Điểm mạnh của thị trường bảo hiểm Việt Nam
Ông Ngô Việt Trung, Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài Chính) cho biết, 10 năm qua, ngành bảo hiểm Việt Nam đã có bước tiến dài trong việc cung cấp sản phẩm dịch vụ, tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng lĩnh vực đầu tư. Đặc biệt, bất chấp Covid-19, thị trường bảo hiểm năm qua vẫn tăng trưởng mạnh. Số liệu từ Cục Quản lý Giám Sát Bảo hiểm Bộ Tài Chính cho thấy, năm 2020, tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt 552.400 tỷ đồng, tăng 21,5% so với năm 2019; đầu tư trở lại nền kinh tế ước đạt 460.400 tỷ đồng, tăng 22,3%; tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 184.700 nghìn tỷ đồng, tăng 15,2%; chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 48.000 tỷ đồng, tăng 11,4% so với cùng kỳ 2019. Trước đó, từ 2015-2019, doanh thu phí bảo hiểm đã tăng trưởng xấp xỉ 2,28 lần, từ 70.252 tỷ đồng lên 159.761 tỷ đồng. Theo Bộ Tài Chính, trong mười năm trở lại đây, trung bình mỗi năm doanh thu phí bảo hiểm tăng 17-20%. Một buổi chi trả quyền lợi bảo hiểm của Sun Life. Cùng với con số tăng trưởng đó, thị trường bảo hiểm Việt Nam cũng chứng kiến việc nhiều công ty bảo hiểm tăng vốn điều lệ và đăng ký chào bán thêm các sản phẩm bảo hiểm mới. Hưng Phú Life ra mắt 5 sản phẩm bảo hiểm bổ trợ và 1 sản phẩm bảo hiểm liên kết; hồi tháng 3 vừa qua, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ FWD Việt Nam tăng vốn điều lệ lên 16.961 tỷ đồng, ra mắt sản phẩm mới "FWD Nâng tầm vị thế"; BIDV Metlife, Cathay Life, Fubon Life, Sun Life, Chubb Life cũng ra nhiều sản phẩm bảo hiểm mới. Cũng theo Cục Quản lý Giám Sát Bảo hiểm Bộ Tài Chính, hiện nay, thị trường bảo hiểm Việt Nam có 69 doanh nghiệp, trong đó có 31 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, 18 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 18 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, 2 doanh nghiệp tái bảo hiểm và 1 chi nhánh doanh nghiệp phi nhân thọ nước ngoài. Việt Nam có khoảng 11,6 triệu người tham gia bảo hiểm nhân thọ, tương đương 12% dân số; khoảng 12 triệu học sinh tham gia bảo hiểm sức khỏe, tai nạn; 18 triệu lượt khách tham gia bảo hiểm hàng không; trên 12 triệu lượt khách tham gia bảo hiểm tai nạn đường sắt; 1.620 triệu lượt khách tham gia bảo hiểm tai nạn hành khách vận chuyển đường bộ. Từ thực tế đó, chuyên gia kinh tế - TS. Cấn Văn Lực cho rằng thị trường bảo hiểm Việt Nam còn rất nhiều dư địa để phát triển cả về quy mô lẫn sản phẩm. Thị trường bảo hiểm Việt Nam những năm qua đạt mức tăng trưởng cao, ổn định nhưng quy mô vẫn còn nhỏ so với tiềm năng. Cụ thể, tỷ lệ doanh thu phí bảo hiểm trên GDP hiện nay mới chỉ đạt mức 3,07%, thấp hơn so với mức trung bình của khối ASEAN là 3,35%, châu Á 5,37% và mức trung bình thế giới (6,3%). Đến nay, Việt Nam có khoảng 12% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ. Theo ước tính, doanh thu phí bảo hiểm bình quân GDP tại Việt Nam đến năm 2025 đạt khoảng 3,5%. "Kinh tế phát triển, tầng lớp trung lưu được mở rộng, kéo theo nhu cầu đầu tư và quan tâm tới các sản phẩm bảo hiểm tiềm năng. Với dân số xấp xỉ 100 triệu, chỉ khoảng 12% đã có hợp đồng bảo hiểm, Việt Nam là một thị trường rất tiềm năng của ngành bảo hiểm", ông Cấn Văn Lực nhận định. Thị trường bảo hiểm là công cụ hữu ích bảo vệ tài chính cho các nhà đầu tư. Đến nay, bảo hiểm đã và đang bảo vệ cho hầu hết tất cả các loại hình tài sản của mọi thành phần và ngành nghề kinh tế với đa dạng loại hình như: bảo hiểm tài sản thiệt hại, bảo hiểm hàng không, bảo hiểm hàng hải, bảo hiểm tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, bảo hiểm thủy sản.. Tuy vậy, theo ông Cấn Văn Lực, thị trường bảo hiểm Việt Nam vẫn còn thiếu nhiều sản phẩm so với nhu cầu của người dân, nên còn rất nhiều dư địa cho các doanh nghiệp phát triển. Bảo hiểm đã và đang góp phần bổ trợ cho các chính sách an sinh xã hội. Chính phủ hiện cũng có những điều chỉnh chính sách thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Tuy vậy, cũng theo ông Cấn Văn Lực, doanh nghiệp tham gia thị trường này vẫn cần bước qua rào cản về văn hóa chưa quan tâm đến sử dụng sản phẩm bảo hiểm của phần lớn người dân Việt Nam. "Thị trường rất tiềm năng, nhưng doanh nghiệp cần tiếp cận làm rõ những lợi ích sản phẩm mang lại cho người dân khi họ ký hợp đồng bảo hiểm", ông Lực nói. Mỹ Dung (TBTCO) - Thị trường bảo hiểm tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt trong những tháng đầu năm 2022. Một số dự báo cho thấy, thị trường bảo hiểm vẫn được hỗ trợ tích cực từ các yếu tố vĩ mô, đặc biệt là sự phục hồi của nền kinh tế sau đại dịch. Xa hơn nữa, thị trường này đang đứng trước cơ hội lớn hơn để khẳng định vai trò và tiềm năng phát triển mạnh mẽ, bền vững khi Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi được ban hành và có hiệu lực, cũng như Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm giai đoạn 2021 – 2030 được phê duyệt.
Trao đổi với phóng viên TBTCVN, ông Đỗ Long Khánh - Chuyên gia phân tích, Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá, thị trường bảo hiểm (TTBH) vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực trong quý đầu năm 2022. Điều đó cho thấy, thị trường đã vượt qua thách thức của đại dịch Covid-19 và còn nhiều dư địa phát triển một cách ổn định, bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Trong ngắn hạn, ông Đỗ Long Khánh cho rằng, việc giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước từ ngày 1/12/2021 đến 31/5/2022 sẽ là động lực giúp doanh thu phí bảo hiểm xe cơ giới tăng trưởng tốt trong 2 quý đầu năm để hưởng lợi từ chính sách. Còn về trung hạn, bảo hiểm là ngành có tương quan nhất định đối với tăng trưởng kinh tế, do đó chịu ảnh hưởng bởi tốc độ tăng trưởng chung của thị trường. Theo định hướng của Chính phủ, mức tăng trưởng GDP mục tiêu cho năm 2022 là 6 - 6,5%. “Chúng tôi cho rằng đây là mức hoàn toàn có thể đạt được; từ đó, sẽ góp phần giúp gia tăng nhu cầu cho các sản phẩm bảo hiểm bán buôn như bảo hiểm tài sản cho các dự án đầu tư công, bảo hiểm hàng hóa cho các hoạt động xuất nhập khẩu, bảo hiểm cháy nổ cho các dự án xây dựng” – chuyên gia của BVSC phân tích.
Ngoài động lực chính đến từ nhu cầu phục hồi, theo ông Đỗ Long Khánh, tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm còn đến từ việc các DN bảo hiểm đang đẩy mạnh đa dạng hóa các kênh bán hàng, nâng dần tỉ trọng doanh thu đến từ kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng và kênh bảo hiểm số. Ngoài ra, việc phát triển kênh bán hàng online cũng đã có được căn cứ pháp lý rõ ràng hơn khi Giấy chứng nhận bảo hiểm điện tử đã được hợp pháp hoá: đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (có hiệu lực từ ngày 1/3/2021 theo Nghị định 03/2021/NĐ-CP) và bảo hiểm cháy nổ bắt buộc (có hiệu lực từ ngày 23/12/2021 theo Nghị định 97/2021/NĐ-CP). Các yếu tố này mặc dù chưa tác động đáng kể đến doanh thu và lợi nhuận bảo hiểm trong 2021, do nhu cầu chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch, nhưng có thể mở đường cho sự hồi phục mạnh mẽ hậu Covid-19. Bên cạnh đó, “lãi suất có xu hướng tăng dần trong năm 2022 sẽ hỗ trợ doanh thu tài chính của các doanh nghiệp (DN) bảo hiểm, khi tiền gửi của các DN vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng danh mục đầu tư. Tuy vậy, với mức tăng vào khoảng 50-100 điểm cơ bản, chúng tôi cho rằng, các DN bảo hiểm nhân thọ sẽ được hưởng lợi nhiều hơn” – Chuyên gia của BVSC nói. Chất lượng thị trường sẽ có bước chuyển tích cực trong dài hạnThủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030, trong đó, định hướng phát triển toàn diện TTBH đáp ứng nhu cầu bảo hiểm đa dạng của các tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế. Doanh thu ngành bảo hiểm tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2025 là 15%/năm, đến năm 2025, quy mô đạt khoảng 3 - 3,3% GDP; tăng trưởng bình quân giai đoạn 2026 - 2030 là 10%/năm, đến năm 2030 quy mô đạt khoảng 3,3 - 3,5% GDP. Được biết, hiện Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm cũng đang hoàn thiện để trình Bộ Tài chính, trình Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển TTBH đến năm 2030. Chiến lược này sẽ xác định rõ ràng, cụ thể mục tiêu, định hướng và các giải pháp, cũng như lộ trình phát triển TTBH trong thời gian tới.
Cùng với đó, Bộ Tài chính cũng đang hoàn thiện dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi để trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành. Theo các chuyên gia, khi được ban hành sẽ hỗ trợ tích cực hơn cho TTBH Việt Nam phát triển mạnh và bền vững hơn trong tương lai. Theo ông Đỗ Long Khánh, nếu được thông qua trong kỳ họp tới, Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi dự kiến có hiệu lực từ năm 2023 sẽ có những ảnh hưởng tích cực đối với ngành bảo hiểm nói chung, cũng như đem lại lợi ích đối với nhà đầu tư, thể hiện qua những điểm: tăng cường trao quyền cho các DN bảo hiểm; nâng cao chất lượng hoạt động của DN; thúc đẩy tính minh bạch và phát triển lành mạnh của thị trường. Việc sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ cho phép các DN tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh; trong đó các cơ quan quản lý sẽ không can thiệp quá sâu về mặt kỹ thuật vào hoạt động của các công ty bảo hiểm như trước đây. Thay vào đó, vai trò của cơ quan quản lý sẽ là ưu tiên quản lý giám sát, thúc đẩy tính minh bạch và sự phát triển lành mạnh của TTBH. “Điểm này cũng phù hợp với các kế hoạch thoái vốn nhà nước ở các DN bảo hiểm và thúc đẩy kế hoạch hợp tác với các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài” – ông Khánh nói. Cùng với đó, chất lượng hoạt động của DN cũng được tăng cao khi dự thảo đưa ra tỷ lệ an toàn vốn cùng với các yêu cầu khắt khe hơn về việc công bố thông tin của các DN bảo hiểm. Cụ thể, dự thảo sửa đổi quy định về khả năng thanh toán và các biện pháp can thiệp khi tỷ lệ an toàn vốn (CAR) giảm xuống một mức nhất định. Bên cạnh đó, các DN được khuyến khích sử dụng, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm chuẩn mực hóa các hoạt động và giao dịch bảo hiểm trên thị trường, đồng thời bổ sung, hoàn thiện các quy định về phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Ngoài ra, dự thảo sửa đổi yêu cầu sự minh bạch hơn của ngành bảo hiểm. Theo đó, các công ty bảo hiểm phải công bố báo cáo tài chính bán niên và cả năm đã được kiểm toán, cũng như các báo cáo về khả năng thanh toán và quản trị rủi ro DN trên trang điện tử của công ty và trang thông tin của Bộ Tài chính. Báo cáo tài chính, báo cáo đánh giá khả năng thanh toán và báo cáo tách nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn phí bảo hiểm đều phải được kiểm toán.
|