Soạn bài phương pháp thuyết minh lớp 10 trang 48
|
HOT Soạn văn lớp 10 đầy đủ, chi tiết Show
Ở lớp 8, các em đã được học 6 phương pháp thuyết minh cơ bản bao gồm: Nêu định nghĩa, liệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so sánh, phân tích phân loại. Trong tài liệu soạn văn lớp 10 phần soạn bài Phương pháp thuyết minh hôm nay, các em sẽ được học về tầm quan trọng của phương pháp thuyết minh, yêu cầu đối với việc vận dụng phương pháp thuyết minh và tìm hiểu thêm một số phương pháp thuyết minh nữa bên cạnh 6 phương pháp thuyết minh đã học. Chúng tôi đã hướng dẫn các em trả lời các câu hỏi SGK Ngữ văn 10, tập 2, các em cùng theo dõi để có thêm tài liệu soạn bài. ----------------HẾT----------------- Chi tiết nội dung phần Cảm nhận về câu ca dao: "Thân em như tấm lụa đào Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai" để có sự chuẩn bị tốt cho những nội dung Ngữ Văn lớp 10. Trong chương trình học Ngữ Văn 10 Phân tích truyện Tấm Cám là một nội dung quan trọng các em cần chú ý . Ngoài nội dung ở trên, các em có thể tìm hiểu thêm phần Phân tích vẻ đẹp của Huấn Cao trong truyện ngắn Chữ người tử tù nhằm chuẩn bị cho bài học này. Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Phân tích đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh để học tốt môn Ngữ Văn 11 hơn. Trong nội dung soạn bài Phương pháp thuyết minh hôm nay, chúng tôi sẽ giúp các em hiểu được tầm quan trọng của phương pháp thuyết minh và giới thiệu một số phương pháp thuyết minh thường gặp trong quá trình viết bài để tăng thêm tính thuyết phục, hấp dẫn cho văn bản thuyết minh.
Soạn văn 10 bài Phương pháp thuyết minh thuộc: Tuần 23 SGK Ngữ Văn 10Câu hỏi (trang 48 SGK Ngữ văn 10 tập 2)- Phương pháp thuyết minh giúp người nói/viết có được cách thức trình bày, truyền đạt hiệu quả để đưa tri thức về đối tượng đến với người nghe/đọc, từ đó mà đạt được mục đích thuyết minh. II. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINHCâu 1 (trang 48 SGK Ngữ văn 10 tập 2) - Đoạn trích về Trần Quốc Tuấn: phương pháp liệt kê, nêu ví dụ => Tăng tính chính xác và thuyết phục. - Đoạn trích về Ba-sô: phương pháp giải thích, phân tích => Cung cấp hiểu biết bất ngờ, thú vị. - Đoạn trích trong văn bản "Con người và con số": phương pháp dùng số liệu và so sánh => Tạo ấn tượng và sự hấp dẫn. - Đoạn trích về nhạc cụ: phương pháp giải thích, phân tích => Cung cấp hiểu biết mới mẻ, thú vị. Câu 2 (trang 48 SGK Ngữ văn 10 tập 2) a. Thuyết minh bằng cách chú thích - Câu văn Ba-sô là bút danh không dùng phương pháp định nghĩa (vì không nêu bản chất giúp phân biệt Ba-sô với những nhà thơ khác) mà dùng cách chú thích (cung cấp thêm một thông tin để làm rõ hơn về đối tượng) - So sánh phương pháp nêu định nghĩa và phương pháp chú thích: Tiêu chí Phương pháp nêu định nghĩa Phương pháp chú thích Giống Đều có công thức A là B Khác + Nêu thuộc tính, tính chất cốt lõi nhất của đối tượng, nhằm phân biệt đối tượng này với đối tượng khác. + Đòi hỏi độ chính xác và tính toàn diện cao. + Nêu tên gọi khác hoặc đặc điểm khác của đối tượng nhưng không có tác dụng phân biệt đối tượng với đối tượng khác vì không phản ánh bản chất, thuộc tính toàn diện của đối tượng. + Mềm dẻo, linh hoạt, dễ sử dụng. b. Thuyết minh bằng phương pháp giảng giải nguyên nhân – kết quả - Đoạn văn có hai mục đích: nói về niềm say mê cây chuối của Ba-sô và lai lịch bút danh Ba-sô, trong đó mục đích thứ 2 là chủ yếu. - Các ý của đoạn văn có mối quan hệ nguyên nhân – kết quả: vì quá yêu cây chuối (nguyên nhân) mà lấy bút danh là Ba-sô (kết quả). III. YÊU CẦU ĐỐI VỚI VIỆC VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINHCâu 1 (trang 51 SGK Ngữ văn 10 tập 2) 1. Để lựa chọn phương pháp thuyết minh cần căn cứ vào mục đích thuyết minh. 2. Việc vận dụng phương pháp thuyết minh nhằm: đạt được mục đích thuyết minh, làm nổi bật bản chất và đặc trưng của đối tượng, làm cho người đọc/nghe dễ tiếp nhận và cảm thấy hứng thú. IV. LUYỆN TẬPCâu 1 (trang 51 SGK Ngữ văn 10 tập 2) Nhận xét các phương pháp thuyết minh được sử dụng trong đoạn văn đã cho : Vận dụng đa dạng các phương pháp thuyết minh phù hợp : - Chú thích: Hoa lan …là "Loài hoa vương giả". …là "nữ hoàng của các loài hoa". - Phân tích, giải thích: Họ lan thường được chia thành hai nhóm:… - Nêu số liệu: Chỉ riêng 10 loài của chi lan Hài Vệ nữ đã…. - Ngoài sự vận dụng các phương pháp thuyết minh trên tác giả còn sử dụng các yếu tố miêu tả hấp dẫn : Với cánh môi cong lượn như gót hài, cánh hoa trong mãnh và mang hoà sắc tuyệt diệu của trắng, vàng, phớt tím, nâu, khi có làn gió…. => Trong đoạn thuyết minh này, tác giả đã phối hợp nhiều phương pháp thuyết minh: chú thích, phân loại, liệt kê, nêu ví dụ, ... nhờ đó mà bài thuyết minh vừa mang tính chính xác, khách quan vừa sinh động và hấp dẫn. Câu 2 (trang 52 SGK Ngữ văn 10 tập 2) VD: Nghề gốm. Gốm là một nghề truyền thống lâu đời ở nước ta. Nổi tiếng trong các làng nghề, phải kể đến làng gốm Bát Tràng ở ngoại vi thủ đô Hà Nội. Có ba quá trình cơ bản để làm nên một sản phẩm gốm Bát Tràng là tạo cốt gốm, trang trí hoa văn, phủ men và quá trình nung. Thợ gốm lấy đất sét trong làng hoặc từ các vùng như Hổ Lao, Trúc Thôn đem về ngâm trong bể chứa nước. Đất sét được ngâm từ "bể đánh", sau khi chín thì đánh thành dịch lỏng và đổ vào "bể lắng". Sau khi tách khỏi tạp chất, đất sét tiếp tục được đưa sang "bể phơi" và "bể ủ", thời gian ủ càng lâu đất càng tốt. Ủ xong, thợ gốm nặn cốt, sửa hàng và phơi khô sản phẩm. Vẽ trang trí và phủ men là công đoạn thể hiện rất rõ tài hoa của thộ gốm Bát Tràng. Họ có đến năm loại men khác nhau để phủ cho sản phẩm bao gồm men rạn, men thô, men chảy, men trơn và men lam. Cuối cùng, gốm được cho vào lò nung trong khoảng 3 ngày 3 đêm rồi mở cửa lò để nguội khoảng 2 ngày 2 đêm. Đồ gốm Bát Tràng được sản xuất theo lối thủ công, thể hiện rõ rệt tài năng sáng tạo của người thợ lưu truyền qua nhiều thế hệ. Do tính chất của các nguồn nguyên liệu tạo cốt gốm và việc tạo dáng đều làm bằng tay trên bàn xoay, cùng với việc sử dụng các loại men khai thác trong nước theo kinh nghiệm nên đồ gốm Bát Tràng có nét riêng là cốt đầy, chắc và khá nặng, lớp men trắng thường ngả màu ngà, đục. Nghề gốm Bát Tràng chẳng những là một nghề nghiệp quan trọng của nhân dân làng Bát Tràng mà còn trở thành biểu tượng cho các làng nghề thủ công truyền thống của nước Việt Nam ta. Sản phẩm gốm Bát Tràng ngày càng mở rộng giá trị của mình từ lĩnh vực kinh tế đến văn hóa, du lịch… soanbaitap.com gửi tới các bạn học sinh Hướng dẫn soạn bài Phương pháp thuyết minh do các thầy cô giáo dạy giỏi môn văn biên soạn giúp học sinh soạn bài, tóm tắt, phân tích, thuyết minh, nghị luận,... hay nắm bắt rõ cách soạn văn lớp 10 như nào, cho thật ngắn gọn, dễ hiểu mà vẫn đủ ý chính. Giúp các bạn học tốt ngữ văn 10 Chào bạn Soạn văn lớp 10 tập 2 bài 23 (trang 48) Nhằm giúp học sinh củng cố về văn thuyết minh, trong chương trình Ngữ văn lớp 10, các em sẽ được tìm hiểu về phương pháp thuyết minh. Download.vn sẽ giới thiệu tài liệu Soạn văn 10: Phương pháp thuyết minh, mời bạn đọc cùng tham khảo. Soạn văn 10: Phương pháp thuyết minhMuốn làm được một bài văn thuyết minh, người viết phải nắm được phương pháp thuyết minh. II. Một số phương pháp thuyết minh1. Ôn tập các phương pháp thuyết minh đã học a. Cho biết các đoạn trích trong SGK thuộc phương pháp thuyết minh nào? - Đoạn 1 (Thuyết minh về Trần Quốc Tuấn của Ngô Sĩ Liên): Phương pháp nêu ví dụ. - Đoạn 2 (Thuyết minh về Ba-sô của Hàn Thuỷ Giang): Phương pháp nêu định nghĩa. - Đoạn 3 (Thuyết minh về vấn đề Con người và con số): Phương pháp dùng số liệu. - Đoạn 4 (Thuyết minh về nhạc cụ trong điệu hát trống quân): Phương pháp phân tích. b. Phân tích tác dụng của từng phương pháp trong việc làm cho sự vật hay hiện tượng được thuyết minh càng thêm chuẩn xác, sinh động và hấp dẫn. - Đoạn 1: Ngô Sĩ Liên thuyết minh về công lao tiến cử người tài giỏi cho đất nước của Trần Quốc Tuấn. Việc đưa ra ví dụ cụ thể đã làm cho nội dung thuyết minh rõ ràng hơn. - Đoạn 2: Thuyết minh về các bút danh của Ba-sô. Việc đưa ra các định nghĩa về các bút danh sẽ giúp cho người đọc hiểu được ý nghĩa của các bút danh đó. - Đoạn 3: Thuyết minh về cấu tạo phức tạp và đồ sộ của tế bào trong cơ thể người. Việc sử dụng phương pháp dùng số liệu sẽ giúp giúp người đọc dễ hình dung, đồng thời khiến cho nội dung thuyết minh trở nên chính xác, có tính khoa học cao. - Đoạn 4: Thuyết minh về các loại nhạc cụ dùng trong hát trống quán. Nhà văn đã sử dụng phương pháp thuyết minh phân tích từ đó cho thấy sự giản dị của nhạc cụ dùng trong hát trống quân hơn. 2. Tìm hiểu thêm một số phương pháp thuyết minh a. Thuyết minh bằng cách chú thích - Câu “Ba-sô là bút danh” không phải là phương pháp định nghĩa, vì tác giả không nêu ra bản chất, hay đặc điểm của tác giả Ba-sô. - Phương pháp chú thích: giải thích thêm để nội dung trở nên rõ ràng hơn. - Ưu điểm là các nội dung chú thích được sử dụng linh hoạt hơn, nhược điểm: không có tính khoa học cao. - Ví dụ:
b. Thuyết minh bằng cách giảng giải nguyên nhân - kết quả - Mục đích chính của đoạn văn: lai lịch bút danh của Ba-sô. - Các ý của đoạn văn có quan hệ nhân quả với nhau. - Nguyên nhân là niềm say mê cây chuối của Ba-sô, kết quả là lai lịch bút danh của Ba-sô. III. Yêu cầu đối với việc vận dụng phương pháp thuyết minh1. Việc chọn phương pháp thuyết minh cần dựa vào mục đích thuyết minh. 2. Đó không phải là mục đích duy nhất, ngoài ra thuyết mình còn nhằm giúp cho người đọc người nghe tiếp nhận dễ dàng, hứng thú. => Tổng kết: - Muốn làm bài văn thuyết minh có kết quả, người làm bài phải nắm được phương pháp thuyết minh. - Những phương pháp thuyết minh thường gặp là: định nghĩa, chú thích, phân tích, phân loại, liệt kê, giảng giải nguyên nhân - kết quả, nêu ví dụ, so sánh, dùng số liệu… - Việc lựa chọn, vận dụng và phối hợp các phương pháp thuyết minh cần tuân theo nguyên tắc: không xa rời mục đích thuyết minh, làm nổi bật bản chất và đặc trưng của sự vật, hiện tượng, làm cho người đọc (người nghe) tiếp nhận dễ dàng và hứng thú. IV. Luyện tậpCâu 1. Nhận xét về sự chọn lựa, vận dụng và phối hợp phương pháp thuyết minh trong đoạn trích “Hoa lan Việt Nam” Gợi ý: Đoạn văn thuyết minh “Hoa lan Việt Nam” có sự phối hợp giữa các phương pháp: - Phương pháp chú thích: “Hoa lan được người phương Đông tôn là “Loài hoa vương giả” (Vương giả chi hoa)… nữ hoàng của các loài hoa”. - Phương pháp phân tích, giải thích: “Họ lan được chia thành hai nhóm: nhóm phong lan… lớp thảm mục” - Phương pháp nêu số liệu “Chỉ riêng 10 loài của chi lan Hài Vệ nữ cho thấy sự đa dạng tuyệt vời của hoa, của lá về hình dáng, màu sắc. => Việc lựa chọn kết hợp các phương pháp thuyết minh trên là hoàn toàn phù hợp nội dung cần thuyết minh nhằm cung cấp cụ thể, chính xác cho người đọc những hiểu biết về loài hoa trên. Câu 2. Trong một buổi giao lưu với bạn bè quốc tế, anh (chị) muốn giới thiệu với các bạn một trong những nghề truyền thống của quê mình (trồng lúa, nuôi tằm, làm đồ gốm...). Hãy viết lời giới thiệu của anh (chị) thành một bài văn thuyết minh dài khoảng 500 chữ. Gợi ý: 1. Mở bài Giới thiệu khái quát về làng nghề truyền thống của quê hương. 2. Thân bài - Nêu cụ thể hơn địa chỉ của làng nghề: nằm ở đâu, cách đi đến và nhận dạng như thế nào? - Nêu nguồn gốc, lịch sử hình thành của làng nghề truyền thống ấy:
- Chi tiết về làng nghề truyền thống ấy:
- Những sự vật, khung cảnh khác xung quanh làng nghề. - Nêu vị trí, giá trị của làng nghề truyền thống ấy trên đất nước, với người dân nơi đây. 3. Kết bài - Khẳng định lại lịch sử lâu đời của làng nghề. - Tình cảm của bản thân với làng nghề đó. |
