Thế nào là phép so sánh cho ví dụ

*Khái niệm:

So sánh là biện pháp tu từ sử dụng nhằm đối chiếu các sự vật, sự việc này với các sự vật, sự việc khác giống nhau trong một điểm nào đó với mục đích tăng gợi hình và gợi cảm khi diễn đạt.

Cấu tạo của một phép so sánh thông thường gồm có:

– Vế A [tên sự vật, con người được so sánh].

– vế B. [tên sự vật, con người được so sánh với vế A].

– Từ ngữ chỉ phương tiện so sánh.

– Từ so sánh.

*Các kiểu so sánh

a.So sánh ngang bằng

Ví dụ: “Trẻ em là búp trên cành”

b. So sánh hơn kém

Ví dụ: " Hương cao hơn Khánh"

*Các phép so sánh thường dùng

1. So sánh sự vật này với sự vật khác.

Ví dụ:

– Cây gạo to lớn như một tháp đèn khổng lồ.

2. So sánh sự vật với con người hoặc ngược lại.

Ví dụ:

– Trẻ em như búp trên cành.

3. So sánh âm thanh với âm thanh

Ví dụ:

– Tiếng chim hót líu lo như tiếng sáo du dương.

4. So sánh hoạt động với các hoạt động khác.

Ví dụ:

-Huyền đi như giậm chân.

Chúc học tốt!!!

Phép so sánh thường được sử dụng phổ biến trong đời sống và văn học vì sự đơn giản, dễ hiểu và dễ liên tưởng. Hãy cùng muahangdambao.com khám phá phép so sánh là gì và các kiến thức liên quan trong bài viết sau đây nhé!

So sánh là gì?

Theo định nghĩa so sánh lớp 6, đây là biện pháp đối chiếu giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng có nét tương đồng để tăng thêm tính gợi hình, gợi cảm và sự lôi cuốn trong diễn đạt.

So sánh là sự đối chiếu giữa các sự vật có nét tương đồng

Dựa trên khái niệm so sánh là gì cho ví dụ cụ thể như sau:

“Trẻ em như búp trên cành

Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”.

[Trẻ con – Hồ Chí Minh]

Trong câu thơ trên, “trẻ em như búp trên cành” là phép so sánh được sử dụng để nhấn mạnh sự non nớt, yếu đuối và cần được bao bọc, chăm sóc của trẻ em.

Tác dụng biện pháp so sánh là gì?

• So sánh giúp làm nổi bật các khía cạnh cụ thể của sự vật, sự việc, hiện tượng trong từng hoàn cảnh khác nhau.
• So sánh giúp sự vật, sự việc, hiện tượng trở nên sinh động hơn, giúp người đọc/người nghe dễ dàng liên tưởng và hình dung rõ nét về sự vật đang được nói đến. Đặc biệt là khi tác giả lấy cái cụ thể để so sánh với cái không cụ thể hoặc trừu tượng.
• So sánh giúp câu văn, lời nói trở nên bay bổng và cuốn hút hơn.

So sánh giúp làm nổi bật sự vật, hiện tượng

Cấu tạo của phép so sánh

Phép so sánh thường bao gồm 2 vế chính như sau:

Vế A: Sự vật được so sánh

• Phương diện so sánh: các nét giống nhau hoặc tương đồng giữa 2 vế A và B.
• Từ so sánh phổ biến: như, hơn, là…

Vế B: Sự vật dùng để so sánh

• Phương diện và từ so sánh có thể được lược bỏ.
• Trong một số trường hợp, vế B có thể đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh.

Ví dụ:

“Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.

Chúng ta hãy cùng theo dõi phân tích cấu tạo của phép so sánh trong câu ca dao trên ở bảng bên dưới nhé!

Vế A	Phương diện so sánh	Từ so sánh	Vế B
Công cha	Công lao sinh thành, dưỡng dục	như	núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ	nước trong nguồn

Các loại so sánh chính

So sánh ngang bằng

Là hình thức so sánh giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng có sự tương đồng với nhau. Bên cạnh việc tìm kiếm sự giống nhau, hình thức này còn giúp người đọc/người nghe dễ hình dung và dễ hiểu hơn về các sự vật, sự việc, hiện tượng.

Từ so sánh: như, là, tựa, tựa như, giống, giống như,…

So sánh ngang bằng giữa hai sự vật

Ví dụ:

• Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bằng bấy nhiêu .
• Thân em như tấm lụa đào
• Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.
• Người ta là hoa đất.

So sánh không ngang bằng

So sánh không bằng là hình thức đối chiếu giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng trong mối quan hệ không tương đồng để làm nổi bật cái còn lại.

Từ so sánh: kém, kém hơn, chẳng bằng, không bằng, khác,…

So sánh không ngang bằng giữa hai sự vật

Ví dụ:

• Một giọt máu đào hơn ao nước lã.

“Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm”.

[Bầm ơi! – Tố Hữu]

• “Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhi, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ”.

[Vượt thác – Võ Quảng]

Lưu ý khi sử dụng phép so sánh

Để vận dụng hiệu quả phép so sánh, chúng ta cần nắm được sự khác nhau giữa so sánh tu từ và so sánh thông thường. Trong đó,

• So sánh thông thường: chỉ có giá trị thông báo về mặt nhận thức, không tạo ra giá trị biểu cảm.

Ví dụ: Quả cam ăn ngon hơn quả táo.

• So sánh tu từ: có tác dụng giúp đối tượng trở nên sinh động, hấp dẫn và giàu sức biểu cảm hơn.

Ví dụ:

“Vườn ai mướt quá xanh như ngọc

Lá trúc che ngang mặt chữ điền”.

[Đây thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử]

Qua bài viết trên đây chắc hẳn các bạn đã hiểu thế nào là so sánh đúng không? Chúc các bạn vận dụng thành công phép so sánh trong học tập và cuộc sống qua những chia sẻ thú vị này!

Để biết được phép so sánh là gì? Có mấy kiểu so sánh và tác dụng của biện pháp so sánh là gì? thì xin mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây của mayvesinhmienbac.com.vn nhé!

Khái niệm so sánh là gì và cách nhận biết phép so sánh

• So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng với nhau làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
• Những dấu hiệu để nhận biết trong câu có sử dụng biện pháp tu từ so sánh đó là câu có sử dụng những từ sau: như, là, giống như. Đồng thời qua nội dung trong câu đó là 2 sự vật, sự việc có điểm chung được so sánh với nhau.

Ví dụ:

1. “Công cha như núi Thái Sơn 

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Trong câu ca dao trên, “công cha” được so sánh với “núi Thái Sơn” còn “nghĩa mẹ” được so sánh với “nước trong nguồn”. Biện pháp so sánh trong câu ca dao trên giúp ta thấy được tình cha, nghĩa mẹ dành cho chúng ta là vô bờ bến.

1. “Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày”

“Mồ hôi” được so sánh với “mưa ruộng cày” muốn nhấn mạnh nỗi vất vả, chịu thương, chịu khó của người nông dân.

Vậy là bạn đã biết so sánh là gì cũng như cách nhận biết phép so sánh rồi đúng không nào! Để biết chi tiết hơn về tác dụng cũng như cấu tạo của biện pháp so sánh thì các bạn hãy tiếp tục theo dõi bài viết nhé!

So sánh là gì? Cách nhận biết biện pháp so sánh

Tác dụng của phương pháp so sánh là gì?

Biện pháp so sánh được sử dụng để làm nổi bật khía cạnh nào đó của sự vật hoặc sự việc cụ thể trong từng trường hợp khác nhau.

Biện pháp so sánh còn giúp hình ảnh, sự vật hiện tượng trở nên sinh động hơn. So sánh thường lấy cái cụ thể để so sánh cái không cụ thể hoặc trừu tượng. Cách này giúp người đọc, người nghe dễ dàng hình dung được sự vật, sự việc đang được nhắc đến.

Ngoài ra, so sánh còn giúp lời văn trở nên thú vị và bay bổng. Vì vậy được nhiều nhà văn, nhà thơ sử dụng cho “đứa con tinh thần” của mình.      

Tác dụng của phương pháp so sánh

Cấu tạo của phép so sánh

Biện pháp tu từ so sánh gồm 2 vế:

Vế A: Sự vật được so sánh 

• Phương tiện so sánh: Là các nét tương đồng giống nhau giữa 2 vế A và B.
• Từ ngữ so sánh: Các từ ngữ so sánh được sử dụng phổ biến gồm: như, hơn, là…

Vế B: Sự vật dùng để so sánh 

• Phương diện so sánh và các từ so sánh có thể được lược bỏ bớt.
• Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với các từ so sánh.

Ví dụ minh họa:

Ví dụ	Trẻ em như búp trên cành
Vế A	Trẻ em
Từ ngữ so sánh	Như
Vế B	Búp trên cành

Cấu tạo của phép so sánh

Có mấy kiểu so sánh?

Trong môn tiếng anh bạn sẽ được học cách phân biệt so sánh hơn là gì, so sánh nhất là gì? Còn trong chương trình Ngữ văn, có 2 loại so sánh bạn cần tìm hiểu đó là so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.

So sánh ngang bằng là gì?

• So sánh ngang bằng là kiểu so sánh sự vật, sự việc, hiện tượng có sự tương đồng với nhau. Ngoài mục đích tìm sự giống nhau còn là để thể hiện sự hình ảnh hóa các bộ phận hay đặc điểm nào đó của sự vật, sự việc nhằm giúp người nghe, người đọc dễ hiểu hơn.
• Các từ so sánh ngang bằng: như, tựa như, y như, giống như, giống, là…hoặc cặp đại từ bao nhiêu, bấy nhiêu.
• Ví dụ:

Thân em như giếng giữa đàng

Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân

Thân em như dải lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

Thân em như củ ấu gai

Ở trong thì trắng,vỏ ngoài thì đen

Phân loại so sánh

So sánh không ngang bằng là gì?

• So sánh không ngang bằng hay còn gọi là so sánh hơn kém, đây là loại so sánh đối chiếu sự vật, sự việc, hiện tượng trong mối quan hệ hơn kém để làm nổi bật cái còn lại.
• Các từ so sánh không ngang bằng: hơn, kém, hơn là, kém hơn, kém gì…
• Để chuyển từ so sánh ngang bằng sang so sánh không ngang bằng, người ta chỉ cần thêm vào trong câu những từ phủ định như “không, chưa, chẳng..” và làm ngược lại để chuyển từ so sánh không ngang bằng sang so sánh ngang bằng.
• Ví dụ: Chiếc túi ở cửa hàng này còn đẹp hơn cả cửa hàng lúc nãy tụi mình xem!

Các phép so sánh thường dùng

Ngoài 2 kiểu so sánh chính ở phần trên, trong chương trình ngữ văn 6 còn có những kiểu so sánh thường gặp như:

So sánh sự vật này với những sự vật khác

Đây là cách so sánh phổ biến nhất, là kiểu so sánh đối chiếu một sự vật này với sự vật khác dựa trên những nét tương đồng.

Ví dụ:

• “Cây gạo to lớn như một tháp đèn khổng lồ”.
• Màn đêm tối đen như mực.

So sánh sự vật với con người và ngược lại

Đây là cách so sánh dựa vào những nét tương đồng về một đặc điểm của sự vật với một phẩm chất của con người có tác dụng làm nổi bật lên phẩm chất của con người.

Ví dụ:

• Trẻ em như búp trên cành.
• Dù ai nói ngả nói nghiêng

Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.

Có 4  phép so sánh thường dùng

So sánh âm thanh với âm thanh

Đây là kiểu so sánh dựa vào sự giống nhau về đặc điểm của âm thanh này với đặc điểm của âm thanh kia, có tác dụng làm nổi bật sự vật cần được so sánh.

Ví dụ:

• Tiếng chim hót líu lo như tiếng sáo du dương.
• Sông ngòi vùng Cà Mau chằng chịt hệt như mạng nhện.

So sánh hoạt động với những hoạt động khác

Đây cũng là cách so sánh thường được sử dụng với mục đích để cường điệu hóa sự vật, hiện tượng, hay được dùng trong ca dao và tục ngữ.

Ví dụ:

• Con trâu đen chân đi như đập đất
• “Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày”

Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn đã nắm được phép so sánh là gì, cấu tạo và các kiểu so sánh rồi đúng không nào! Hy vọng với những kiến thức mayvesinhmienbac.com.vn vừa chia sẻ sẽ giúp các em trả lời tốt những câu hỏi về biện pháp tu từ này! Cuối cùng, chúc các em mạnh khỏe, may mắn và đạt kết quả cao trong học tập nhé!