Câu 1: Trang 95 - sgk Sinh học 9
Kĩ thuật gen là gì? Gồm những khâu cơ bản nào? Công nghệ gen là gì?
- Kĩ thuật gen là tập hợp những phương pháp tác động định hướng lên ADN cho phép chuyển gen từ một cá thể của một loài sang cá thể của loài khác.
- Gồm 3 khâu:
- Tách ADN của tế bào cho và ADN dùng làm thể truyền
- Tạo ADN tái tổ hợp
- Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
- Công nghệ gen là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng kĩ thuật gen.
Trắc nghiệm sinh học 9 bài 32: Công nghệ gen [P2]
Từ khóa tìm kiếm Google: kĩ thuật gen, các khâu của kĩ thuật gen, công nghệ gen, câu 1 bài 32 sinh học 9, giải câu 1 bài 32 sinh học 9
Công nghệ gen là gì?
Trả lời
Video Gen di truyền là gì ? Giải thích siêu dễ hiểu chỉ 5
Xem thêm: Kiến thức cơ bản về gen và rối loạn di truyền
Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi, có thêm gen mới, từ đó tạo ra cơ thể với những đặc điểm mới. Hiện nay công nghệ gen đang được thực hiện phổ biến là tạo ra phân tử ADN tái tổ hợp để chuyển gen.
Kĩ thuật gen gồm 3 khâu :
- Khâu 1: Tách ADN NST của tế bào cho và tách phân tử ADN dùng làm thể truyền từ vi khuẩn hoặc vi rút.
- Khâu 2: Tạo ADN tái tổ hợp. ADN của tế bào cho và phân từ ADN làm thể truyền được cắt ở vị trí xác định nhờ các enzym cắt chuyên biệt, ngay lập tức, ghép đoạn ADN của tế bào cho vào ADN làm thể truyền nhờ enzym nối.
- Khâu 3: Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận, tạo điều kiện cho gen đã ghép được biểu hiện.
Vào tế bào động vật, thực vật và nấm men, ADN tái tổ hợp được gắn vào NST của tế bào nhận, tự nhân đôi, truyền qua các thế hệ tế bào tiếp theo qua cơ chế phân bào, chỉ huy tổng hợp protein đã mã hoá trong đoạn đó.
Vào tế bào vi khuẩn, đoạn ADN của tế bào cho có thể tồn tại cùng với thế truyền, độc lập với NST của tế bào nhận nhưng vẫn có khả năng tự nhân đôi và chỉ huy tổng hợp protein tương ứng.
Xem thêm:
Công nghệ gen ngày nay được ứng dụng khá nhiều vào đời sống. Vậy công nghệ gen là gì và việc ứng dụng công nghệ đó tạo được hiệu quả ra sao. Hãy cùng GiaiNgo tìm ra câu trả lời nhé.
Công nghệ gen là cụm từ khá quen thuộc bởi nó được ứng dụng khá nhiều vào các lĩnh vực y tế trồng trọt, chăn nuôi. Tuy nhiên để hiểu rõ công nghệ gen là gì, đặc điểm và các ứng dụng của công nghệ gen thì hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây của GiaiNgo nhé.
Công nghệ gen là gì?
Công nghệ gen là quá trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới. Quá trình này liên quan đến việc con người sử dụng các kỹ thuật trong sinh học tác động và tạo ra các biến đổi trên vật liệu di truyền nhằm đáp ứng mục đích nào đó. Một sinh vật được tạo ra bởi kết quả của quá trình trên được gọi là một sinh vật biến đổi gen
Được tài trợ
Tóm lại công nghệ gen là quá trình sử dụng công nghệ DNA tái tổ hợp rDNA để thay đổi cấu trúc di truyền của một sinh vật
Được tài trợ
Đặc điểm của công nghệ gen là gì?
Công nghệ gen không phải là công nghệ sinh học mà là nhánh của công nghệ sinh học hiện đại. Nhờ vào công nghệ gen, các nhà nghiên cứu đã tìm ra cách để tăng hoặc giảm một số đặc điểm đặc biệt của một số sinh vật cho những mục đích cụ thể.
Công nghệ gen được thực hiện thông qua một số kỹ thuật để kiểm soát hoặc chỉnh sửa gen. Đặc biệt là chuyển đổi gen giữa các sinh vật với nhau. Những sinh vật được tạo ra theo cách này được gọi là sinh vật biến đổi gen.
Công nghệ gen được ứng dụng nhằm tạo ra?
Hiện nay công nghệ sinh học được áp dụng khá nhiều trong các lĩnh vực. Cụ thể như y tế, trồng trọt, chăn nuôi,…
Việc ứng dụng công nghệ gen như hiện nay là để hạn chế các loại bệnh hoặc tăng năng suất cho cây trồng.
Ứng dụng công nghệ gen
Tạo ra các chủng vi sinh vật mới
Công nghệ gen đã giúp thành công trong việc tạo ra các chủng vi sinh vật biến đổi gen:
Tạo chủng vi khuẩn E.coli sản xuất insulin của người. Gen tổng hợp insulin được tách từ cơ thể người và chuyển vào vi khuẩn E.coli bằng plasmid.
Sau đó nuôi cấy vi khuẩn để sản xuất insulin trên quy mô công nghiệp phục vụ lĩnh vực y tế trong điều trị bệnh cho con người
Hiện nay bằng công nghệ gen này đã tạo được E.coli sản xuất somatostatin.
Tạo giống cây trồng biến đổi gen
Công nghệ gen được áp dụng khá phổ biến trong lĩnh vực trồng trọt. Họ có thể lai tạo ra những giống cây trồng mong muốn, đem lại hiệu quả cao thông qua việc cắt ghép các đoạn gen hoặc chuyển từ gen của loài thực vật khác.
Tại Việt Nam, một số ứng dụng phổ biến có thể đề cập đến như ngô, cà chua, bí đỏ, dưa hấu,…để tăng năng suất, tuổi thọ, ít sâu bệnh, phòng ngừa chín sớm, kháng bệnh tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Cụ thể:
- Chuyển gen chống vi rút vào khoai tây.
- Chuyển gen kháng thuốc diệt cỏ từ thuốc lá cảnh vào cây bông và đậu tương.
- Người ta đã chuyển thành công gen tổng hợp caroten vào cây lúa và tạo ra giống lúa mới giàu vitamin A.
Tạo động vật biến đổi gen
Việc tạo động vật biến đổi gen hiện nay chưa phổ biến do một số rủi ro có thể xảy ra đối với động vật nhận gen.
Chuyển thành công gen sinh trưởng lợn, giúp cho việc hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả hơn, ít mỡ hơn so với lợn khác, tuy nhiên trên cơ thể lại xuất hiện viêm da, lở loét, tim nở to]
Đã chuyển được gen tổng hợp hooc môn sinh trưởng và gen chịu lạnh từ cá Bắc Cực từ cá hồi và cá chép
Ở Việt Nam đã thành công trong việc chuyển hoocmon tăng trưởng từ người vào cá trạch.
- Chuyển gen pr người vào cừu.
- Chuyển gen hooc môn sinh trưởng của chuột cống vào chuột bạch.
Xem thêm:
Kĩ thuật gen là gì? Gồm những khâu cơ bản nào?
Kỹ thuật gen là quá trình biến đổi gen bằng công nghệ sinh học. Kỹ thuật gen bao gồm các phương pháp kỹ thuật để thay đổi nhân tố di truyền của tế bào bao gồm sự dịch chuyển gen cùng loài và khác loài với mục đích tạo ra các sinh vật mới với những ưu điểm vượt trội hơn.
Kỹ thuật gen gồm 3 khâu:
- Khâu 1: Tách ADN của tế bào cho và ADN dùng làm thể truyền.
- Khâu 2: Tạo ADN tái tổ hợp. ADN của tế bào cho và phân từ ADN làm thể truyền được cắt ở vị trí xác định nhờ các enzim cắt chuyên biệt, ngay lập tức, ghép đoạn ADN của tế bào cho vào ADN làm thể truyền nhờ enzim nối.
- Khâu 3: Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận.
Công nghệ gen được ứng dụng nhằm tạo ra các sinh vật chuyển gen.
Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi, có thêm gen mới làm tạo ra những đặc điểm mới ở sinh vật. Phổ biến hiện nay là kĩ thuật tạo DNA tái tổ hợp để chuyển gen vào sinh vật.1 thg 6, 2020
Bài viết GiaiNgo đã giúp bạn làm rõ công nghệ gen là gì, các đặc điểm và các ứng dụng thực tiễn vào đời sống. Đây là công kỹ thuật quan trọng và ngày được các chuyên gia áp dụng để tạo ra những loại biến chủng mới trong các lĩnh vực y tế, trồng trọt, chăn nuối và các lĩnh vực khác.
Công nghệ gen là gì? Trong tiếng Anh, công nghệ gen được gọi là Genetic Engineering. Ngoài ra, một số những khái niệm như Gene technology, genetic modification, gene technology cũng đều nói về kỹ thuật gen trong công nghệ sinh học hiện đại.
Nói một cách khái quát, công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới. Quá trình này liên quan đến việc con người sử dụng các kỹ thuật trong sinh học tác động và tạo ra các biến đổi trên vật liệu di truyền nhằm đáp ứng mục đích nào đó.
Ví dụ như mục đích chuyển gen từ một sinh vật này sang một sinh vật khác của một giống loài khác là để cho loài sau thừa hưởng những đặc tính tốt của loài trước, giúp tăng năng suất và hiệu quả của giống loài đó.
“Công nghệ gen là quá trình sử dụng công nghệ DNA tái tổ hợp [rDNA] để thay đổi cấu trúc di truyền của một sinh vật.”
Công nghệ gen có đặc điểm gì?
Theo định nghĩa công nghệ gen là gì thì công nghệ gen không phải là công nghệ sinh học, nó chỉ là một nhánh của công nghệ sinh học hiện đại. Từ khi công nghệ gen phát hiện mọi sinh vật đều sử dụng cùng một mã hóa gen, các nhà di truyền học đã tìm được cách tăng cường hoặc xóa bỏ một số đặc điểm đặc biệt của một sinh vật, dựa trên mục đích muốn duy trì hay phá bỏ.
Công nghệ gen sử dụng một loạt các kỹ thuật nhằm kiểm soát hoặc chỉnh sửa gen. Đặc biệt là di chuyển chúng giữa các loài sinh vật vốn chẳng có gì liên quan đến nhau, được gọi là công nghệ tái tổ hợp DNA.
Chẳng hạn, gen từ một loài thực vật có thể được đưa vào cơ thể của một động vật, hoặc ngược lại, có thể chuyển gen từ động vật sang một thực vật, hoặc đưa gen của các vi sinh vật vào cơ thể của thực vật và ngược lại. Những sinh vật mới được tạo ra theo cách này sẽ được gọi là sinh vật biến đổi gen.
Hiện nay, công nghệ gen được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực thực phẩm trồng trọt, động vật chăn nuôi ở các trang trại. Ví dụ như nghiên cứu gen để đảm bảo gà không thể truyền bệnh cúm gia cầm sang các loài chim hoặc gia súc không thể phát triển các virus truyền nhiễm gây ra bệnh “bò điên”.
Trong thực vật, áp dụng công nghệ gen để tạo ra những cây trồng biến đổi gen như ngô, đậu tương nhằm mục đích tăng năng suất cây trồng, hoặc giúp cây trồng có tuổi thọ lâu hơn, hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu.
Ngoài ứng dụng trong ngành nuôi trồng, công nghệ gen còn có các ứng dụng khác nữa. Trong y học, liệu pháp gen sẽ áp dụng cho những bệnh nhân bị những bệnh liên quan đến việc tạo thành gen.
Nó cũng được sử dụng để tạo ra những loại vắc xin và thuốc mới, hoặc để vẽ bản đồ gen người để chẩn đoán bệnh hiệu quả hơn, tạo ra đột phá trong điều trị bệnh nhân.
Ngoài ra, trong y học, công nghệ gen tạo ra những động vật biến đổi gen như là nguồn cung cấp nội tạng và mô trong y tế.
Những ứng dụng công nghệ gen trong đời sống
Là thành tựu từ năm 1980, biến đổi gen ngày nay được ứng dụng phổ biến trong cuộc sống. Người ta có thể thêm hoặc bỏ bớt gen, lấy gen từ sinh vật khác chuyển vào vật mong muốn.
Trong đó, cây trồng biến đổi gen là một trong những kết quả phổ biến nhất của công nghệ gen hiện nay. Nhờ kỹ thuật này, người sản xuất có thể tạo ra giống cây trồng như mong muốn, mà không tốn nhiều thời gian.
Về mặt nguyên tắc, kỹ thuật này chỉ tiến hành biến đổi ở những gen không liên quan đến giá trị dinh dưỡng của thực phẩm, hoặc nếu có thì sẽ tác động theo hướng tăng cường hàm lượng dinh dưỡng. Vì thế cây trồng biến đổi gen sẽ giúp người sản xuất tăng năng suất, chất lượng sản phẩm đồng thời tăng sức sống của cây trồng, vật nuôi dưới tác động của dịch bệnh hoặc thuốc diệt cỏ.
Các loại thực phẩm như ngô, khoai, cà chua, bí đỏ, đậu nành, đu đủ, dưa hấu… là những điển hình trong việc áp dụng công nghệ biến đổi gen. Ngoài tăng năng suất, tăng đề kháng và tăng khả năng chịu đựng với thuốc diệt cỏ, cây trồng biến đổi gen còn nhằm mục đích thu được màu sắc đẹp hơn, vòng đời lâu hơn.
Mặc dù công nghệ gen tạo ra nhiều đột phá và chiếm ưu thế rõ rệt, nhưng ngày nay nhiều người đặt ra câu hỏi, về việc các sản phẩm đến từ công nghệ gen có gây hại cho người sử dụng hay không?
Những người ủng hộ công nghệ gen và sản phẩm biến đổi gen cho rằng, công nghệ gen có giúp tăng năng suất nông nghiệp, giảm ứng dụng phân bón, giúp các cây trồng có khả năng kháng bệnh và sống lâu hơn. Từ đó giúp ngành nông nghiệp tăng năng suất, thúc đẩy thu nhập và giúp giải quyết nạn đói, nghèo của nhiều quốc gia.
Ngược lại, nhiều người phản đối liệt kê một loạt các mối quan tâm xung quanh công nghệ gen, bao gồm phản ứng dị ứng, đột biến gen, kháng kháng sinh và thiệt hại môi trường tiềm ẩn.
Các nghiên cứu chỉ ra, thực phẩm biến đổi gen có thể gây ra các vấn đề lâu dài. Nhiều thực phẩm biến đổi gen kháng thuốc diệt cỏ dẫn thuốc diệt cỏ độc hại lại được dùng nhiều hơn mỗi năm. Điều này không chỉ gây nguy hại đối với môi trường, kéo dài có thể gây ảnh hưởng lên hệ sinh thái.
Bởi vậy để đảm bảo an toàn, theo Cơ quan Quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ [FDA], các loại thực vật biến đổi gen cần phải đáp ứng quy định an toàn như các loại thực phẩm không biến đổi gen. Cũng không thể đưa ra kết luận giống nhau về tất cả các sản phẩm biến đổi gen, vì thế cần được kiểm tra, đánh giá từng loại cụ thể.
Hy vọng bài viết trên giúp bạn hiểu hơn về công nghệ gen là gì, đặc điểm cũng như tác động của công nghệ gen, cụ thể là những sản phẩm từ công nghệ gen có ưu nhược gì để bạn có lựa chọn phù hợp trong đời sống.
Nguyễn Lý