Hiện nay, nước ta có khoảng 56.000 người nhiễm HIV còn trong trạng thái hạn chế tiếp xúc với các dịch vụ xét nghiệm HIV. Để giải tỏa tâm lý lo sợ về sự kỳ thị cũng như khó khăn trong quá trình tiếp cận với dịch vụ y tế, Tổ chức Y tế Thế giới đã giới thiệu phương pháp tự xét nghiệm HIV bằng cách lấy máu đầu ngón tay và lấy dịch miệng.
Với hai hình thức xét nghiệm trên, người thử chỉ cần chờ từ 15-20 phút sẽ biết được kết quả.
1. Xét nghiệm bằng cách lấy máu đầu ngón tay
Bộ dụng cụ bao gồm: 1 que thử, 1 lọ dung dịch đệm và 1 kim chích máu đầu ngón tay.
Cách tiến hành xét nghiệm như sau:
Bước 1: Sát trùng đầu ngón tay định chích máu
Bước 2: Dùng kim chích máu chích dứt khoát lên đầu ngón tay đã sát trùng.
Bước 3: Nhỏ giọt máu vừa chích lên đầu que thử. Nhỏ dung dịch đệm lên và đợi phản ứng. Kết quả sẽ thu được trong 15-60 phút, ngoài thời gian này kết quả sẽ không còn chính xác.
Cách đọc kết quả:
- Chỉ 1 vạch có chữ C là kết quả âm tính.
- Có 2 vạch thể hiện kết quả có phản ứng, cần đến cơ sở y tế để xét nghiệm lại một cách chính xác nhất.
- Trong trường hợp que thử không hiện vạch nào hoặc hiện vạch T mà không hiện vạch C, kiểm tra bị lỗi, cần được làm lại.
2. Xét nghiệm bằng cách lấy dịch miệng
Bộ dụng cụ xét nghiệm có: 1 que thử, 1 lọ dung dịch đệm và 1 giá đựng dung dịch đệm.
Cách tiến hành xét nghiệm như sau:
Bước 1: Mở bao chứa lọ dung dịch đệm, mở nắp, giá đỡ và mở bao chứa que thử. Lưu ý không chạm tay bào phần phết mẫu.
Bước 2: Lấy mẫu dịch miệng bằng cách ấn mạnh phần phết mẫu vào nướu răng và quệt dọc nướu hàm trên 1 lần, quệt dọc nướu hàm dưới 1 lần.
Bước 3: Cắm đầu có vùng phết mẫu của que thử vào trong ống nghiệm cho đến khi chạm đáy ống nghiệm. Người tự xét nghiệm sẽ chờ đọc kết quả sau 20 phút. Không đọc kết quả sau 40 phút.
Cách đọc kết quả:
- Chỉ 1 vạch có chữ C là kết quả âm tính.
- Có 2 vạch thể hiện kết quả có phản ứng, cần đến cơ sở y tế để xét nghiệm lại một cách chính xác nhất.
- Trong trường hợp que thử không hiện vạch nào hoặc hiện vạch T mà không hiện vạch C, kiểm tra bị lỗi, cần được làm lại.
Đỗ Xuân Nguyên
Trưởng Khoa Lao – HIV/AIDS – Da Liễu, TT.KSBT An Giang
Văn phòng Sở Y tế An Giang
Bạn đang lo lắng mình có nguy cơ bị nhiễm HIV nhưng lại ngại đến cơ sở y tế để kiểm tra? Xét nghiệm HIV tại nhà bằng que test HIV có thể giúp bạn đoán được kết quả!
Tự xét nghiệm HIV tại nhà bằng kit test HIV là phương pháp đơn giản và kín đáo giúp bạn xác định mình có đang bị nhiễm bệnh hay không. Tuy nhiên, liệu kết qủa test nhanh HIV tại nhà có chính xác và đáng để bạn tin tưởng? Mời bạn cùng tìm hiểu chi tiết!
Các loại que test HIV tại nhà phổ biến
Ngoài việc đến các bệnh viện, trung tâm y tế để xét nghiệm HIV, hiện nay bạn có thể tự xét nghiệm HIV tại nhà một cách riêng tư và hiệu quả.
Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] đã công nhận hai bộ test OraQuick In-Home HIV và Home Access HIV-1 có thể được sử dụng để bạn tự kiểm tra HIV.
Ngoài ra, một số bộ test HIV tại nhà khác được chấp thuận bao gồm:
• BioSure HIV Self Test: loại test HIV này được chấp nhận tại châu Âu, bạn sẽ cần 15 phút để xét nghiệm máu.
• Autotest VIH: Loại que thử HIV tại nhà này chỉ có mặt tại Pháp, bạn sẽ cần máu tại đầu ngón tay để xác định tình trạng nhiễm HIV của mình.
Tại thị trường Việt Nam hiện nay, các bộ xét nghiệm này chưa được phổ biến rộng rãi, một phần là do giá cả tương đối cao. Một số chương trình thí điểm tại Việt Nam đang áp dụng OraQuick test để giúp đỡ những người có nhu cầu tự xét nghiệm HIV.
Mỗi một bộ test HIV tại nhà đều có cách sử dụng khác nhau. Do đó, bạn cần tìm hiểu kỹ hướng dẫn sử dụng của từng loại que test HIV để có kết quả chính xác nhất.
Đối với Oraquick test [mẫu thử từ dịch miệng]:
- Bạn sẽ đưa dụng cụ đặc biệt vào miệng để lấy nước bọt
- Sau đó, bạn để dụng cụ vào ống chứa thuốc thử
- Kết quả sẽ có sau 20 đến 40 phút. Nếu chỉ có một vạch thì kết quả là âm tính, còn hai vạch là dương tính.
Đối với Biosure test [mẫu thử từ máu đầu ngón tay]:
- Bạn cần lấy máu đầu ngón tay và dùng que giấy đặc biệt lấy máu này
- Bạn đặt que giấy vào dụng cụ đặc biệt
- Chờ 15 phút để có kết quả. Hai vạch là dương tính, một vạch là âm tính.
Kết quả từ que test HIV có chính xác không?
Xét nghiệm HIV tại nhà giúp bạn nhận kết quả ngay lập tức mà không cần phải hẹn gặp bác sĩ hay phải đi khám bệnh viện. Do đó, không ít người nghi ngờ về tính chính xác của loại xét nghiệm này. Tuy nhiên, bạn không cần lo lắng vì nhìn chung, các xét nghiệm HIV tại nhà bằng que test HIV được công nhận đều có độ chính xác cao. Dù vậy, so với xét nghiệm máu tại trung tâm y tế, bạn sẽ cần thời gian sau khi phơi nhiễm với virus HIV dài hơn để có kết quả chính xác hơn.
Oraquick test có chính xác không? Nồng độ virus HIV trong nước bọt thấp hơn trong máu, vì thế Oraquick test sẽ phát hiện HIV chậm hơn so với việc xét nghiệm máu, độ chính xác và đặc hiệu khoảng 99%. Trong khi đó, que test HIV Biosure test dựa trên mẫu máu có độ nhạy cao hơn so với xét nghiệm nước bọt, độ chính xác khoảng 99,7%.
Phát hiện nhiễm HIV càng sớm bạn sẽ càng dễ điều trị, tránh nhiều biến chứng và kéo dài tuổi thọ hơn. Bên cạnh đó, bạn có thể bảo vệ người thân và mọi người xung quanh không bị nhiễm virus này.
Cần lưu ý là người nhiễm HIV sẽ trải qua một giai đoạn cửa sổ sau khi phơi nhiễm HIV kéo dài từ 2 đến 8 tuần. Trong giai đoạn cửa sổ, cơ thể sẽ sản sinh kháng thể để chống lại virus HIV. Các xét nghiệm phát hiện HIV chính là dựa vào các kháng thể trên của cơ thể. Vì thế, xét nghiệm HIV có thể âm tính trong vòng 3 tháng đầu tiên sau khi bạn phơi nhiễm với virus. Ngoài ra, để xác định chính xác tình trạng nhiễm HIV, bạn nên kiểm tra lại sau 3 tháng.
Tự xét nghiệm HIV tại nhà bằng que test HIV là giải pháp hứa hẹn giúp nhiều người phát hiện và kiểm soát tình trạng nhiễm virus HIV của mình. Trường hợp khi bạn không tin tưởng kết quả từ các que thử HIV, bạn có thể đến các trung tâm y tế để làm lại xét nghiệm HIV với thông tin cá nhân được giữ bí mật. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý phòng tránh lây nhiễm HIV để không phải lo lắng về nguy cơ lây nhiễm nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.