Trước khi nói đến vấn về cho trẻ sơ sinh uống nước, chúng ta đều biết rằng nước là một trong những thành phần thiết yếu của cơ thể người. Ở người lớn, tình trạng mất nước sẽ dẫn đến nhiều hậu quả từ nhẹ đến nặng. Vì vậy mà bổ sung nước mỗi ngày là việc vô cùng quan trọng. Thế nhưng đối với trẻ nhỏ thì nên bổ sung nước như thế nào cho đúng? Trẻ sơ sinh có cần uống nước mỗi ngày như người lớn hay không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu rằng trẻ sơ sinh không phải là một người lớn thu nhỏ. Cách chăm sóc trẻ không chỉ đơn giản là gia giảm những nhu cầu của người lớn rồi áp lên cơ thể của con. Trẻ em, đặc biệt là trong 6 tháng đầu đời có những đặc trưng cơ thế rất riêng. Vì vậy mà cách đáp ứng nhu cầu của trẻ cũng có nhiều khác biệt. Trong bài này, chúng ta đề cập cụ thể đến nhu cầu nước của trẻ dưới 6 tháng tuổi.
1. Nhu cầu nước ở trẻ sơ sinh:
Nhu cầu dinh dưỡng ở bất kỳ độ tuổi nào luôn phải đảm bảo hai nguyên tắc: đủ và sạch. Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh, các cơ quan còn non nớt, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Quá thiếu sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng. Quá thừa sẽ khiến cơ thể trẻ phải hoạt động quá mức và thương tổn. Bên cạnh đó, nguồn dinh dưỡng không sạch sẽ khiến trẻ dễ mắc các bệnh về đường ruột.
Cụ thể, nhu cầu nước ở trẻ sơ sinh được xác định như sau:
Theo cân nặng: trẻ em từ 1 – 10kg nhu cầu nước là 100ml/kg; trẻ em từ 11 – 20kg nhu cầu nước: 1.000ml + 50ml cho mỗi 10kg cân nặng tăng lên; trẻ em từ 21kg trở lên nhu cầu nước là: 1.500ml + 20ml/kg cho mỗi 20kg cân nặng tăng lên.
Vd 1 bé gái 6 tháng với cân nặng bình thường là 7,5kg, nhu cầu nước của em là 7,5x 100 = 750ml cho cả ngày.
2. Sữa mẹ có đáp ứng đủ lượng nước cần cho trẻ sơ sinh?
Tổ chức y tế thế giới WHO khuyến cáo chỉ nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng đầy đủ với tỉ lệ gần như hoàn hảo. Một điều quan trọng nữa, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng sạch, vô trùng, đảm bảo sức khỏe cho bé.
Một đứa trẻ được coi là bú mẹ hoàn toàn khi chỉ nhận được sữa mẹ, không có bất kỳ thức ăn hoặc chất lỏng bổ sung nào, ngay cả nước. Ngoại trừ dung dịch bù nước đường uống, thuốc nhỏ, xi-rô vitamin, khoáng chất hoặc thuốc. Những chất này cần được sự chỉ định của bác sĩ điều trị trước khi dùng.
Nhu cầu sữa mẹ mỗi ngày của trẻ:
Lượng sữa bú tối thiểu trong ngày sẽ thay đổi phụ thuộc vào cân nặng của bé. Cách tính là lấy cân nặng hiện tại nhân với 150 mL để biết số mL sữa ít nhất bé bú trong 24 giờ.
Vd 1 bé gái 6 tháng với cân nặng bình thường là 7,5kg, nhu cầu nước của em là 7,5×150=1125mL.
Trong đó, 80% sữa mẹ là nước. Vì vậy nếu 1 trẻ 7.5kg bú đầy đủ, lượng nước mà trẻ nhận được trong ngày sẽ là 0.8×1125= 900mL. Kết quả này hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu nước hằng ngày mà chúng ta đã tìm hiểu ở phần trên.
3. Có nên thêm nước khi trẻ bú sữa công thức?
Sữa công thức là một giải pháp thay thế khi trẻ không thể bú sữa mẹ. Hiện nay, bản chất của sữa công thức là sữa bò. Các nhà sản xuất sẽ bổ sung thêm các chất sao cho các thành phần gần giống với thành phần và tỉ lệ trong sữa mẹ. Vì vậy, khi pha sữa công thức đúng khuyến cáo của nhà sản xuất, thành phần dinh dưỡng bao gồm nước đã đủ cho nhu cầu của bé.
4. Nguy cơ khi cho trẻ sơ sinh uống nước quá sớm:
4.1 Nguy cơ ọc sữa:
Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, không thể chứa quá nhiều. Vì vậy, nếu cho trẻ uống nước thêm sau khi đã bú đủ, trẻ có thể ọc sữa ra. Hoặc trẻ sẽ no vì uống nước mà không chịu bú tiếp.
4.2 Ảnh hưởng lên người mẹ:
Khi trẻ bú ít, ngoài việc thiếu dinh dưỡng cho trẻ thì cơ thể mẹ cũng bị ảnh hưởng. Động tác bú của trẻ sẽ kích thích tuyến sữa của mẹ tiết thêm sữa cho cữ bú kế tiếp. Nếu trẻ không bú hết sữa, kích thích không đủ, mẹ sẽ tiết sữa ít đi. Kết quả là bé lại không đủ sữa, thiếu chất dinh dưỡng. Lúc này nhiều bà mẹ có xu hướng bổ sung sữa công thức cho trẻ, dẫn đến trẻ lại ít bú mẹ. Từ đó mà cơ thể mẹ lại càng tiết ít sữa đi. Về lâu dài tình trạng này sẽ tạo thành một vòng lặp khó cải thiện, khiến trẻ thiếu dinh dưỡng và người mẹ cảm thấy mệt mỏi, áp lực khi cho bú.
4.3 Nguy cơ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ:
Ngoài ra, nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa khi cho trẻ sơ sinh uống nước cũng rất cao. Dù nước dùng đã được đun sôi để nguội nhưng không loại bỏ được hoàn toàn các mầm bệnh. Thêm vào đó, hệ miễn dịch của trẻ còn quá non nớt. Trẻ có thể bị tiêu chảy, nôn ói. Hơn thế nữa, trong sữa mẹ có một lượng kháng thể quý giá giúp trẻ chống lại một số bệnh thường gặp trong những tháng đầu đời. Nếu trẻ vì no nước mà ít uống sữa, lượng kháng thể này sẽ mất đi. Hậu quả là nguy cơ mắc bệnh của trẻ sơ sinh sẽ tăng cao hơn so với trẻ bú mẹ hoàn toàn.
4.4 Nguy cơ ảnh hưởng đến thận của trẻ:
Thận của trẻ trong lúc sơ sinh vẫn chưa hoàn thiện chức năng. Việc bổ sung dư lượng nước khiến thận phải làm việc nhiều hơn. Tình trạng này nếu kéo dài có thể khiến thận của bé bị tổn thương quá sớm.
5. Khi nào cần cho trẻ uống nước?
Nếu trẻ vừa mới bắt đầu ăn dặm [khoảng 6 tháng], hãy bắt đầu với môt vài ngụm nước bổ sung giữa bữa ăn. Một số bé có thể ăn dặm từ 4 tháng tuổi. Hãy liên hệ bác sĩ dinh dưỡng cho bé và tuân thủ theo lộ trình thay đổi chế độ ăn dần dần.
Nhưng đừng nên thay thế hoàn toàn qua chế độ ăn dặm quá sớm. Sữa mẹ hoặc sữa công thức vẫn nên là thức uống chính của trẻ cho đến 12 tháng tuổi.
Có một số tình trạng sẽ khiến trẻ mất nước, cần bổ sung nước như sốt, tiêu chảy, táo bón,… Lúc này, hãy cho trẻ đi khám để điều trị nguyên nhân. Bác sĩ cũng sẽ tư vấn cho mẹ cách bổ sung nước sao cho phù hợp.
Trẻ sơ sinh cần được cung cấp dinh dưỡng đúng nhu cầu và đảm bảo vệ sinh. Bú mẹ hoàn toàn là giải pháp tốt nhất cho trẻ trong năm đầu đời, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi. Lượng nước từ sữa mẹ khi bú đủ hoàn toàn đảm bảo nhu cầu cho bé mà không cần uống thêm nước. Đây cũng chính là khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới WHO. Khi trẻ không thể bú mẹ, hãy liên hệ bác sĩ để hiểu được chế độ dinh dưỡng phù hợp và pha sữa công thức đúng cách, đảm bảo nhu cầu của trẻ.
Tác giả Lê Dương Linh, Tham vấn y khoa Bác sĩ Nguyễn Trung Nghĩa
Trẻ sơ sinh có được uống nước hay không là câu hỏi được rất nhiều bà mẹ quan tâm. Nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi đang được mẹ cho bú bằng sữa mẹ thì bạn không nên cho trẻ uống nước. Nguyên nhân vì sao lại vậy? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp đến bạn!
1Trẻ sơ sinh có được uống nước không?
Theo nghiên cứu của các bác sĩ nhi khoa, trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi và đang được bú bằng sữa mẹ thì không nên cho bé uống nước. Vì sữa mẹ có chứa tới 88% nước, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
Trong trường hợp trẻ sơ sinh đang uống sữa công thức thì bạn nên cho bé thêm một ít nước, điều này sẽ giúp trẻ bài tiết tốt hơn. Trong sữa công thức có chứa nhiều muối và các bé uống bằng sữa công thức sẽ phát triển chậm hơn bé bú bằng sữa mẹ, nên có nhu cầu uống nước nhiều hơn.
Khi bé bị sốt hay táo bón, mẹ nên có bé uống một ít nước đun sôi để nguội và bạn đừng quên hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước nhé.
2Tại sao không cho trẻ sơ sinh uống nước dưới 6 tháng tuổi
Việc có nên cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống nước hay không là điều mà không ít bà mẹ bỉm sửa phải thắc mắc. Câu trả lời cho điều này là không nên cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống thêm nước.
Lí do là vì ở giai đoạn này,sữa mẹ hoặc sữa công thức đã đóng vai trò là cả thức ăn và đồ uống cho bé. Do đó, trẻ đã nhận được một lượng nước nhất định từ các nguồn nêu trên. Đó là tất cả những gì bé cần, kể cả trong điều kiện thời tiết nóng.
Bên cạnh đó, cho trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi uống quá nhiều nước có thể cản trở khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ của cơ thể. Trong một số ít trường hợp, em bé uống quá nhiều nước có thể bị một tình trạng gọi là nhiễm độc nước, có thể gây co giật và thậm chí hôn mê. Nhiễm độc nước xảy ra khi quá nhiều nước làm loãng nồng độ natri trong cơ thể, làm đảo lộn sự cân bằng chất điện giải và khiến các mô bị sưng lên.
Sau khi bé tròn một tuổi, bé đã ăn dặm và uống sữa nguyên chất được, bạn có thể cho bé uống thêm một lượng nhỏ nước.
3Một số tác hại tiềm ẩn khi cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống nước
Uống nhiều nước lọc khiến trẻ chậm lớn, còi cọc
Bởi vì sữa mẹ chứa hơn 80% là nước nên đã cung cấp đầy đủ các chất lỏng mà em bé cần nên mẹ không cần phải bổ sung thêm nước cho bé.
Bên cạnh đó, việc chotrẻ dưới 6 tháng tuổi uống nhiều nước có thể cản trở khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ và sữa bột, khiến trẻ chậm lớn hơn.
Ngoài ra, kích thước dạ dày trẻ sơ sinh còn rất nhỏ, việc uống thêm nước sẽ làm đầy dạ dày, khiến bé no và không chịu bú sữa mẹ, dẫn đến lượng hấp thu sữa cũng giảm.
Với trẻ bú sữa công thức, có thể cho uống ngụm nhỏ tráng lưỡi sau ăn. Tuy nhiên khuyến cáo của các chuyên gia nhi khoa là lượng nước không nên quá 30ml nước một ngày.
Dễ khiến trẻ bị ngộ độc nước uống
Nếu cho bé uống quá nhiều nước sẽ làm loãng nồng độ natri trong cơ thể. Số natri đó sẽ theo nước thoát ra bên ngoài cơ thể bé vì thận trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện từ đó dẫn đến thiếu hụt natri.
Trẻ bị thiếu natri có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não. Do đó, biểu hiện đầu tiên của nhiễm độc nước ở trẻ sẽ là khó chịu, buồn ngủ và các dấu hiệu thay đổi tâm thần khác. Nếu cha mẹ cho rằng con đã bị ngộ độc nước, hay trẻ bị co giật, hãy gọi ngay cho bác sĩ.
Dễ khiến bé bị tiêu chảy
Nước còn có thể là mầm gây bệnh cho trẻ nếu nguồn nước không an toàn, sạch sẽ. Nguy cơ bị tiêu chảy do môi trường thiếu vệ sinh ở trẻ sơ sinh cao hơn do hệ miễn dịch của bé vẫn còn yếu.
Trong khi đó, nguồn nước mà bé hấp thu trong sữa mẹ là sạch sẽ và đầy đủ nhất. Trẻ uống thêm nước có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cao hơn hai đến ba lần so với những trẻ chỉ bú sữa mẹ.
Để đảm bảo an toàn cho con, mẹ tuyệt đối không cho trẻ dưới 6 tháng tuổi dùng nước lọc như một thức uống hằng ngày. Các mẹ cũng nên tránh cho con dùng sữa bột loãng hay dung dịch chứa chất điện phân.
4Khi nào có thể cho bé uống thêm nước?
Trong một số trường hợp, vẫn có thể cho trẻ sơ sinh uống một chút nước để chữa táo bón hay trong thời tiết quá nóng, nhưng mỗi lần uống cũng chỉ nên cho con uống khoảng 28 - 56ml.
Sau 6 tháng tuổi, mẹ có thể cho con uống thêm nước trắng, nhưng chỉ với số lượng khoảng 59 - 118ml mỗi ngày. Sau 12 tháng, có thể cho bé uống hỗn hợp đồ uống ít đường trong chế độ ăn của trẻ cùng với nước bao gồm trái cây tươi và hoa quả.
Các tổ chức Y tế trên thế giới khuyên mẹ nên đợi đến khi bé bắt đầu ăn dặm. Tại thời điểm đó, mẹ có thể cung cấp một lượng nhỏ nước đun sôi để nguội nhưng không thay thế sữa mẹ.
5Phải làm gì nếu bé bị mất nước hoặc bị sốt?
Trong một số trường hợp bác sĩ có thể khuyên bạn nên cho bé uống nước điện giải như Pedialyte hoặc Infalyte để giúp ngăn ngừa mất nước.
Nếu em bé bị sốt, dưới 6 tháng và được bú sữa mẹ, bạn có thể cần cung cấp thêm sữa mẹ cho bé.Nếu trẻ dưới 6 tháng và được nuôi bằng sữa công thức, bạn có thể cung cấp lượng sữa công thức với một lượng nhỏ thường xuyên hơn. Không cho bé uống nước trừ khi được bác sĩ khuyến nghị.
Nếu bé lớn hơn 6 tháng tuổi, hãy tiếp tục bú mẹ hoặc bú bình. Bạn có thể cung cấp nước ở giữa các thức ăn.
[Nguồn:hellobacsi.com]
Trên đây là bài viết trẻ sơ sinh có được uống nước không? Tại sao không cần cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống nước? Mong rằng từ những thông tin trên, bạn có thể chăm sóc và đảm bảo cho sức khỏe của bé tốt hơn nhé!