Tổng điều tra dân số không chỉ là đếm số lượng người dân thường sống ở một quốc gia, mà điều tra bất kể quốc tịch hay địa vị xã hội, và điều tra thu thập một loạt thông tin về dân số và nhà ở của người dân. Điều này cung cấp bằng chứng cơ bản quan trọng để xây dựng và giám sát các chính sách trong nhiều lĩnh vực như: giáo dục, y tế, phát triển cơ sở hạ tầng và quy hoạch kinh tế. Quan trọng là, có tới 109 chỉ tiêu được thiết kế để theo dõi tiến trình hướng tới các Mục tiêu Phát triển bền vững yêu cầu dữ liệu dân số để tính toán, trong đó 19 chỉ tiêu hoàn toàn dựa trên dữ liệu tổng điều tra dân số.
Nghị quyết ECOSOC 2015/10 kêu gọi mọi quốc gia trên thế giới tiến hành ít nhất một cuộc tổng điều tra dân số trong giai đoạn 2015-2024, được gọi là “chu kỳ năm 2020”. Trên thực tế, việc tiến hành các cuộc tổng điều tra thường xuyên được coi là rất cần thiết cho sự phát triển bền vững và việc thực hiện đó được coi là một chỉ tiêu trong chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững: chỉ tiêu 17.19.2 [a] đo lường “tỷ lệ các quốc gia đã tiến hành ít nhất một cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở trong 10 năm qua”. Lần đầu tiên, tất cả các quốc gia trong khu vực UNECE đã cam kết thực hiện một cuộc tổng điều tra vào năm 2020.
Thực hiện một cuộc tổng điều tra dân số là một công việc to lớn, nhưng lợi ích mang lại cũng rất lớn. Các nghiên cứu ở Úc và New Zealand đã phát hiện ra rằng lợi ích cho xã hội lớn hơn chi phí thực hiện điều tra dân số gấp 5 đến 6 lần. Chi phí thường cao nhất khi các điều tra viên phỏng vấn từng hộ gia đình trong cả nước; nhưng việc sử dụng công nghệ hiện đại có thể làm giảm đáng kể các chi phí này, cũng như đẩy nhanh các nhiệm vụ xác minh, xử lý và xử lý dữ liệu và biến chúng thành các số liệu thống kê có thể sử dụng được. Trong trường hợp của Turkmenistan, máy tính bảng điện tử được thực hiện và tải bằng phần mềm được thiết kế trong nước sẽ góp phần thu thập dữ liệu hợp lý trong cuộc “Tổng điều tra điện tử” đầu tiên ở nước này.
Như với tất cả các số liệu thống kê nhà nước, lợi ích của tổng điều tra dân số không chỉ đến từ việc thu thập dữ liệu hoặc tạo ra các số liệu, mà còn từ việc đảm bảo rằng chúng luôn sẵn có để có thể đưa vào sử dụng. Phái đoàn Liên hợp quốc đến thăm Turkmenistan đã làm việc với các nhà thống kê, đại diện chính phủ, nhà báo và các cơ quan của Liên hợp quốc tại nước này để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phổ biến kết quả tổng điều tra dân số kịp thời, đầy đủ và thân thiện với người dùng. Thật vậy, theo các Nguyên tắc và Khuyến nghị được thống nhất trên toàn cầu về Tổng điều tra Dân số và Nhà ở, tổng điều tra dân số bao gồm theo định nghĩa “tổng quá trình thu thập, biên soạn, đánh giá, phân tích và xuất bản hoặc phổ biến” dữ liệu — vì vậy, tổng điều tra dân số chỉ có thể được gọi là hoàn thành khi tất cả các quy trình này đã được hoàn thành.
Các chuyên gia của UNECE xác nhận rằng bảng hỏi tổng điều tra dân số được sử dụng ở Turkmenistan tuân thủ hướng dẫn khu vực có trong Hội nghị các khuyến nghị của các nhà thống kê châu Âu cho các cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2020, đồng thời cam kết tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Cơ quan Thống kê nhà nước và UNFPA tại quốc gia để đảm bảo rằng cuộc tổng điều tra diễn ra hiệu quả và chính xác vào tháng 12.
ĐN [dịch]
Nguồn: //unece.org/media/Statistics/news/367541
Điều tra dân số là hoạt động được tiến hành ở các quốc gia theo từng thời gian nhất định, nhằm xác định các thông tin quan trọng liên quan đến dân số. Tổng điều tra dân số có ý nghĩa và vai trò đối với mỗi quốc gia, chính vì điều đó đã buộc các quốc gia phải có những động thái, hành động tích cực, nghiêm túc trong hoạt động điều tra dân số. Mời bạn đọc đến với bài viết điều tra dân số là gì?
Điều tra dân số hay cụ thể hơn là tổng điều tra dân số và nhà ở được hiểu là bao gồm toàn bộ quá trình thu thập, biên soạn, phân tích, đánh giá, công bố và phổ biến dữ liệu thống kê về dân số và nhà ở và vị trí địa lý của chúng. Đặc điểm dân số bao gồm dữ liệu nhân khẩu học, xã hội và kinh tế và được cung cấp vào một ngày cụ thể [khoảng thời gian tham chiếu].
Các cuộc kiểm duyệt, tốn kém, chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian không thường xuyên: 10 năm một lần ở nhiều quốc gia, 5 năm một lần hoặc định kỳ không thường xuyên ở các quốc gia khác. Trong những năm không có năm nào, dân số được ước tính với sự trợ giúp của các số liệu thống kê quan trọng nếu những số liệu này đủ tin cậy.
Ý tưởng hiện đại về một cuộc tổng điều tra dân số như một bảng thống kê đầy đủ tất cả người dân và các đặc điểm quan trọng của họ nhằm mục đích tìm hiểu cấu trúc và xu hướng cơ bản của xã hội hơn là để xác định và kiểm soát các cá nhân cụ thể đã từ từ nảy sinh trong thế kỷ 17 và 18. Không có cái gọi là “cuộc điều tra dân số đầu tiên” bởi vì, mặc dù những nỗ lực ban đầu thể hiện một đặc điểm hiện đại này hay một đặc điểm hiện đại khác, nhưng không một cái nào trong số chúng thể hiện tất cả các đặc điểm hiện đại.
Chỉ dần dần những người tham gia cuộc điều tra dân số ban đầu mới biết được thông tin cơ bản là gì và cách lấy thông tin đó. Ví dụ, cuộc điều tra dân số đầu tiên của Hoa Kỳ không bảo mật dữ liệu về nghề nghiệp, nơi sinh, tình trạng hôn nhân hoặc tuổi chính xác. Điều tra dân số năm 1800 cung cấp bảng phân loại độ tuổi cho người da trắng, nhưng các mục khác phải đợi đến sau này, và cho đến năm 1850, đơn vị được sử dụng là gia đình chứ không phải cá nhân. Ở Anh, không có nỗ lực thỏa đáng nào được thực hiện để bảo mật dữ liệu tuổi cho đến năm 1841 và không có nỗ lực nào để đảm bảo tình trạng hôn nhân cho đến năm 1851.
Điều tra dân số khác với các phương pháp thống kê khác ở những điểm sau:
– Nó cung cấp dữ liệu toàn diện và chi tiết về toàn bộ dân số ngoài các đặc điểm nhân khẩu học, xã hội và kinh tế theo cấp hành chính hoặc địa lý thấp nhất và các tỷ lệ và chỉ số liên quan [tỷ lệ tăng dân số, thành phần tuổi và giới tính, đặc điểm giáo dục, lực lượng lao động].
– Nó cung cấp dữ liệu cần thiết cho phép đánh giá tình trạng dân số trong thời kỳ điều tra giữa các kỳ cũng như theo dõi những thay đổi về nhân khẩu học, xã hội và kinh tế diễn ra trong cùng thời kỳ ở các đơn vị hành chính khác nhau.
– Nó cung cấp dữ liệu về số lượng, sự phân bố và đặc điểm của người nước ngoài, đặc biệt là lực lượng lao động nhập cư, với độ chính xác cao, thay vì phụ thuộc vào các ước tính.
– Nó cung cấp một cơ sở dữ liệu dựa trên đó là các dự báo dân số và dự báo lực lượng lao động được xây dựng.
– Nó cung cấp một cơ sở dữ liệu cần thiết để nghiên cứu các hiện tượng xã hội cụ thể.
– Cung cấp dữ liệu cơ bản cho tất cả các lĩnh vực trong nước [giáo dục, y tế, dân số, v.v.] nhằm góp phần xây dựng, giám sát và đánh giá các kế hoạch liên quan đến việc cung cấp các dịch vụ cần thiết của xã hội.
– Cung cấp các khuôn khổ cần thiết để lấy mẫu cho nghiên cứu thực địa sẽ được thực hiện trong tương lai.
– Để cung cấp dữ liệu về các đơn vị nhà ở cũng như các tiện nghi và đặc điểm của chúng liên quan đến điều kiện sống, dữ liệu cơ bản cần thiết để hoạch định chính sách nhà ở được xác định rõ ràng nhằm đảm bảo sự thịnh vượng cho người dân, cũng như các chỉ số về điều kiện nhà ở và mức độ mối quan hệ của họ với Các dịch vụ công cộng.
– Cung cấp một khuôn khổ toàn diện và hiện đại cho các tòa nhà, nhà ở và hộ gia đình theo các đơn vị hành chính khác nhau. Khuôn khổ như vậy là cần thiết để thiết kế và sử dụng các mẫu để thực hiện các cuộc điều tra hộ gia đình khác nhau. Điều này sẽ được phản ánh tích cực qua việc đo lường chính xác các hiện tượng khác nhau cần điều tra như mức sinh, mức chết và di cư, được sử dụng làm cơ sở để tính toán tỷ lệ gia tăng dân số và ước tính dân số sau điều tra dân số.
– Cung cấp hình ảnh chính xác về hiện trạng và đặc điểm của nhà ở nhằm hỗ trợ việc vạch ra kế hoạch xây dựng nhà ở cho tương lai.
– Cung cấp dữ liệu về đặc điểm của các tòa nhà của khu vực công và khu vực tư nhân và tình trạng nghề nghiệp của họ để xác định các nhu cầu khác nhau trong tương lai.
– Xác định điều kiện của các doanh nghiệp kinh tế – xã hội trong khu vực công và tư nhân về địa vị pháp lý, hoạt động kinh tế và quy mô lực lượng lao động theo giới tính và quốc tịch.
Tầm quan trọng của tổng điều tra dân số đã được Liên Hợp quốc nhìn nhận được từ sớm, Liên hợp quốc không chỉ khuyến khích các quốc gia thực hiện điều tra dân số mà còn tài trợ cho các ủy ban thống kê khu vực đề xuất các tiêu chuẩn tối thiểu và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật trong việc lập kế hoạch và tiến hành điều tra.
Tầm quan trọng của tổng điều tra dân số nằm ở chỗ nó là một bức tranh tổng hợp về xã hội trong một thời điểm nhất định với nhiều thay đổi liên tục, nhiều lần và không thể xác định được bằng các phương pháp khác dữ liệu thập phân . Tổng điều tra cung cấp một sự phù hợp cơ sở dữ liệu để so sánh và dự báo nhân khẩu học dữ liệu cũng như các đặc điểm kinh tế và tổ chức của xã hội.
Tổng điều tra dân số và nhà ở chủ yếu nhằm mục đích thu thập và phổ biến hệ thống số liệu thống kê cơ bản bao gồm tuổi, giới tính, mối quan hệ với chủ và các điểm khác nhau như vấn đề học tập và nghề nghiệp tại một định nghĩa thời gian khoảng. Sau đây là một số cách sử dụng dữ liệu điều tra dân số:
– Mục tiêu lập kế hoạch phát triển: Tổng điều tra cung cấp các thiết bị liên kết dữ liệu đến các nhân khẩu học đặc biệt, xã hội và kinh tế của dân số và nhà ở để có thể sử dụng cho công việc lập kế hoạch ở tất cả các cấp.
– Ước tính mức độ và sự khác biệt về dân số và nhà ở: Dữ liệu điều tra xác định mức độ và tiêu chuẩn tổng hợp cũng như những người thay đổi về điểm đặc biệt của học sinh và nhà ở, sự có sẵn của các cơ bản yêu cầu, các khu vực bị bỏ quên và các quốc gia ưu tiên khác.
– Ước tính các nguồn lực lượng lao động: Tổng điều tra được coi là nguồn thông tin chính liên quan đến quy mô lực lượng lao động và các đặc điểm của lực lượng lao động, cũng như các khía cạnh khác nhau liên quan đến giáo dục and đào tạo, ở cả mức hiện tại và mức dự kiến, và quốc gia. các chính sách cần thiết trong lĩnh vực này.
– Xác định vai trò của phụ nữ và thế giới kinh tế và xã hội của họ: Những thập kỷ gần đây chứng kiến sự quan tâm ngày càng nhiều đến vai trò của phụ nữ trong xã hội. Vấn đề này đã trở thành một vấn đề trung tâm. Các chính phủ trên toàn thế giới quan tâm đến việc thu thập số liệu thống kê về phụ nữ để thiết kế các chương trình và xác định các chính sách cần thiết để cải thiện và đánh giá vai trò của họ, cũng như vị thế kinh tế và xã hội của họ trong xã hội.
– Tìm hiểu về các nhóm dân số đặc biệt: Ngày càng có nhiều mối quan tâm hơn đối với các nhóm dân số cụ thể như trẻ em, thanh niên, người già, người tàn tật… vv Các chỉ số về các nhóm này giúp thiết kế các chương trình và chính sách phục vụ lợi ích của họ.
– Sử dụng cho mục đích nghiên cứu: Dữ liệu tổng điều tra dân số và nhà ở cung cấp nguồn thông tin phong phú để thực hiện các cuộc điều tra nhân khẩu học, xã hội và kinh tế.
– Sử dụng cho các mục đích kinh tế: Việc ra quyết định kinh tế dựa trên các dữ kiện khoa học và Điều tra dân số cung cấp các dữ kiện và dữ liệu thực tế.
– Dữ liệu điều tra dân số sẽ xác định một khung toàn diện cho tất cả các cơ sở đang hoạt động: cơ sở và cơ sở cho một cuộc tổng điều tra / điều tra kinh tế sẽ tuân theo cuộc tổng điều tra, ví dụ điều tra kinh tế hàng năm kết hợp với ước tính tài khoản quốc gia.
Thực hiện Quyết định số 939/QĐ-TCTK ngày 30/8/2021 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê về việc tiến hành Khảo sát mức sống dân cư năm 2022 và Phương án Khảo sát mức sống dân cư năm 2022 ban hành kèm Quyết định.
Cuộc điều tra Khảo sát mức sống dân cư là cuộc điều tra chọn mẫu có nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có các lĩnh vực nhạy cảm, thu thập thông tin về thu nhập và một số đặc điểm của hộ dân cư nhằm mục đích: Làm căn cứ đánh giá tình trạng nghèo đói và phân hóa giàu nghèo của dân cư theo hướng tiếp cận đa chiều. Phục vụ hoạch định chính sách, kế hoạch và chương trình mục tiêu quốc gia, quản lý, điều hành kinh tế – xã hội của Đảng và Nhà nước.
Cục Thống kê Thái Bình đã triển khai kế hoạch tiến hành nằm trên địa bàn các huyện, thành phố quý I năm 2022. Thời gian điều tra và ghi phiếu tại địa bàn mỗi kỳ là 15 ngày [từ ngày 5-20 hàng tháng năm 2022].
Sử dụng các loại phiếu để phỏng vấn hộ và xã:
Phiếu số 1A: Phiếu phỏng vấn hộ [thu nhập]
Phiếu số 1B: Phiếu phỏng vấn hộ [thu nhập và chi tiêu]
Phiếu số 2: Phiếu phỏng vấn xã
Phiếu số: Phiếu phúc tra hộ
Đối với hộ: Thu thập thông tin về những đặc điểm chính nhân khẩu học của các thành viên hộ; trình độ học vấn; tình trạng ốm đau, bệnh tật và sử dụng các dịch vụ y tế; việc làm; đồ dùng, điện, nước, điều kiện vệ sinh; tham gia các chương trình trợ giúp. Thông tin về thu nhập và chi tiêu của hộ. Thông tin về tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.
Đối với xã: Thu thập thông tin phản ánh điều kiện sống trong phạm vi xã ảnh hưởng đến mức sống của hộ: Tình hình chung về nhân khẩu, dân tộc. Kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội chủ yếu: hiện trạng điện, đường, trường học, trạm y tế, chợ, bưu điện và nguồn nước. Tình hình kinh tế: tình hình sản xuất nông nghiệp; cơ hội việc làm phi nông nghiệp. Một số thông tin cơ bản về trật tự an toàn xã hội, môi trường, tín dụng và tiết kiệm. Thời điểm khảo sát thu thập thông tin là ngày điều tra viên trực tiếp phỏng vấn và ghi phiếu bằng phương pháp capi, định vị tọa độ tại hộ [đối với phiếu hộ], nhân trắc viên trực tiếp cân đo các thành viên 3 hộ dưới 16 tuổi và ghi thông tin vào phiếu [đối với nội dung về nhân trắc], đội trưởng phỏng vấn và ghi phiếu tại xã [đối với phiếu xã] trong khoảng thời gian khảo sát được quy định bắt đầu từ tháng 01 đến tháng 12 năm 2022. Điều tra viên tiến hành theo phương pháp phỏng vấn trực tiếp chủ hộ và những thành viên trong hộ có liên quan để ghi phiếu. Đội trưởng phỏng vấn lãnh đạo xã và người có liên quan, ghi thông tin vào phiếu phỏng vấn xã. Thời gian khảo sát tại địa bàn hàng tháng trong năm 2022 là 15 ngày, bắt đầu từ ngày 05 hàng tháng, tuy nhiên tháng 01 và tháng 02/2022 với nhiều lý do như dịch bệnh Covid19 và trùng tết Nguyên Đán Nhâm Dần, vv.. nên Tổng cục Thống kê quyết định điều chỉnh thời gian điều tra tháng 01/2022 được thực hiện cùng với tháng 02 và bắt đầu từ ngày 07/2 đến hết ngày 28/02/2022. Qua công tác kiểm tra, giám sát, phúc tra trong các kỳ tháng 01, 02 diễn ra trong bối cảnh dịch covid bùng phát mạnh trong toàn tỉnh nhưng điều tra viên chủ động và linh hoạt, áp dụng chuẩn 5K để đến hộ phỏng vấn trực tiếp. Dữ liệu điều tra được đồng bộ luôn trong ngày đảm bảo chất lượng và tiến độ điều tra. Kỳ điều tra tháng 3/2022, trên cơ sở thời vụ gieo cấy lúa xuân 2022, Tổng cục Thống kê đã kết hợp với Viện nghiên cứu Chăn nuôi quốc tế đã dựa trên danh sách các địa bàn nông thôn lồng ghép khảo sát trong tháng 3 để thu thập thông tin về mẫu lá lúa. Đây là nội dung mới được lồng ghép trong điều tra Khảo sát mức sống năm 2022. ĐTV đến hộ gia đình có trồng lúa, kiểm tra bao bờ thửa ruộng, chia thửa ruộng thành 4 phần, đánh dấu vị trí lấy mẫu 4 cây lúa ngẫu nhiên. Chọn lá non và xanh nhất, lấy mẫu bằng dụng cụ và bảo quản bằng lọ nhựa bảo quản cẩn thận. Quy trình lấy mẫu lá lúa được thực hiện đúng phương án và hướng dẫn.
Phòng Thống kê Xã hội được Lãnh đạo Cục giao chịu trách nhiệm về chất lượng số liệu điều tra, kết quả thông tin đầu ra theo phần mềm quản lý của Tổng cục. Qua công tác kiểm tra, giám sát, phúc tra trong các kỳ tháng 01, 02/2022, dữ liệu điều tra được đồng bộ luôn trong ngày, tiến độ điều tra đảm bảo quy định. Về chất lượng điều tra: Điều tra viên cần chú ý thu thập thông tin mục chi tiêu cho ăn uống cần cân đối hợp lý và chi tiết hơn về khối lượng mặt hàng và sản phẩm tiêu dùng của hộ. Đây là cuộc điều tra quan trọng và chuyên sâu, mỗi phiếu điều tra bao gồm nhiều nội dung, nhiều thông tin cần phỏng vấn phức tạp. vì vậy, mỗi điều tra viên nghiêm túc thực hiện đúng quy trình thu thập thông tin, phỏng phấn tại hộ được quy định trong phương án điều tra, trách nhiệm của đội trưởng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hơn nữa để phát hiện và khắc phục kịp thời các lỗi của điều tra viên có thể xảy ra trong kỳ khảo sát tiếp theo.