Những vấn đề Nhân học tôn giáo PDF

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘIĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂNKHOA LỊCH SỬĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC TÍN CHỈNHÂN HỌC TÔN GIÁO[Dùng cho sinh viên ngành Nhân học]Ngƣời biên soạn: Phạm Văn ThànhHà Nội, 200811. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN1.Họ và tên giảng viên 1: Phạm Văn Thành.Học vị: GVCThời gian, địa điểm làm việc:+ Thời gian: Sáng thứ 2, thứ 4+ Địa điểm: Văn phòng khoa Lịch sử,tầng 3, nhà B, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn,336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà NộiĐịa chỉ liên hệ: Văn phòng khoa Lịch sử,tầng 3, nhà B, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn,336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.Điện thoại: 84.4.8585284; Mobile: 0913050731Email: ác hướng nghiên cứu chính:+ Những vấn đề Nhân học về Kinh tế, xã hội, văn hoá+ Các vấn đề nhân học Văn hóa tộc người+ Những vấn đề Nhân học Ứng dụng và Phát triển2. THÔNG TIN CHUNG VỀ MÔN HỌC2.1. Tên môn học: Nhân học tôn giáo2.2. Mã môn học:2.3. Số tín chỉ: 022.4. Môn học: Bắt buộc2.5. Các môn học tiên quyết: Nhân học Đại cương, Văn hoá các tộcngười Việt nam, Cơ sở Văn hóa Việt Nam.2. 6. Môn học kế tiếp:2. 7. Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:+ Lý thuyết: 22 giờ tín chỉ2+ Thảo luận: 04 giờ tín chỉ+ Tự học: 04 giờ tín chỉ2. 8. Địa chỉ khoa phụ trách môn học:Khoa Lịch sử,tầng 3, nhà B, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn,336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.3. MỤC TIÊU MÔN HỌC3.1. Mục tiêu chung3.1.1. Kiến thức:-Môn học cung cấp cho người học – sinh viên ngành Nhân học vềnhững vấn đề cơ bản của tôn giáo và sự phát triển của tôn giáo trong tiếntrình lịch sử và của các tộc người ở Việt Nam.-Cung cấp cho người học – sinh viên ngành Nhân học hiểu và nắmđược các tri thức về những vấn đề lí thuyết [ Bao gồm khái niệm, cáchtiếp cận, khung lí thuyết], phương pháp nghiên cứu [ Bao gồm các kĩthuật thu thập tài liệu, phân tích xử lí và trình bày tài liệu ] và tri thứcphổ thông về một số chủ đề quan trọng của ngành học.-Từ những kiến thức được học, sinh viên biết vận dụng các kỹ năng,phương pháp nghiên cứu và giải quyết các vấn đề liên quan đến các vấnđề tôn giáo ở Việt nam.3.1.2. Kỹ năng:Nắm được các kỹ năng:- Đọc tài liệu- Chuẩn bị xeminar theo yêu cầu của giáo viên- Làm việc nhóm, tự học và tự nghiên cứu tài liệu.3- Sinh viên có khả năng thực hành tốt các phương pháp và kĩ thuậtnghiên cứu trong nhân học tôn giáo nói chung và tại Việt nam.3.1.3. Thái độ: Người học cần:-Nghiêm túc, chuẩn bị bài trước khi đến lớp-Tích cực nghe giảng trên lớp-Thảo luận, tham gia đầy đủ các hoạt động ngoại khóa.-Tham gia làm các bài tập theo chủ đề.3.2. Mục tiêu của từng bài học cụ thể:Tuần1Bậc 11Nội dungBậc 22Bậc 331.Nhân học - Nhớ được tên - Phân biệt - Phân tích đượctôngiáo: các khái niện được các nội các khái niệm-Tiếpcận liên quan đếndưới góc độ tôn giáoTôn giáo họcvà Dân tộchọc tôn giáohàm các khái liên quan đến tônniệm tôn giáogiáocúacácquan niệm khácnhau-Nhậnthứcđược ý nghĩa củaviệc nghiên cứutôn giáo.22. Bản chất,chức- Nhớ được các - Hiểu được - Phân tích chinăng kháiniêmvề bản chất của tiếtcáckháivà nguồn gốc Bản chất , chức các khái niệm niệm nàycủagiáo.Tôn năng, nguồn gốc đó- Vận dụng vàocủa tôn giáo vàđể hiểu tình hìnhcác tôn giáo cụcác tôn giáo cụthểthể.1Bậc 1: nhớ, hiểuBậc 2: Áp dụng, so sánh, phân tích, tổng hợp3Bậc 3: Đánh giá, đưa ra kiến thức mới2433. Tiến trình - Nhớ được tên - Hiểu một các - Phân tích cơ sởlịch sử xuất củacácloại chi tiết các tôn xã hội và lịch sửtác động đến tiếnhiện của các hình tôn giáo giáo.trong lịch sử và -tôn giáo.hiện trạngTiếntrình trìnhcáctônlịch sử khái giáoquát các tôn -Nhận thứcđược vị thế củagiáocáctôngiáotrong tiến trìnhlịch sử.44 Diện mạo - Nhớ được các -hiểuđược- Nhận ra đượcTôn giáo tín tín ngưỡng tôn biểu hiện của nhữngngƣỡngđặccác giáo của Việt các tôn giáo đó ddierm của cáctộc ngƣời ở namtrong tiến trình tôn giáo ở VNViệt namlịch sử dân tôc- Đánh giá đượcvai trò của cáctôn giáo trong xãhội VN55. Nhân học-Nhớđược - Nắm được - biết vận dụngnhững hệ thống chi tiết hề nội khung lí thuyếttôn giáo–Khunglí lí thuyết chính hàm của các hệ để nhận diện cácthuyếtkhi nghiên cứu thống lí thuyết vấn đề liên quantôn giao. Các đóphươngtiếpcậnphápvàđếndướitôngócgiáođộnhân học.nghiên cứu tôngiáo6.6. Nhân học - Nhớ được các - Hiểu chi tiết - Phân tích đượctôngiáo- hệ thống huyền về kết cấu cả ý nghĩa của các5Cácnội thoạidungtiếp tượng trong các đócận chủ yếu-Hệvàbiểu các biểu tượng biểu tượng đốitôn giáovới từng tôn giáo-thốnghuyền thoại- Hệ thống biểuNhậndiệnđượcsựkhácbiệtcácbiểutượng tôn giáotượngtồn tại trong cáctộc người7.7. Nhân học - Nhớ được các - Hiểu chi tiết - Phân tích đượctôngiáo hệ thống lễ nghi về kết cấu cả ý nghĩa của các[Tiếp ]và Hệ thống văn các biểu tượng biểu tượng đối- Hệ thống nghilễ- Hệ thống Vănhóa của các tôn đóvới từng tôn giáogiáo-hóa tôn giáoNhậndiệnđượcsựkhácbiệtcácbiểutượng tôn giáotồn tại trong cáctộc người8.8. Tự nghiên - Đọc các tài liệu.cứu- tóm tắt nội dung chính của các bài đã học- Đưa ra được những thắc mắc trong căc bài và cáctài liệu đã đọc- Chuẩn bị các vấn đề cần thảo luận9.9 Thảo luận- Thảo luận các khái niệmTrên lớp- Thảo luận các lí thuyết và các phương pháp nghiêncứu liên quan dến nội dung các bài đã học- Thảo luận các vấn đề khoa học đang tranh cãi- Nêu và thảo luận các vấn đề mới phát hiện10.10. Nhân học - Nhớ được cáctôn giáo- Hiểu được - Phân tích đượctổ chức cơ bản nhân thân và vị vai trò và vị trí- Hệ thống tổ6chức các tôn củagiáotừngtôn thế của từng của hệ thống tổgiáo cụ thểloại chức sắc chức và các chứcthống - Nhớ được các trong các tôn sắc đối với cácchức sắc các loại chức sắc giáo.tôn giáo và trongtôn giáo-Hệtrong cácđời sống xã hộitôngiáo1111Nhân học - Nhớ được cácHệPhânbiệt - Phân tích đượcloại tín đồ trong được từng loại vai trò và vị trítôn giáo--thống các tôn giáoloạitínđồ của hệ thống tínnhững ngườitrong các tôn đồ đối với cáctín ngưỡng [giáo.Tín đồ ]tôn giáo- Nhận diện mốitương tác giữatín đồ với tôngiáo của họ1212 Nhân học - Nhớ được cáctôn giáo-Phânbiệt - Phân tích đượcnơi thực hành được từng loại vai trò và vị trí- Hệ thống nơi các nghi lễ trong loại cơ sở thờ của hệ thống thợthờ tựcác tôn giáotự của các tôn tự đối với vị thếgiáo.của các tôn giáo- Nhận diện mốitương tác giữatín đồ với nơihành lễ của họ1313.Nhân Nhớ được một- Nắm và hiểu -Nhậnthứchọc tôn giáo: số Đối sách với được một cách được tác động- Những vấn tôn giáo của các khái quát về của những chínhđề thực tiểnthể chếtrong các chính sách sáchđótronglịch sử và hiện đótiến trình lịch sửnay trên thế giớicủa các tôn giáo.và Việt nam-Nhậnthwsc7được những vấnđề của tôn giáotrong lịch sử vàđặc biệt là hiệnnay.1414Tự - Đọc các tài liệu.nghiên cứu- tóm tắt nội dung chính của các bài đã học- Đưa ra được những thắc mắc trong căc bài và cáctài liệu đã đọc- Chuẩn bị các vấn đề cần thảo luận1515 Thảo luận - Thảo luận các khái niệmtrên lớp- Thảo luận các lí thuyết và các phương pháp nghiêncứu liên quan dến nội dung các bài đã học- Thảo luận các vấn đề khoa học đang tranh cãi- Nêu và thảo luận các vấn đề mới phát hiện- Giải đáp các thắc mắc toàn bộ bài giảng.4. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC-Môn học cung cấp cho người học – sinh viên ngành Nhân học vềnhững vấn đề Tôn giáo và sự phát triển Tôn giáo trên thế giới và đặc biệtlà ở Việt nam. Từ những kiến thức được học, sinh viên biết vận dụng cáckỹ năng, phương pháp nghiên cứu và giải quyết các vấn đề liên quan đếnton giáo và và tín ngưỡng tôn giáo các tộc người ở Việt nam.- Môn học cung cấp cho sinh viên kiến thức về những yếu tố cơ bản củaTôn giáo dưới góc nhìn của Nhân học. Bên cạnh đó, sinh viên cũngđược trang bị kiến thức về những hướng tiếp cận các lí thuyết trongnghiên cứu văn hóa tộc người như: tiếp cận theo thuyết Chức năng – Cấutrúc, thuyết Xung đột, thuyết Tiến hóa, thuyết Vòng văn hóa, thuyết8Tương đối văn hóa, thuyết Sinh thái học, chủ nghĩa Duy vật lịch sử vàDuy vật biện chứng..v..v.- Cụ thể hơn, môn học giới thiệu cho sinh viên các cách thức triển khainghiên cứu theo phương pháp Nhân học như các khái niệm liên quan đếnMẫu, lập Mẫu; các phương pháp quan sát [quan sát tham dự, quan sátkhông tham dự, thảo luận nhóm tập trung…]; các phương pháp phỏngvấn [phỏng vấn cấu trúc, phỏng vấn bán cấu trúc…]. Đây là các phươngpháp cụ thể, hữu hiệu đối với các sinh viên khoa Lịch sử nói chung vàsinh viên Bộ môn Nhân học học khi tiến hành triển khai các nghiên cứuliên ngành, nghiên cứu các vấn đề lịch sử văn hóa truyền thống và hiệnđại.5. NỘI DUNG CHI TIẾT MÔN HỌCNội dung môn học gồm 3 phần chính :- Nhân học Tôn giáo : Tiếp cận dưới góc độ Tôn giáo học, Dân tộchọc tôn giáo [ Từ Nội dung 1- 4]- Nhân học tôn giáo: Khung lí thuyết và các nội dung tiếp cận.Từ nội dung 5 - 12- Nhân học tôn giáo : Những vấn đề Thực tiển [ thái độ ứng xử đốivới tôn giáo trong lịch sử và tại Việt nam]Nội dung 13Nội dung 1. Nhân học tôn giáo:Tiếp cận dƣới góc độ Tôn giáo học và Dân tộc học tôn giáo1.2.34Khái niệm Tôn giáo và các khái niệm liên quan đến tôn giáoTôn giáo họcNhân học tôn giáoNhận diện Vị thế của tôn giáo trong tiến trình lịch sử, trong các xã hội vàtrong văn hóa các tộc người nói chung và Việt nam nói riêng9Vấn đề nghiên cứu tôn giáo trong lĩnh vực đời sống tâm linh nói riêng vàtrong đời sống văn hóa và văn hóa tộc người Thế giới và Việt nam].6Những vấn đề Khoa học và thực tiển đặt ra trong nghiên cứu tôn giáotrong lịch sử và hiện nay trên thế giới và Việt namNội dung 2. Bản chất, chức năng và nguồn gốc của Tôn giáo.511.11.21.31.4235Bản chất của tôn giáoQuan điểm của Triết học, Thần học.Quan điểm của các nhà Tôn giáo học và Văn hóa họcQuan điểm của Mác xítQuan điểm của Việt nam.Các chức năng cơ bản của tôn giáoVai trò của tôn giáo trong tiến trình lịch sử và hiện nayNguồn gốc của tôn giáoNội dung 3. Tiến trình lịch sử xuất hiện của các tôn giáo.1Các Tín ngưỡng Tôn giáo sơ khai [ Tôn giáo nguyên thủy]2Các Tôn giáo hiện đại2.1Phật giáo2.2Công giáo2.3Hồi giáo2.4Đạo Tin lành2.5Đạo Do thái, Ấn độ giáo, Nho giáo, Đạo giáo, Đạo Sin tô...3Các giáo phái hiện nay [ Hiện tượng tôn giáo lạ]Nội dung 4. Diện mạo Tôn giáo tín ngƣỡng các tộc ngƣời ở Việt nam11.11.21.2.11.2.222.12.22.3Các tín ngưỡng bản địaCác tín ngưỡng tôn giáo Dân gian:Sùng bái tự nhiên, các biểu tượng Tô tem, Các dạng thức ma thuật, Machay, Thờ cúng tổ tiên, Đạo Sa man, Tín ngưỡng Mẫu và Đạo Mẫu, Hộilễ, Nghi lễ nông nghiệp.....Các tôn giáo đương đạiĐạo Cao đàiĐạo Hòa hảoCác tôn giáo du nhậpPhật giáoCông giáoHồi giáo102.42.52.63Đạo tin LànhĐạo Bàlamôn, Hin Du, Nho giáo, Đạo giáoCác giáo phái hiện đại.Những đặc điểm cơ bản của tín ngưỡng tôn giáo việt namNội dung 5. Nhân học tôn giáo – Khung lí thuyết1Lí thuyết nghiên cứu:Cấu trúc luận, chức năng luận, Thuyết tiến hóa luận, Thuyết Vòng vănhóa, Thuyết Tương đối văn hóa,Thuyết vị chủng, Thực chứng luận, Chủnghĩa Duy vật lịch sử và chủ nghĩa duy vật biện chứng....2Các ngành khoa học khác nhau tiếp cận tôn giáo:Tôn giáo học, Triết học, Văn hóa học, Chính trị học, kinh tế học, Xã hộihọc, Dân tộc học, Nhân học văn hóa...3Các hướng nghiên cứu3.1Kết hợp nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng3.2Kết hợp nghiên cứu cụ thể với nghiên cứu tổng hợp và lí luận3.3Nghiên cứu so sánh giữa các hình thức tôn giáo:Của một dân tộc, một vùng, một quốc gia, một khu vực và thế giới trongbối cảnh toàn cầu hóa, khu vực hóa, xu hướng tôn giáo hóa, chính trị hóa,quốc tế hóa các vấn đề dân tộc và tôn giáo.Tiếp cận Tôn giáo trong sự:Đa dạng, Cập nhật, Hội nhập, tương quan, tương tácSo sánh các tôn giáo trong môi tương tác với Môi trường, Văn hóa-xãhội, Kinh tế và chính trị, địa phương và quốc gia, khu vực và thế giới.3.43.5Nội dung 6. Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu1Hệ thống huyền thoại của tín ngưỡng tôn giáo1.1Các quan điểm khác nhau về hệ thông huyền thoại1.2Các khía cạnh biểu hiện của huyền thoại trong các tín ngưỡng tôn giáo1.3Vai trò và ý nghĩa của các hệ thống biểu tựơng trong hoạt động tôn giáo2Hệ thống biểu tượng trong tôn giáo2.1Các ý kiến về Hệ thống biểu tượng và biểu tượng tôn giáo2.2Các loại biểu tượng trong tôn giáo2.3Chức năng của các biểu tượng trong tôn giáo:- Chức năng thăm dò11- Chức năng Vật thay thế- Chức năng trung gian- Chức năng thống nhất- Chức năng giáo dục và trị liệu- Chức năng xã hội hóa- Chức năng cộng hưởng- Chức năng nối liền và điều hòa- Chức năng Siêu nghiệm- Chức năng biến đổi năng lượng tinh thần2.4Vai trò và ý nghĩa của các hệ thống biểu tựơng trong hoạt động tôn giáoNội dung 7. Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ Tiếp ]3Hệ thống nghi lễ của tín ngưỡng tôn giáo3.1Khái niệm nghi lễ và nghi lễ tôn giáo3.2Hệ thống nghi lễ của các tôn giáo3.2Vai trò và ý nghĩa của các nghi lễ trong hoạt động tôn giáo4Hệ thống Văn hóa tôn giáo4.1Khái niệm Văn hóa và Văn hóa giáo tôn giáo4.2Hệ thống các thành tố văn hóa của các tôn giáo4.3Vai trò và ý nghĩa của Văn hóa tôn giáo trong hoạt động tôn giáoNội dung 8.Tự nghiên cứu- Đọc các tài liệu từ nội dung 1-7.- tóm tắt nội dung chính từ nội dung 1-7.- Đưa ra được những thắc mắc trong bài và các tài liệu đã đọc- Chuẩn bị các vấn đề cần thảo luận từ nội dung 1-7.Nội dung 9.Thảo luận trên lớp- Thảo luận các khái niệm- Thảo luận các lí thuyết và các phương pháp nghiên cứu liên quan dến nộidung các bài đã học- Thảo luận các vấn đề khoa học đang tranh cãi- Nêu và thảo luận các vấn đề mới phát hiệnNội dung 10. Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]1255.15.25.366.16.26.36.4Hệ thống tổ chức các tôn giáoTổ chức giáo hội của những tôn giáo lớnVai trò tổ chức các giáo hộiQuan hệ giữa tổ chức giáo hội với các thể chế chính trị ...Hệ thống chức sắc các tôn giáo [ Đội ngũ hành nghề]Tổ chức Hệ thống các chức sắc của các tôn giao.Chức năng của các chức sắcVị thế và quan hệ của các chức sắc trong hoạt động tôn giáo và cộng đồngxã hội, với quan chức hành chínhTính quốc tế và dân tộc hóa của các chức sắc tôn giáo trong tiến trình lịchsử và hiện nay.Nội dung 11Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]7Hệ thống những người tín ngưỡng [ Tín đồ ]7.1Những người tín ngưỡng của các loại hình tôn giáo7.2Đặc trưng nhận diện các tín đồ của các tôn giáo7.3Các nghĩa vụ của các tín đồ đối với giáo hội7.4Những hoạt động tôn giáo thường ngày của các tín đồ7.5Mối quan hệ của các tín đồ đối với giáo hội, với các cộng đồng tôn giáokhác, giữa họ với những người ngoại đạo, với chính quyền đương thời7.6Những đóng góp của tín đồ cho cộng đồng mà họ đang sinh sống7.7Sự nhìn nhận của những người Vô thần và chính quyền đối với các tín đồ.Nội dung 12. Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]Hệ thống nơi thờ tự [ Không gian thực hành của các tôn giáo]Hệ thống cơ sở vật chất của các tôn giáo [ Mô tả ]Tính thiêng của các không gian đó [mô tả]Các hoạt động hàng ngày tại các không gian đóVị thế của không gian thực hành tôn giáo với các hoạt động khác củacộng đồng8.5Thái độ của ứng xử của các tín đồ và các cộng đồng khác đối với các nơithờ tự đó.Nội dung 13. Nhân học tôn giáo: Những vấn đề thực tiển88.18.28.38.4[ Sự ứng xử của các thể chế đối với các tôn giáo trong tiến trình lịch sử]13Khái quát những đặc điểm của tôn giáo trong phát triển và hội nhập2Tóm lược về thái độ ứng xử đối với tôn giáo hiện nay trên thế giới vàkhu vực3Những ứng xử của các thể chế của nước ta trong tiến trình lịch sử đối vớitôn giáo4.Những vấn đề trong đời sống tôn giáo tín ngưỡng của cộng đồng dân tộcviệt nam hiện nay5Khái quát về chính sách tôn giáo của Đảng và nhà nước ta hiện nay:Thành tựu-Đổi mới- Những vấn đềNội dung 14. Tự nghiên cứu1.- Đọc các tài liệu từ nội dung 10 -13.- tóm tắt nội dung chính từ nội dung 10 -13.- Đưa ra được những thắc mắc trong bài và các tài liệu đã đọc- Chuẩn bị các vấn đề cần thảo luận từ nội dung 10 -13Nội dung 15. Thảo luận- Thảo luận các khái niệm- Thảo luận các lí thuyết và các phương pháp nghiên cứu liên quan dếnnội dung các bài đã học- Thảo luận các vấn đề khoa học đang tranh cãi- Nêu và thảo luận các vấn đề mới phát hiện- Giải đáp các thắc mắc toàn bộ bài giảng.6.HỌC LIỆU1.2.1 Học liệu bắt buộc1 Bảo tàng Dân tộc học việt nam: Hợp tuyển những phương phápnghiên cứu Nhân học về Tôn giáo, Nghi lễ và Ma thuật- Hà nội tháng9/2007142. Học viện CTQG Hồ Chí minh: Chuyên đề Tôn giáo và đời sống hiệnđại, Thông tin chuyên đề, H 19973. Hội khoa học Lịch sử VN: Những vấn đề Nhân học tôn giáo.Nxb Đà nẵng , năm 2004. Hồ Bá Thâm: Một số vấn đề về phương pháp luận nghiên cứu tôngiáo hiện nay, Tạp chí nghiên cứu tôn giáo Số 4, năm 20025. X.A Tocarev:Các hình thái tôn giáo sơ khai và sự phát triển củachúng, Nxb Chính trị quốc gia H.19946. Tổng cục Chính trị: Một số hiểu biết về tôn giáo và tôn giáo ở Việtnam, Nxb Quân đội nhân dân , H.19937. Trần Đăng Sinh: Giáo trình Tôn giáo học , Nxb Đại học Sư phạm ,H.20058. Đặng Nghiêm Vạn: Lí luận về tôn giáo và tình hình tôn giáo ở việtnam, Nxb Chính trị Quốc gia , H.20019. Nguyễn Hữu Vui: Tập bài giảng Tôn giáo học, Nxb Chính trị Quốcgia , H.20036.1. Học liệu tham khảo10. Nguyễn Đăng Duy: Các hình thái tôn giáo tín ngưỡng việt nam.Nxb Văn hóa Thông tin. H 200111 Trần Đỗ Dũng: Lí luận và /tư tưởng trong huyền thoại [Một quanđiểm văn minh mới theo Claude Levi Strauss , Nxb Trình Bày, 196712. Emile Durkheim: The Elementary Forms ò Religion , Thr FreePress, New York, USA, 199513. Học viện CTQG Hồ Chí minh: Tôn giáo tín ngưỡng hiện nay, mấyvấn đề lí luận và thực tiển, Thông tin chuyên đề, H 19961514. Bùi Đức Luận:Những bước tiến trong thể chế hóa chủ trươngchính sách về tôn giáo ở nước ta trong thời gian gần đây.Tạp chí nghiên cứu tôn giáo, số 1- năm 200315. Nguyễn Đức Lữ : Sự biến động và xu hướng của tôn giáo trong thờiđại ngày nay, Tạp chí Thông tin lí luận, số 11;199716. Paul Puopard:Các tôn giáo, NXB thế giới, H 200117. Ngô Hữu Thảo : Góp phần tìm hiểu các khái niệm tôn giáo và tínngưỡng - Tạp chí nghiên cứu lí luận, tháng 10 năm 199918. Quốc hội CHXHCNVN: Pháp lệnh tôn giáo.Nxb Chính trị quốc gia H.200119. Hà văn Tăng: Tín ngưỡng mê tín, Nxb Thanh niên H.199920. E.B Tylor: Văn hóa nguyên thủy.Tạp chí văn hóa nghệ thuật , H.200121. Võ Kin Quyên: Tôn giáo và đời sống hiện đại.TTKHXH, H1997-1998.22. Đặng Nghiêm Vạn: Về tôn giáo tín ngưỡng ở việt nam hiện nayNxb Chính trị Quốc gia , H.19967.Hình thức tổ chức dạy học7.1. Lịch trình chungTuầnNội dungHình thức tổ chức dạy họcLên lớpLýthuyếtThảo luậnTổngTự học, tựnghiêncứu161Nội dung 1222Nội dung 2223Nội dung 3224Nội dung 4225Nội dung 5226Nội dung 67Nội dung 78Nội dung 89Nội dung 910Nội dung 102211Nội dung 112212Nội dung 122213Nội dung 132214Nội dung 1415Nội dung 15Tổng7.2.22222222222042430Lịch trình tổ chức dạy cụ thể** Nội dung 1, tuần 1 . Nhân học tôn giáo:Tiếp cận dưới góc độ Tôn giáo học và Dân tộc học tôn giáoHìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmLý thuyết4Nội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị4Khái niệm Tôn giáo và các khái niệm liên Đọc các tài liệuYêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.17quan đến tôn giáo-Tôn giáo học- Nhân học tôn giáo- Nhận diện Vị thế của tôn giáo trong tiếntrình lịch sử, trong các xã hội và trong vănhóa các tộc người nói chung và Việt namnói riêng- Vấn đề nghiên cứu tôn giáo trong lĩnhvực đời sống tâm linh nói riêng và trongđời sống văn hóa và văn hóa tộc ngườiThế giới và Việt nam].- Những vấn đề Khoa học và thực tiển đặtra trong nghiên cứu tôn giáo trong lịch sửvà hiện nay trên thế giới và Việt nam[2 giờ tínchỉ]- Q.1: Tr 2-20và Tr 218-284- Q.2: Chg I- Q.3: Dẫn luậnvà tr.35-61, tr356-390- Q.7: Chg 1,2- Q.9: Chg 1** Nội dung 2, tuần 2Bản chất, chức năng, nguồn gốc của Tôn giáo.HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bịLý thuyếtBản chất của tôn giáo- Quan điểm của Triết học, Thần[2 giờ tínhọc.chỉ]- Quan điểm của các nhà Tôn giáohọc và Văn hóa học- Quan điểm của Mác xít- Quan điểm của Việt nam.- Các chức năng cơ bản của tôn giáo- Vai trò của tôn giáo trong tiến trìnhlịch sử và hiện nay- Nguồn gốc của tôn giáo** Nội dung 3, tuần 3Đọc các tài liệu- Q.1: Tr 2-20và Tr 218-284- Q.2: Chg I- Q.3: Dẫn luậnvà tr.35-61, tr356-390- Q.7: Chg 1,2- Q.9: Chg 1Tiến trình lịch sử xuất hiện của các tôn giáo.HìnhThờiNội dung chínhYêu cầu sinh18thức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmviên chuẩn bịCác Tín ngưỡng Tôn giáo sơ khai [ Tôngiáo nguyên thủy]- Các Tôn giáo hiện đạiPhật giáo, Công giáo, Hồi giáo, Đạo Tinlành, Đạo Do thái, Ấn độ giáo, Nho giáo,Đạo giáo, Đạo Sin tô...- Các giáo phái hiện nay [ Hiện tượng tôngiáo lạ]Lý thuyết[2 giờ tínchỉ]Đọc các tài liệu- Q.1: Tr 116140 và Tr 218284- Q.3: tr 123147-Q.7: đọcChg 3,4,5,6- Q.9: Chg 1** Nội dung 4, tuần 4Diện mạo Tôn giáo tín ngưỡng các tộc người ở Việt namHìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmLý thuyết[2 giờ tínchỉ]Nội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị+ Các tín ngưỡng bản địa- Các tín ngưỡng tôn giáo Dân gian:Sùng bái tự nhiên, các biểu tượng Tô tem,Các dạng thức ma thuật, Ma chay, Thờcúng tổ tiên, Đạo Sa man, Tín ngưỡngMẫu và Đạo Mẫu, Hội lễ, Nghi lễ nôngnghiệp.....- Các tôn giáo đương đại: Đạo Cao đài,Đạo Hòa hảo+ Các tôn giáo du nhập: Phật giáo, Cônggiáo, Hồi giáo, Đạo tin Lành, ĐạoBàlamôn, Hin Du, Nho giáo, Đạo giáo,Các giáo phái hiện đại.+ Những đặc điểm cơ bản của tínngưỡng tôn giáo việt nam- Q5 Đoc toànbộ các chg- Q10. Đọc toànbộ các chg- Q6 chg II,III19** Nội dung 5, tuần 5HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmLý thuyết[2 giờ tínchỉ]Nhân học tôn giáo – Khung lí thuyếtNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị- Lí thuyết nghiên cứu:Cấu trúc luận, chức năng luận, Thuyết tiếnhóa luận, Thuyết Vòng văn hóa, ThuyếtTương đối văn hóa,Thuyết vị chủng, Thựcchứng luận, Chủ nghĩa Duy vật lịch sử vàchủ nghĩa duy vật biện chứng....- Các ngành khoa học khác nhau tiếp cậntôn giáo:Tôn giáo học, Triết học, Văn hóa học,Chính trị học, kinh tế học, Xã hội học,Dân tộc học, Nhân học văn hóa...- Các hướng nghiên cứu:Kết hợp nghiên cứu cơ bản và nghiên cứuứng dụngKết hợp nghiên cứu cụ thể với nghiên cứutổng hợp và lí luận- Nghiên cứu so sánh giữa các hình thứctôn giáo:Của một dân tộc, một vùng, một quốc gia,một khu vực và thế giới trong bối cảnhtoàn cầu hóa, khu vực hóa, xu hướng tôngiáo hóa, chính trị hóa, quốc tế hóa cácvấn đề dân tộc và tôn giáo.- Tiếp cận Tôn giáo trong sự:Đa dạng, Cập nhật, Hội nhập, tương quan,tương tác- So sánh các tôn giáo trong môi tươngtác với Môi trường, Văn hóa-xã hội, Kinhtế và chính trị, địa phương và quốc gia,khu vực và thế giới.Đọc các tài liệu+ Q.1 tr20-42 và140-155+ Q.3 Đọc toànbộ+ Q.17 đọc cả+Q13.1,2,320chg** Nội dung 6, tuần 6Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếuHìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bịCác khía cạnh biểu hiện của huyền thoại Đọc các tài liệutrong các tín ngưỡng tôn giáo[2 giờ tín+ Q.1 Tr20-116- Vai trò và ý nghĩa của các hệ thống biểu và Tr218-284chỉ]tựơng trong hoạt động tôn giáo+ Q3.Tr 242+ Hệ thống biểu tượng trong tôn giáo- Các ý kiến về Hệ thống biểu tượng và 275 và 464-482biểu tượng tôn giáo- Các loại biểu tượng trong tôn giáo- Chức năng của các biểu tượng trong tôngiáo:- Chức năng thăm dò- Chức năng Vật thay thế- Chức năng trung gian- Chức năng thống nhất- Chức năng giáo dục và trị liệu- Chức năng xã hội hóa- Chức năng cộng hưởng- Chức năng nối liền và điều hòa- Chức năng Siêu nghiệmChức năng biến đổi năng lượng tinh thần+ Vai trò và ý nghĩa của các hệ thốngbiểu tựơng trong hoạt động tôn giáo** Nội dung 7, tuần 7Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ Tiếp ]Tự họcHìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịaNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị21họcđiểmVai trò và ý nghĩa của Văn hóa tôn giáo Đọc các tài liệutrong hoạt động tôn giáo+ Q.3 tr308-356Lý thuyết[2 giờ tínchỉ]+ Q20 Chr 2,3,4+Q.5 Đọc cả** Nội dung 8, tuần 8HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhviên chuẩn bị5Đọc tài liệu và chẩn bị 7 nội dung đã họcTự họcYêu cầu sinhCác tài liệu đãhướng dẫn trên** Nội dung 9, tuần 9HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bịThảoCác vấn đề giáo viên sẽ yêu cầu trong các bàiluậnđã học. Tập trung vào các vấn đề lí thuyết và[2 giờ tínnhững vấn đề khoa học đang tranh luậnchỉ]** Nội dung 10, tuần 10Nhân học tôn giáo - Các nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]5HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bịYêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.22Đọc các tài liệu[2 giờ tín+ Hệ thống tổ chức các tôn giáo- Tổ chức giáo hội của những tôn giáo lớnchỉ]- Vai trò tổ chức các giáo hội2,3,4,5.6Tự học+Q7Chg- Quan hệ giữa tổ chức giáo hội với cácthể chế chính trị ...+ Hệ thấng chức sắc các tôn giáo [ Độingũ hành nghề]- Tổ chức Hệ thống các chức sắc của cáctôn giao.- Chức năng của các chức sắc- Vị thế và quan hệ của các chức sắc tronghoạt động tôn giáo và Cộng đồng+ Q.6 Chg 2,3.4+Q.10Chg2,3,4,5- Tính quốc tế và dân tộc hóa của các chứcsắc tôn giáo trong tiến trình lịch sử và hiệnnay.** Nội dung 11, tuần 11Nhân học tôn giáoCác nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmLý thuyết[2 giờ tínchỉ]6Nội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị6+ Hệ thống những người tín ngưỡng [Tín đồ]- Những người tín ngưỡng của các loạihình tôn giáo- Đặc trưng nhận diện các tín đồ của cáctôn giáo- Các nghĩa vụ của các tín đồ đối với giáohội- Những hoạt động tôn giáo thường ngàyĐọc các tài liệu+Q7Chg2,3,4,5.6+ Q.6 Chg 2,3.4+Q.10Yêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.23Chg2,3,4,5của các tín đồ- Mối quan hệ của các tín đồ đối với giáohội, với các cộng đồng tôn giáo khác, giữahọ với những người ngoại đạo, với chínhquyền đương thời- Những đóng góp của tín đồ cho cộngđồng mà họ đang sinh sống- Sự nhìn nhận của những người Vô thầnvà chính quyền đối với các tín đồ.** Nội dung 12, tuần 12 Nhân học tôn giáoCác nội dung tiếp cận chủ yếu [ tiếp ]HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmThảoluận[2 giờ tínchỉ]Nội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị7Hệ thống nơi thờ tự [ Không gian thựchành của các tôn giáo]- Hệ thống cơ sở vật chất của các tôn giáo[ Mô tả ]- Tính thiêng của các không gian đó [môtả]- Các hoạt động hàng ngày tại các khônggian đó- Vị thế của không gian thực hành tôn giáovới các hoạt động khác của cộng đồng- Thái độ của ứng xử của các tín đồ vàcác cộng đồng khác đối với các nơi thờ tự** Nội dung 13, tuần 13 Nhân học tôn giáo:Đọc các tài liệu+Q72,3,4,5.6+ Q.6 Chg 2,3.4+Q.102,3,4,5Những vấn đề thực tiển[Sự ứng xử của các thể chế đối với các tôn giáo trong tiến trình lịch sử]7ChgYêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.24ChgHìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị8Khái quát những đặc điểm của tôn giáotrong phát triển và hội nhậpLý thuyết[2 giờ tínchỉ]- Tóm lược về thái độ ứng xử đối với tôngiáo hiện nay trên thế giới và khu vực- Những ứng xử của các thể chế của nướcta trong tiến trình lịch sử đối với tôn giáo- Những vấn đề trong đời sống tôn giáo tínngưỡng của cộng đồng dân tộc việt namhiện nay- Khái quát về chính sách tôn giáo củaĐảng và nhà nước ta hiện nay: Thành tựuĐổi mới- Những vấn đềĐọc các tài liệu+ Q.3 Tr.390464+ Q.15, đọc cả+ Q.6 Chg 7 vàphần phụ lục+ Q.8 Đọc cả** Nội dung 14, tuần 14HìnhThờithức tổgian,chức dạyĐịahọcđiểmNội dung chínhYêu cầu sinhviên chuẩn bị9Tự. Đọc tài liệu và chẩn bị các nội dung đã học Các tài liệu đãnghiêntừ bài 10 đến bài 13hướng dẫn trêncứu** Nội dung 15, tuần 15HìnhThờithức tổgian,Nội dung chínhYêu cầu sinh viênchuẩn bị108Yêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.Yêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.10Yêu cầu dành cho sinh viên để phục vụ cho buổi học sau.925