1. Pin Lipo là gì và tại sao chúng được sử dụng rộng rãi trong Thế giới RC?
Pin Lipo [viết tắt từ Lithium Polymer] là một loại pin sạc sử dụng chất điện phân polymer khô. Sự ra đời của pin Lipo là một trong những yếu tố khiến cho mô hình điện phát triển nhanh chóng, đặc biệt là mô hình máy bay.
Những ưu điểm chính khiến Pin LiPo được dân chơi mô hình ưu tiên lựa chọn so với các loại pin sạc khác [NiCad, NiMH] là:
- Pin RC LiPo nhỏ, nhẹ và có thể làm ở mọi hình dáng kích thước.
- Pin RC LiPo có dung lượng cao trong khi kích thước, khối lượng nhỏ hơn các loại pin khác.
- Pin RC LiPo có dòng xả cao đảm bảo đủ cung cấp năng lượng cho các động cơ có công suất cao.
Tóm lại, pin Lipo có tỉ lệ năng lượng lưu trữ/đơn vị khối lượng cao và có thể chế tạo ở kích thước, hình dạng đa dạng phù hợp với đa số mô hình RC.
Tuy nhiên, pin LIPO cũng có một vài nhược điểm so với các loại pin khác:
- Pin LiPo vẫn còn đắt tiền so với pin NiCad và NiMH. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, giá thành pin Lipo sẽ giảm dần.
- Tuổi thọ Pin LiPo không cao, chỉ khoảng 300-400 lần sạc [và sẽ thấp hơn nhiều nếu không được chăm sóc đúng cách]. Tuy nhiên nếu sử dụng đúng cách, tuổi thọ pin Lipo có thể lên tới 1000 lần sạc/xả.
- Pin Lipo dễ bắt lửa và cháy nổ nếu không bảo quản, sử dụng đúng cách
- Pin LiPo yêu cầu cao về việc tuân thủ các quy tắc khi sử dụng, khai thác để đảm bảo tuổi thọ và an toàn.
2. Thông số kỹ thuật pin Lipo
Các thông số quan trọng cần biết khi mua pin Lipo gồm có: Điện áp, dung lượng, dòng xả.
2.1 Điện áp
Một cục pin Lipo được ghép [song song hoặc nối tiếp] từ một hay nhiều cell pin. Mỗi cell pin lipo có điện áp 3,7V [khác với cell pin NiCad&NiMH thường có điện áp 1,2V]. Tùy theo mô hình lựa chọn cần điện áp lớn hay nhỏ sẽ dùng pin được ghép bởi 1 cell, 2 cell hay nhiều hơn. Để tăng điện áp của pin lipo, các cell pin được ghép nối tiếp với nhau và được kí hiệu bởi chữ S. Ví dụ:
- Pin 1 cell [1S]: Điện áp 3,7V
- Pin 2 cell [2S]: Điện áp 7,4V
- Pin 3 cell [3S]: Điện áp 11,1V
- Pin 4 cell [4S]: Điện áp 14,8V
- Pin 5 cell [5S]: Điện áp 18,5V
- Pin 6 cell [6S]: Điện áp 22,2V
- Pin 8 cell [8S]: Điện áp 29,6V
- Pin 10 cell [10S]: Điện áp 37V
- Pin 12 cell [12S]: Điện áp 44,4V
Để tăng dung lượng pin mà vẫn giữ nguyên điện áp, các cell pin sẽ được mắc song song và được kí hiệu bởi chữ P. Ví dụ pin lipo có kí hiệu 2S2P gồm 2 cục pin 2S được mắc song song với nhau.
Trên máy bay mô hình, thường dùng động cơ 3 pha không chổi quét. Động cơ này có thông số quan trọng là Kv, tương ứng với số vòng quay được ứng với 1V điện áp. Ví dụ: Động cơ 1000kv trong dải từ 10V đến 25V nghĩa là động cơ này sẽ quay với vận tốc 10.000 vòng/phút khi điện áp pin là 10V và lên đến 25.000 vòng/phút khi điện áp là 25V. Chính vì vậy, điện áp pin rất quan trong khi chế tạo máy bay mô hình.
Có thể bạn quan tâm
- Mức tăng cho người hưu trí vào năm 2023 là gì?
- Các cung hoàng đạo mới cho năm 2023 là gì?
- 60 vạn là bao nhiêu tiền Việt
- Rằm tháng 3 năm 2023 là ngày nào?
- Shubh Muhurat cho ngày 12 tháng 1 năm 2023 là gì?
2.2 Dung lượng
Dung lượng pin [Capacity – C] là lượng năng lượng lưu trữ trong pin khi nạp đầy, có đơn vị là mAh [mini ampe giờ]. Dung lượng pin tương ứng với dòng tối đa mà pin xả [tiêu hao, tính theo mA] để pin chạy được 1 giờ. Ví dụ, một viên LiPo có dung lượng 1000mAh sẽ được xả hoàn toàn trong một giờ [dùng trong 1 giờ] với dòng tải 1000mA trên nó. Vẫn cùng viên pin này nhưng với dòng tải 500mAh thì dùng được khoảng 2 giờ, nhưng nếu tăng dòng tải lên 15000 mA thì thời gian để tiêu hao pin sẽ chỉ được khoảng 4 phút.
Như vậy, cùng một mô hình, dung lượng pin sẽ quyết định thời gian chạy trước khi hết pin. Đối với máy bay mô hình, dung lượng pin sẽ không tỉ lệ thuận với thời gian bay vì pin dung lượng lớn thì khối lượng pin sẽ lớn và dòng tiêu thụ sẽ cao hơn. Vì vậy cần cân đối của việc tăng dung lượng pin để tăng thời gian bay của mô hình.
2.3 Dòng xả
Thông số quan trọng thứ 3 là dòng xả của pin. Dòng xả hiểu đơn giản là một viên pin có khả năng cung cấp dòng lớn một cách an toàn như thế nào. Dòng xả liên tục [continuous discharge] an toàn trên pin lipo được tính theo bội số của dung lượng pin [C]. Một viên pin với một dòng xả 10C có nghĩa là bạn có thể xả một cách an toàn với tốc độ gấp 10 lần so với dung lượng của viên pin đó.
Ví dụ: Pin lipo có dung lượng 2000mAh; dòng xả 20C tức là dòng xả liên tục an toàn của pin là 20 x 2000mA = 40000mA = 40A.
Ngoài dòng xả liên tục [Continuous Discharge Rate], pin có thể xả với dòng cao hơn trong một thời gian rất ngắn [khoảng vài giây] để gia tăng công suất [tiếng anh là Burst Discharge].
Thông thường, Pin có dòng xả càng cao thì càng đắt. Vì vậy, nếu bạn không có nhiều tiền, không nên chọn pin có dòng xả quá cao so với nhu cầu sử dụng.
Vậy làm sao để bạn biết dòng xả bao nhiêu là phù hợp khi mua pin RC Lipo? Câu trả lời dễ dàng nhất sẽ là chọn pin có dòng xả C lớn nhất mà bạn có thể … Nếu tiền không phải là vấn đề. Tuy nhiên, nếu bạn mới chơi, nên chọn pin có dòng xả vừa phải. Để chọn dòng xả pin, bạn phải ước lượng xem, động cơ bạn sử dụng khi chạy với 100% ga thì dòng tiêu thụ là bao nhiêu. Ví dụ là 30A thì bạn nên chọn pin có dòng xả liên tục