Theo Nghị định số 59/2012/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 32/2020/NĐ-CP thì trách nhiệm theo dõi tình hình thi hành pháp luật của các cơ quan nhà nước như sau:
[1] Trách nhiệm theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Bộ Tư pháp
Trình cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật về theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Chủ trì, phối hợp với Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan, tổ chức có liên quan theo dõi tình hình thi hành pháp luật trong phạm vi cả nước và trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý liên ngành, có nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành.
Hằng năm báo cáo Thủ tướng Chính phủ về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trong phạm vi cả nước chậm nhất vào ngày 25.12 của kỳ báo cáo.
Thời gian chốt số liệu báo cáo tính từ ngày 15.12 của năm trước kỳ báo cáo đến ngày 14.12 của kỳ báo cáo.
Thực hiện trách nhiệm quy định tại mục [2].
[2] Trách nhiệm theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ
Chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các cơ quan, đơn vị trực thuộc trong việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ.
Xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo quy định tại Điều 14, Nghị định này.
Bảo đảm các điều kiện cho việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Hằng năm báo cáo Bộ Tư pháp về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chậm nhất vào ngày 10.12 của kỳ báo cáo.
Thời gian chốt số liệu báo cáo tính từ ngày 1.12 của năm trước kỳ báo cáo đến ngày 30.11 của kỳ báo cáo.
[3] Trách nhiệm theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân các cấp
Chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp dưới trong việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật tại địa phương.
Ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Ủy ban nhân dân.
Xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo quy định tại Điều 14, Nghị định này.
Bảo đảm các điều kiện cho việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Hằng năm Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Bộ Tư pháp về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chậm nhất vào ngày 10.12 của kỳ báo cáo.
Thời gian chốt số liệu báo cáo tính từ ngày 1.12 của năm trước kỳ báo cáo đến ngày 30.11 của kỳ báo cáo.
Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã thực hiện việc báo cáo về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp.
Quy định về phối hợp theo dõi tình hình thi hành pháp luật
Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các tổ chức khác có liên quan trong việc thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Căn cứ yêu cầu cụ thể của từng hoạt động theo dõi tình hình thi hành pháp luật, bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp đề nghị các cơ quan, tổ chức phối hợp thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo các nội dung sau đây:
+ Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cung cấp thông tin về tình hình thi hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân thông qua hoạt động công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, xét xử;
+ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên cung cấp thông tin, kiến nghị của nhân dân thông qua hoạt động giám sát tình hình thi hành pháp luật;
+ Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và các đoàn luật sư cung cấp ý kiến, kiến nghị của các luật gia, luật sư về các vấn đề pháp lý liên quan đến tình hình thi hành pháp luật;
+ Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, các hội nghề nghiệp cung cấp ý kiến, kiến nghị của các doanh nghiệp, các hội viên về tính kịp thời, đầy đủ trong thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; tính chính xác, thống nhất trong hướng dẫn, áp dụng pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của văn bản pháp luật và các vấn đề có liên quan khác;
+ Các cơ quan thông tin đại chúng cung cấp ý kiến phản ánh của dư luận xã hội về tình hình thi hành pháp luật.
[PLVN] -Sáng 9/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đã chủ trì phiên họp Hội đồng khoa học Bộ “Cho ý kiến tư vấn về những định hướng lớn phục vụ xây dựng Luật Tổ chức thi hành pháp luật”.
Phát biểu tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và Theo dõi thi hành pháp luật Đặng Thanh Sơn cho biết, trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị của các cơ quan trong bộ máy nhà nước và các tổ chức, cá nhân được Nhà nước trao quyền.
Công tác tổ chức thi hành pháp luật đã được các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền quan tâm thực hiện và đạt được một số kết quả quan trọng. Vai trò của pháp luật trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước, trong quản lý xã hội ngày càng được nâng cao. Chính phủ và các Bộ, cơ quan ngang bộ đã và đang tập trung hơn vào quản lý, điều hành vĩ mô, giải quyết những vấn đề lớn, quan trọng của đất nước; cải cách hành chính tiếp tục được chú trọng, đẩy mạnh và bước đầu đạt được kết quả tích cực. Có thể nói, Luật Tổ chức thi hành pháp luật là một trong những cơ chế bảo đảm cho việc nâng cao năng lực thực thi pháp luật công vụ, hiệu quả thực thi pháp luật công vụ trong giai đoạn hiện nay.
Tuy nhiên, việc tổ chức thi hành pháp luật vẫn còn chưa theo kịp yêu cầu của sự phát triển, thời gian qua đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập. Cụ thể là, quy định về công khai pháp luật còn chung chung, chưa quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc thực hiện công khai pháp luật; việc triển khai các hoạt động theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật ở nhiều Bộ, ngành, địa phương vẫn còn mang tính hình thức; hiệu quả cụ thể, trực tiếp của hoạt động giám sát chưa cao…
Ông Đặng Thanh Sơn cho biết có 4 chính sách trong đề nghị xây dựng Luật Tổ chức thi hành pháp luật, cụ thể là thẩm quyền, trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật; nội dung tổ chức thi hành pháp luật; các điều kiện bảo đảm cho tổ chức thi hành pháp luật; theo dõi hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.
Tại cuộc họp, PGS. TS Dương Đăng Huệ nhất trí với tên gọi là Luật Tổ chức thi hành pháp luật. Đối tượng chủ thể có trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật rất quan trọng. PGS cũng cho rằng việc tổ chức thi hành pháp luật là trách nhiệm của tất cả các cơ quan nhà nước, không nên mở rộng sang các tổ chức chính trị, xã hội. mối quan hệ giữa luật này với các văn bản pháp luật khác có liên quan,
GS TS Lê Hồng Hạnh đặt câu hỏi rằng liệu ban hành Luật Tổ chức thi hành pháp luật có phù hợp hay không khi pháp luật được ban hành ra đương nhiên phải được thực hiện, cách thức thực hiện như thế nào là tuỳ thuộc theo từng hoàn cảnh, lĩnh vực. Do đó, GS cho rằng không thể đưa ra một khung để điều chỉnh luật trong các lĩnh vực khác nhau. Bên cạnh đó, GS cũng nêu vấn đề nếu được ban hành, cơ quan nào sẽ đứng ra thực hiện nhiệm vụ quản lý Luật này?
Kết luận, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu đánh giá cao các ý kiến sâu sắc, đóng góp cho việc định hướng phục vụ xây dựng Luật Tổ chức thi hành pháp luật. Thứ trưởng đề nghị cần luận giải sâu sắc hơn về sự cần thiết ban hành luật; làm rõ hơn khái niệm tổ chức thi hành pháp luật, làm rõ mối quan hệ giữa khái niệm này với các khái niệm khác như thi hành pháp luật, theo dõi thi hành pháp luật… để từ đó xác định rõ phạm vi và phân công trách nhiệm.
Vị trí, vai trò, tầm quan trọng của tổ chức thi hành pháp luật trong việc thực hiện pháp luật, thực trạng thi hành pháp luật trong thời gian qua cũng cần được làm rõ. Nhất là thực trạng pháp luật về tổ chức thi hành pháp luật trong Tờ trình đánh giá vẫn còn đơn giản, phải đề cập thêm các luật, điều khoản thi hành, các quy định chi tiết, hay các luật khác như Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Phổ biến giáo dục pháp luật…