Quảng cáo thuốc hoạt huyết dưỡng não

(HNM) - Hoạt huyết dưỡng não là loại thuốc được sử dụng phổ biến tại nước ta. Thuốc chứa Ginkgo Biloba chiết xuất từ lá cây bạch quả được quảng cáo như thuốc bổ não, giúp tăng lưu thông  máu, tăng cường trí nhớ, chữa nhiều bệnh: Hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, tiểu đường, gút… Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc và các chế phẩm này cần thận trọng vì nếu dùng tùy tiện, không có chỉ định của bác sĩ sẽ tiềm ẩn nguy cơ gặp phản ứng phụ đi kèm hậu quả không mong muốn...

Người dân cần tìm hiểu kỹ trước khi chọn mua và sử dụng thuốc hoạt huyết dưỡng não để bảo vệ sức khỏe. Ảnh: Trang Thu

Tùy tiện sinh ra hậu quả

Anh N.H (38 tuổi ở Hà Nội) làm nghề thợ mộc, được cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức sau khi bị máy cưa cắt vào 4 ngón tay. Tại đây, anh H. được phẫu thuật vi mạch nối ngón tay và được các bác sĩ chỉ định dùng thuốc chống đông Heparin, nhằm tránh tắc mạch máu. Tuy nhiên, trong quá trình hậu phẫu, bàn tay của bệnh nhân H. có dấu hiệu chảy nhiều máu bất thường. Khi hỏi tiền sử sử dụng thuốc thì được biết, hơn nửa năm nay, anh H. đã dùng hoạt huyết dưỡng não.

Theo bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh, Phó Trưởng khoa Xét nghiệm huyết học (Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức), với giá thành rẻ và được quảng cáo tràn lan, hoạt huyết dưỡng não đang được người dân coi như “thần dược” điều trị các bệnh từ hoa mắt chóng mặt, thiếu máu não đến tăng cường trí nhớ… Trong khi đó, hoạt huyết dưỡng não có chứa Ginkgo Biloba là nguyên nhân gây chảy máu khó cầm khi sử dụng đồng thời với thuốc chống đông Heparin. Điều đáng nói, người dân sử dụng thuốc chứa Ginkgo Biloba tùy tiện, không cần kê đơn dưới dạng thực phẩm chức năng hay thuốc hoạt huyết dưỡng não và nếu không kiểm soát tác dụng phụ có thể dẫn tới các biến chứng.

Tại Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai), nhiều bệnh nhân đã phải tìm tới bác sĩ để đề nghị tư vấn sau một thời gian dài tự uống các chế phẩm dưỡng não. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ của bệnh viện cho biết, ngoài nhu cầu điều trị mất ngủ, chóng mặt, nhiều bệnh nhân cao tuổi còn sử dụng hoạt huyết dưỡng não với mục đích dự phòng, ngăn ngừa đột quỵ vì nghĩ rằng, chế phẩm này có khả năng lưu thông máu, không gây tắc nghẽn các mạch máu… Đây hoàn toàn là quan điểm sai lầm.

“Do nghe theo quảng cáo, nhiều người bệnh uống hoạt huyết dưỡng não mà không cần kê đơn, sử dụng với liều lượng và thời gian không cố định, kéo dài, không được theo dõi tác dụng phụ. Đây là vấn đề có thể gây ra những hậu quả đáng lo ngại. Hơn nữa, khi sử dụng hoạt huyết dưỡng não với nhiều loại thuốc khác, các thành phần của thuốc sẽ gây tương tác làm giảm tác dụng, mất tác dụng hoặc gây biến chứng chảy máu”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mai Duy Tôn cảnh báo.

Bác sĩ Nguyễn Hồng Quân, Phó Chủ nhiệm Khoa Nội thần kinh (Bệnh viện trung ương Quân đội 108) cho rằng, thuốc luôn là “con dao hai lưỡi” có thể chữa được bệnh, nhưng cũng có thể gây hại, kể cả thuốc bổ. Các thuốc dưỡng não phần lớn có tính an toàn tương đối cao, song tính hiệu quả vẫn chưa được chứng minh rõ ràng. Việc tự ý sử dụng thuốc bổ não đôi khi còn khiến bệnh lý trầm trọng hơn. Khi xuất hiện các triệu chứng khác thường, thay vì đến khám ở cơ sở y tế để được điều trị đúng, thì người bệnh lại tự ý dùng thực phẩm chức năng và uống thuốc bổ nên đã làm mất cơ hội được điều trị sớm.

Bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám, tư vấn trước khi sử dụng thuốc hoạt huyết dưỡng não.

Cần uống thuốc theo chỉ định

Hoạt huyết dưỡng não hiện không có trong phác đồ điều trị đau đầu, chóng mặt hay đột quỵ của Bộ Y tế. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) lưu ý, hầu hết các loại hoạt huyết dưỡng não được quảng cáo hiện nay đều là thực phẩm chức năng, không phải thuốc điều trị bệnh. Khi xuất hiện các triệu chứng đau đầu, thiếu máu, mất ngủ, mệt mỏi…, người dân nên đến cơ sở y tế để được thăm khám. Một số bệnh lý đau đầu liên quan đến vận mạch, có nhiều trường hợp là đau đầu lành tính. Tuy nhiên, trong gia đình nếu có người có tiền sử xuất huyết dưới nhện, đột quỵ…, thì nên chụp cộng hưởng từ để loại trừ các bất thường liên quan đến nhu mô não, bất thường mạch máu, từ đó có phác đồ điều trị hợp lý nhất.

Bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh, Phó Trưởng khoa Xét nghiệm huyết học (Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức) khuyến cáo, trong trường hợp sử dụng Ginkgo Biloba hoặc các loại thuốc, thực phẩm chức năng khi có bệnh lý nền, như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn tuần hoàn não, tuần hoàn ngoại vi, gút, ung thư…, người dân nên gặp bác sĩ để được tư vấn. Không nên tự ý sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng kéo dài, mà cần được theo dõi tác dụng phụ và tác dụng không mong muốn.

Để giảm thiểu bệnh tật, nhất là các bệnh lý của não, theo bác sĩ Nguyễn Hồng Quân, Phó Chủ nhiệm Khoa Nội thần kinh (Bệnh viện trung ương Quân đội 108), việc thay đổi lối sống như loại bỏ thói quen xấu, tăng cường luyện tập thể dục, thể thao, ăn uống lành mạnh, cho trí não hoạt động một cách hợp lý để tránh stress, căng thẳng là những yếu tố rất quan trọng. Khi sử dụng thuốc bổ não cần được thăm khám để có chỉ định sử dụng thuốc đúng bệnh, đúng liều, đúng thời gian quy định.

Một đoạn clip giới thiệu, quảng bá về sản phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất đang gây bức xúc trong dư luận khi sử dụng những lời lẽ phản cảm, kém duyên.

Mới đây, một đoạn clip quảng cáo xuất hiện cho rằng là dược phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất dành cho người phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não, thiểu năng tuần hoàn ngoại vi thể huyết ứ,... đang gây xôn xao dư luận. Đoạn clip này gây tranh cãi sau khi xuất hiện trên sóng truyền hình, bởi những lời lẽ bị cho là vô cùng kém duyên, gây phản cảm.

Cụ thể, tại đoạn video ghi lại cuộc nói chuyện của 2 người đàn ông nói về bệnh tình của mình. Người đàn ông lớn tuổi, mặc áo hồng tâm sự rằng ông và mẹ uống sản phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất thường xuyên nên ngủ rất ngon, trong khi đó, vợ ông lại không chịu sử dụng nên vẫn mất ngủ kinh niên. 

Quảng cáo bị cho rằng có nội dung gây phảm cảm (Ảnh chụp màn hình).

Nghe vậy, người bạn của người đàn ông lớn tuổi, mặc áo trắng thẳng thừng nói: “Vợ anh cũng trí thức, cũng tiến sĩ như anh, đáng lẽ phải uống ngay. Nhưng lại không chịu uống thì chỉ có thể là do nghiệp chướng nặng từ kiếp trước, trời đày không cho chị ấy tin tưởng vào thuốc hoạt huyết để phải chịu nỗi khổ mất ngủ kinh niên suốt đời. Nếu vậy, có mà trời khuyên”. Người đàn ông lớn tuổi nghe xong cũng chỉ biết gật gù, im lặng.

Theo đó, xuyên suốt cuộc trò chuyện của hai người đàn ông này đã liên tục xuất hiện những lời lẽ, ngôn từ được cho rằng đang xúc phạm những người không dùng sản phẩm mà họ đang quảng cáo. 

Hiện nay, trên mạng xã hội hàng loạt ý kiến “bức xúc” về nội dung quảng cáo của video này..

Chị T.A (Triều Khúc, Thanh Xuân Nam, Hà Nội) cho biết: “Tôi cũng đang dùng dược phẩm liên quan đến bổ não nhưng tôi không dùng sản phẩm này thì hóa ra là do tôi bị nghiệp chướng nặng hay sao? Tôi thấy nội dung quảng cáo này rất phản cảm và dường như đang xúc phạm những người không dùng sản phẩm này của họ vậy”.

Cũng đồng quan điểm với chị T.A, anh M. (Gia Lâm – Hà Nội) chia sẻ: “Sau khi xem được phần quảng cáo về dược phẩm này, tôi vô cùng bất ngờ không hiểu vì sao các đơn vị quản lý có thể duyệt được nội dung như thế. Chẳng khác nào nói những người không dùng sản phẩm của họ là vô học”.

Trong đoạn quảng cáo, người đàn ông lớn tuổi, mặc áo hồng nói: “Từ nhiều năm nay anh, mẹ anh và vợ anh đều bị mất ngủ kinh niên thức trắng cả đêm dùng Ginkgo Biloba của Pháp không ăn thua, bọn anh phải mua thuốc ngủ Diazepam do bác sĩ kê nhưng sáng ra thì người mệt rũ như chưa hề ngủ. May có người giới thiệu anh và mẹ uống thuốc hoạt huyết thường xuyên đến nay đã ngủ ngon. Nhưng vợ anh vẫn mất ngủ vì không chịu uống, không biết phải làm như thế nào?”

Liệu rằng với đoạn hội thoại này sản phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất có đang vi phạm Luật Cạnh tranh năm 2004?

Tham chiếu theo pháp luật hiện hành tại Luật Cạnh tranh năm 2004 coi quảng cáo so sánh trực tiếp là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và cấm thực hiện tại khoản 1 Điều 45: “Cấm doanh nghiệp thực hiện các hoạt động quảng cáo sau đây: 1. So sánh trực tiếp hàng hoá, dịch vụ của mình với hàng hoá, dịch vụ cùng loại của doanh nghiệp khác…”

Theo tìm hiểu của PV, được biết sản phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất do Công ty TNHH Nhất Nhất (địa chỉ tại: 6A/508 Đường Láng, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội) sản xuất.

Đây cũng không phải là lần đầu tiên sản phẩm Hoạt huyết Nhất Nhất vướng vào lùm xùm về việc vi phạm quảng cáo.

Đơn cử, giữa năm 2016 sản phẩm này từng bị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ra Quyết định số 198/QĐ-XPHC xử phạt hành chính Công ty TNHH Nhất Nhất đã phải chịu mức phạt là 30 triệu đồng vì có hành vi quảng cáo thuốc Hoạt huyết Nhất Nhất không đúng với nội dung đã đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo Cục Quản lý Dược, hành vi quảng cáo của Công ty TNHH Nhất Nhất đã vi phạm quy định tại Điểm a, khoản 3, điều 68 của Nghị định 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo.

Vào tháng 8/2020, Công ty TNHH Nhất Nhất dừng phát quảng cáo dược phẩm Tonka do bị Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) phản ánh gây ảnh hưởng ngành tôm. Cụ thể, VASEP đã có văn bản gửi Tổng giám đốc Đài truyền hình Việt Nam (VTV) và Giám đốc Công ty TNHH Nhất Nhất về đoạn quảng cáo dược phẩm Tonka của đơn vị này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh ngành tôm Việt Nam. Liên quan việc này, trong cuối tháng 8/2020 phía Công ty này đã cho dừng quảng cáo sản phẩm để thực hiện khắc phục việc sử dụng tôm tươi minh họa “thực phẩm bẩn” trong clip quảng cáo thuốc.

Nhất nhất quảng cáo thuốc như quảng cáo bán kẹo. Theo quảng cáo, thuốc hoạt huyết dưỡng não khuyên khách hàng dùng thường xuyên, ngày dùng 4 viên nếu bệnh nặng hơn thì dùng 8 viên/ngày. Theo quy định thì việc bệnh nhân dùng thuốc phải do bác sĩ kê đơn.

Để rộng đường dư luận, PV sẽ làm việc với Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) và Công ty TNHH Nhất Nhất để có câu trả lời sớm nhất đến bạn đọc về sự việc trên.

 Trang Nguyễn