Đối với những cặp đôi chưa sẵn sàng có con thì áp dụng biện pháp tránh thai là điều cần thiết của cả nam và nữ. Hiện nay có rất nhiều biện pháp phổ biến trong đó có biện pháp sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đã và đang được nhiều người áp dụng. Nữ giới là đối tượng được “ưu tiên” sử dụng các phương pháp này.
Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai hữu hiệu và đơn giản. Ngày nay việc sử dụng thuốc tránh thai khá phổ biến. Tuy nhiên vẫn còn không ít chị em chưa hiểu rõ về uống tránh thai hàng ngày đúng cách nên vẫn xảy ra tình trạng “vỡ kế hoạch” dù đã sử dụng thuốc đều đặn.
Thuốc tránh thai hàng ngày [Nguồn Internet] 1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?
Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa estrogen và progesterone [đây là hai hormone sinh dục nữ], có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng bơi về phía tử cung để thụ tinh, làm biến đổi thành tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ, do vậy mà có tác dụng tránh thai. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày, được chia thành hai loại: Vỉ 21 viên và vỉ 28 viên.
Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày
: Viên uống tránh thai là một phương pháp đơn giản, không làm cản trở hoạt động tình dục. Từ nhiều năm, thuốc đã được chứng minh hiệu quả nếu được uống đầy đủ và đúng cách, những trường hợp sử dụng thất bại thường liên quan đến việc sử dụng sai, đặc biệt là quên uống thuốc hàng ngày. Thuốc có hiệu quả tránh thai ngay từ những ngày đầu dùng thuốc, nếu bắt đầu dùng ngay từ đầu chu kỳ.
Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày
Những tác dụng phụ không đòi hỏi phải ngừng sử dụng thuốc. Tuy vậy, có thể cần xem xét để đổi sang chế phẩm thuốc tránh thai khác cho phù hợp: - Buồn nôn, nhức đầu, tăng cân, bứt rứt, khó chịu, cảm giác nặng ở chân. - Tức nhẹ ở vú, ra máu giữa chu kì, giảm mức độ và độ dài kỳ kinh, chậm kinh hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục. - Khó chịu ở mắt đối với người đeo kính áp tròng.2. Hướng dẫn uống thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách
Đối với vỉ 21 viên Cách uống vỉ đầu tiên: 1 viên/ngày, từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, liên tục suốt 21 ngày; nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày: uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc, dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc. Cách uống vỉ kế tiếp: Nghỉ 7 ngày sau khi uống hết vỉ đầu tiên, bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.
Đối với vỉ 28 viên
Đối với vỉ 28 viên, ngoài 21 viên chứa hormon tránh thai còn có thêm 7 viên giả dược chứa đường hoặc sắt... chứ không chứa thành phần hormon. Sở dĩ có thêm 7 viên giả dược nhằm giúp người dùng uống thuốc liên tục, tránh quên thuốc. Cách sử dụng cũng giống như loại vỉ 21 viên: Uống viên thứ nhất vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt,
mỗi ngày 1 viên cho đến hết 28 viên của vỉ thứ nhất thì chuyển sang uống vỉ thứ hai... và cứ tiếp tục uống hết vỉ này thì sang vỉ khác.
3. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày: Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc. Tốt nhất, nên uống thuốc vào buổi sáng, để trong trường hợp quên thuốc thì có thể uống bù một viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc xa bữa ăn và cần nuốt nguyên viên. Nếu bệnh nhân muốn thay đổi giờ uống thuốc, nên bắt đầu thay đổi khi uống một vỉ thuốc mới [luôn thay đổi theo hướng tiến thời gian lên] với khoảng thời gian trì hoãn không vượt quá 12 giờ. Khi đi du lịch ở nước ngoài và có chênh lệch múi giờ, nên tiếp tục uống thuốc theo múi giờ của nước mình. Trong trường hợp không thể thực hiện được có thể thay đổi giờ uống thuốc, nên uống sớm hơn bình thường và không được uống muộn quá 12 giờ.
Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc tránh thai, vì một số nhóm thuốc khi dùng chung với thuốc tránh thai sẽ gây tương tác thuốc, thay đổi hiệu lực của thuốc tránh thai: Thuốc chống lao,
thuốc chống động kinh, kháng sinh penicillin, …. và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, các thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, …, các loại hormon tuyến giáp, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng.4. Nếu quên uống thuốc hoặc nôn sau khi uống thì cần làm gì?
Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục uống các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ. Không cần sử dụng các biện pháp tránh thai
bổ sung trong những lần quan hệ tiếp theo. Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian trên 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ.
Tuy nhiên, nếu đã quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước khi quên, nên sử dụng dự phòng bằng một phương pháp
tránh thai khẩn cấp [nếu chưa vượt quá giới hạn sử dụng phương pháp này]. Trong vòng 7 ngày sau khi quên thuốc nên áp dụng đồng thời với biện pháp tránh thai cơ học [như dùng bao cao su].Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai đơn giản và an toàn. Lợi ích tuyệt vời nhất của những viên thuốc tránh thai hàng ngày đó là giúp người phụ nữ có thể kiểm soát kế hoạch mang thai, lựa chọn thời điểm mang thai hợp lý và giảm thiểu tối đa tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên để thuốc phát huy tác dụng một cách hiệu quả, người sử dụng cần uống thuốc đều đặn và đúng cách, bên cạnh đó, nếu như bạn đang sử dụng đồng thời các thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để việc uống thuốc tránh thai được hiệu quả nhất mà không ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản sau này./.
Tổng hợp: Nông Nhung
Hợp tác chuyên môn
Tác giả: Bác sĩ Đinh Thị Mai Hồng Cập nhật: 25/12/2020
Thuốc tránh thai khẩn cấp được dùng để tránh thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Những loại thuốc tránh thai này thường có nhiều tác dụng phụ. Bên cạnh đó, nếu không biết cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp đúng, bạn vẫn có thể mang thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp được dùng cho phụ nữ ngay sau quan hệ tình dục không an toàn hoặc có các phương pháp ngừa thai khác không hiệu quả.
Các trường hợp dùng thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm bị hãm hiếp, bao cao su bị thủng hoặc trượt ra trong khi quan hệ tình dục, quên uống thuốc tránh thai hai hay nhiều viên trong một chu kỳ kinh nguyệt.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ giúp phụ nữ tránh mang thai chứ không triệt tiêu thai đã có. Thuốc hoạt động chủ yếu bằng cách trì hoãn sự rụng trứng.
Mặt khác, bạn cần lưu ý rằng sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp không giúp bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây lan qua đường tình dục.
Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp
Có 2 loại thuốc tránh thai khẩn cấp ở dạng thuốc viên được bán cả có và không có đơn thuốc. Tùy thuộc vào nhãn hiệu và liều lượng, bạn có thể nhận được 1 viên hoặc 2 viên thuốc.
Thuốc có chứa nội tiết tố [hormone] levonorgestrel:
- My Way
- Plan B One-Step
- Preventeza
- Take Action
Thuốc không chứa nội tiết tố [hormone]: Loại thuốc tránh thai này phải có đơn thuốc từ bác sĩ, chỉ có một thương hiệu duy nhất là Ella.
Ở Việt Nam, mọi người thường phân loại thuốc tránh thai khẩn cấp dựa vào thời gian sử dụng của nó:
- Thuốc tránh thai 72h
- Thuốc tránh thai 120h
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Các loại thuốc tránh thai khác nhau sẽ có hướng dẫn sử dụng khác nhau. Bạn cần dựa vào tờ hướng dẫn của từng loại thuốc và tư vấn của bác sĩ để dùng thuốc đúng cách.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa nội tiết tố có thể giúp ngừa thai bằng cách tạm thời ngăn sự rụng trứng, ngăn sự thụ tinh, ngăn trứng đã thụ tinh không đậu vào tử cung.
Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp phụ thuộc vào thời gian bạn uống thuốc. Bạn nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp càng sớm càng tốt, trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Khi thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng theo đúng chỉ dẫn, cơ hội tránh thai lên đến 90%.
Tuy nhiên, theo nghiên cứu, Plan B One-Step [tên nhãn hiệu của thuốc tránh thai khẩn cấp] có thể không hiệu quả ở những phụ nữ nặng hơn 75kg. Thay vào đó, những người thuộc nhóm này có thể lựa chọn phương pháp đặt vòng tránh thai. Ngoài ra, những phụ nữ mắc rối loạn đông máu hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu không nên sử dụng Plan B One-Step.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không chứa nội tiết tố [Ella]
Ella chứa ulipristal giúp ngăn chặn tác động của các hormone chính cần thiết cho việc thụ thai. Nó chỉ có sẵn theo toa thuốc của bác sĩ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp Ella có thể uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục, được sử dụng với liều một viên.
Trong hai nghiên cứu được báo cáo, Ella giảm đáng kể tỷ lệ mang thai từ tỷ lệ dự kiến là 5,5% và 5,6% xuống còn 2,2% và 1,9%. Trong một phân tích dữ liệu gộp, hiệu quả của thuốc có thể kéo dài liên tục 120 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Thuốc Ella không nên sử dụng cho những người đã mang thai hoặc nghi ngờ mình có thai. Những nguy hiểm của thuốc này đối với thai nhi vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật đã chứng minh nguy cơ sẩy thai.
Tác dụng phụ của thuốc ngừa thai khẩn cấp
Các tác dụng phụ thường gặp nhất liên quan đến thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm:
- Đau bụng
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Kinh nguyệt thay đổi
Bạn hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ về những cách để giảm buồn nôn. Họ có thể kê toa một số thuốc chống buồn nôn cho bạn trước khi bạn sử dụng thuốc tránh thai.
Ngoài ra, thuốc tránh thai khẩn cấp không thể giúp bạn phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Cách tốt nhất để tránh bị các bệnh lây truyền này là hạn chế quan hệ tình dục với bạn tình bị nhiễm bệnh hoặc hãy sử dụng bao cao su đúng cách mỗi lần quan hệ.
Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể giúp bạn ngừa thai sau khi quan hệ không được bảo vệ, tuy nhiên bạn không nên lạm dụng loại thuốc này, vì nó có thể gây rối loạn nội tiết tố trong cơ thể bạn. Thay vì uống thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn có thể thử các biện pháp tránh thai an toàn khác nhé!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.