kinh tế bằng chính các nghề được đào tạo.
III] PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM TẠI TP. HỒ CHÍ MINH.
Tuy nhiên, công tác đấu tranh với tội phạm buôn bán PNTE trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh còn gặp nhiều bất cập do thủ đoạn của bọn tội phạm buôn bán PNTE ngày càng tunh vi, chủ yếu lợi dụng PNTE ở các vùng nông thông nghèo, có trình độ văn hóa thấp, hoàn cảnh gia đình khó khăn, đang cần việc làm, bằng những lời “đường mật” như hứa giúp tìm việc làm có thu nhập cao, sau đó tìm mọi cách đưa qua biên giới đẻ bán. Địa bàn hoạt động của bọn tội phạm rộng đối tượng đông, liên quan đến nhiều địa phương nên công tác nắm bắt tình hình, thu thập tài liệu rất khó khăn. Một số đối tượng lợi dụng sơ hở trong các quy định kết hôn với người nước ngoài, cho, nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài để lừa gạt đưa số PNTE ra nước ngoài bán…
Để nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm buôn bán PNTE trên địa bàn thành phố, cần có sự vào cuộc đồng bộ, thường xuyên của các cấp, các ngành và toàn xã hội, phải coi đây là nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của PNTE trong giai đoạn hiện nay. Công an thành phố và các cần tập trung lực lượng, đấu tranh quyết liệt với bọn tội phạm buôn bán PNTE; chủ động đề xuất mở các đợt cao điểm tấn công tội phạm và xác lập các chuyên án, đi sâu điều tra, bóc gỡ các đường dây, ổ nhóm buôn bán PNTE liên quan đến nhiều đối tượng ở nhiều địa phương. Chúng tôi đề nghị, cần tăng cường các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa ở những địa phương trọng điểm, các địa bàn có nguy cơ PNTE bị buôn bán ra nước ngoài ngày càng tăng.
Bên cạnh đó, cần xác định phòng, chống tội phạm BBPNTE là vấn đề mang tính xã hội cao, lấy phòng ngừa là chính; các bộ, ngành và địa phương tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền với nhiều hình thức và nội dung phong phú, để mọi người thấy được thủ đoạn hoạt động của bọn tội phạm, trách nhiệm của các tổ chức, gia đình và của mọi người dân, từ đó chủ động phòng ngừa và đấu tranh ngăn chặn.
Đối với những vụ buôn bán PNTE đã điều tra, khám phá, cần nhanh chóng đưa ra xét xử công khai nghiêm khắc, nhằm răn đe tội phạm, nâng cao ý thức cảnh giác trong quần chúng nhân dân và tạo đà phát động quần chúng tham gia tố giác, đấu tranh với tội phạm này.
Đề nghị lực lượng công an và chính quyền địa phương quản lý chặt chẽ số đối tượng đã có tiền án, tiền sự, trong đó chú ý tới các đối tượng liên quan đến hành vi buôn bán PNTE, chứa chấp, môi giới mại dâm, môi giới hôn nhân, cho, nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài không để cho đối tượng tiếp tục phạm tội. Thiết lập mạng lưới tai mắt từ cơ sở để tiếp nhận các nguồn tin do nhân dân cung cấp, trên cơ sở đó làm tốt công tác nắm bắt tình hình tội phạm buôn bán PNTE từng tháng, từng quý. Tìm hiểu và phối hợp với những nan nhân đã bị buôn bán ra nước ngoài nay trở về địa phương để thu thập thông tin tội phạm, đây là cơ sở quan trọng cho việc điều tra, khám phá, bóc gỡ các vụ án được nhanh chóng.
Bên cạnh đó, Thành phố cần kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các tỉnh vùng sâu, vùng xa đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để gia đình và chị em phụ nữ có nhận thức đúng đắn về kết hôn với người nước ngoài, nâng cao ý thức dân tộc, giữ gìn truyền thống, phẩm giá của người phụ nữViệt Nam để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng phụ nữ các tỉnh về thành phố để cho người nước ngoài xem “mắt” và phòng ngừa tội phạm mua bán phụ nữ dưới hình thức hoạt động mại dâm.
Hoạt động của tội phạm BBPNTE ở nước ta vẫn diễn biến phức tạp, xu hướng tăng và quốc tề hóa. Tiềm ẩn tội phạm còn rất lớn, nhiều đường dây tội phạm còn hoạt động ngầm, quy mô lớn chưa bị khám phá, bóc gỡ. Do thiếu hệ thống pháp luật hoàn chỉnh nên chua tạo hành lang pháp luật cho các cơ quan, ban, ngành, đặc biệt là các cơ quan thi hành pháp luật trong thông tin tội phạm điều tra khám phá các đường dây, giải cứu nạn nhân. Vì vậy Thành phố có kiến nghị để các cơ quan lập pháp sửa đổi bổ sung nhằm kiện toàn hành lang pháp lý giúp nâng cao hiệu quả đấu tranh và phòng ngừa tội phạm BBPNTE.
Lực lượng đảm nhiệm phòng và chống tội phạm BBPNTE chủ yếu kiêm nhiệm; việc phối hợp, trao đổi thong tin điều tra xác minh, truy bắt tội phạm BBPNTE hoặc giải cứu, tiếp nhận nạn nhân bị buôn bán với các nước còn khó khăn do thiếu các hiệp định tương trợ tư pháp, dẫn độ tội phạm, các nghị định thư, quy chế liên quan quốc gia… trong lĩnh vực này.
Hiện nay, để khắc phục những vướng mắc, hạn chế nói trên, phải đẩy mạnh truyền thông, coi đó là biện pháp quan trọng trong chiến lược phòng ngừa, ngăn chặn và hạn chế sự gia tăng tội phạm BBPNTE, kết hợp không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, đặc biệt là PNTE ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa; gắn trách nhiệm của từng bộ, ngành, UBND các cấp với công tác phòng, chống nạn BBPNTE. Đề nghị Hội phụ nữ Tp.Hồ Chí Minh phối hợp cùng Hội Luật gia Tp.Hồ Chí Minh đẩy mạnh các chương trình trang bị về kiến thức pháp luật, cách phòng ngừa những tệ nạn xã hội, hướng dẫn những kỹ năng xây dựng cuộc sống gia đình cho những phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, chậm tiến, lạc hậu và tiếp tục tổ chức các hội thảo về phòng chống mua bán phụ nữ trẻ em.
Tham gia tham luận về THỰC TRẠNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM, KẾT QUẢ ĐẤU TRANH VÀ PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÒNG CHỐNG TỘI PHẠM BUÔN BÁN PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM TẠI TP.HỒ CHÍ MINH. Ban tuyên truyền Hội Luật gia Tp.Hồ Chí Minh xem đây là một việc làm mang tính nhân văn sâu sắc, thông qua đó, chúng tôi muốn gióng lên tiếng chuông cảnh báo về hiểm họa đối với PNTE, về những đường dây buôn bán phụ nữ xuyên quốc gia, núp dưới danh nghĩa kết hôn với người nước ngoài, đồng thời có những kháng nghị với chính quyền về biện pháp ngăn chặn, phòng chống.
THAM LUẬN HỘI THẢO: Thực trạng và giải pháp phòng, chống tội phạm buôn bán phụ nữ và trẻ em
Related
Filed under: GIỚI VÀ PHÁT TRIỂN |
Page 2
-
“Tất cả những lực lượng trên thế giới này cũng không mạnh bằng một ý tưởng đến khi đúng thời điểm.“
VICTO HUGO
More >>>
-
“TP.HCM hiện chi ra gần 8.000 tỉ đồng. Các đơn vị, tổ chức, cá nhân, mạnh thường quân cũng ủng hộ gần 8.000 tỉ đồng. Do đó bảo đảm bà con không ai thiếu ăn, thiếu mặc, không ai phải khốn khổ”.
Ông Lê Minh Tấn – Giám đốc Sở LĐTBXH, phát biểu tại Phiên họp HĐND TP.HCM, tháng 10/2021.
[Source: laodong.vn]
More >>>
-
LƯU Ý: Nội dung các bài viết có thể liên quan đến quy phạm pháp luật còn hiệu lực, không còn hiệu lực hoặc mới chỉ là dự thảo.
KHUYẾN CÁO: Sử dụng thông tin trung thực, không ngoài mục đích hỗ trợ cho học tập, nghiên cứu khoa học, cuộc sống và công việc của chính bạn.
MONG RẰNG: Trích dẫn nguồn đầy đủ, để kiến thức là năng lực của chính bạn, để tôn trọng quyền của tác giả và chủ sở hữu tác phẩm, cũng như công sức, trí tuệ của người đã xây dựng trang Thông tin này.
Trang đang được xây dựng lại, mong các bạn thông cảm.