Câu 2. Hãy trình bày quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động?
Trả lời:
Theo ghi nhớ SGK lớp 7 tập 2 trang 64
Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
– Chuyển từ [hoặc cụm từ] chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ [cụm từ] ấy.
– Chuyển từ [cụm từ] chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ [cụm từ] chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
Câu 3. Những câu sau đây có phải là câu bị động không? Vì sao?
a, Bạn em được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi
b, Tay em bị đau
Trả lời:
Cả hai câu nêu phía trên không phải là câu bị động. Bởi vì, chủ ngữ nằm trong câu không được các hoạt động khác hướng vào. Có thể phân biệt chúng theo cách hiểu là cả 2 câu đều không có câu chủ động tương ứng. vì thế, cả 2 cầu đều là câu chủ động, không phải câu bị động.
II – LUYỆN TẬP
Câu 1. Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động theo 2 kiểu khác nhau?
a, Một nhà sư vô danh đã xây dựng ngôi chùa ấy từ thế kỷ XIII
b, Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim
c, Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào
d, Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân
Trả lời:
a,
Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII
Ngôi chùa ấy được xây từ thế kỉ XIII bởi một nhà sư vô danh
b,
Tất cả cánh cửa chùa được họ làm bằng gỗ lim
Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim
c,
Con ngựa bạch buộc bên gốc đào
Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc cạnh gốc đào
d,
Một lá cờ đại được họ dựng ở giữa sân
Một lá cờ đại dựng giữa sân
Câu 2. Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động – một câu dùng từ bị, một câu dùng từ được. Cho biết sắc thái của câu dùng từ được với câu dùng từ bị có gì khác nhau?
a, Thầy giáo phê bình em
b, Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi
c, Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn
Trả lời:
a, Em bị thầy giáo phê bình.
Em được thầy giáo phê bình
b, Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá.
Ngôi nhà ấy đã được người ta phá
c, Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
Khi thay thế các câu thành câu bị động khác nhau đã khiến cho sắc thái của 2 câu cũng khác nhau. Từ “bị” mang ý chỉ tiêu cực còn từ “được” mang sắc thái biểu thị tính tích cực.
Câu 3. Viết một đoạn văn ngắn nói về lòng say mê văn học của em hoặc về ảnh hưởng của tác phẩm văn học đối với em, trong đó, dùng ít nhất 1 câu bị động.
Trả lời:
Ngay từ khi còn nhỏ, em đã được tiếp xúc với các tác phẩm văn học Việt Nam từ ông Nội. Ông có 1 tủ sách với đa dạng các tác phẩm của nhiều nhà văn nổi tiếng. Em thích nhất là tác phẩm văn học Lão hạc của nhà văn Nam Cao. Mỗi khi đọc đến đoạn trích ông lão bán con chó Vàng là em lại rưng rưng nước mắt. Tác phẩm ấy đã mang đến cho em những xúc cảm văn học và để lại ấn tượng sâu sắc. Ông Nội đã mất được 2 năm. Mỗi khi nhìn vào tủ sách của ông, những ấn tượng văn học và hình ảnh của ông lại hiện về. Ông là người đã mang sách, mang văn học đến gần với tâm hồn em. Ông đã khơi gợi tình yêu văn học với em từ khi em còn rất nhỏ.
- Sách văn học giúp em hiểu biết về cuộc sống, về thế giới, về con người. Chẳng hạn, như truyện Ếch ngồi đáy giếng đã cho em biết rằng: Chúng ta không nên huênh hoang, tự cao tự đại, luôn coi mình là nhất.
I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
1. Hai câu sau giống và khác nhau:
Giống: đều nói về cánh màn điều.
Khác nhau:
- Câu a có dùng từ được.
- Câu b không dùng từ được.
2. Trình bày quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động:
- Chuyển từ [cụm từ] chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị, được vào sau cụm từ ấy.
- Chuyển từ [cụm từ] chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu đồng thời lược bỏ hoặc biến từ [cụm từ] chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
3. Không phải câu bị động vì chúng không có những câu chủ động tương ứng.
II. LUYỆN TẬP:
1. Chuyển mỗi câu chủ động thành câu bị động:
a.
- Ngôi chùa ấy được xây từ thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
b.
- Tất cả cánh cửa chùa được làm bằng gỗ lim.
- Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
c.
- Con ngựa bạch được buộc bên gốc đào.
- Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
d.
- Một lá cờ đại được dựng ở giữa sân.
- Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
2. Chuyển đổi mỗi câu chủ ngữ thành câu bị động:
a.
- Em được thầy giáo phê bình => sắc thái ý nghĩa tích cực : tiếp nhận sự phê bình của thầy một cách chủ động, tự giác, có chuẩn bị về tâm thế.
- Em bị thầy giáo phê bình => sắc thái ý nghĩa tiêu cực.
b.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi => sắc thái tích cực.
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi => sắc thái tiêu cực.
c.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hóa thu hẹp. => sắc thái tính cực.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hóa thu hẹp. => sắc thái tiêu cực.
3. Viết đoạn văn ngắn nói về lòng say mê văn học của em, ảnh hưởng của tác phẩm đối với em. Trong đó có sử dụng câu bị động.
- Văn học đem đến cho em một sự thích thú kì lạ.
-Có thể nói, mỗi lúc rảnh rỗi em đều có thể đem những quyển sách về văn học ra để gặm nhấm.
- Sách văn học giúp em hiểu biết về cuộc sống, về thế giới, về con người. Chẳng hạn, như truyện Ếch ngồi đáy giếng đã cho em biết rằng: Chúng ta không nên huênh hoang, tự cao tự đại, luôn coi mình là nhất.
- Do đó, em đã được văn chương thay đổi khá nhiều từ cách nhìn nhận cho đến đánh giá, nhận xét về một ai đó.