Trong tuần qua, Apple đã mất tới 75 tỷ USD giá trị thị trường sau khi tổ chức một cuộc gặp mặt báo chí để thông báo về việc các sản phẩm iPhone 2018 không bán chạy như kì vọng. Hãng đổ lỗi cho thị trường Trung Quốc, một nước đang có kinh tế chậm lại và tham gia chiến tranh kinh tế với Mỹ. Nhưng theo tôi, Trung Quốc không phải là nguyên nhân làm cho Apple thua lỗ trong thời gian vừa qua, mà nguyên nhân đó đến từ một thành phố nhỏ tại Ohio.
Đây là nơi mẹ tôi sinh sống. Bà là một người yêu công nghệ đã nghỉ hưu và là một 'fan cứng' của Apple, sử dụng rất nhiều sản phẩm của hãng này trong nhiều năm liền. Bà học cánh đánh máy trên chiếc máy tính Apple IIGS tại văn phòng, và là một trong những người đầu tiên sắm chiếc iMac thế hệ đầu tiên. Đến giờ bà vẫn thích sử dụng các sản phẩm của Apple, đang sở hữu một chiếc iPhone để lướt Facebook, Instagram, nhắn tin với bạn bè và họ hàng.
Nhưng chiếc iPhone này không phải là thế hệ mới nhất, mà là một chiếc iPhone 6S đã được ra mắt từ 3 năm trước. Mẹ tôi không thể chụp ảnh 'xóa phông' vì tính năng này lên tới iPhone 7 với 2 camera sau mới có, bà ấy cũng không thể mở máy bằng Face ID giống như trên iPhone X được ra mắt vào 2017. iPhone 6S đến nay cũng đã cũ, nên chất lượng pin không còn được như ban đầu, nhiều lúc còn hết dung lượng bộ nhớ để lưu trữ dữ liệu.
Nhưng bà ấy vẫn hài lòng về nó, và không cảm thấy phải nâng cấp lên những sản phẩm mới hơn. Không dừng lại ở đó, bà cũng đang sở hữu Apple Watch và Macbook Air thế hệ cũ, và nói rằng cũng sẽ không thay thế chúng trong những năm tới.
"Chiếc iPhone 6S hiện nay có tất cả những gì mẹ cần" - Bà giải thích lí do tại sao mãi vẫn chưa nâng cấp lên những dòng máy mới. "Tại sao phải bỏ ra tận $800 để sở hữu một chiếc máy mới hơn chứ? Nhu cầu của mẹ không phức tạp đến vậy".
Số đông những người đam mê công nghệ, nhất là làm trong ngành báo như tôi đều cảm thấy phải nâng cấp, phải có những sản phẩm tối tân nhất bên mình, là những người sẵn sàng bỏ một số tiền lớn để có trải nghiệm tốt hơn [mặc dù là chỉ tốt hơn một chút]. Đối với tôi, việc Apple thua lỗ trong thời gian vừa qua quả là cú sốc lớn, khi đây là một hãng công nghệ lớn và vẫn đang đứng đầu ở nhiều thị trường.
Nhưng đối với những người như mẹ tôi, thì việc Apple thua lỗ cũng không phải là điều gì đáng để ngạc nhiên. Trong lá thư gửi tới các nhà đầu tư trước cuộc gặp mặt báo giới trong tuần qua, CEO của Apple là Tim Cook cho rằng việc iPhone không bán chạy như hãng mong muốn là do "người dùng đang thích nghi với việc các nhà mạng đang không trợ giá khi mua smartphone" và "lợi dụng việc hãng giảm giá dịch vụ thay pin để làm mới các iPhone cũ".
Apple cũng đang gặp sự cạnh tranh mạnh liệt từ Samsung và Huawei, 2 hãng đang 'đổ bê tông' thị trường với hãng loạt những smartphone Android giá rẻ, và đa phần đều có đầy đủ những tính năng của một chiếc iPhone. Và tất nhiên cũng có một phần đóng góp của cuộc chiến tranh kinh tế giữa Trung Quốc và Mỹ như đã đề cập.
Song, tác nhân lớn nhất làm cho Apple không còn 'hot' như trước đó là những người sử dụng các sản phẩm cũ và không muốn nâng cấp giống mẹ của tôi. Theo BayStreet Research thì trong 2015, thời gian trung bình để một người nâng cấp smartphone là khoảng 2 năm. Nhưng tới 2018, con số này đã là 3 năm, và sẽ còn kéo dài hơn nữa trong tương lai.
"Thị trường smartphone đang có chu kỳ nâng cấp dài hơn vì những sản phẩm mới đều có giá quá cao" - Chris Caso, một nhà phần tích công nghệ đến từ Raymond James.
Apple đang gặp những trở ngại chung của các nhà sản xuất smartphone toàn cầu, khi các linh kiện để làm nên một sản phẩm hoàn chỉnh như bộ nhớ, các tấm nền loại mới đều đắt hơn các linh kiện thế hệ cũ. Máy tân trang [Refurbished] và máy cũ đang được buôn bán tràn lan, và các nhà mạng như Verizon và AT&T cũng không tung những gói hỗ trợ hấp dẫn khi người dùng mua smartphone mới như trước nữa.
Ông Caso chia sẻ: "Những năm trước chỉ bỏ ra $650 ta đã có một sản phẩm cao cấp, với nhiều tính năng mới, màn hình chất lượng cao, nhưng tới nay để có thể nâng cấp thêm người dùng sẽ phải bỏ ra số tiền lớn hơn nhiều".
Nhưng bên cạnh đó cũng có nhiều những trở ngại chỉ có 'Táo' gặp phải. Hệ điều hành mới nhất dành cho thiết bị di động là iOS 12 được thiết kế để có thể làm những dòng máy iPhone và iPad cũ chạy nhanh hơn, hoàn toàn ngược lại với các thế hệ iOS trước đều làm chậm các đời máy cũ lại. Những dòng iPhone trong thời gian gần đây cũng có chất lượng hoàn thiện tốt, chống nước tốt hơn nên bền bỉ theo năm tháng. Những sản phẩm mới cũng không có những tính năng đột phá, làm người dùng phải 'thèm thuồng' như trước. Ngoại trừ Face ID hay AniMoji, thì không gì các sản phẩm iPhone mới có thể làm được mà các đời cũ không thể cả.
Apple cũng đã bị ép vào tình thế 'tiến thoái lưỡng nan', khi bị người dùng chỉ trích vì làm chậm các dòng iPhone cũ vì chất lượng pin giảm. Hãng đã phải giảm giá dịch vụ thay pin, và cũng vì thế mà người dùng giữ iPhone cũ sử dụng lâu dài, không muốn nâng cấp lên các sản phẩm mới nữa.
Tất cả những điều này đều làm các nhà đầu tư 'vò đầu bứt tai', khi người dùng không tỏ ra hào hứng với những sản phẩm mới mà hãng ra mắt; nhưng đây lại là tin vui cho những người như mẹ tôi - những người có thể thay thế pin iPhone, nâng cấp lên iOS 12 và trải nghiệm sản phẩm của mình như lúc mới được bóc ra khỏi hộp. Và đây cũng là tin vui cho những nhà bảo vệ môi trường, vì theo báo cáo của Apple thì mỗi dòng iPhone mới được ra mắt, sẽ có 90 kilograms khí thải carbon bị thải vào không khí.
Nhưng ngược lại, tổn thất về việc bán phần cứng lại là cơ hội phát triển cho mảng phần mềm, ứng dụng của Apple. Người dùng giữ iPhone sử dụng lâu hơn, tức họ cũng đang ở lại với hệ sinh thái iOS và mua những dịch vụ từ Apple Music, iCloud và Apple services. Trong tương lai, tình hình này có thể thay đổi. Đến 2020, công nghệ 5G sẽ được phát triển hoàn chỉnh và các sản phẩm iPhone hỗ trợ công nghệ này cũng sẽ thúc đẩy người tiêu dùng nâng cấp.
"Ví dụ như Epic Games ra mắt Fortnite 2, và không cho người dùng chơi trên các dòng iPhone cũ, thì chắc chắn sẽ có hàng ngàn bạn sẽ đổ nhau đi mua iPhone mới" - ông Caso chia sẻ.
Nhưng trở lại với hiện thực, việc các sản phẩm iPhone mới không 'hot' như trước có thể sẽ làm các nhà đầu tư của hãng bực mình, nhưng lại là tin mừng cho tất cả những người dùng, khi Apple cuối cùng cũng đáp ứng được những nguyện của khách hàng trong việc tạo nên các sản phẩm hoàn thiện cao, sử dụng được lâu dài và không trở thành 'rác công nghệ' mỗi khi hãng ra mắt sản phẩm mới.
Khi tôi hỏi mẹ tôi rằng điều gì sẽ làm bà từ bỏ chiếc iPhone 6S của mình để mua một chiếc iPhone mới, bà nói rằng sẽ đợi những tính năng mới đột phá, hoặc đến khi các ứng dụng mà bà dùng không còn hỗ trợ iPhone 6S. Nhưng những điều này có lẽ sẽ không xảy ra trong thời gian ngắn.
"Trừ khi khi mẹ đánh rơi và làm hỏng chiếc iPhone 6S này, có lẽ mẹ sẽ không nâng cấp đâu!"
Tim Cook cho biết Apple không sản xuất điện thoại chỉ dành riêng cho những người giàu có. Vậy người dùng sẽ nghĩ gì về iPhone X?
Thế giới công nghệ thường sẽ chia sẻ các cảm nhận về mọi thứ xoay quanh thế giới công nghệ. Vì vậy, khi Apple công bố sản phẩm mới của họ "điện thoại thông minh của tương lai," iPhone X, mọi khía cạnh được xem xét kỹ lưỡng và mỗi ý kiến chuyên gia nhanh chóng được đăng tải trên rất nhiều bìa báo những ngày qua.
Tuy nhiên, người dùng phổ thông họ nghĩ gì? Đó là điều mà mình đang thắc mắc bởi Giám đốc điều hành Apple Tim Cook phản đối rằng Apple không chỉ làm cho điện thoại cho những người giàu có. Mặc dù, ai cũng biết rằng iPhone X của họ có giá lên tới 1000 USD.
Vì vậy, mình đã thực hiện một chuyến đi tình cờ trên các con phố và tiếp xúc với bất kì một ai đó để hỏi xem họ nghĩ gì về điện thoại mới của Apple. Đặc biệt, mình lựa chọn những người làm việc trong ngành bán lẻ vì mình nghĩ rằng tương tác với họ sẽ có được những câu trả lời khách quan. Họ có nhận thức tốt về các mặt hàng họ muốn mua và chắc chắn lại không phải là những người giàu có.
Trong chuyến đi thực tế này, mình hỏi về iPhone X đến ít nhất 35 người làm việc trong các nhà hàng, quán bar và các cửa hàng... và dưới đây là câu trả lời này.
Tại Starbucks.
Tại Starbucks địa phương, mình hỏi một bạn nữ nhân viên của cửa hàng và xem bạn ấy nghĩ gì đến điện thoại mới.
"Có một cái mới?" là phản ứng đầu tiên của cô.
"Vâng," tôi trả lời. "Đó là 1,000 USD."
"Ohh, tôi sẽ không mua nó. Tôi thậm chí không dùng hết các tính năng trên điện thoại tôi đang có."
"Bạn có gì?"
"iPhone 7."
Mình chuyển sang hỏi cô quản lý, một người phụ nữ không biết về điện thoại mới nhiều lắm hoặc không hứng thú tìm hiểu về chúng.
"Vấn đề ở đây là gì?" cô ấy hỏi hỏi. "Nếu tôi không cần một điện thoại di động cho công việc, tôi sẽ không có ý tưởng mua cái khác. Và tôi hài lòng với điện thoại tôi đã có."
"Điện thoại gì vậy?"
"iphone 4."
Đúng là khi bạn tiếp xúc với những con người thật thì mới thấy họ dường như không cần phải cứ theo kịp xu hướng công nghệ. Cũng có nhiều người để ý Apple như thế nào hoặc họ chẳng phải nín thở chờ đợi các sự kiện của Apple tới. Mình nghĩ rằng đó là những suy nghĩ rất tốt.
Chuyển hướng sang khu vực khác
Tôi đi thẳng từ Starbucks đến sân bay. Nhưng khi mình thực hiện đặt ra câu hỏi, rõ ràng rằng iPhone X chỉ đơn giản là không phải đều được mọi người chú ý đến. Mình tới một nhà nhà hàng và hỏi anh chủ quán. Anh ta bất ngờ: "Có một cái mới?"
"Vâng, đó là chiếc iPhone 1,000 USD."
"Đó không phải là những gì tôi thường chi trả cho điện thoại"
"Không thường xuyên? Vậy bạn dùng điện thoại gì?"
"iPhone 6."
"Bạn đã mua nó với giá 1000 USD chứ?"
"Không, tôi chỉ mất khoảng vài trăm USD mà thôi."
"Ở đâu?"
"Từ một người bạn."
"Oh, yeah?"
"Vâng, một người bạn của một người bạn."
"Vậy, bạn có ý định mua iPhone X không?"
"Tôi thấy mình iPhone 6 là vẫn tốt"
Vâng, mình nhận thấy rằng có khá nhiều người thậm chí còn không tò mò về những điện thoại mới ra mắt. Đối với họ, giá bán và hiệu suất khá quan trọng. Khi họ thỏa mãn với điện thoại đang sử dụng thì sẽ ít khi chú ý tới các thiết bị khác dù nó đặc biệt như thế nào.
Những người trong ngành công nghệ nghĩ gì?
Mình muốn xem các ý kiến khác nữa và có một cuộc nói chuyện thú vị với một vài người trong bộ phận điện tử. Đương nhiên, họ biết về iPhone X. Một người đã nói với mình rằng anh ta có tới 2 chiếc iPhone.
"Tôi có một chiếc iPhone 6 mà tôi để làm việc và iPhone 7 thì tôi để ở nhà."
"Tại sao bạn có hai?"
"Vâng, iPhone 6 không có tuổi thọ pin tuyệt vời. iPhone 7 cũng vậy nhưng nó tốt hơn và tôi sử dụng điện thoại của tôi nhiều hơn ở nhà."
"Vậy iPhone X?"
"Nó là OK. Nhưng không phải cho một ngàn đô. Tôi có thể mua một chiếc iPhone 8."
Ngay cả những người trong cuộc, am hiểu một chút thì cũng không thể hiện sự hào hứng cho lắm về iPhone X mới từ Apple.
Liệu iPhone X thất bại? Tất nhiên là không!
Trong một nhà hàng trên con phố, mình có hỏi tất cả các nhân viên về những gì họ nghĩ cho iPhone X mà Apple mới công bố. Nhiều bạn đã bày tỏ sự thờ ơ trong khi chủ sở hữu smartphone Samsung khá quyết liệt.
"Tôi không thích iPhone," một chủ sở hữu điện thoại thông minh Samsung nói với mình như vậy.
"Tại sao không?"
"Tôi không thể cá nhân hóa điện thoại."
"Vậy bạn thích sự tùy biến trên thiết bị của mình?"
"Không, nhưng tôi có thể."
"Vậy bạn có ấn tượng thế nào với iPhone X mà Apple mới công bố?"
"Không có gì thú vị"
Họ chia sẻ rằng đã nghe một cái gì đó về sự kiện của Apple, điều duy nhất mà họ nhớ là Face ID và họ cho đó là thất bại. "Rõ ràng, các chàng trai của Apple nhìn nó và nó đã không làm việc", một nhân viên đã nói với mình.
Nhưng đó là một sản phẩm demo, những chiếc iPhone X thương mại với phần mềm hoàn chỉnh hơn sẽ hoạt động tốt hơn. Và Face ID có lẽ cũng sẽ ổn định hơn.
"Tôi không cảm thấy an toàn với điều đó. Tôi nghĩ rằng đó là một cách để họ làm theo chúng ta chú ý tới họ," một nhân viên khác chia sẻ.
iPhone X không hoàn hảo?
Mình tiếp tục di chuyển địa điểm để tìm kiếm những ý kiến tốt đẹp hơn cho Apple và iPhone X "điện thoại thông minh của tương lai."
"Đó là khá nhiều những gì tôi mong đợi", một chủ nhà hàng cho biết.
"Tôi đổ lỗi cho báo chí công nghệ. Họ có quá nhiều thông tin trước."
"Bạn có mua nó?"
"Không, tôi đang hạnh phúc với iPhone 6."
Trên thực tế, một số lượng đáng ngạc nhiên lớn của những người mình đã nói chuyện đều sử dụng iPhone 6 hoặc 6 Plus và rất hạnh phúc với chúng. Một số bày tỏ ý kiến cho rằng chiếc điện thoại này phù hợp với nhu cầu của họ nên họ không quan tâm đến một cái mới. iPhone X đối với họ không có sự khác nhau.
Có lẽ nó phản ánh thực tế là người ta đang dần biến điện thoại thành cái gì đó thực dụng hơn. Tất nhiên, theo thời gian, iPhone X sẽ xuất hiện trong bàn tay của rất nhiều người. Họ muốn trải nghiệm những công nghệ mới, những gì có trên iPhone X của Apple.
Lưu ý rằng, mọi thứ mà mình đang viết ở đây hoàn toàn phi khoa học. Tuy nhiên, nó cho thấy rằng vẫn có những người thực sự không chú ý nhiều tới sự biến đổi của công nghệ hiện nay. Họ thậm chí dửng dưng.
Đó là một phần cuộc sống của chúng ta hiện nay. Hiện thực!
>>> Xem thêm: giá iPhone X
Ngọc Bình
Theo //www.cnet.com/news/iphone-x-forget-the-experts-heres-what-real-people-think/