Xem toàn bộ tài liệu Lớp 6: tại đây
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Giải Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 6
- Đề Kiểm Tra Vật Lí Lớp 6
- Sách Giáo Khoa Vật Lý 6
- Giải Vở Bài Tập Vật Lí Lớp 6
- Sách Giáo Viên Vật Lí Lớp 6
- Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 6
Giải Bài Tập Vật Lí 6 – Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
Bài C1 [trang 65 SGK Vật Lý 6]: Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
Lời giải:
Khi nóng lên thanh thép nở dài ra làm chốt ngang bị gãy hoặc bị cong đi.
Bài C2 [trang 65 SGK Vật Lý 6]: Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
Lời giải:
Hiện tượng chốt ngang bị gãy chứng tỏ khi dãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản, sẽ gây ra một lực rất lớn.
Bài C3 [trang 65 SGK Vật Lý 6]: Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b, rồi đốt nóng thanh thép. Sau đó vặn ốc để siết chặt thanh ốc lại. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó rút ra kết luận gì?
Lời giải:
Vật rắn khi gặp lạnh co lại, nếu bị ngăn cản, cũng gây ra một lực rất lớn.
Bài C4 [trang 66 SGK Vật Lý 6]: Chọn từ thích hợp: lực, vì nhiệt, nở ra đế điền vào chỗ trống của các câu sau: .
– Khi thanh thép [1]… vì nhiệt, nó gây ra [2]… rất lớn.
– Khi thanh thép co lại [3]…, nó cũng gây ra [4]… rất lớn.
Lời giải:
– Khi thanh thép [1] nở ra vì nhiệt, nó gây ra [2] lực rất lớn.
– Khi thanh thép co lại [3] vì nhiệt, nó cũng gây ra [4] lực rất lớn.
Bài C5 [trang 66 SGK Vật Lý 6]: Hình 21.2 là hình chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hỏa. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta lại phải làm như vậy?
Lời giải:
* Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hoả có để một khe hở.
* Người ta làm như vậy là vì nếu chổ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray không có khoảng cách thì khi trời nóng, các thanh ray nở ra sẽ đẩy nhau và làm cong đường ray, dẫn đến tai nạn khi xe lửa chạy qua.
Do đó chỗ tiếp nối giữa hai thanh ray phải có khoảng cách để các thanh ray khi nở ra vì nhiệt sẽ không tác động lực lên nhau và đường ray sẽ không bị cong.
Bài C6 [trang 66 SGK Vật Lý 6]: Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn?
Lời giải:
* Hai gối đỡ đó có cấu tạo không giống nhau.
* Một đầu được đặt gối lên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không thể gây ra lực lớn làm ảnh hưởng đến cầu.
Bài C7 [trang 66 SGK Vật Lý 6]: Đồng và thép nở vì nhiệt giống nhau hay khác nhau?
Lời giải:
Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau, đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép.
Bài C8 [trang 66 SGK Vật Lý 6]: Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?
Lời giải:
+ Khi hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh thép vì đồng nở dài.
Vì nhiệt nhiều hơn thép nên sẽ có chiều dài lớn thanh thép, mà hai đầu mỗi thanh bị giữ chặt, do đó để thỏa mãn được thanh đồng có chiều dài lớn hơn thì chúng phải uốn cong và đồng bao bên ngoài rìa.
Bài C9 [trang 67 SGK Vật Lý 6]: Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có cong không? Nếu có, thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?
Lời giải:
Băng kép đang thẳng, nếu làm cho lạnh đi thì nó bị cong về phía thanh đồng. Vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thanh thép nên thanh đồng có chiều dài nhỏ hơn thanh thép, do đó chúng phải cong lại thành vòng cung và thanh thép có chiều dài lớn hơn nên nằm phía ngoài vòng cung.
Bài C10 [trang 67 SGK Vật Lý 6]: Tại sao bàn là điện ở hình 21.5 lại tự động tắt khi đã đủ nóng? Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm phía trên hay phía dưới?
Lời giải:
* Bàn là điện ở hình 21.5 tự động tắt khi đủ nóng là vì:
Khi đủ nóng, băng kẹp cong lên phía trên [do dãn nở vì nhiệt không đều của hai kim loại làm băng kép – ở đây phải dùng băng kép gồm thanh kim loại ở phía dưới nở vì nhiệt tốt hơn thanh ở trên], đẩy tiếp điểm lên, làm ngắt mạch điện.
* Thanh đồng nằm dưới băng kép vì đồng dãn nở vì nhiệt tốt hơn các kim loại thông dụng nên khi đung nóng băng kép nó giúp băng kép cong lên phía trên sẽ làm chốt khóa mở ra, mạch điện bị ngắt.
[1]
Giải bài tập SBT Vật lý lớp 6 bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệtBài 21.1 trang 66 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Tại sao khi rót nước nóng ra khỏi phích nước bình thủy], rồi đậy nút lại ngay thì nút haybị bật ra? Làm thế nào để tránh hiện tượng này?
Trả lời:
Khi rót nước ra có một lượng khơng khí ở ngồi tràn vào phích. Nếu đậy nút ngay thìlượng khí này sẽ bị nước trong phích làm cho nóng lên, nở ra và có thể làm bật nút phích.Để tránh hiện tượng này, không nên đậy nút ngay mà chờ cho lượng khí tràn vào phíchnóng lên, nở ra và thốt ra ngồi một phần mới đóng nút lại.
Bài 21.2 trang 66 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Tại sao rót nước nóng vào cốc thủy tinh dầy thì cốc dễ vỡ hơn là rót nước nóng vào cốcthủy tinh mỏng?
Trả lời:
Khi rót nước nóng vào cốc thủy tinh dày thì lớp thủy tinh bên trong tiếp xúc với nước,nóng lên trước và dãn nở, trong khi lớp thủy tinh bên ngồi chưa kịp nóng lên và chưadãn nở. Kết quả là lớp thủy tinh bên ngoài chịu lực tác dụng từ trong đẩy ra và cốc bị vỡ.Với cốc mỏng, thì lớp thủy tinh bên trong và bên ngồi cũng nóng lên và dãn nở đồngthời nên cốc không bị vỡ.
Bài 21.3 trang 66 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Đế ghép chặt hai tấm kim loại vào nhau người ta thường dùng phương pháp tán rivê.Nung nóng đỏ đinh rivê rồi đặt nhanh vào lỗ xuyên qua hai tấm kim loại. Dùng búa tánđầu rivê còn lại cho bẹt ra. Khi nguội, đinh rivê sẽ xiết chặt hai tấm kim loại [H.21.1].Hãy giải thích tại sao?
Trả lời:
Khi nguội đi, đinh rivê co lại, giữ chặt hai tấm kim loại.Bài 21.4 trang 66 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
[2]
Trả lời:
Hình 21.2a: Khi nhiệt độ tăng;Hình 21.2b: Khi nhiệt độ giảm.
Bài 21.5 trang 66 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Hình 21.3 là cảnh những người thợ đóng đai sắt vào bánh xe. Hãy mơ tả cách làm này vàgiải thích tại sao phải làm như vậy?
Trả lời:
[3]
Bài 21.6 trang 67 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Hình 21.4 trình bày hoạt động của bộ phận điều chỉnh lượng ga tự động trong lò đốt dùngga khi nhiệt độ lò tăng. Hãy giải thích hoạt động của bộ phận này
Trả lời:
* Khi nhiệt độ cao, cả ống đồng thau và que thép đều dài ra nhưng ống đồng dài ra nhiềuhơn kéo que thép nối với van xuống phía dưới đóng bớt đường dẫn ga vào [H.24.4b SBT]do đó lượng ga vào lò sẽ giảm và nhiệt độ của lò cũng giảm.
Bài 21.7 trang 67 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6Băng kép hoạt động dựa trên hiện tượng
A. chất rắn nở ra khi nóng lên.B. chất rắn co lại khi lạnh đi.
C. chất rắn co dãn vì nhiệt ít hơn chất lỏng.
D. các chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khác nhau.Trả lời:
Chọn D
Băng kép hoạt động dựa trên hiện tượng các chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khácnhau
Bài 21.8 trang 67 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Tại sao băng kép lại bị uốn cong như hình 21.5 khi bị nung nóng? Chọn câu trả lời đúngvà đầy đủ nhất.
[4]
B. Vì sắt và đồng dãn nở vì nhiệt khác nhauC. Vì sắt dãn nở vì nhiệt nhiều hơn đồngD. Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn sắt
Trả lời:Chọn D
Sở dĩ băng kép lại bị uốn cong như hình 21.5 khi bị nung nóng là vì đồng dãn nở vì nhiệtnhiều hơn sắt, khi nung nóng nó đẩy cong lên.
Bài 21.9 trang 67 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Vật nào dưới đây có ngun tắc hoạt động khơng dựa trên sự nở vì nhiệt?A. Nhiệt kế kim loại. B. Băng kép.
C. Quả bóng bàn. D. Khí cầu dùng khơng khí nóng.Trả lời:
Chọn C
Quả bóng bàn hoạt động dựa vào lực đàn hồi nó khơng hoạt động dựa trên sự nở vì nhiệt.Bài 21.10 trang 68 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Có hai băng kép loại "nhơm - đồng" và "đồng - thép". Khi được nung nóng thì hai băngkép đều cong lại, thanh nhôm của băng thứ nhất nằm ở vịng ngồi, thanh thép của băngthứ hai nằm ở vịng trong. Hỏi cách sắp xếp các chất theo thứ tự nở vì nhiệt từ ít đếnnhiều nào dưới đây là đúng?
[5]
Chọn A
Với băng kép loại "nhôm - đồng" khi được nung nóng thì hai băng kép đều cong lại,thanh nhơm của nó nằm ở vịng ngồi, vậy nhôm nở nhiều hơn đồng.
Với băng kép "đồng - thép" thanh thép của băng thứ hai nằm ở vòng trong vậy đồng nởnhiều hơn sắt. Vậy kết hợp ta có thứ tự nở vì nhiệt từ ít đến nhiều là: Thép, đồng, nhôm.Bài 21.11 trang 68 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Một thanh đồng gồm hai đoạn AB và BC vng góc với nhau như hình 21.6. Đầu c đượcgiữ cố định.
Khi đốt nóng thanh đồng thì đầu A có thể dịch chuyển tới vị trí nào trong hình 22.6. BiếtAB và BC ln vng góc với nhau.
A. Vị trí 1. B. Vị trí 2.C. Vị trí 3. D. Vị trí 4.
Trả lời:Chọn B
Khi đốt nóng thanh đồng thì đầu A có thể dịch chuyển tới vị trí 2.Bài 21.12 trang 68 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
[6]
Trả lờiChọn D
Vì nhơm nở nhiều hơn nên băng kép có mặt lõm cong về phía đồngBài 21.13 trang 68 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Lấy kéo cắt một băng dài từ tờ giấy bạc trong bao thuốc lá [giấy bạc được cấu tạo từ mộtlớp nhơm mỏng ép dính với một lớp giấy]. Dùng tay căng băng theo phương nằm ngang,mặt nhôm nằm ở phía dưới, rồi di chuyển băng đi lại trên ngọn lửa sao cho băng khôngcháy. Mô tả hiện tượng xảy ra. Giải thích.
Trả lời:
Băng giấy bị cong lại khi bị hơ nóng, phía mặt trong [bề lõm] là giấy, mặt ngoài là lớpkim loại. Hiện tượng trên giống hệt như một băng kép.
Bài 21.14 trang 68 Sách bài tập [SBT] Vật lí 6
Người ra thường thả "đèn trời" trong các dịp lễ hội. Đó là một khung nhẹ hình trụ đượcbọc vải hoặc giấy, phía dưới treo một ngọn đèn [hoặc một vật tẩm dầu dễ cháy]. Tại saokhi đèn [hoặc vật tẩm dầu] được đốt lên thì "đèn trời" có thể bay lên cao?
Trả lời: