Simone Biles - Vận động viên thể dục dụng cụ Mỹ

Đây là giải đấu thứ hai Biles thi đấu kể từ khi rút khỏi chung kết đồng đội nữ và bốn chung kết cá nhân tiếp theo tại Olympic Tokyo 2021 vì sức khỏe tinh thần. Khi đó, VĐV 26 tuổi thừa nhận cô vẫn gặp vấn đề với “twisties” – hội chứng thiếu sự thống nhất giữa thể chất và tâm trí.

Việc bước vào ngày tranh tài thứ hai tại giải với lợi thế hơn đội xếp sau hơn 2,5 điểm giúp Biles dễ dàng đoạt danh hiệu kỷ lục. Cô chọn không thực hiện cú nhảy “Yurchenko double pike” – đặt theo tên nhà vô địch toàn năng vào đầu thập niên 1980 – sau khi bị trật mắt cá chân khi thực hiện cú nhảy này hôm 25/8.

Thay vào đó, Biles thi đấu chắc chắn ở cả bốn nội dung cuối để giành 59,150 trong ngày và có tổng điểm là 118,450, vượt qua điểm số 114,550 của người xếp thứ hai là Shilese Jones – VĐV giành HC bạc toàn năng Thế giới năm 2022. HC đồng thuộc về Leanne Wong – VĐV giành HC bạc toàn năng thế giới năm 2021 – với 111,100 điểm.

Biles trong phần thi nhảy chống. Ảnh: AP

Khi Biles hoàn thành phần thi, đám đông gần 12.000 người hâm mộ đã đứng dậy và tri ân một trong những VĐV vĩ đại nhất lịch sử. “Điều đó thực sự tuyệt vời. Mọi người ở đây đều tin tôi và các đồng đội, HLV, gia đình cũng tin tôi”, VĐV sinh năm 1997 nói với đài NBC. “Vì vậy, tôi chỉ cần bắt đầu tin vào bản thân hơn một chút. Tôi yêu người hâm mộ, và điều đó thực sự đặc biệt”.

Với HC vàng toàn năng thứ tám tại Mỹ, Biles phá vỡ kỷ lục mà cô trước đây chia sẻ với cố huyền thoại Alfred Jochim – người đoạt danh hiệu thứ bảy và cũng là danh hiệu cuối cùng cách đây 90 năm, vào năm 1933.

Đã 10 năm từ khi Biles bắt đầu gây tiếng vang tại thể dục dụng cụ thế giới, khi đánh bại HC vàng Olympic 2012 Kyla Ross để giành danh hiệu Mỹ đầu tiên tại giải quốc gia năm 2013. Việc giành 33 huy chương thế giới và Olympic sau đó khiến chiến thắng đầu tiên bị lu mờ.

“Tôi không nhớ nhiều về danh hiệu đầu tiên”, Biles thừa nhận. “Tôi nghĩ đôi khi bạn sẽ mất trí nhớ bất cứ khi nào tất cả những điều đó xảy ra. Tôi cũng nghĩ rằng bất cứ khi nào đoạt danh hiệu, tôi sẽ lập tức tập trung cho những mục tiêu tiếp theo. Vì vậy, tôi chưa bao giờ thực sự có thời gian để tận hưởng và ăn mừng những danh hiệu đó”.

Vì thế, VĐV 26 tuổi muốn dành thời gian chia sẻ niềm vui với đồng đội cùng gia đình sau giải vô địch TDDC Mỹ 2023 để lưu giữ những kỷ niệm.

Biles vui cười với các đồng đội trước một phần thi ngày 28/8. Ảnh: AP

Simone Biles sinh năm 1997 tại Mỹ, được mệnh danh “Nữ hoàng thể dục dụng cụ” với khả năng trình diễn những động tác khó bậc nhất của môn này. Cô còn sáng tạo ra động tác lộn hai vòng trên không được đặt theo tên mình. Trong sự nghiệp, cô giành 25 huy chương ở các giải vô địch thế giới. Tại Olympic 2016, Biles là người Mỹ đầu tiên giành tới bốn HC vàng thể dục ở một kỳ tham dự. Cô cũng là VĐV nữ đầu tiên giành cả bốn chức vô địch thế giới toàn năng năm 2018.

Simone Biles được Joe Biden trao tặng Huân chương Tự do của Tổng thống năm 2022. Cô được xem là biểu tượng đấu tranh chống phân biệt chủng tộc và lạm dụng tình dục với các vận động viên.

Simone Biles sinh ngày 14-3-1997, tại Columbus, Ohio, Mỹ. Dù sở hữu chiều cao khiêm tốn 1,42m, nhưng cô đã khiến mọi người phải ngước nhìn khi giành 4 huy chương vàng (HCV) cho đoàn thể thao Mỹ tại Olympic Rio 2016. Đây là thành tích ít ai làm được ngay trong lần đầu tiên tham dự một giải đấu như Olympic. Thành tích này giúp Simone Biles trở thành vận động viên (VĐV) thể dục dụng cụ giành nhiều HCV nhất cho đoàn thể thao Mỹ ở môn thể thao này tại một kỳ thế vận hội. Ngoài những tấm huy chương, Simone Biles còn đạt nhiều giải thưởng cá nhân danh giá. Đáng chú ý là 3 giải thưởng Laureus-được ví như giải Oscar của thể thao, dành cho nữ VĐV xuất sắc nhất vào các năm 2017, 2019 và 2020.

Đằng sau ánh hào quang trên sàn thi đấu và bục nhận huy chương, Simone Biles đã trải qua bao khó khăn từ thời thơ ấu. Cô bị cha bỏ từ khi còn rất nhỏ, mẹ không được quyền nuôi do liên quan tới chất cấm. Simone Biles phải vào trung tâm chăm sóc trẻ em mồ côi trước khi được ông ngoại nhận về. Tuổi thơ khốn khổ đã hun đúc cho cô quyết tâm và khát khao xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Cuộc đời của Simone Biles bắt đầu rẽ sang một hướng khác khi cô bén duyên với môn thể dục dụng cụ. Năm 14 tuổi, cô đã từ bỏ trường công lập để tự học ở nhà, dành thời gian cho việc luyện tập thể dục dụng cụ. Sau khi tham gia nhiều cuộc cạnh tranh khốc liệt, Simone Biles lần lượt giành vô địch tại các giải đấu quốc tế.

Mỗi khi Simone Biles thi đấu, người xem dễ dàng cảm nhận độ khó, các động tác uyển chuyển, sự độc đáo trong từng động tác thể dục dụng cụ của cô. Về kỹ thuật của cô, thật khó để một VĐV nào có thể làm được. Sự điêu luyện và tinh tế trong từng động tác của Simone Biles đã vượt qua những giới hạn mà người ta có thể nghĩ tới trong môn thể thao này. Cựu vô địch Olympic Nadia Comaneci từng nói: “Rồi cũng có ai đó có thể làm được cái điều mà chúng ta thậm chí không thể vẽ ra trên giấy”. Với Simone Biles, những gì cô thực hiện không đơn thuần là thể thao mà là nghệ thuật.

Năm 2014, Bruno Grandi, Chủ tịch Liên đoàn Thể dục dụng cụ quốc tế (FIG) cho rằng, hệ thống tính điểm hiện nay khiến thể dục dụng cụ kém hấp dẫn. Môn thể thao này quá ưu tiên cho phần nhào lộn và có quá ít phần nghệ thuật. Hiểu một cách đơn giản thì thể dục dụng cụ hiện đại không còn chỗ cho cái đẹp và sự tinh tế. Tương phản với đó là sức mạnh, những động tác nhào lộn và sự bùng nổ.

Thế nhưng, Simone Biles đã kết hợp tất cả. Sự tinh tế, nghệ thuật đi liền với sức mạnh cơ bắp. Cô đã cho mọi người thấy rằng, vẻ đẹp của một cô gái không chỉ là vòng eo nhỏ và nghệ thuật cũng vậy, nó không nằm ở những ý tưởng đã có sẵn mà là sự sáng tạo ra cái mới.

Simone Biles đã cách mạng hóa hình thức, sức mạnh và kỹ thuật nhào lộn của môn thể dục dụng cụ. Những người tập thể dục dụng cụ không còn là những cô gái im lặng mà là những phụ nữ mạnh mẽ, vui vẻ. "Nhờ Simone, bạn bắt đầu thấy mọi người nói với bạn như thế nào, thức ăn, những cuộc vui, thể dục dụng cụ, thật tuyệt... Cô ấy là một nhà vô địch, nhưng cô ấy không làm lu mờ chúng tôi. Ngược lại, cô ấy cho chúng tôi nhiều ánh sáng hơn và chúng tôi đang nỗ lực để một ngày nào đó có thể làm lu mờ những người khác, hoặc trở thành ngôi sao của đất nước mình... Nhờ cô ấy, thể dục dụng cụ được biết đến là môn thể thao tuyệt vời"-Laura Bechdeju, VĐV người Tây Ban Nha chia sẻ.

Kết quả Simone Biles đạt được đã làm thể dục dụng cụ nữ thay đổi. Các huấn luyện viên cũng thay đổi cách đối xử với các VĐV trong hầu hết các trường hợp. Họ đã xóa bỏ hình mẫu huấn luyện viên thành công, nhưng gây tranh cãi bằng những màn tra tấn thể xác và sỉ nhục đạo đức; huấn luyện giống với bắt nạt hơn là một mối quan hệ thể thao lành mạnh. Marina Gonzalez, VĐV người Tây Ban Nha nói: "Simone đã đưa thể dục nữ thoát khỏi những khuôn mẫu suốt đời, ra khỏi quỹ đạo. Bạn có thể cao, thấp, trẻ, già... Điều tốt đối với thể dục dụng cụ là bạn có thể thuộc bất kỳ loại hình thể chất hoặc độ tuổi nào, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn".

Cuộc chiến chống lạm dụng tình dục

Năm 2016, Larry Nassar là bác sĩ làm việc trong đội tuyển thể dục dụng cụ Mỹ bị tố cáo lạm dụng tình dục với hơn 260 VĐV, bao gồm cả tấn công tình dục trẻ vị thành niên. Vị bác sĩ này đã làm việc ở đội tuyển gần 18 năm. Vào năm 2015, Maggie Nichols, một VĐV xuất sắc của thể dục dụng cụ Mỹ, tố cáo với Liên đoàn Thể dục dụng cụ Mỹ (USAG) việc ông Larry Nassar lạm dụng tình dục. Tuy nhiên, cô đã bị "chặn họng" bởi Chủ tịch Steve Penny. Steve Penny cùng nhiều cá nhân quyền lực khác đã không báo cáo cảnh sát, dung túng, bao che cho hành vi của Nassar vì muốn giữ danh tiếng của liên đoàn. Nhưng việc Simone lên tiếng được coi là một trong những bước ngoặt lớn của tiến trình điều tra. Bởi cô là người nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng bậc nhất trong giới thể dục dụng cụ Mỹ. Simone Biles là nạn nhân duy nhất của Nassar còn thi đấu. Đồng thời, cô cũng tố cáo tất cả các cơ quan chức năng đã cho phép và khuyến khích hành vi đó.

Bằng vật lý trị liệu, trong khi điều trị cho các VĐV nữ sau những chấn thương và cơn đau khi tập luyện, Nassar đã lạm dụng tình dục họ. Simone Biles chia sẻ về nỗi ám ảnh sau khi bị lạm dụng: "Tôi giống như cực kỳ trầm cảm. Tôi không muốn ra khỏi phòng, không muốn đi bất cứ đâu. Tôi gần như đóng cửa với tất cả mọi người. Việc đó thực sự khó khăn. Tôi nói với mẹ và người đại diện rằng mình ngủ suốt. Vì ngủ tốt hơn là đi ra ngoài. Đó là cách tôi thoát khỏi thực tại. Ngủ là thứ gần giống với cái chết nhất vào thời điểm đó, nên lúc nào tôi cũng ngủ".

Vụ việc đã khép lại tại phiên tòa đầy cảm xúc, khi hàng loạt nạn nhân đứng lên và đưa ra tố cáo của mình, Nassar đã bị tuyên án 175 năm tù. Vụ việc tạo nên một làn gió đi khắp thế giới, phát ra thông điệp gửi tới những VĐV thể dục ở các quốc gia khác nhau bị lạm dụng tình dục mà họ chưa bao giờ dám tố cáo.

Tại Olympic Tokyo 2020, khi Simone Biles quyết định không tham gia trận chung kết, cô cho biết: "Tôi phải tập trung vào sức khỏe tinh thần của mình. Tôi không muốn ra ngoài đó, làm điều gì ngu ngốc và bị thương. Tôi không muốn được đưa ra khỏi nhà thi đấu trên cáng".

Sự rút lui của Simone Biles gây ra cú sốc lớn cho làng thể thao nước Mỹ. Đã có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh quyết định bỏ cuộc của ngôi sao Simone Biles. Nhưng báo chí Mỹ ca ngợi việc Simone Biles rút lui, đồng nghĩa với từ bỏ những vinh quang cá nhân tại Olympic, để bảo vệ sức khỏe tinh thần của mình.

Theo The New York Times, hành động này thể hiện sức mạnh của câu nói "Không!", thay vì cổ vũ những giá trị suốt hàng chục năm qua của thể dục dụng cụ Mỹ như "hy sinh" và "hoàn hảo". Hàng trăm cô gái tuổi teen đã ngậm ngùi im lặng khi bị lạm dụng, tấn công tình dục, phải chịu những sức ép kinh hoàng để hướng tới sự vĩ đại. Nhưng sau hành động đầy ảnh hưởng của Simone Biles, có thể họ sẽ được truyền cảm hứng để nói "Không!" khi cần.

Simone Biles không thể trở thành nữ hoàng với vòng nguyệt quế và những chiếc huy chương lấp lánh, vì sức khỏe tâm thần đang được nhắc đến rất nhiều trong thế giới thể thao gần đây. Dù vậy, cô vẫn là nhân vật quan trọng của thế vận hội, với những ảnh hưởng to lớn đến thể thao và xã hội thế giới.