Cách tính lương cho nhân viên bán hàng

Hiện nay, đa số doanh nghiệp đều trả lương theo phương pháp 3P: Position (vị trí công việc) – Person (Năng lực) – Performance (Kết quả công việc – KPIs). Nó được coi là trụ cột để một công ty ổn định về mặt nhân sự. Ưu điểm của hình thức này là nhân viên (cụ thể trong bài viết này là nhân viên bán hàng) sẽ được trả lương phù hợp với tầm ảnh hưởng với doanh nghiệp, không bị phụ thuộc vào bằng cấp, tạo ra sự công bằng nội bộ trong hệ thống lương thưởng của công ty, loại trừ bớt yếu tố cảm tính hay thiện vị cá nhân.

Vậy cụ thể tính lương 3P là như thế nào? Đâu là tiêu chí để đánh giá mức lương của nhân viên bán hàng? Doanh nghiệp cần chuẩn bị điều gì khi thiết lập bảng lương?

1. Cơ chế tính lương

Công thức: Thu nhập = Lương vị trí (P1) + Lương năng lực (P2) + Lương theo thành tích(P3) + Lương doanh thu (%doanh số) * Tỷ lệ thu hồi công nợ + Phụ cấp.

Ví dụ về bảng thanh toán lương theo phương pháp 3P

a. Lương vị trí công việc – P1

Hay còn gọi cách khác là lương cơ bản theo giá trị công việc (dùng để tính bảo hiểm). Lương này được các doanh nghiệp đánh giá dựa trên giá trị các vị trí công việc (độ phức tạp của công việc). Đối với bộ phận nhân viên bán hàng, thông thường các doanh nghiệp thường quy định một mẫu chung ở mức tối thiểu nhằm đảm bảo mức sống.

Theo chuyên gia sales Đỗ Xuân Tùng, chúng ta không nên đặt lương P1 quá cao bởi salesman sẽ không quan tâm tới thưởng nữa, nếu thưởng quá thấp so với lương cơ bản. Tốt nhất hãy đặt ở mức cơ bản, thậm chí hơi thiếu một chút để họ nỗ lực vượt qua mức cơ bản đó nhanh và sau đó tiếp sang phần thưởng ngay.

b. Lương năng lực – P2

Hiểu một cách cơ bản, lương năng lực là khoản cho thêm nếu anh có năng lực hơn. Lương năng lực mặc dù vẫn mang yếu tố chủ quan của người đánh giá, tuy nhiên vẫn dựa trên cơ sở những đóng góp của họ với doanh nghiệp từ khi bắt đầu vào làm.

Để có được lương năng lực, bạn cần phải xây dựng được hệ thống các tiêu chí riêng. Với bộ phận nhân viên bán hàng, thông thường các tiêu chí đó sẽ là:

• Năng lực kỹ thuật: Khả năng hiểu biết về sản phẩm; hiểu biết thị trường, quản lý hàng, quản lý nhóm…
• Năng lực phẩm chất: chuyên cần, tinh thần làm việc….
• Ngoài ra có thể có năng lực kỹ năng: ngoại ngữ, viết báo cáo, quản trị xung đột, khả năng quan sát

c. Lương theo thành tích – P3

Đây là khoản thưởng nếu anh hoàn thành các chỉ số KPIs mà doanh nghiệp đã giao. Các hình thức trả lương bao gồm:

• Thưởng cá nhân: hoa hồng, tiền thưởng, tăng lương
• Thưởng theo nhóm: Thưởng thành tích nhóm, chia sẻ lợi ích
• Thường toàn công ty: Thưởng cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, chia sẻ lợi nhuận công ty

d. Lương doanh thu (%Doanh số) và phụ cấp

Tùy vào mỗi doanh nghiệp mà tỷ lệ hoa hồng dành cho nhân viên bán hàng sẽ khác nhau và có thể phân chia theo cấp bậc. Ví dụ: Đạt <50 triệu được thưởng 5%. Từ 50 – 100 triệu thưởng 8%.

Phụ cấp với nhân viên bán hàng

2. Cơ chế trả lương

Vì lương của nhân viên kinh doanh gắn liền với chỉ số KPIs hàng tháng nên cơ chế trả lương thường có sự khác biệt. Bên cạnh kỳ trả lương hàng tháng, nhân viên bán hàng có cơ hội nhận được thưởng theo quý hay giữa năm, mức độ tùy thuộc vào mức độ hoàn thành KPI.

Ví dụ:

– Kỳ trả hàng tháng: P1 + P2 + Phụ cấp + thưởng %doanh số tháng

– Kỳ trả hàng quý: Thưởng P3 ( x3 tháng). Tính theo mức độ hoàn thành KPI: %KPI * P3

– Kỳ trả 6 tháng: Thưởng % Doanh số nóng (x6 tháng)

3. Cơ chế phạt

Song song với việc xây dựng các chỉ số, thiết lập cách tính lương, doanh nghiệp cũng cần áp dụng cơ chế phạt. Ví dụ:

• Kết quả công việc trung bình (KPI) < 50% trong 3 tháng liên tiếp sẽ bị đuổi việc
• Kết quả công việc trung bình (KPI) < 70% trong 5 tháng không liên tiếp bị hạ bậc lương hoặc đuổi việc
• Nghỉ việc trong kỳ sẽ không nhận được thưởng của kỳ

Trong phạm vi kiến thức của mình, chúng tôi không thể đưa hết các vấn đề mà hệ thống lương 3P mang lại nhưng có thể khẳng định phương pháp này giúp nhiều doanh nghiệp cải thiện được hệ thống vận hành, mang lại hiệu quả cao khi quản lý nhân sự nói chung và đội ngũ sales nói riêng. Tuy nhiên dù có được “lăng xê” là tuyệt hảo, nhưng bất kỳ hệ thống lương nào cũng tồn tại những nhược điểm, yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng đúng người, đúng bệnh, đúng lúc, đúng hoàn cảnh, đúng phác đồ. Khi áp dụng bất kỳ một hình thức nào đó, cần phải nắm được cả “tác dụng phụ” để cân nhắc áp dụng cho phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp mình.  

Theo Mobiwork.vn

Tùy theo từng sản phẩm cũng như mô hình kinh doanh mà mỗi doanh nghiệp đặt ra cách tính lương theo doanh thu khác nhau. Lương theo doanh thu như một “liều thuốc” khích lệ tinh thần làm việc của nhân viên. Nâng cao tính tự giác, sự cố gắng nỗ lực trong công việc. Doanh nghiệp vừa giữ được nhân tài lại vẫn có được sự tăng trưởng vượt bậc.

Không phải vị trí làm việc nào cũng áp dụng được hình thức tính lương theo doanh thu. Thường thì với các vị trí như nhân viên kinh doanh, nhân viên bán hàng, tư vấn viên, tổng đài viên… sẽ hợp với cách tính lương này.

Bảng tính lương theo doanh thu

Cái lợi của việc trả lương theo doanh thu đầu tiên có thể thấy đó là giảm thiểu sự rủi ro, thất thoát của doanh nghiệp. Nhân viên khi làm tốt sẽ được thưởng và ngược lại, khi không đạt kết quả sẽ nhận số tiền lương ít đi. Đây là một cách khích lệ tinh thần làm việc của nhân viên rất hiệu quả. Khắc phục được tình trạng làm việc ì ạch, không hiệu quả trước đây. Người lao động có thêm động lực cống hiến nhiều hơn cho công ty.

>>> Có thể bạn quan tâm: Máy chấm công – Máy chấm công vân tay giá rẻ

Dựa theo bảng lương Excel, ta có 3 cách để tính doanh thu cho người lao động.

Dùng hàm IF

Sử dụng hàm IF là cách cơ bản và cũng dễ áp dụng nhất. Căn cứ vào bảng tính lương theo doanh thu ở trên ta có công thức tại ô J7 như sau:

IF(I7<$B$17,$C$16,IF(I7<$B$18,$C$17,IF(I7<$B$19,$C$18,$C$19)))*I7

Tính lương doanh thu bằng hàm IF

Công thức trên được diễn giải như sau:

• Khi doanh số dưới 100 triệu thì % thưởng doanh số = 0. Lúc này người lao động không đạt chỉ tiêu đề ra và không được nhận thưởng.
• Khi doanh số đạt từ 100 triệu đến dưới 150 triệu thì thưởng doanh số là 1%
• Nếu doanh số đạt từ 150 triệu đến dưới 200 triệu thì được 1,5% thưởng doanh số
• Trường hợp doanh số từ 200 triệu trở lên thì người lao động được thường 2% doanh số đạt được.

Dùng hàm VLOOKUP

Hàm VLOOKUP được dùng khi tham chiếu giá trị từ bảng dữ liệu. So với việc dùng hàm IF thì hàm VLOOKUP có phần đơn giản và dễ hiểu hơn. Loại bỏ được đi phần tư duy logic mà có thể áp được công thức vào để tính được ngay.

Công thức tính lương theo doanh thu dùng hàm VLOOKUP chứa các đối tượng hàm như:

• Lookup_Value: giá trị tìm kiếm. Khi thực hiện tham chiếu Doanh số tới bảng Thưởng doanh số, giá trị doanh số tương ứng trên cùng dòng kết quả chính là giá trị tìm kiếm.
• Table_array: bảng chứa giá trị tìm kiếm và kết quả cần tìm tương ứng
• Col_index_num: chính là cột nào trong table_array có chứa kết quả
• [range_lookup]: phương thức tìm kiếm. Có thể nhập giá trị tìm kiếm là 1 hoặc để trống không nhập.

Ta viết công thức tại ô J7:  J7=VLOOKUP(I7,$B$16:$C$19,2,1)*I7

Dùng hàm VLOOKUP tính lương

Dùng hàm INDEX kết hợp hàm MATCH

Hàm INDEX và MATCH đều được sử dụng để tìm kiếm, tham chiếu dữ liệu trong Excel. Chức năng tương tự như VLOOKUP nhưng 2 hàm này lại có phần ưu việt hơn. Trong trường hợp này, công thức tính lương theo doanh thu được viết như sau: J7=INDEX($C$16:$C$19,MATCH(I7,$B$16:$B$19,1))*I7

Hàm INDEX và hàm MATCH

Đối tượng được xác định trong hàm INDEX ở trong vùng C16:C19. Dùng hàm MATCH để xách định mức doanh số cần tìm trong vùng B16:B19. Trong đó có các giá trị:

• Lookup_value: trường hợp nếu đặt công thức ở dòng 7 thì giá trị tìm kiếm lúc đó tương đương là giá trị doanh số I7
• Lookup_array: vùng tham chiếu, ở đây vùng tham chiếu được xác định là vùng B16:B19
• [match_type]: phương thức tìm kiếm tương đối. Phương thức này tăng dần nên khi nhập ở ô đầu tiên nên nhập là số 1.

Lưu ý là khi tham chiếu đến các bảng phụ thì cần phải cố định các tham chiếu bằng kí tự $. Tránh việc kết quả bị sai do vùng tham chiếu thay đổi.

Xem thêm; Máy chiếu – Thiết bị máy chiếu giá rẻ

Bên cạnh hình thức trả lương theo doanh thu thì trong doanh nghiệp hiện tại có nhiều hình thức khác. Như trả lương theo hình thức khoán, lương tính theo sản phẩm hoặc cách tính lương theo thời gian. Dù với hình thức nào thì khi trả lương cho nhân viên, doanh nghiệp cũng nên lưu ý:

• Tùy vào từng tình hình kinh doanh cũng như vị trí làm việc, mà doanh nghiệp cân đối cách tính lương cho nhân viên sao cho phù hợp nhất. Trả lương đúng theo cấp bậc, năng lực và cống hiến của người lao động.
• Lương được trả đều đặn 1 tháng 1 lần, nếu trả chậm cũng không được chậm quá 1 tháng. Theo quy định thì trường hợp doanh nghiệp chậm trả lương thì sẽ tính lãi cho người lao động. Lãi suất căn cứ theo lãi suất ngân hàng tại thời điểm chi trả lương.
• Trường hợp người lao động ký hợp đồng thời vụ. Nhận lương theo giờ, theo ngày hoặc theo tuần thì việc chi trả phải hoàn tất sau thời gian làm việc. Có thể cộng gộp lại và trả một lần nhưng không được quá 15 ngày kể từ lúc người lao động hoàn thành công việc.
• Với hình thức trả lương khoán, người lao động được phép xin ứng lương khi thời gian công việc kéo dài lâu hoặc với khối lượng công việc lớn.
• Người lao động không bị trừ lương vào các ngày nghỉ theo quy định của Nhà nước.

Cách tính lương theo doanh thu hiện là cách được rất nhiều các doanh nghiệp kinh doanh áp dụng. Hình thức này mang cái lợi cho cả 2 bên doanh nghiệp và người lao động. Áp dụng phương pháp tính lương theo doanh thu vô cùng hiệu quả trong việc kích thích sự phát triển kinh tế.

CEO & Founder tại Công ty TFT, là người tham vấn chuyên môn và kiểm duyệt nội dung tại website: https://tft.vn/, nơi cung cấp thông tin giúp khách hàng nắm dõ hơn về sản phẩm dịch vụ tại TFT, hướng dẫn khách hàng cách sử dụng vận hành hiệu quả các giải pháp TFT cung cấp.