Có nhiều nguyên nhân bệnh gây tê bì tay chân
Tê bì tay chân lúc khởi phát có cảm giác tê rần ở các đầu ngón tay, ngón chân, như bị châm chích. Những biểu hiện này có thể ngày càng nặng hơn, lan dần lên phía bàn tay, cổ tay, cẳng tay, cánh tay.
Tê bì tay chân ai cũng có thể gặp, nhưng thường hay gặp ở phụ nữ mang thai hoặc ở người già.
Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tê bì tay chân mà không liên quan đến bệnh lý, không cần phải đi khám. Cụ thể:
- Một số thói quen xấu hoặc tính chất công việc có thể dẫn đến tình trạng tê bì tay chân, trong đó thường thấy là tình trạng ngồi, đứng, duy trì một tư thế quá lâu, lao động nặng, ngồi máy tính liên tục, chạy xe nhiều giờ… dẫn đến mạch máu và thần kinh bị chèn ép, khiến máu khó lưu thông. Và một số phụ nữ sau sinh cũng có thể gặp tình trạng này.
- Do tư thế làm việc: Tê bì tay chân cũng có thể gặp ở trường hợp vác vật nặng, ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế, lười vận động và thường xuyên ngồi dưới máy lạnh sẽ gây tổn thương dây thần kinh.
- Do ngủ nghiêng người, nằm gối quá cao, liên tục dùng giày cao gót… cũng sẽ khiến tay chân tê bì.
- Do ảnh hưởng thời tiết: Thời tiết cũng có thể ảnh hưởng đến một số người, nhất là khi trời lạnh, sẽ bị rối loạn cảm giác, tê bì.
- Do tình trạng căng thẳng, stress, mệt mỏi: Căng thẳng, mệt mỏi kích thích các tế bào thần kinh gần bề mặt da, gây tê ngứa và tê bì tay chân.
- Do thuốc: Nếu phải dùng một số thuốc điều trị bệnh mạn tính, thì tê bì chân tay có thể là kết quả của tác dụng phụ của thuốc.
Tê bì tay chân có thể gặp ở những trường hợp vác vật nặng, ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế.
Khi nào tê bì tay chân là bệnh lý?
Thông thường tê bì tay chân có thể là do nguyên nhân bình thường, tuy nhiên nếu tê bì tay chân kèm theo đau nhức xương khớp xuất hiện, thì có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như:
- Do chấn thương: Nếu khi gặp tai nạn, va chạm, ngã... khiến dây thần kinh ngoại biên tổn thương cũng sẽ gây tê bì chân tay, hạn chế vận động.
- Do thoái hóa cột sống: Nếu xuất hiện tình trạng tê bì vùng cổ lan xuống tay hoặc đau từ thắt lưng xuống chân. Hiện tượng tê bì tay chân do thoái hóa thường xảy ra về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết.
- Do thoát vị đĩa đệm: Tê bì tay chân có thể do nguyên nhân thoát vị đĩa đệm. Đây là bệnh lý thường gặp ở đĩa đệm cột sống cổ và thắt lưng.
- Do thoái hóa khớp: Khớp tay, khớp đầu gối hoặc khớp háng bị tổn thương do các yếu tố tiêu cực, sẽ gây hạn chế vận động và dẫn đến tê bì cánh tay, bàn chân.
- Do viêm đa khớp dạng thấp: Tình trạng khớp tay, khớp chân bị viêm nhiễm, tổn thương sẽ gây tê bì tay chân
- Do hẹp ống sống: Cột sống bị biến dạng, thu nhỏ lại khiến các rễ thần kinh chạy qua bị chèn ép và gây tê tay chân kéo dài. Bệnh để lâu sẽ gây tắc nghẽn lưu thông máu, vận động khó khăn.
- Do đa xơ cứng: Tình trạng này dẫn đến co thắt cơ bắp, mệt mỏi.
- Do viêm đa rễ thần kinh: Bệnh lý xảy ra khi hệ thần kinh ngoại biên tổn thương, gây rối loạn cảm giác và hạn chế vận động.
- Do xơ vữa động mạch: Xơ vữa động mạch gây hẹp lòng mạch, chèn ép dây thần kinh chạy qua và dẫn đến tê bì tay chân.
Để phòng ngừa tê bì tay chân cần phải tránh làm việc quá sức với những công việc nặng nhọc, làm việc nhiều giờ trước máy vi tính hay ngồi xổm quá lâu, dẫn đến mạch máu khó lưu thông gây tê chân tay. Tránh ngồi nhiều, đứng lâu: Chú ý không khuân vác vật nặng hay ngồi xổm, đi dép chật, không để tay chân bị lạnh. Ngoài ra, cần tăng cường vận động, thường xuyên tập thể dục cho cơ thể khỏe mạnh. Có chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung các vitamin và chất khoáng. Hạn chế uống nhiều rượu bia, không hút thuốc lá, vào mùa đông có thể dùng túi chườm nóng ở tay chân để giảm đau nhức và tê bì.
Tê bì chân tay là hội chứng phổ biến nhất trong các bệnh thần kinh, gặp ở nhiều đối tượng khác nhau và gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt hằng ngày.
Có rất nhiều nguyên nhân có thể tê bì chân tay như dây thần kinh bị tổn thương hoặc bị chèn ép có thể dẫn đến ngón tay bị tê, biến chứng của bệnh tiểu đường hoặc cũng có thể là bạn đang ngồi quá lâu.
1. Tê bì chân tay là gì?
Triệu chứng ban đầu của tê bì chân tay được mô tả là tê rần ở đầu ngón tay hay ngón chân, người bệnh cảm thấy như có kim chích hay như bị kiến cắn. Những triệu chứng này có thể càng ngày càng nặng và lan lên cổ tay, cánh tay... khiến người bệnh giảm cảm giác, thậm chí là mất cảm giác.
Hiện nay, tê bì chân tay được chia làm 2 loại:
- Tê bì chân tay sinh lý: xảy ra khi ngồi lâu hoặc cầm nắm vật gì đó trong một thời gian dài dẫn đến tê bì tay chân. Đối với loại này, triệu chứng tê bì chân tay sẽ tự biến mất mà không cần điều trị.
- Tê bì chân tay bệnh lý: đây có thể là triệu chứng hoặc biến chứng của một số bệnh lý.
2. Tê bì chân tay bệnh lý gặp trong trường hợp nào?
2.1. Tê bì ngón tay, tê tay
- Bệnh tiểu đường:
Nếu bạn bị tiểu đường, theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương dây thần kinh dẫn đến triệu chứng tê ngón tay, tê bàn tay. Đây là biến chứng viêm dây thần kinh ngoại biên [peripheral neuropathy]. Một khi lượng đường trong máu cao đã làm tổn thương dây thần kinh, thì không có cách điều trị nào có thể giúp hồi phục các tổn thương đó. Nhưng bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giúp điều trị các triệu chứng, bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật và kem bôi da. Bên cạnh đó, để tránh biến chứng này, bạn cũng nên kiểm soát tốt bệnh tiểu đường của mình để ngăn ngừa các biến chứng thần kinh trở nên nặng hơn.
Bệnh tiểu đường gây tê bì ngón tay, tê tay
- Hội chứng ống cổ tay:
Thần kinh giữa đi xuống bàn tay qua ống cổ tay, ống này được bao quanh bởi các xương ở cổ tay ở phía sau và dây chằng vòng cổ tay ở phía trước tức phía gan tay. Đấy là một lối đi khá chật hẹp, trong đó có dây thần kinh giữa, các mạch máu và các gân gấp ngón tay. Nếu bạn dành nhiều thời gian làm việc trên máy tính hoặc thực hiện các hoạt động khác làm căng cổ tay, gây kích thích hoặc chèn ép các dây thần kinh trong ống cổ tay thì sẽ gây ra triệu chứng tê ở ngón tay, bàn tay và cánh tay.
- Rối loạn do sử dụng rượu:
Uống một lượng lớn rượu trong một thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương thần kinh được gọi là bệnh đa dây thần kinh gây ra triệu chứng tê ngón tay.
- Đau nửa đầu có cơn thoáng:
Một số cơn đau nửa đầu được gọi là cơn thoáng, có thể ảnh hưởng đến cảm giác và các giác quan khác của bạn. Nếu chứng đau nửa đầu có cơn thoáng là nguyên nhân gây tê cánh tay của bạn thì các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng một giờ sau khi bị đau đầu và thường kéo dài dưới một giờ.
- Nguyên nhân khác:
Các bệnh khác cũng có thể dẫn đến tê ngón tay, bàn tay và cánh tay như:
- Đột quỵ
- Chấn thương não hoặc tủy sống
- Chấn thương vai
- Đa xơ cứng
- Nhiễm trùng: bệnh Lyme hoặc giang mai
- Một tác dụng phụ của hóa trị
- Thiếu vitamin B12
- Hội chứng Raynaud.
2.2. Tê bì ngón chân
- Bệnh tiểu đường:
Lượng đường và chất béo trong máu cao do bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương thần kinh, ảnh hưởng đến bàn chân và chân của bạn [hoặc cánh tay và bàn tay], còn được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên. Có đến một nửa số người mắc bệnh tiểu đường có biến chứng liên quan thần kinh ngoại biên. Nếu tê ở ngón chân và các vấn đề khác ở chân liên quan đến bệnh mà người bệnh không cảm nhận thấy [ví dụ bị nước sôi đổ vào chân nhưng không cảm nhận được dẫn tới bỏng, tổn thương chân] hoặc không được điều trị sẽ dẫn đến các biến chứng nặng, thậm chí phải cắt cụt chi.
- U dây thần kinh Moron:
U dây thần kinh Moron gây đau ở phần phía trước của lòng bàn chân, ở đây có sự dày lên của mô quanh sợi thần kinh giữa các gốc ngón chân [thường giữa ngón ba và bốn của bàn chân]. Triệu chứng thường gặp của bệnh này gồm đau bàn chân, dị cảm hoặc tê ngón chân.
U dây thần kinh Moron gây tê bì ngón chân
- Đau ụ ngón chân [Metatarsalgia]:
Đau ụ ngón chân [được đặt tên theo xương metatarals, đây là xương dài ở bàn chân giữa vòm chân và ngón chân]. Nguyên nhân do sự bất thường trong hình dạng của bàn chân như vòm lòng bàn chân cao, bệnh bunions hoặc ngón chân cong và làm việc quá sức đơn giản dẫn đến triệu chứng tê bì ở đầu ngón chân.
- Hội chứng Raynaud:
Thời tiết lạnh hoặc stress có thể làm chậm lưu lượng máu đến các chi ở một số người có hội chứng Raynaud. Các ngón chân có thể trở nên tê bì và thậm chí thay đổi màu sắc: đỏ, trắng hoặc xanh.
- Hội chứng Guillain Barre:
Hội chứng Guillain - barré là một bệnh tổn thương thần kinh ngoại biên cấp tính [rễ và dây thần kinh ở tủy sống và dây thần kinh sọ não]. Đây là trường hợp cần cấp cứu về bệnh thần kinh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ tử vong do suy hô hấp hoặc sặc phổi do rối loạn chức năng nuốt hoặc thậm chí có thể bị ngừng tim do tổn thương dây thần kinh chi phối tim. Triệu chứng đầu tiên của bệnh gồm cảm giác tê bì, kiến bò ở ngọn chi, lúc đầu ở chi dưới sau lan lên chi trên, đôi lúc có thể tê ở mặt, thường xuất hiện ở cả hai bên cơ thể.
- Nguyên nhân khác:
Các vấn đề y tế khác có thể khiến ngón chân của bạn bị tê như:
- Đột quỵ
- Chấn thương não hoặc tủy sống
- Đa xơ cứng
- Nhiễm trùng, như bệnh Lyme hoặc giang mai
- Tác dụng phụ của hóa trị
- Thiếu vitamin B12
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tê bàn tay là dấu hiệu của bệnh gì?
Tê tay phải có thể là dấu hiệu của việc thiếu vitamin E, B1, B6 và B12; một số bệnh lý nguy hiểm [thiếu máu lên não, bệnh tiểu đường] và một số vấn đề liên quan đến hệ thần kinh [đau nửa đầu, hội chứng ống cổ tay, hội chứng chèn ép dây thần kinh, thoái hóa khớp, bệnh lý về cột sống cổ và viêm dây thần kinh ngoại biên].
Bị tê tay nên uống thuốc gì?
Tê bì chân tay nên uống thuốc gì?.
Thuốc giảm đau Paracetamol. ... .
Thuốc chống viêm không Steroid [NSAID] ... .
Thuốc chống trầm cảm Milnacipran giúp giảm tê bì chân tay. ... .
Thuốc điều trị tê bì chân tay chứa thành phần Corticosteroid. ... .
Thuốc giảm đau thần kinh Gabapentin..
Tê bì chân tay thiếu vitamin gì?
Tê chân tay do thiếu vitamin B12 Trong cơ thể, chúng đóng vai trò quan trọng. Vì vitamin B12 tạo thành nhiều loại coenzyme tham gia vào chuyển hóa các chất. Đặc biệt là các mô có tốc độ sinh trường mạnh như mô tạo máu, ruột non và tử cung. Thiếu vitamin B12 có thể gây tổn thương không hồi phục ở hệ thần kinh.
Tại sao bị tê chân khi ngồi lâu?
Khi người ta ngồi chồm hổm, ngồi bắt tréo chân hoặc ngồi xếp bằng trong một thời gian lâu khiến các mạch máu và thần kinh bị chèn ép, máu từ các động mạch đến nuôi các mô bị giảm đi, mặt khác máu từ tĩnh mạch từ các mô của chân trở về tim bị cản trở gây ứ đọng tuần hoàn ở chi dưới dẫn đến tê chân.