Ông Ban Ki-moon sinh năm 1944, là anh cả trong một gia đình có 6 người con tại một làng quê thuần nông ở huyện Eumseong, tỉnh Chungcheong Bắc, Hàn Quốc. Trước khi kết thúc Chiến tranh Thế giới lần II, ngôi làng Eumseong trở thành làng chiến tranh do bị Nhật Bản chiếm đóng. Khi ông Ban được 3 tuổi, gia đình ông chuyển đến sống ở Cheongu. Cha ông là một người làm nghề dịch vụ kho bãi, nhưng khi ông Ban lên 6 tuổi, công việc kinh doanh của cha không còn thuận lợi, gia đình bị phá sản.
Ông Ban Ki -moon nhậm chức Tổng Thư ký LHQ năm 2007. Ảnh: CDN
Trong thời gian chiến tranh Triều Tiên kéo dài từ năm 1950 đến 1953, ông Ban và gia đình đã bỏ trốn lên một ngọn núi heo hút ít người qua lại. Trong một lần trả lời phỏng vấn tờ International Herald Tribune, ông Ban Ki- moon kể về tuổi thơ dữ dội của mình: “Gia đình tôi đã trốn trên một ngọn núi, nơi đó chúng tôi được an toàn bởi cả quân đội Hàn Quốc và quân đội Triều Tiên đều không biết đến, nhưng chúng tôi đã trở thành những người nghèo đói, cái đói thật đáng sợ”. Sau khi hai miền Triều Tiên ký hiệp định đình chiến, gia đình ông Ban trở về làng và cùng những dân làng khác gây dựng lại cuộc sống trên những đống tro tàn.
Khác với những đứa trẻ cùng thời đó, đi qua những đói khổ cùng cực, ông Ban Ki-moon sớm có những khát khao được học tập trong ngôi trường làng được che chắn bằng tre, nứa. Ông học tiếng Anh một cách say mê, trong bối cảnh những tiêu chuẩn giáo dục khá nghiêm ngặt.
Năm 1956, ông Ban được các bạn cùng lớp lựa chọn để viết đơn khiếu nại lên Tổng Thư ký Dag Hammarskjold. Nhưng con đường ngoại giao của ông Ban Ki-moon thực sự bắt đầu sau khi ông gặp Tổng thống Mỹ John F.Kennedy tại Nhà Trắng vào năm 1962, khi ông đến thăm Mỹ như là một phần của một chương trình American Red Cross [Chữ Thập đỏ Mỹ]. Năm 1970, ông Ban tốt nghiệp khoa Quan hệ Quốc tế của Trường Đại học Seoul và năm 1971, ông Ban kết hôn với Yoo Soon-taek, lúc đó là chủ tịch hội sinh viên.
Mảnh giấy sờn ghi ký ức
“Tôi lớn lên từ chiến tranh”, Ban Ki-moon thường giới thiệu ngắn gọn về tuổi thơ của mình như vậy. Ông luôn nhớ về thời điểm khi LHQ đến giúp ngôi làng của mình. Ông Ban nói: “LHQ đã cứu giúp chúng tôi và những kinh nghiệm đó đã giúp tôi rất nhiều, luôn thôi thúc tôi phải làm điều gì đó cho cộng đồng”. Trong một lần chia sẻ trên tờ Newsweek, ông Ban kể rằng: “Nhiều năm qua tôi mang trong ví của mình một mảnh giấy đã sờn có viết những chữ Trung Hoa, mỗi chữ liên quan tới một lứa tuổi và giai đoạn của cuộc đời”.
Hình ảnh ông Ban Ki-moon khi đến thăm dòng họ Phan Huy và bút tích của ông.
Cuộc sống của một người đứng đầu LHQ cũng khá giản dị. Mỗi buổi sáng sau khi thức giấc, ông đọc báo và điểm tin từ TV về những nỗi thống khổ của người dân trên toàn thế giới đang phải chịu đựng. Ông nói: “Với tư cách Tổng Thư ký LHQ, ít ra tôi cũng ở vào một vị trí để cố gắng làm điều gì đó về những thảm kịch này. Và ngày nào tôi cũng cố gắng. Khi bắt đầu đảm nhiệm cương vị này, tôi không hề có một chút ảo tưởng. Một vị tiền nhiệm xuất sắc đã từng có câu nhận xét nổi tiếng rằng đây là “công việc bất khả thi nhất trên thế giới”. Bản thân tôi cũng đùa rằng tôi là “thư ký” nhiều hơn là “tổng”, bởi vì xét cho cùng, quyền lực Tổng Thư ký cũng chẳng hơn gì sự thống nhất của Hội đồng Bảo an”.
Quả thật, những năm trải qua nhiều vị trí trong ngành ngoại giao Hàn Quốc, người ta thường biết đến ông với hình ảnh một nhà ngoại giao “nhã nhặn, thận trọng với một nụ cười hiền lành”. Cho đến năm 2007, nhà ngoại giao kín tiếng của Hàn Quốc được bầu chọn làm Tổng Thư ký LHQ, đây không chỉ là niềm tự hào của riêng xứ sở Kim chi, mà còn là niềm tự hào của toàn dân châu Á.
Bút tích ghi ông Ban Ki - moon là con cháu dòng họ Phan Huy
Ông Phan Huy Thanh - Trưởng chi 2, dòng họ Phan Huy vừa xác nhận, vào ngày 23.5.2015, đương kim Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon đã về Việt Nam để dâng hương lên nhà thờ dòng họ Phan Huy ở Quốc Oai, Hà Nội. Theo bút tích mà ông Ban Ki-moon để lại và được dịch ra, ông viết: “Tôi rất xúc động khi viếng thăm và tỏ lòng thành kính sâu sắc trước ngôi nhà thờ Phan Huy Chú và các thành viên khác của dòng họ Phan. Cảm ơn dòng họ đã giữ gìn và bảo quản nhà thờ dòng họ này. Là một người con của dòng họ Phan, giờ đây giữ chức Tổng Thư ký của Liên Hợp Quốc. Tôi tự hứa với bản thân sẽ cố gắng làm theo những lời dạy của tổ tiên”.
Dưới bút tích ký tên ông Ban Ki-moon bằng tiếng Anh và chữ Hán đi kèm, được người trong dòng họ dịch ra là “Phan Cơ Văn”. Phía Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận không biết về chương trình này, đồng thời cũng cho rằng đây là chuyện riêng tư của ông Ban Ki-moon.
Ông Ban Ki-moon và vợ xem những cuốn sách liên quan đến dòng họ Phan Huy tại nhà thờ. Ảnh gia đình cung cấp ">
Ông Ban Ki-moon và vợ xem những cuốn sách liên quan đến dòng họ Phan Huy tại nhà thờ. Ảnh gia đình cung cấp
Trao đổi với PV Báo Gia đình & Xã hội, ông Phan Huy Thanh, Trưởng chi 2, dòng họ Phan Huy hiện đang ở thôn Thụy Khuê, xã Sài Sơn cho biết: Việc ông Ban Ki-moon và vợ về thắp hương nhà thờ ở thôn Thụy Khuê, ông chỉ biết trước đó ít ngày.
“Tuy nhiên, thông tin cũng rất mù mờ và chỉ biết là có đoàn công tác của Liên Hiệp Quốc. Trước thời điểm đón ông Ban Ki-moon 3 ngày, Công an có về gặp ông để lên phương án đảm bảo an ninh cho đoàn. Sau đó, tôi hỏi phải đón tiếp như thế nào thì được báo là không phải chuẩn bị gì cả”, ông Thanh nói thêm.
Theo ông Thanh, ông Ban Ki-moon đến nơi vào khoảng 4 giờ chiều, sau 45 phút dâng hương, viết lưu bút và hỏi thăm mọi người thì ông và vợ rời khỏi thôn Thụy Khuê.
“Mặc dù đã 70 tuổi nhưng phong thái ông ấy nhanh nhẹn. Thái độ của ông ấy cùng phu nhân rất từ tốn, lịch thiệp và ân cần hỏi han tình hình thông qua phiên dịch. Ông ấy cũng nói hai từ “Cảm ơn” bằng tiếng Việt”.
![ Hình ảnh ông Ban Ki-moon ghi lưu bút tại nhà thờ dòng họ Phan Huy. Ảnh GĐCC ][//icdn.dantri.com.vn/k:2015/3-bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy-1446341153053/bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy.jpg]
Hình ảnh ông Ban Ki-moon ghi lưu bút tại nhà thờ dòng họ Phan Huy. Ảnh GĐCC
Ông Thanh cũng khẳng định, thực hư chuyện ông Ban Ki-moon có phải là con cháu của dòng họ Phan Huy ở Việt Nam hay không thì đến nay ông cũng chỉ nghe qua các giai thoại. “Nếu nói ông Ban Ki-moon về đây để nhận tổ tiên thì chưa có cơ sở và e là hơi sớm”, ông Thanh nói.
Kể lại khoảng thời gian 45 phút mà ông Ban Ki-moon về đây, ông Thanh cho biết: Thông qua phiên dịch, ông Ban Ki-moon chào mọi người và hỏi thăm tình hình khá chu đáo. Sau đó, đại diện dòng họ, ông Phan Huy Giám có mời ông ấy thắp hương lên bàn thờ họ.
“Thắp hương xong, ông ngồi vào bàn viết sổ lưu bút mà bút tích đó hiện tôi đang lưu giữ. Theo đề nghị, ông và vợ rất vui vẻ khi chụp ảnh lưu niệm cùng với chúng tôi”, ông Thanh kể.
![ Hình ảnh thân thiện của ông Ban Ki-moon trong chuyến về dâng hương ở thôn Thụy Khuê. Ảnh GĐCC ][//icdn.dantri.com.vn/k:2015/4-bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy-1446341150848/bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy.jpg]
Hình ảnh thân thiện của ông Ban Ki-moon trong chuyến về dâng hương ở thôn Thụy Khuê. Ảnh GĐCC
Liên quan đến việc ông Ban Ki-moon về dâng hương ở nhà thờ dòng họ Phan Huy nhưng đến nay mới được biết, ông Thanh nói rằng, trước đó ông cũng khá ngạc nhiên vì ông Ban Ki-moon về mà không có quan chức cao cấp của Việt Nam tháp tùng.
“Tuy nhiên, theo thông tin mà tôi biết được, do đây là chuyến đi của cá nhân nên ông ấy yêu cầu được giữ bí mật và không có cơ quan thông tấn, báo chí đưa tin. Chủ yếu đoàn tháp tùng là an ninh, phiên dịch và một vài người thân thiết”, ông Thanh nói.
![ Ông Phan Huy Thanh đang chỉ cho PV Báo GĐ&XH gia phả dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội. Ảnh Cao Tuân ][//icdn.dantri.com.vn/k:2015/5-bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy-1446341148642/bi-mat-chuyen-ong-ban-kimoon-ve-thap-huong-nha-tho-ho-phan-huy.jpg]
Ông Phan Huy Thanh đang chỉ cho PV Báo GĐ&XH gia phả dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội. Ảnh Cao Tuân
Ông Ban Ki-moon sinh ngày 13/6/1944, tốt nghiệp Trường Đại học Quốc gia Seoul [Hàn Quốc], chuyên ngành quan hệ quốc tế, sau đó ông có bằng thạc sĩ về quản trị công tại Trường đại học Harvard [Mỹ]. Ông Ban Ki-moon có vợ và 3 con. Ngoài tiếng Hàn Quốc, ông nói tiếng Anh và Pháp.
Ông trở thành Tổng thư ký Liên hợp quốc từ 1-1-2007. Trước đó, ông giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Hàn Quốc.
Ông đã có nhiều nỗ lực và đóng góp trong việc thúc đẩy vai trò của Liên Hiệp Quốc trên cả ba trụ cột là hòa bình-an ninh, phát triển và bảo đảm quyền con người.
Trước khi về thôn Thụy Khuê dâng hương, ông Ban Ki-moon có chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 22 đến 23/5 theo lời mời của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của ông Ban Ki-moon kể từ khi nhậm chức Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc từ năm 2007.