Ví dụ về nghĩa vụ của học sinh

+ Cá nhân phải biết đặt nhu cầu lợi ích xã hội lên trên. Đồng thời hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung.

+ Xã hội phải có trách nhiệm đảm bảo nhu cầu lợi ích chính đáng đối với cá nhân.

Ví dụ:

• Công dân có nghĩa vụ đóng thuế theo quy định của pháp luật.
• Công dân có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản của nhà nước.

Nghĩa vụ của người thanh niên Việt Nam hiện nay.

Chăm lo rèn luyện đạo đức.

Không ngừng học tập để nâng cao trình độ để đẩy mạnh sự nghiệp CNH HĐH.

Tích cực lao động sản xuất của cải vật chất và tinh thần để thực hiện dân giàu nước mạnh.

Xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

• Nghĩa vụ học sinh

+ Rèn luyện đạo đức

+ Học tập

+ Giúp đỡ bố mẹ

1. Lương tâm.

Lương tâm là gì?

Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội.

Lương tâm tồn tại ở hai trạng thái.

+ Lương tâm thanh thản

Ví dụ: Nhặt được của rơi trả lại cho người đánh mất; giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn

+ Lương tâm cắn rứt.

Ví dụ: Nói dối cha mẹ; nhìn thấy người khó khăn thờ ở vô cảm.

Làm thế nào để trở thành người có lương tâm.

Thường xuyên rèn luyện đạo đức theo quan điểm tiến bộ.

Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bản thân một cách tự giác

Bồi dưỡng tình cảm trong sáng trong quan hệ giữa người với người.

• Đối với học sinh

+ Tự giác thực hiện nghĩa vụ học sinh

+ Có ý thức đạo đức, kỉ luật

+ Có lối sống lành mạnh

+ Biết quan tâm giúp đỡ người khác.

1. Nhân phẩm và danh dự.

Nhân phẩm.

Khái niệm:Là toàn bộ những phẩm chất mà con người có được. Nói cách khác, nhân phẩm là giá trị làm người của mỗi con người.

Biếu hiện của nhân phẩm:

+ Có lương tâm trong sáng

+ Có nhu cầu vật chất lành mạnh

+ Thực hiện tốt nghĩa vụ đạo đức, chuẩn mực đạo đức tiến bộ

Xã hội đánh giá cao người có nhân phẩm

• Ví dụ: Phụ nữ Việt Nam luôn giữ trong mình phẩm chất cao quý anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.

Danh dự.

Khái niệm:Là sự coi trọng, đánh giá cao của dư luận xã hội đối với một người dựa trên các giá trị tinh thần, đạo đức của người đó.

Danh dự là nhân phẩm đã được xã hội đánh giá và công nhận.

Mỗi người cần giữ gìn vào bảo vệ danh dự của mình, đồng thời tôn trọng danh dự của người khác.

• Ví dụ: Danh dự nhà giáo, danh dự của người học sinh, danh dự một quốc gia.

So sánh tự trọng và tự ái.

+ Giống: Đều là tình cảm của con người

+ Khác:

• Tự trọng: có động cơ và hành vi tốt, tôn trọng người khác.
• Tự ái: đề cao cái tôi, chỉ nghĩ đến bản thân, đố kị với người khác.

Để có danh dự và nhân phẩm học sinh cần phải:

+ Rèn luyện đạo đức

+ Bảo vệ, giữ gìn danh dự của mình

+ Tôn trọng danh dự và nhân phẩm của người khác

1. Hạnh phúc.

Hạnh phúc là gì?

Khái niệm:Là cảm xúc vui sướng hài lòng của con người trong cuộc sống khi được đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu chân chính lành mạnh về vật chất và tinh thần.

• Ví dụ: Bạn thích một chiếc xe đạp, vào dịp sinh nhật bạn được ba mẹ mua tặng chiếc xe đạp mà mình thích. Khi có được chiếc xe đạp mình hằng mong ước bạn sẽ cảm thấy vui sướng, toại nguyện.

Hạnh phúc cá nhân và hạnh phúc xã hội.

Hạnh phúc xã hội là cuộc sống hạnh phúc tất cả mọi người.

Hạnh phúc từng cá nhân là cơ sở của hạnh phúc xã hội

Xã hội hạnh phúc thì cá nhân có điều kiện phấn đấu.

PHẦN II TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1:Trong xã hội ta hiện nay, có một số người sống theo kiểu Đèn nhà ai nhà nấy rạng, em có nhận xét gì về cách sống này?

Trả lời:

Em nhận thấy, người có quan niệm sống theo kiểu đèn nhà ai, nhà nấy rạng là kiểu sống dành cho những người ích kỉ hẹp hòi.

Hiện nay, ở xã hội tồn tại kiểu sống này rất nhiều. Đây là những lối sống đáng phê phán, nó khiến cho nhiều mối quan hệ dễ bị rạn nứt và đổ vỡ. Họ chỉ biết lo cho gia đình mình yên ổn, sung túc, mà bỏ mặc những người xung quanh. Rõ ràng, mình không thể đi lo hết được cho thiên hạ, tuy nhiên, ở một khía cạnh nào đó, thì mình vẫn cần phải có hàng xóm, cuộc sống có lúc này lúc khác, biết đâu đến lúc mình cần sự giúp đỡ của họ. Vì vậy, nên hài hòa giữa việc nhà và việc hàng xóm, có gì có thể giúp đỡ thì mình giúp đỡ, có đi có lại, ở đời không ai lấy không của ai cái gì. Như vậy tình cảm hàng xóm láng giềng cũng tình cảm hơn.

Câu 2:Vì sao người có tâm trong xã hội lại được đánh giá cao?

Trả lời:

Những người có tâm trong xã hội luôn được đánh giá cao là bởi vì:

Những người có tâm thường là những người có đạo đức, họ đủ nhận thức được những việc làm của mình đâu là việc làm đúng đâu là việc làm sai và sai thì phải sửa như thế nào. Và từ đó họ phát huy được tính tích cực trong hoạt động của mình góp phần phát triển xã hội. Do vậy, những người có tâm được rất nhiều người yêu quý và họ luôn nhận được sự giúp đỡ từ những người khác khi gặp phải khó khăn.

Câu 3:Nhân phẩm và danh dự có vai trò như thế nào đối với đạo đức cá nhân? Vì sao những người nghiện ma túy khó giữ được nhân phẩm và danh dự của mình?

Trả lời:

Như chúng ta đã biết, nhân phẩm là toàn bộ những phẩm chất mà mỗi con người có được. Nói cách khác, nhân phẩm là giá trị làm người của mỗi con người.

Trong khi đó, danh dự là sự coi trọng, đánh giá cao của dư luận xã hội với một người dựa trên các giá trị tinh thần, đạo đức của người đó.

Từ đó ta nhận thấy rằng nhân phẩm và danh sự có quan hệ khăng khít với nền tảng giá trị của mỗi con người. Nhân phẩm và danh dự có ý nghĩa rất lớn đối với mỗi người, giữ gìn danh dự và nhân phẩm được xem là sức mạnh tinh thần của một cá nhân có đạo đức.

Người nghiện ma túy thường không giữ được nhân phẩm và danh dự của mình là bởi vì:

Người nghiện ma túy làm những hành động trái với quy luật xã hội, những hành động bị xã hội lên án. Đồng thời, họ không kiểm soát được bản thân mình, khi đã lên cơn nghiện thuốc thì họ sẵn sàng làm bất cứ thứ gì để có được thuốc. Do vậy, những người nghiện ma túy không chỉ không giữ được nhân phẩm, danh dự mà còn bị nhiều người xa lánh.

Câu 4:Phân biệt tự trọng và tự ái?

Trả lời:

Tự trọng

Tự ái

Biết tôn trọng, bảo vệ danh dự của cá nhân.

Biết làm chủ các nhu cầu bản thân, kiềm chế được các nhu cầu, ham muốn không chính đáng, cố gắng tuân theo các quy tắc, chuẩn mực đạo đức tiến bộ của xã hội.

Tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người khác.

Quá nghĩ đến bản thân, đề cao cái tôi quá mức nên có thái độ bực tức, khó chịu, giận dỗi khi cho rằng mình bị đánh giá thấp hoặc coi thường.

Người tự ái thường không muốn ai phê phán cũng như khuyên bảo mình, dễ có thái độ bực tức

Khi tự ái, dễ có những phản ứng thiếu sáng suốt, dễ rơi vào sai lầm.

Câu 5:Có người cho rằng hạnh phúc là Cầu được, ước thấy. Em có đồng ý không? Vì sao?

Trả lời:

Em không đồng ý với quan điểm hạnh phúc là cầu được, ước thấy bởi vì:

Hạnh phúc là một khái niệm rộng lớn. Trong khái niệm rộng lớn đó mỗi người có một cách nghĩ khác nhau. Có thể có người nghĩ gia đình vui vẻ, ấm no là hạnh phúc, hoặc có người nghĩ có nhiều tiền là hạnh phúc.

Vậy, thử hỏi đã mấy ai cầu được tiền là có tiền, cầu được con ngoan là có con ngoan. Có chăng chỉ có những trường hợp hiếm hoi, vô tình hoặc trùng hợp mới có được như vậy.

Mỗi người có một kiểu hạnh phúc riêng, và để có được hạnh phúc đó họ cần phải cố gắng chứ không ngẫu nhiên ai ban phát. Và đó mới chính là hạnh phúc bền vững, lâu dài. Vì vậy, cầu được ước thấy không mang lại hạnh phúc mà chỉ mang lại sự đơn điệu và nhàm chán, mất sự say mê và ham muốn phấn đấu. Nếu hạnh phúc quá dễ dàng, người ta khó lòng trân trọng những điều đó.

Câu 6:Theo em, hạnh phúc của học sinh trung học là gì?

Trả lời:

Ở độ tuổi này, hạnh phúc mà các em, các bạn học sinh Trung học rất đơn giản và có thể thực hiện được như:

Luôn cố gắng và đạt được kết quả cao trong học tập không phụ lòng ông bà cha mẹ.

Luôn được sự động viên, khen ngợi của mọi người về thành tích học tập cũng như hành động, cư xử của mình.

Được sống và học tập trong một môi trường thân thiện, gia đình, người thân tạo điều kiện vật chất, tinh thần trong khả năng hiện có phục vụ cho học tập và rèn luyện

Được thầy cô và bạn bè yêu mến, được tiếp thu kiến thức tiên tiến của nhân loại và vận dụng nó vào đời sống, làm hành trang cho bản thân. Được chia sẻ với mọi người về những điều mà mình biết.