Bài 29 CÁCH MẠNG HÀ LAN VÀ CÁCH MẠNG TƯ SẢN ANH
1. Cách mạng Hà Lan
- Từ đầu thế kỷ XVI Nêđéclan là một trong những vùng kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển nhất châu Âu.
- Giai cấp tư sản Nêđéclan ra đời, thế lực kinh tế ngày càng lớn mạnh.
- Tháng 8 - 1566 nhân dân miền Bắc Nêđéclan khởi nghĩa, lực lượng phát triển mạnh, làm chủ nhiều nơi.
- Tháng 8-1567, vương triều Tây Ban Nha đem quân sang Ne dec lan , và đán áp dã man .
-Tháng 4-1572 quân khởi nghĩa làm chủ các tỉnh phía Bắc .
- Tháng 1-1579 hội nghị U-trech tuyên bố thống nhất tiền tệ , đo lường và tổ chức quân sự , chính sách đối ngoại .
-Năm 1581 các tỉnh miền bắc thống nhất thành Các tỉnh liên Hiệp hay Hà Lan
- Năm 1609 Hiệp định đình chiến được ký kết, nhưng đến năm 1649 mới được công nhận độc lập.
* Ý nghĩa:
+Là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới dưới hình thức chiến tranh giải phóng dân tộc
+Mở đường cho chủ nghĩa tư bản Hà Lan phát triển.
+Mở ra thời đại mới - bùng nổ các cuộc cách mạng tư sản.
* Hạn chế: quan hệ sản xuất
phong kiến còn tồn tại ở một số nơi, nhân dân không được hưởng quyền lợi về kinh tế , chính trị
Lược đồ kinh tế Anh trước cách mạng
- Sự phát triển ngành len dạ kéo theo sự phát triển của nghề nuôi cừu. Do vậy một bộ phận quý tộc Anh chuyển sang kinh doanh hàng hóa theo hướng TBCN, trở thành quí tộc tư sản mới.a. Tình hình nước Anh trước cách mạng
* Nguyên nhân gián tiếp :
-Kinh tế: đầu thế kỷ XVII, nền kinh tế nước Anh phát triển nhất châu Âu.
-Xã hội: tư sản, quý tộc mới giàu lên nhanh chóng.
-Chính trị: chế độ phong kiến kìm hãm lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa .
Mâu thuẫn giũa tư sản, quý tộc mới với phong kiến .
Cách mạng bùng nổ
- Sự phát triển của công trường thủ công dần lấn át phường hội. Sản phẩm tăng nhanh về số lượng và chất lượng kích thích hoạt động ngoại thương phát triển nhất là ngành len dạ, buôn bán nô lệ da đen.
- Chế độ phong kiến [ quý tộc , giáo hội Anh cản trở sự làm giàu của tư sản và quý tộc mới , vua Sạc lơ I đặt ra thuế mới , nắm độc quyền thương mại… duy trì đặc quyền phong kiến …]
* Nguyên nhân trực tiếp :
- Tháng 4-1640 Vua Sac lơ I triệu tập quôc hội để tăng thuế nhằm đàn áp cuộc nổi dây của người Xcốt- len.
-Quốc hội không phê duyệt , và công kích chính sách bạo ngược của nhà vua , đòi kiểm soát quân đội , tài chính và giáo hội.
- Sac lơ I dùng vũ lực đàn áp Quốc hội , bị thất bại phải chạy lên phía Bắc Luân Đôn chuẩn bị lực lượng phản công .
Lược đồ kinh tế Anh trước cách mạng
a. Tình hình nước Anh trước cách mạng
* Nguyên nhân gián tiếp :
-Kinh tế: đầu thế kỷ XVII, nền kinh tế nước Anh phát triển nhất châu Âu.
-Xã hội: tư sản, quý tộc mới giàu lên nhanh chóng.
-Chính trị: chế độ phong kiến kìm hãm lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa .
Mâu thuẫn giũa tư sản, quý tộc mới với phong kiến .
Cách mạng bùng nổ
- Sự phát triển của công trường thủ công dần lấn át phường hội. Sản phẩm tăng nhanh về số lượng và chất lượng kích thích hoạt động ngoại thương phát triển nhất là ngành len dạ, buôn bán nô lệ da đen.
- Sự phát triển ngành len dạ kéo theo sự phát triển của nghề nuôi cừu. Do vậy một bộ phận quý tộc Anh chuyển sang kinh doanh hàng hóa theo hướng TBCN, trở thành quí tộc tư sản mới.
- Chế độ phong kiến [ quý tộc , giáo hội Anh cản trở sự làm giàu của tư sản và quý tộc mới , vua Sạc lơ I đặt ra thuế mới , nắm độc quyền thương mại… duy trì đặc quyền phong kiến …]
* Nguyên nhân trực tiếp :
- Tháng 4-1640 Vua Sac lơ I triệu tập quôc hội để tăng thuế nhằm đàn áp cuộc nổi dây của người Xcốt- len.
-Quốc hội không phê duyệt , và công kích chính sách bạo ngược của nhà vua , đòi kiểm soát quân đội , tài chính và giáo hội.
- Sac lơ I dùng vũ lực đàn áp Quốc hội , bị thất bại phải chạy lên phía Bắc Luân Đôn chuẩn bị lực lượng phản công .
Lược đồ diễn biến cách mạng tư sản Anh
c. Ý nghĩa
-Lật đổ chế độ phong kiến mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Anh phát triển.
-Mở ra thời kỳ quá độ từ chế độ phong kiến sang chế độ tư bản.
Vào thế kỉ XVI, nền kinh tế TBCN ở Nê-đéc-len phát triển mạnh nhất châu Âu, nhưng lại bị Vương quốc Tây Ban Nha thống trị, Vương quốc Tây Ban Nha ra sức ngăn cản sự phát triển này. Chính sách cai trị hà khắc của thực dân Tây Ban Nha ngày càng làm tăng thêm mâu thuẫn dân tộc, kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế Hà Lan.
Cách mạng Hà Lan thế kỉ 16 là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới, có ý nghĩa mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Vậy Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là?
Câu hỏi: Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là?
A. Lật đổ sự thống trị của vương triều Tây Ban Nha, mở đường cho chủ nghĩa phát triển.
B. Xóa bỏ quan hệ sản xuất phong kiến, lật đổ ách thống trị của vương triều Tây Ban Nha
C. Lật đổ ngôi vua chuyên chế Hà Lan, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
D. Đánh bại phe phái của quý tộc mới, thiết lập chính quyền của giai cấp tư sản
Đáp án đúng là đáp án A. Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là lật đổ sự thống trị của vương triều Tây Ban Nha, mở đường cho chủ nghĩa phát triển.
Lý giải việc chọn đáp án A là đáp án đúng
Vào thế kỉ XVI, nền kinh tế TBCN ở Nê-đéc-len phát triển mạnh nhất châu Âu, nhưng lại bị Vương quốc Tây Ban Nha thống trị, Vương quốc Tây Ban Nha ra sức ngăn cản sự phát triển này. Chính sách cai trị hà khắc của thực dân Tây Ban Nha ngày càng làm tăng thêm mâu thuẫn dân tộc, kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế Hà Lan.
Đứng trước sự thống trị của Tây Ban Nha, nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân Nê-đéc-lan chống lại chính quyền thực dân phong kiến Tây Ban Nha đã diễn ra, đỉnh cao là năm 1566. Năm 1581, các tỉnh miền Bắc Nê-đéc-len đã thành lập “Các tỉnh liên hiệp” [sau là Cộng hòa Hà Lan].
Cuối cùng vào năm 1648, chính quyền Tây Ban Nha công nhận nền độc lập của Hà Lan. Cuộc cách mạng kết thúc, Hà Lan được giải phóng.
Cách mạng Hà Lan vừa là một cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, vừa là cuộc cách mạng tư sản, bởi vì nó vừa chống bọn xâm lược Tây Ban Nha vừa mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Như vậy có thể thấy rằng nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là lật đổ sự thống trị của vương triều Tây Ban Nha, mở đường cho chủ nghĩa phát triển.
Giải thích nguyên nhân không chọn các phương án còn lại
Các phương án còn lại chưa đúng vì các lý do cụ thể như sau:
+ Phương án B: Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là Xóa bỏ quan hệ sản xuất phong kiến, lật đổ ách thống trị của vương triều Tây Ban Nha là đáp án chưa chính xác bởi vì: nhiệm vụ chủ yếu và quan trọng nhất của cách mạng tư sản Hà Lan là lật đổ sự thống trị của Tây Ban Nha và mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Phương án C. Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là Lật đổ ngôi vua chuyên chế Hà Lan, xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa là đáp án sai bởi vì Vào thế kỉ XVI, Vương quốc Tây Ban Nha thống trị, Vương quốc Tây Ban Nha ra sức ngăn cản sự phát triển này. Chính sách cai trị hà khắc của thực dân Tây Ban Nha ngày càng làm tăng thêm mâu thuẫn dân tộc, kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế Hà Lan. Do đó để thoát khởi sự cai trị của Tây Ban Nha và tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển thì mục đích của cách mạng là phải lật đổ sự thống trị của Tây Ban Nha.
+ Phương án D. Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là Đánh bại phe phái của quý tộc mới, thiết lập chính quyền của giai cấp tư sản là đáp án sai bởi vì kẻ thù thời điểm đó của cách mạng Hà Lan là Tây Ban Nha.
Như vậy, đáp án đúng và đầy đủ nhất là đáp án A. Nhiệm vụ chủ yếu của cách mạng Hà Lan thế kỷ 16 là lật đổ sự thống trị của vương triều Tây Ban Nha, mở đường cho chủ nghĩa phát triển.