Phụ lục tài liệu tham khảo được sử dụng để liệt kê các tài liệu mà tác giả đã tham khảo trong quá trình nghiên cứu và viết bài báo. Đây là một phần quan trọng của bài báo, giúp đọc giả có thể tìm hiểu thêm về các nguồn tài liệu và thông tin được sử dụng để đưa ra các kết luận và ý kiến trong bài báo. Có nhiều quy chuẩn khác nhau liên quan đến định dạng tài liệu tham khảo, trong đó APA là một trong những định dạng được sử dụng phổ biến nhất.
Định dạng APA [American Psychological Association] là một phong cách định dạng tài liệu khoa học và học thuật, được sử dụng phổ biến trong các ngành khoa học xã hội và hành vi, bao gồm tâm lý học, giáo dục, kinh tế học, khoa học chính trị, và nhiều lĩnh vực khác. Định dạng APA quy định cách viết các bài báo, bài nghiên cứu, phần mở đầu và kết luận, phụ lục, trích dẫn và tài liệu tham khảo. Nó giúp đảm bảo tính chính xác, đồng nhất và dễ đọc của các tài liệu học thuật và khoa học.
Dưới đây là hướng dẫn cách viết phụ lục tài liệu tham khảo theo định dạng APA.
Quy tắc chung
- Xếp danh sách các tài liệu theo thứ tự chữ cái của tên tác giả.
- Đối với các tài liệu có nhiều tác giả, xếp theo tên tác giả đầu tiên. Nếu các tác giả có cùng tên, sử dụng họ và tên đệm để phân biệt.
- Đối với các tài liệu của cùng một tác giả, sắp xếp theo năm xuất bản, từ mới đến cũ.
- Đối với các tài liệu của cùng một tác giả và cùng một năm xuất bản, sử dụng chữ cái để phân biệt [a, b, c…].
- Tên tác giả viết hoa chữ cái đầu tiên, tên bài báo, tên sách viết hoa chữ cái đầu tiên của từ đầu tiên trong tiêu đề và các từ có nghĩa đặc biệt, và in nghiêng tiêu đề sách và tên tạp chí.
- Số trang được sử dụng chỉ đến trang được trích dẫn trong bài báo.
Định dạng phụ lục tài liệu tham khảo được quy định khác nhau tùy vào từng loại nội dung như sau:
Đối với sách:
Tên tác giả, họ và tên đệm. [năm xuất bản]. Tên sách. Nơi xuất bản: Tên nhà xuất bản.
Ví dụ: Smith, J. D. [2005]. The history of modern art. New York, NY: Thames & Hudson.
Đối với bài báo trong tạp chí:
Tên tác giả, họ và tên đệm. [năm xuất bản]. Tiêu đề bài báo. Tiêu đề tạp chí, số trang.
Ví dụ: Jones, K. R. [2010]. The impact of climate change on biodiversity. Science, 328[5981], 1239-1240.
Đối với bài báo trong cuốn sách:
Tên tác giả, họ và tên đệm. [năm xuất bản]. Tiêu đề bài báo. Trong Tên sách [tr. trang]. Nơ
Ví dụ: Brown, L. M. [2012]. Globalization and its impact on cultural identity. In M. A. Smith & K. E. Johnson [Eds.], The impact of globalization on society [pp. 47-63]. New York, NY: Routledge.
Đối với tài liệu trên trang web:
Tên tác giả, họ và tên đệm [năm xuất bản]. Tiêu đề trang web. Truy cập từ URL.
Ví dụ: World Health Organization. [2021]. COVID-19 dashboard. Retrieved from //covid19.who.int/
Đối với bài báo trong tạp chí điện tử:
Tên tác giả, họ và tên đệm. [năm xuất bản]. Tiêu đề bài báo. Tiêu đề tạp chí, số trang. doi: mã số doi
Ví dụ: Gonzalez, R., & Karlan, D. [2015]. Simplified tools for measuring subjective poverty: An application to four countries. World Bank Research Observer, 30[2], 220-246. doi: 10.1093/wbro/lkv008
Lưu ý:
- Trong phụ lục tài liệu tham khảo, các tài liệu được liệt kê theo định dạng dòng đơn.
- Để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của phụ lục tài liệu tham khảo, tác giả nên sử dụng các nguồn tài liệu đáng tin cậy và kiểm tra lại các thông tin trước khi trích dẫn.
- Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ như CitationMachine, Mendeley, Word,… để hỗ trợ định dạng tài liệu tham khảo chuẩn nhất mà không phải quan tâm chi tiết về từng quy tắc.
Hy vọng rằng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về định dạng trích dẫn APA và cách viết phụ lục tài liệu tham khảo. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào khác, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ thêm. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!
Hiện nay, nhiều tạp chí đã yêu cầu sử dụng cách thức trình bày tài liệu theo chuẩn APA bản thứ bảy. Tuy vậy, nhiều tác giả Việt Nam vẫn chưa nắm được đầy đủ và thực hiện đúng theo chuẩn này trong các bài báo của mình. Bài viết chia sẻ kinh nghiệm của TS. Nguyễn Hữu Cương về cách trình bày trích dẫn và tài liệu tham khảo trong một bài báo khoa học theo APA 7th.
Bài liên quan- Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng [Phần 1]
- Những thách thức đối với giáo dục STEM trong bối cảnh trung học tại Việt Nam
- Thực trạng triển khai Chương trình dạy học ngoại ngữ Anh đổi mới ở Việt Nam: Tìm hiểu nhận thức của giáo viên
Chúng ta đã biết khi viết bài báo khoa học tác giả phải nắm vững cách trình bày trích dẫn và tài liệu tham khảo theo đúng yêu cầu của tạp chí dự định gửi bài. Hiện tại với nhiều cách trích dẫn và trình bày Tài liệu tham khảo khác nhau thì phổ biến nhất là một số chuẩn như sau:
- APA 7th - American Psychology Association [//apastyle.apa.org/] cho lĩnh vực giáo dục, tâm lý học và khoa học xã hội.
- IEEE [//ieeeauthorcenter.ieee.org/] cho lĩnh vực kỹ thuật, khoa học máy tính và công nghệ thông tin.
- MLA 8th - Modern Language Association [//www.mla.org/] cho lĩnh vực ngôn ngữ học và nhân văn.
- Chicago 17th/Turabian 9th [//www.chicagomanualofstyle.org/home.html] cho lĩnh vực kinh doanh, lịch sử và nghệ thuật [University of Pittsburgh, n.d.].
Trong bài viết này, tôi sẽ trao đổi về cách trích dẫn APA 7th, được sử dụng hiện nay thay thế cho cách trích dẫn APA 6th.
Cấu trúc cơ bản của trích dẫn APA là: Họ tác giả, chữ cái đầu tiên tên tác giả, tên đệm. [Năm phát hành]. Tên tác phẩm. Đơn vị phát hành. Nguồn URL/DOI.
Tuy nhiên, tùy vào loại tài liệu [bài báo, sách, chương sách, bài trình bày hội thảo, bài báo đại chúng…] và số lượng tác giả mà có cách trình bày trích dẫn và tài liệu tham khảo khác nhau. Cụ thể như sau:
TRÍCH DẪN TRONG BÀI
Một tác giả [one author]
…[Nguyen, 2021] hoặc Nguyen [2021] stated that…
- Khi có cùng tác giả nhưng năm khác nhau: …[Nguyen, 2019, 2021]
- Khi có cùng tác giả và cùng năm: …[Nguyen, 2019a, 2019b]
- Khi có nhiều tác giả khác nhau thì sắp xếp thứ tự tác giả theo alphabet: …[Nguyen, 2021; Pham, 2020]
Lưu ý: Trường hợp có cùng họ nhưng tên khác nhau thì đưa chữ cái đầu tiên của tên lên trước để tránh nhầm lẫn: …[C. H. Nguyen, 2021; K. D. Nguyen, et al., 2007]
Hai tác giả [two authors]
…[Nguyen & Ta, 2018] hoặc Nguyen and Ta [2018] pointed out that…
Từ 3 tác giả trở lên [Three or more authors]
…[Nguyen, et al., 2017] hoặc Nguyen et al. [2017] discussed…
“et al.” là từ viết tắt của chữ La tinh có nghĩa là “và những người khác”
- Khi cùng tác giả đầu nhưng những tác giả sau khác nhau [trường hợp có 3 tác giả] thì phải sử dụng đầy đủ tất cả họ các tác giả:
…[Nguyen, Evers, & Marshall, 2017; Nguyen, Ta, & Nguyen, 2017]
- Khi cùng tác giả đầu nhưng những tác giả sau khác nhau [trường hợp có từ 4 tác giả trở lên] thì phải sử dụng đầy đủ tất cả họ các tác giả giống nhau và dùng “et al.” sau đó. Ví dụ:
Kapoor, Bloom, Montez, Warner, and Hill [2017]
Kapoor, Bloom, Zucker, Tang, Ki:iroglu, L'Enfant, Kim, and Daly [2017]
Trường hợp này phải dùng: Kapoor, Bloom, Montez, et al. [2017] và Kapoor, Bloom, Zucker, et al. [2017] [American Psychological Association, 2020].
Tên của cơ quan tổ chức nhưng không có viết tắt
…[National Assembly, 2018] hoặc National Assembly [2018] stated…
Tên của cơ quan tổ chức và có từ viết tắt
- Sử dụng lần đầu: …[Ministry of Education and Training [MOET], 2021] hoặc Ministry of Education and Training [MOET, 2021] stated…
- Sử dụng từ lần tiếp theo: …[MOET, 2021] hoặc MOET [2021] stated…
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Một số nguyên tắc chung
- Các tài liệu tham khảo được sắp xếp theo alphabet họ của tác giả đầu tiên.
- Nếu có nhiều tác giả thì các tác giả được cách bằng dấu phẩy [,] và tác giả cuối cùng được cách thêm bằng ký hiệu và [&].
- Nếu có từ 21 tác giả trở lên thì 19 tác giả đầu vẫn cách nhau bằng dấu phẩy [,], sau đó đến dấu ba chấm […] và tác giả cuối cùng. Lưu ý không dùng ký hiệu và [&] để các tác giả cuối cùng.
- Nếu tài liệu không có thời gian [thường ở các website] thì dùng “n.d.” nghĩa là “no date” [không có ngày, tháng, năm].
Bài báo khoa học có mã định danh tài liệu số [Journal article with DOI]
Nguyen, C. H., Nhan, T. T., & Ta, H. T. T. [2021]. Joint‑training programs in Vietnam: operation and quality management aspects gathered from institutional practices. Asia Pacific Education Review, 22[2], 333-347. //doi.org/10.1007/s12564-021-09672-2
Bài báo khoa học không có mã định danh tài liệu số [Journal article without DOI]
Nhan, T. T., & Nguyen, C. H. [2018]. Quality challenges in transnational higher education under profit-driven motives: The Vietnamese experience. Issues in Educational Research, 28[1], 138-152.
Sách in [Print book]
Belcher, W. L. [2019]. Writing your article in 12 weeks: A guide to academic publishing success [2nd ed.]. Chicago University Press.
Sách điện tử có mã định danh tài liệu số [E-book with DOI]
Wallwork, A., & Southern, A. [2020]. 100 tops to avoid mistakes in academic writing and presenting. Springer International Publishing. //doi.org/10.1007/978-3-030-44214-9
Chương sách có mã định danh tài liệu số [Book chapter with DOI]
Nguyen, C. H., & Nguyen, K. D. [2019]. The future of quality assurance in Vietnamese higher education. In C. H. Nguyen & M. Shah [Eds.], Quality assurance in Vietnamese higher education: policy and practice in the 21st century [pp. 161-185]. Palgrave Macmillan. //doi.org/10.1007/978-3-030-26859-6_12
Lưu ý: APA 7th đã bỏ thông tin thành phố [city] nơi có nhà xuất bản cuốn sách so với APA 6th.
Bài trình bày tại hội thảo [Conference paper]
Nguyen, C. H. [2016, November 17-19]. An exploration of the competency framework for external quality assurance practitioners [Paper presentation]. 11th European Quality Assurance Forum on Quality in Context – Embedding Improvement, Ljubljana, Slovenia. //www.eurashe.eu/library/p11_nguyen_huu-cuong-pdf/
Tài liệu trên website [Webpage]
Nguyen, C. H. [2021, March 23]. What is a scientific article? Vietnam Journal of Education. //tapchigiaoduc.edu.vn/article/86791/225/the-nao-la-mot-tap-chi-khoa-hoc/
Trên đây chỉ là một số cách trích dẫn và trình bày tài liệu tham khảo chính theo APA 7th. Một số trường đại học có hướng dẫn rất chi tiết. Ví dụ bạn có thể tham khảo tại website Thư viện của Trường Đại học Monash, Úc [//guides.lib.monash.edu/citing-referencing/apa7th]. Ngoài ra, như tôi đã trao đổi ở bài viết trước, các phần mềm như EndNote [//endnote.com/], Mendely [//www.mendeley.com/] và Zotero [//www.zotero.org/] được cho là rất hữu ích trong việc hỗ trợ quản lý tài liệu, trích dẫn và trình bài tài liệu tham khảo.
Tài liệu tham khảo
American Psychological Association. [2020]. Publication manual of the American Psychological Association [7th ed.]. //doi.org/10.1037/0000165-000
University of Pittsburgh. [n.d.]. Citation styles: APA, MLA, Chicago, Turabian, IEEE. //pitt.libguides.com/citationhelp