Hội chứng buồng trứng đa nang khá phổ biến ở nữ giới trong độ tuổi sinh đẻ và làm thay đổi đáng kể các kích thích tố và ảnh hưởng lớn tới cơ thể. Do vậy mà việc điều trị buồng trứng đa nang thế nào được các chị em rất quan tâm.
1. Thông tin cơ bản về buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những bệnh rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ và là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất của vô sinh do không rụng trứng hay rối loạn phóng noãn.
Từ 5% đến 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ [từ 15 đến 44 tuổi] mắc hội chứng buồng trứng đa nang [PCOS]. Thông thường, phụ nữ phát hiện ra họ mắc PCOS ở độ tuổi 20 và 30, khi họ gặp vấn đề khi mang thai và gặp bác sĩ. Phụ nữ thuộc mọi chủng tộc và dân tộc có nguy cơ bị PCOS, nhưng nguy cơ mắc bệnh có thể cao hơn nếu nữ giới béo phì hoặc có mẹ, chị, hoặc dì mắc PCOS.
Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những bệnh rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ
2. Điều trị buồng trứng đa nang thế nào?
Điều trị buồng trứng đa nang thế nào là thắc mắc của rất nhiều chị em. Hiện nay chưa có phương thức điều trị đặc hiệu cho buồng trứng đa nang nhưng có thể quản lý các triệu chứng của PCOS. Bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp khác nhau tùy theo mục đích như: điều trị triệu chứng cường androgen hay điều trị vô sinh.
2.1. Điều trị triệu chứng
Nếu ở bệnh nhân không có nhu cầu có con, có thể dùng một số thuốc nội tiết để làm giảm các triệu chứng của hội chứng này như kinh không đều, mụn, rậm lông … hay ngăn ngừa sự xuất hiện của một số nguy cơ lâu dài sau này. Tuy nhiên sau khi ngưng thuốc các triệu chứng có thể sẽ trở lại như ban đầu. Các loại thuốc bao gồm:
- Kiểm soát sinh sản nội tiết tố, bao gồm thuốc viên, thuốc tiêm, đặt vòng âm đạo hoặc dụng cụ tử cung [IUD]. Đối với những phụ nữ không muốn mang thai, kiểm soát sinh sản nội tiết tố có thể: làm cho chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên hơn, giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, giúp cải thiện mụn trứng cá và giảm bớt lông trên mặt và cơ thể.
- Thuốc kháng androgen: những loại thuốc này ngăn chặn tác dụng của androgen và có thể giúp giảm rụng tóc da đầu, tăng trưởng tóc trên khuôn mặt và cơ thể, và mụn trứng cá. Chúng không được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm [FDA] phê duyệt để điều trị các triệu chứng PCOS. Những loại thuốc này cũng có thể gây ra vấn đề trong khi mang thai.
- Metformin: Metformin thường được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 và có thể giúp một số phụ nữ có triệu chứng PCOS. Nó không được FDA chấp thuận để điều trị các triệu chứng PCOS. Metformin cải thiện khả năng của insulin để giảm lượng đường trong máu và có thể làm giảm cả mức insulin và androgen. Sau một vài tháng sử dụng, metformin có thể giúp quá trình rụng trứng trở lại, nhưng nó thường có ít tác dụng lên mụn trứng cá và lông, tóc trên cơ thể. Nghiên cứu gần đây cho thấy metformin có thể có tác dụng tích cực khác, bao gồm giảm cân và cải thiện mức cholesterol.
Có thể dùng một số thuốc nội tiết để làm giảm các triệu chứng của hội chứng này như kinh không đều, mụn, rậm lông
2.2. Nếu bệnh nhân có nhu cầu điều trị vô sinh:
- Nội khoa: dùng các loại thuốc kích thích sự phát triển nang noãn.
- Ngoại khoa: bên cạnh các phương thức điều trị nội khoa, có thể tiến hành mổ nội soi đốt điểm trên bề mặt buồng trứng.
- Thụ tinh trong ống nghiệm [IVF]: IVF có thể là một lựa chọn nếu các loại thuốc không có tác dụng. Trong IVF, trứng của bệnh nhân được thụ tinh với tinh trùng của nam giới trong phòng thí nghiệm và sau đó được đặt vào tử cung để cấy ghép và phát triển. So với việc chỉ dùng thuốc, IVF có tỷ lệ mang thai cao hơn và kiểm soát tốt hơn nguy cơ đối với cặp song sinh và sinh ba.
Nếu không được điều trị tích cực, bệnh nhân có hội chứng buồng trứng đa nang có khả năng mắc:
- Bệnh tim mạch
- Tiểu đường
- Ung thư nội mạc tử cung
- Cao huyết áp
2.3. Các bước bạn có thể thực hiện tại nhà để giúp giảm các triệu chứng PCOS:
Giảm cân đóng vai trò rất quan trọng trong thành công của phương thức điều trị.
- Giảm cân: thói quen ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp giảm các triệu chứng liên quan đến PCOS. Trong đó, giảm cân đóng vai trò rất quan trọng trong thành công của phương thức điều trị. Giảm cân có thể giúp giảm lượng đường trong máu, cải thiện cách cơ thể bạn sử dụng insulin và giúp hormone của bạn đạt mức bình thường. Thậm chí giảm 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt của bình thường hơn và cải thiện cơ hội mang thai.
- Loại bỏ hoặc làm chậm sự phát triển của lông, tóc: bạn có thể thử các loại kem tẩy lông trên khuôn mặt, tẩy lông bằng laser hoặc điện phân để loại bỏ tóc dư thừa. Điều trị da theo toa [kem eflornithine HCl] có thể giúp làm chậm tốc độ tăng trưởng của tóc, lông ở những vị trí không mong muốn. Lưu ý: hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.
Tác giả: Bác sĩ Nguyễn Bình Dương, Bác sĩ lâm sàng TTHTSS IVF Hồng Ngọc
Hội chứng buồng trứng đa nang PCOS là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nữ. Việc điều trị nhanh chóng chứng bệnh này cũng là cách nâng cao tỷ lệ thụ thai ở những trường hợp vô sinh hiếm muộn.
Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những phương pháp chính điều trị buồng trứng đa nang trong các trường hợp vô sinh hiếm muộn
Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormone sinh dục ở nữ giới. Người phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có nồng độ Androgen [hormone nam giới] gia tăng bất thường, gây ảnh hưởng tới sự phát triển của nang noãn khiến buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ. Khi nang noãn không phát triển được thì trứng không thể trưởng thành, không rụng trứng, không có khả năng thụ thai, từ đó gây nên tình trạng hiếm muộn.
Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hàng đầu. Tần suất mắc PCOS được cho rằng rơi vào khoảng 4-10% [theo tiêu chuẩn NIH]. Khi tiêu chuẩn chẩn đoán được mở rộng bao gồm thêm hai thể PCOS có rụng trứng và PCOS không cường androgen theo tiêu chuẩn Rotterdam thì con số này lên tới xấp xỉ 20%.
Hội chứng buồng trứng đa nang và nguy cơ vô sinh
Điều trị Hội chứng buồng trứng đa nang thường bao gồm 3 mục tiêu: điều trị vô sinh, điều trị các triệu chứng – cải thiện chất lượng cuộc sống và điều trị các bệnh lý liên quan.
Trong số các mục tiêu này, điều trị vô sinh – hiếm muộn là quá trình điều trị phức tạp nhất. Các bác sĩ thường sử dụng kết hợp một vài trong số 4 phương pháp dưới đây để tiếp cận điều trị bệnh nhân:
- Điều trị thay đổi lối sống
- Điều trị nội khoa
- Điều trị ngoại khoa
- Điều trị bằng các biện pháp hỗ trợ sinh sản.
Quan trọng nhất trong thay đổi lối sống đối với những phụ nữ hiếm muộn do PCOS đi kèm thừa cân là giảm cân. Thực tế cứ khoảng 3 bệnh nhân PCOS thì có tới 1 tới 2 bệnh nhân [38-66%] là mang bệnh cảnh béo phì.
Việc thừa cân có thể vừa là hậu quả lại vừa là yếu tố nguy cơ gây nặng bệnh: gây giảm tỉ lệ có thai, giảm tỉ lệ trẻ sinh sống và tăng nguy cơ sẩy thai [và tăng nguy cơ kháng insulin]. Việc giảm cân nặng từ 5-10% có thể giúp khôi phục rụng trứng và cải thiện khả năng sinh sản.
Người bệnh cần lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp, giảm lượng carbohydrate và đường cũng như lipid đưa vào cơ thể, tăng cường tập luyện thể dục thể thao.
Chế độ ăn hợp lý là các chế độ ăn sử dụng carbohydrate “heo-thi” như từ rau và hoa quả, sử dụng thịt nạc như thịt gia cầm, cá và các loại chất xơ.
Các loại carbohydrate khi đưa vào cơ thể sẽ được chuyển hoá thành đường và vì vậy cần hạn chế các thực phẩm chế biến có carbon tinh luyện như nước ngọt, sữa ngọt, bánh mỳ trắng, nước ép trái cây đóng hộp …
Những hoạt động trên ngoài cải thiện khả năng sinh sản còn giúp dự phòng được các tác động xấu của PCOS lên sức khoẻ lâu dài như giảm đề kháng insulin [tiền thân của tiểu đường], giảm rối loạn chuyển hoá lipid hay béo phì nếu chưa xuất hiện, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và huyết áp khác.
Hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và các chất kích thích gây nghiện cũng là các yếu tố nguy cơ của PCOS nên bệnh nhân cần tuyệt đối tránh.
Một số loại thuốc được nghiên cứu cho khả năng cải thiện sự rụng trứng và khả năng sinh sản của bệnh nhân đa nang như các thuốc thuộc nhóm kháng androgen [thậm chí đôi khi ta cần sử dụng một vài loại thuốc … tránh thai để tăng khả năng … có thai], nhóm làm tăng nhạy cảm insulin như metformin hay dùng trong điều trị tiểu đường…
Gần đây vai trò hỗ trợ điều trị Hội chứng Buồng trứng đa nang của inositol cũng ngày càng được quan tâm và ghi nhận: các hỗn hợp của myo-inositol và chiro-inositol khi được sử dụng có làm cải thiện khả năng rụng trứng và giảm nguy cơ tiểu đường thai kỳ sau này.
Khi điều trị thay đổi lối sống và các nhóm thuốc trên thất bại, các bác sĩ có thể sử dụng một số loại thuốc kích trứng đường uống để hỗ trợ rụng trứng cho bệnh nhân như clomiphen citrate hoặc gần đây là letrozole.
Các thuốc này có thể được sử dụng trong các chu kỳ quan hệ tự nhiên – canh rụng trứng hoặc các chu kỳ sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản như IUI hoặc thậm chí IVF.
Bệnh sinh của Hội chứng Buồng trứng đa nang có cơ chế gây ra do các nang trứng với số lượng lớn gây tăng tiết AMH, tăng tiết nội tiết tố nhóm androgen, kìm hãm tác động của FSH và gây rối loạn rụng trứng.
Vì vậy một suy nghĩ tự nhiên rằng việc cắt giảm bớt số lượng các nang trứng này đi có thể cải thiện được phần nào hoặc thậm chí giải quyết được vấn đề. Chính vì logic này mà phẫu thuật điều trị PCOS ra đời.
Có nhiều cách tiếp cận ngoại khoa khác nhau với hiệu quả thu được đáng khích lệ với bệnh nhân: tăng tỉ lệ rụng trứng, cải thiện được tính đều đặn của chu kỳ kinh, giảm mụn hay rậm lông, … và đặc biệt là tăng tỉ lệ có thai.
Có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị đa nang như:
– Phẫu thuật cắt góc buồng trứng [ovarian wedge resection]
– Phẫu thuật nội soi khoan – đốt điểm buồng trứng [laparoscopic ovarian drilling]
– Phẫu thuật khoan – đốt điểm buồng trứng ngả âm đạo dưới hướng dẫn siêu âm [ultrasound-guided transavignal ovarian needle drilling].
IUI và IVF/ICSI là các phương pháp thường được áp dụng. Đây được cho là những giải pháp cuối cùng trong điều trị hiếm muộn.
Nhóm các bệnh nhân PCOS thường được xếp vào nhóm bệnh nhân đáp ứng cao, thuận lợi cho việc điều trị bằng thụ tinh trong ống nghiệm do các bệnh nhân này thường có nhiều trứng [chất lượng trứng không thực sự thua kém các bệnh nhân không mang bệnh lý này theo nhiều nghiên cứu] nên thường có nhiều phôi – nâng cao được tỉ lệ có thai cộng dồn cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, các bệnh nhân mang Hội chứng Buồng trứng đa nang thường mang trong mình nguy cơ tiềm ẩn về Hội chứng Quá kích buồng trứng [ovarian hyperstimulation syndrome].
Đây là một tai biến có thể nặng trong quá trình điều trị hiếm muộn. Trước khi thực hiện thủ thuật, bệnh nhân cần được tư vấn và hiểu về các nguy cơ mắc phải để từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp cho lộ trình điều trị của mình.
Buồng trứng đa nang có làm IVF được không ?
Nếu bạn gặp phải vấn đề liên quan tới Hội chứng Buồng trứng đa nang, bạn nên tới ngay các cơ sở khám chữa bệnh chuyên ngành Hiếm muộn để được tư vấn và điều trị kịp thời.
>>> ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ:
Để biết thêm thông tin về chương trình xin vui lòng liên hệ:
Add: Tầng 14, số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Hotline: 0915.960.139 – 0915.330.016
Tel: +[84-24] 3927 5568 ext 6820/6825
Email:
Xem thêm các bài viết khác:
Hội chứng buồng trứng đa nang và nguy cơ vô sinh
Buồng trứng đa nang: các dấu hiệu và bí quyết tăng tỉ lệ thụ thai
Hiện tượng trứng không rụng ở phụ nữ