Nhôm là nguyên tố phổ biến thứ ba trong vỏ Trái Đất và có nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất. Nhôm có tính chất vật lí, và tính chất hóa học cùng ứng dụng quan trọng gì? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua nội dung bài học này nhé.
- Kí hiệu hóa học: Al
- Nguyên tử khối: 27
– Màu trắng bạc, có ánh kim.
– Kim loại nhẹ \[[D = 2,7g/cm^3]\], dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.
– Nóng chảy ở \[660^0C\].
1. Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại không?
a. Phản ứng của nhôm với phi kim
* Phản ứng của nhôm với oxi
\[4Al [trắng] + 3O_{[2k]}[không \, \,màu] \xrightarrow{t^0} 2Al_2O_3[r][trắng]\]
Ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp \[Al_2O_3\] mỏng bền vững. Lớp oxit naỳ bảo vệ đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng với oxi trong không khí và nước.
* Phản ứng của nhôm với phi kim khác
Phản ứng của nhôm với phi kim khác như \[S, Cl_2\] ,… tạo muối \[Al_2S_3, AlCl_3…\]
\[2Al_{[r]} + 3Cl_{2[k]} → 2AlCl_{3[r]}\]
Kết luận: nhôm pứ với oxi tạo thành oxit và pứ với nhiều phi kim khác như \[S, Cl_2\], … tạo muối.
b. Phản ứng của nhôm với dung dịch axit
\[2Al + 6HCl → 2AlCl_3 + 3H_2↑\]
Chú ý: Al không phản ứng với \[H_2SO_4\] đặc, nguội và \[HNO_3\] đặc, nguội.
c. Phản ứng của nhôm với dung dịch muối
\[2Al + 3CuSO_4 → Al_2[SO_4]_3 + 3Cu\]
Kết luận: nhôm phản ứng với nhiều dd muối của kim loại hoạt động hóa học yếu hơn tạo muối nhôm và giải phóng kim loại mới. Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại.
2. Nhôm có tính chất hóa học nào khác
Nhôm phản ứng với dung dịch kiềm.
\[2Al + 2NaOH + 2H_2O → 2NaAlO_2 + 3H_2\]
Ứng dụng của nhôm
Nhôm và hợp kim nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống như: đồ dùng gia đình, dây dẫn điện, vật liệu xây dựng….
Đuyra [hợp kim của nhôm với đồng và một số nguyên tố khác như mangan, sắt, silic] nhẹ và bền được dùng trong công nghiệp chế tạp máy bay, ô tô. tàu vũ trụ…
Quy trình sản xuất nhôm
– Nguyên liệu: quặng bôxit [thành phần chủ yếu là \[Al_2O_3\]]
– Phương pháp: điện phân nóng chảy có xúc tác Criolit
\[Al_2O_3 → 2Al + 3O_2\]
Hình sơ đồ tư duy bài nhôm
Hướng dẫn giải bài tập sgk bài 18 nhôm chương 2 hóa học lớp 9. Bài giúp các bạn tìm hiểu về nhôm, tính chất vật lí và tính hóa học của nhôm.
Hãy điền vào bảng sau những tính chất tương ứng với những ứng dụng của nhôm:
| Tính chất của nhôm | Ứng dụng của nhôm | |
| 1 | Làm dây dẫn điện | |
| 2 | Chế tạo máy bay, ô tô, xe lửa ,…. | |
| 3 | Làm dụng cụ gia đình: nồi xoong, khung cửa….. |
>> Xem: giải bài tập 1 trang 57 sgk hóa học 9
Thả một mảnh nhôm vào các ống nghiệm chứa các dung dịch sau:
a. \[\]\[MgSO_4\]
b. \[CuCl_2\]
c. \[AgNO_3\]
d. \[HCl\]
Cho biết hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết phương trình hoá học.
>> Xem: giải bài tập 2 trang 58 sgk hóa học 9
Có nên dùng xô, chậu, nổi nhôm để đựng vôi, nước vôi tôi hoặc vữa xây dựng không? Hãy giải thích.
>> Xem: giải bài tập 3 trang 58 sgk hóa học 9
Có dung dịch muối \[\]\[AlCl_3\] lẫn tạp chất là \[CuCl_2\]. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm? Giải thích và viết phương trình hoá học.
a. \[AgNO_3\]
b. \[HCl\]
c. \[Mg\]
d. \[Al\]
e. \[Zn\]
>> Xem: giải bài tập 4 trang 58 sgk hóa học 9
Thành phần hoá học chính của đất sét là: \[\]\[Al_2O_3.2SiO_2.2H_2O\]. Hãy tính phần trăm khối lượng của nhôm trong hợp chất trên.
>> Xem: giải bài tập 5 trang 58 sgk hóa học 9
Để xác định thành phần phần trăm khối lượng của hỗn hợp A gồm bột nhôm và bột magie, người ta thực hiện hai thí nghiệm sau:
Thí nghiệm 1: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng hết với dung dịch \[\]\[H_2SO_4\] loãng dư, thu được 1568 ml khí ỏ điều kiện tiêu chuẩn.
Thí nghiệm 2: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau phản ứng thấy còn lại 0,6 gam chất rắn.
Tính phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp A.
>> Xem: giải bài tập 6 trang 58 sgk hóa học 9
Trên là nội dung lý thuyết bài 18 nhôm chương 2 hóa học lớp 9. Hi vọng bài học giúp các bạn tìm hiểu được nhôm và biết được ứng dụng cuả nhôm trong đời sống. Bạn thấy nội dung bài học này thế nào? Để lại ý kiến đóng góp ngay bên dưới đây nhé.
Bài Tập Liên Quan:
Sách - Bài Tập Về Nhôm Và Hợp Chất Của Nhôm Hóa Học Lớp 9
Shopee Mall Assurance
Ưu đãi miễn phí trả hàng trong 7 ngày để đảm bảo bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi mua hàng ở Shopee Mall. Bạn sẽ được hoàn lại 100% số tiền của đơn hàng nếu thỏa quy định về trả hàng/hoàn tiền của Shopee bằng cách gửi yêu cầu đến Shopee trong 7 ngày kể từ ngày nhận được hàng.
Cam kết 100% hàng chính hãng cho tất cả các sản phẩm từ Shopee Mall. Bạn sẽ được hoàn lại gấp đôi số tiền bạn đã thanh toán cho sản phẩm thuộc Shopee Mall và được chứng minh là không chính hãng.
Miễn phí vận chuyển lên tới 40,000đ khi mua từ Shopee Mall với tổng thanh toán từ một Shop là 150,000đ
Mã giảm giá cho Shop
Tiết kiệm hơn khi áp dụng mã giảm giá của Shop. Liên hệ với Shop nếu gặp trục trặc về mã giảm giá do Shop tự tạo.
5% GIẢM
Mã: SAOMFL1
Đơn tối thiểu 148k
HSD: 30-09-2022
10% GIẢM
Mã: SAOM10
Đơn tối thiểu 299k
HSD: 30-09-2022
Mã giảm giá cho Shop
Chọn loại hàng
[ví dụ: màu sắc, kích thước]
Chi tiết sản phẩm
Gửi từ
Sách gồm những phương pháp giải toán ngắn gọn, dễ hiểu. Đồng thời với hệ thống bài tập được trích từ các đề thi học sinh giỏi, chuyên và năng khiếu trên toàn quốc từ năm 1992 đến nay sẽ giúp các em vận dụng để nâng cao kỹ năng làm bài tập một cách nhanh chóng và chính xác. Nội dung quyến sách gồm: PHẦN A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ PHẦN B. CÁ DẠNG TOÁN CỦA NHÔM VÀ HỢP CHẤT NHÔM
Xem tất cả
Mua ngay
Tóm tắt lý thuyết và bài tập về kim loại nhôm Hóa học 9
Tóm tắt lý thuyết và bài tập về kim loại nhôm Hóa học 9
A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Nhôm là kim loại màu trắng bạc, dẻo, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt. Nhôm là kim loại nhẹ [D = 2,7 g/cm3], mềm, nóng chảy ở 660°c.
II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tính chất của một kim loại
a] Tác dụng với oxi và một số phi kim.
4Al + 3O2 → 2Al2O3 ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp Al2O3 mỏng bền vững, lớp oxit này bảo vệ đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng oxi trong không khí, nước.
2Al + 3Cl2 → 2AlCl3
b] Tác dụng với axit [HCl, H2SO4 loãng,..]
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
Chú ý: Nhôm không tác dụng với H,SO4, HNO3 đặc, nguội,
e] Tác dụng với dung dịch muối của kim loại yếu hơn.
AI + 3AgNO3 -> A1[NO3]3 + 3Ag
2. Tính chất hóa học riêng của nhôm.
Do lớp oxit nhôm bị hòa tan trong kiềm nên nhôm phản ứng với dung dịch kiềm.
III. SẢN XUẤT NHÔM
Nguyên liệu để sản xuất nhôm là quặng bôxit có thành phần chủ yếu là Al2O3. Sau khi đã loại bỏ tạp chất, rigười ta điện phân Al2O3 nóng chảy [có pha thêm chất criolit có tác dụng làm giảm nhiệt dộ nóng chảy của nhôm oxit], thu được nhôm.
Bài tập minh họa
Trộn 5,4 g Al với 4,8 g Fe2O3 rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm. Sau phản ứng ta thu được m [gam] hỗn hợp chất rắn. Giá trị của m là:
Hướng dẫn:
Phương trình phản ứng:
2Al + Fe2O3 → Al2O3 + 2Fe
Nhận thấy, khối lượng trước phản ứng luôn bằng khối lượng các chất sau phản ứng. Các chất sau phản ứng là Al2O3 và Fe đều là chất rắn nên ta có:
m hỗn hợp sau phản ứng =\[5,4+4,8=10,2[g]\]
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1.[Trang 57 SGK]
Hãy điền vào bảng sau những tính chất tương ứng với những ứng dụng của nhôm:
| TÍNH CHẤT CỦA NHÔM | ỨNG DỤNG CỦA NHÔM | |
| 1 | Làm dây dẫn điện | |
| 2 | Chế tạo máy bay, ô tô, xe lửa… | |
| 3 | Làm dụng cụ gia đình: nồi xoong… |
Hướng dẫn giải
| TÍNH CHẤT CỦA NHÔM | ỨNG DỤNG CỦA NHÔM | |
| 1 | Dẫn điện tốt | Làm dây dẫn điện |
| 2 | Nhẹ, bền | Chế tạo máy bay, ô tô, xe lửa… |
| 3 | Nhôm dẻo, có lớp màng oxit bảo vệ nên khó bị gỉ | Làm dụng cụ gia đình: nồi xoong… |
Câu 2.[Trang 57 SGK]
Thả một mảnh nhôm vào các ống nghiệm chứa các dung dịch sau :
a] MgSO4;
b] CuCl2;
c] AgNO3;
d] HCl.
Cho biết hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết phương trình hoá học.
Hướng dẫn giải
a] Khi cho nhôm tác dụng với MgSO4 không có hiện tượng gì do không có phản ứng xảy ra
b] Khi cho nhôm tác dụng với CuCl2 , thấy xuất hiện kết tủa đỏ bám vào mảnh nhôm, màu xanh của dung dịch muối đồng nhạt dần:
2A1 + 3CuCl2 → 2AlCl3 + 3Cu↓
c] Khi cho nhôm tác dụng với AgNO3, thấy kết tủa màu tắng bám vào mảnh nhôm.
Al + 3AgNO3 → Al[NO3]3 + 3Ag↓
d] Khi cho nhôm tác dụng với HCl thấy dung dụng sủi bọt khí.
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2↑
Câu 3.[Trang 58 SGK]
Có nên dùng xô, chậu, nổi nhôm để đựng vôi, nước vôi tôi hoặc vữa xây dựng không ? Hãy giải thích.
Hướng dẫn giải
Do nhôm và nhôm oxit có tính chất hóa học đặc biệt là tác dụng được với dung dịch kiềm. Vì vậy ta không nên dùng xô, chậu, nồi nhồm để đựng nước vôi , vôi tôi hoặc vữa xây dựng.
Al2O3 + Ca[OH]2 → Ca[AlO2]2 + H2O
2Al + Ca[OH]2 + H2O → Ca[AlO2]2 + 3H2
Câu 4.[Trang 57 SGK]
Có dung dịch muối AlCl3 lẫn tạp chất là CuCl2. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm ? Giải thích và viết phương trình hoá học.
a] AgNO3;
b] HCl;
c] Mg;
d] Al;
e] Zn.
Hướng dẫn giải
Đáp án d] Al
Nhôm phản ứng với muối đồng tạo ra dung dịch muối nhôm và đồng kết tủa. Như vậy dung dịch chỉ còn lại muối nhôm.
2Al + 3CuCl2 → 2AlCl3 + 3Cu
Câu 5.[Trang 58 SGK]
Thành phần hoá học chính của đất sét là : Al2O3. 2SiO2.2H2O. Hãy tính phần trăm khối lượng của nhôm trong hợp chất trên.
Hướng dẫn giải
Khối lượng mol Al2O3.2SiO2.2H2O
M Al2O3.2SiO2.2H2O =258
=>Phần trăm khối lượng của nhôm trong hợp chất trên là:
%Al = \[\frac{27.2}{258}.100\]% = 20,93%
Câu 6.[Trang 58 SGK]
Để xác định thành phần phần trăm khối lượng của hỗn hợp A gồm bột nhôm và bột magie, người ta thực hiện hai thí nghiệm sau :
Thí nghiệm 1: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng hết với dung dịch H2SO4 loãng dư, thu được 1568 ml khí ỏ điều kiện tiêu chuẩn.
Thí nghiệm 2: Cho m gam hỗn hợp A tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau phản ứng thấy còn lại 0,6 gam chất rắn.
Tính phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp A.
Hướng dẫn giải
Thí nghiệm 2:
Chỉ có Al tác dụng với dung dịch NaOH và bị hòa tan hết vì NaOH dư.
=>Chất rắn còn lại là Mg = 0,6 [g] =>nMg = 0,6/24 = 0,025 mol
Thí nghiệm 1
Số moi H2 = \[\frac{1,568}{22,4}\]= 0,07 mol. Gọi x là số mol Al.
PTHH:
2Al + 3H2SO4 → Al2[SO4]3 + 3H2
[mol] x 1,5x
Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2
[mol] 0,025 0,025
Theo hiđro, ta có: 1,5x + 0,025 = 0,07 => x = nAl = 0,03 [mol]
Khối lượng của hỗn hợp: m = mMg + mAl = 0,6 + 0,03.27 = 1,41 gam
%Mg = \[\frac{0,6}{1,41}.100\]% = 42,55%;
%Al = 100% - 42,55% = 57,45%.