Nem chua thanh hóa nên mua ở đâu ngon nhất

Nem chua là một đặc sản độc đáo và nổi tiếng của nhiều tỉnh thành trên cả nước. Đến nay, nguồn gốc của nem chua vẫn còn là một dấu hỏi bởi không ai rõ người dân vùng nào đã làm ra món ăn này đầu tiên. Nhìn chung, công thức chế biến nem chua thường có nguyên liệu chính là thịt lợn lên men kết hợp với lá cây như lá ổi, lá sung...

Mỗi vùng đất lại có cách làm nem chua và hương vị riêng, tạo nên sự đa dạng và phong phú cho món ăn này. Khắp cả ba miền đất nước, nem chua đã trở thành một đặc sản đặc biệt và được ưa chuộng bởi nhiều người. Hãy cùng điểm qua một số vùng nổi tiếng ở khắp các tỉnh thành trên cả nước.

Thanh Hóa có lẽ là tỉnh thành sản xuất nem chua nhiều nhất hiện nay. Nem chua là một món ăn đặc trưng và quan trọng trong văn hóa ẩm thực của người dân Thanh Hóa. Trước đây, nem chua chỉ được làm trong những dịp lễ Tết, cưới hỏi hoặc các ngày hội đặc biệt trong năm và chủ yếu được tự phục vụ. Tuy nhiên, từ những năm 1970 trở lại đây, nghề làm nem chua đã hình thành và phát triển ở khắp Thanh Hóa, đặc biệt là thành phố Thanh Hóa để đáp ứng nhu cầu của người dân và du khách.

(Ảnh: Thật Là Ngon)

Hiện nay, nhiều cơ sở sản xuất và kinh doanh nem chua đã được thành lập ở Thanh Hóa, tạo ra nhiều thương hiệu nổi tiếng như nem Gốc Đa, nem chua bà Thường, nem bà Năm, nem VIP... Du khách dừng chân tại các trạm dừng chân ven quốc lộ 1A đoạn quan Thanh Hóa có thể dễ dàng mua được những gói nem chua xinh xắn làm quà. Người dân Thanh Hóa trên khắp đất nước cũng thường mang theo những chiếc nem chua làm quà biếu trong mỗi chuyến đi từ quê.

Nem chua Thanh Hóa có nhiều loại khác nhau, theo hình thức thì có nem dài, nem vuông, nem cối, nem thính, nem nướng... Để tạo ra một chiếc nem chua ngon đúng điệu, mỗi thương hiệu hoặc thậm chí là mỗi gia đình sẽ có bí quyết gia truyền riêng.

Nem chua chế biến từ nguyên liệu gồm bì lợn thái chỉ, thịt mông nạc, thính gạo và lá đinh lăng hoặc lá ổi bánh tẻ cùng nhiều gia vị đặc trưng. Thịt lợn phải được lọc rất kỹ để không bị dính mỡ, gân, sau đó được thái mỏng cho vào cối giã nhỏ mịn hoặc xay nhuyễn. Bì lợn được chọn là loại bì chủ yếu ở phần lưng và hông để đảm bảo độ dày, dai và giòn. Sau khi luộc chín, bì lợn sẽ được cạo sạch lông, lọc bỏ hết mỡ, thái chỉ nhỏ hoặc bỏ vào máy chuyên dụng để tuốt như miến sợi.

Nem nướng Thanh Hóa. (Ảnh: Lazada)

Thính là thành phần quan trọng làm nên hương vị riêng của từng loại nem. Thính được làm từ gạo rang chín vàng xay nhỏ, có mùi thơm rất hấp dẫn. Gạo loại nào và tra thính tỉ lệ nhiều hay ít, sớm hay muộn là bí quyết riêng của từng cửa hàng hay gia đình. Sau khi tra thính, người làm nem phải nhanh tay gói nem để đảm bảo độ tươi và kết dính của nguyên liệu.

Khâu gói nem là cả một nghệ thuật, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của nghệ nhân. Lá chuối tươi rửa sạch, lau khô, đem tước bỏ phần dọc lá, tùy thuộc vào loại nem để xé lá, lá nhỏ bên trong, lá to bên ngoài. Khi gói, người làm nem phải lót một lớp túi ni lông mỏng lên trên rồi mới cho nguyên liệu chính vào giữa. Tỏi, ớt thái lát dài, lá đinh lăng, bạc hà hoặc ổi được ép vào khối thịt rất khéo và đẹp mắt. Các lớp lá chuối bọc càng dày thì quá trình lên men càng nhanh và hương vị thơm ngon của món ăn được lưu giữ lâu.

Nem chua Huế cũng là một trong những món ăn đặc trưng của ẩm thực Huế vốn đã có vô số đặc sản. Nem chua Huế nguyên liệu gồm thịt nạc, da heo, tỏi, ớt, đường phèn, gia vị, lá ổi và lá chuối. Thịt nạc được giã hoặc xay nhuyễn rồi nêm nếm gia vị và đường phèn cho vừa, da heo luộc chín và thái nhỏ rồi trộn đều với hỗn hợp thịt. Lá gói nem phải được lau sạch trước khi sử dụng. Người làm nem phải đều tay khi vắt để các vắt nem bằng nhau, đẹp mắt. Lần lượt, từng vắt nem được đặt thêm vài lát tỏi, ớt lên trên, ít tiêu sọ rồi gói lại cùng lá ổi non và lá chuối. Sau khi gói, nem cần để khoảng 3 ngày để chín và có thể sử dụng.

(Ảnh: UBND tỉnh Thừa Thiên Huế)

Nem chua Huế đạt chuẩn phải có màu hồng nhạt, bề mặt khô ráo. Khi ăn, ta cảm nhận được vị chua thanh của thịt lên men tự nhiên, độ dai giòn của da heo và thơm mùi tỏi, tiêu, ớt trong món nem chua Huế. Với người Huế, nem chua là một trong những món ăn rất được yêu thích. Nem chua ở đây có thể dùng làm đồ nhắm và thường xuyên xuất hiện trong các dịp cưới hỏi và giỗ chạp của người dân địa phương.

Đến với Bình Định, du khách không nên bỏ qua món nem cây chợ Huyện - món nem chua có hương vị thơm ngon đặc trưng của ẩm thực nơi đây. Chợ Huyện thuộc thôn Vinh Thạnh, xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định; là một trong những khu chợ truyền thống có tiếng ở miền Trung với những đặc sản nổi tiếng như bánh canh chả cá và cả chiếc nem chua chợ Huyện.

(Ảnh: Tạp chí Nông Thôn Việt)

Nem chua ở đây phổ biến trong bữa ăn hàng ngày cũng như các dịp đặc biệt như cưới hỏi, giỗ chạp. Chiếc nem này có hương vị đậm đà, vừa dai lại vừa béo, được xem là một trong những món ăn đặc trưng của người Bình Định. Nem cây chợ Huyện là một thú vui ẩm thực khi đi kèm với những đêm hát tuồng của văn hóa địa phượng.

Nem cây chợ Huyện gói bằng lá ổi bánh tẻ hoặc lá vông và bọc bên ngoài bằng lá chuối hột xanh. Khi gói, lá ổi bọc thịt để hút ẩm, sau đó bọc thêm lớp ni lông ngoài để giữ ẩm và không bị mốc. Thường thì khi gói người ta sẽ gói hai lọn nem thành một, lấy lạt buộc chặt và đem treo ở nơi thoáng mát. Nem sau khi gói xong để thêm 4 - 5 ngày trong mùa nắng thì sẽ chuẩn vị món nem chua chợ Huyện với màu hồng tươi, có độ cứng, giòn, dai, vị thanh thanh, chua chua, ngọt ngọt của thịt lên men, vị cay của tiêu hột, cùng vị chan chát của lá ổi, vị cay đặc trưng của tỏi và độ giòn sần sật của da heo xắt chỉ.

Những người đàn ông bản địa gặp nhau bên đĩa nem thường “kê” thêm ly rượu Bàu Đá mà xướng lên câu ca rằng: "Rượu ngon Bầu Đá mê li/Gặp nem chợ Huyện bỏ đi sao đành?".

(Ảnh: Shopee)

Thị xã Ninh Hòa của tỉnh Khánh Hòa (giáp thành phố Nha Trang) là nơi nổi tiếng với 2 loại đặc sản nem chua và nem nướng cổ truyền. Trong khi nem nướng phổ biến hơn tại Nha Trang thì nem chua lại là món ăn được nhiều người ưa chuộng để mua về làm quà khi tham quan các địa danh ở Ninh Hòa.

Nguyên liệu chính để làm nem chua Ninh Hòa là thịt heo nạc. Đầu tiên, thịt heo được rửa sạch và loại bỏ hết gân, sau đó thái mỏng và ướp với gia vị như muối, tiêu, đường, ớt… Việc chờ gia vị ngấm là rất quan trọng, sau đó thịt được xay nhuyễn để tạo nên hương vị đặc trưng của nem chua. Điều làm cho nem chua Ninh Hòa khác biệt chính là thịt heo được nuôi tại mảnh đất này. Thay vì được gói bằng lá chuối như các loại nem chua khác, nem Ninh Hòa được gói bằng lá chùm ruột hoặc lá khế để tạo ra hương vị thơm ngon đặc trưng cho món ăn. Sau khi gói, nem cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và chờ khoảng 3 ngày để lên men trước khi ăn.

(Ảnh: Viet Fun Travel)

Mặc dù nguyên liệu và quá trình làm nem chua khá đơn giản, nhưng để tạo ra một chiếc nem chua Ninh Hòa thơm ngon, cần sự công phu và tỉ mỉ. Người làm nem thường phải thức dậy từ lúc gà gáy, chờ mổ heo để chọn thịt phù hợp. Khâu tẩm ướp gia vị cũng quyết định rất nhiều đến hương vị và sự thành công của món ăn này.

Nem chua Ninh Hòa được bày bán rất nhiều ở Nha Trang, du khách có thể mua ở các quán ăn hoặc quán chuyên bán đặc sản. Ngoài ra, chợ Đầm cũng là địa chỉ bán rất nhiều đặc sản nổi tiếng tại Nha Trang, ở đây một xâu nem chua thường có 20 cuốn và được bán với mức giá bình dân. Đến với Ninh Hòa hay Nha Trang, bạn sẽ được nghe câu: “Đi đâu cũng nhớ Khánh Hòa/Nha Trang gió mát, Ninh Hòa nhiều nem”.

Nói đến những món ăn nổi tiếng của Sài Gòn, không thể bỏ qua nem Thủ Đức. Trong văn hóa địa phương, mỗi khi nhắc đến nem Thủ Đức thì người dân thương tự hào ngâm nga: "Biên Hòa có bưởi Thanh Trà, Thủ Đức có nem nướng, điện bà Tây Ninh". Thành phố Thủ Đức (thuộc TP HCM) ngày nay gồm các quận Thủ Đức, quận 2 và quận 9. Trước đây, đó là một khu vực rộng lớn với cảnh quan đa dạng, kết hợp giữa nông thôn và thành thị, thích hợp cho các khách du lịch từ xa đến để tham quan và thưởng ngoạn. Trong những điểm tham quan, các quán ăn và quán nhậu ven chợ Thủ Đức là nơi giải trí lý tưởng với đa dạng món ăn và nem Thủ Đức là món ăn tiêu biểu.

(Ảnh: Vinacel)

Để đáp ứng nhu cầu của du khách về món nem danh tiếng, Thủ Đức có tới hàng trăm lò nem với điểm tập trung đông nhất là ven chợ Thủ Đức. Mỗi lò nem có bí quyết riêng, nhưng cũng có những nguyên tắc chung để giữ gìn thanh danh làng nghề. Những nguyên tắc đó là sự cẩn thận trong việc chọn thịt và chế biến, thường là chọn thịt ở mông con heo và ướp không bỏ hàn the, không bỏ quá nhiều gia vị. Khi gói thì gói bằng lá vông để bảo quản lâu hơn.

Nem Thủ Đức được làm thủ công và các gia vị để ướp được chọn kĩ lưỡng như muối Phan Thiết, rượu ngon, đường tinh luyện. Nhờ những nguyên tắc đó và bí quyết gia truyền, miếng nem Thủ Đức được cho ra lò khi tới mặt thực khách đã là những miếng mồi nhậu hồng tươi, chắc mà không cứng, thơm mà không nặng mùi. Nhiều lò nem dựng gần nhau tạo thành một làng nghề, gọi là làng nem Thủ Đức. Làng nem này cung cấp nem cho khắp các quán nhậu Sài Gòn và ra tới các tỉnh miền Đông hay miền Tây, cạnh tranh với các loại nem nổi tiếng lân cận như nem Lai Vung, nem cây chợ Huyện...

Huyện Lai Vung ở Đồng Tháp không chỉ nổi tiếng với những điểm du lịch miệt vườn sông nước hấp dẫn mà còn có món nem chua đặc sản được gói bằng lá chuối vuông vắn và buộc thành từng chục. Món nem Lai Vung có hương vị đậm đà, chua dịu và thơm ngon, khiến người ta ăn một miếng lại muốn thử miếng thứ hai.

Nghề làm nem chua xuất hiện nhiều nơi dọc theo chiều dài đất nước, nhưng nem chua Lai Vung lại có hương vị rất riêng. Người ta sử dụng thịt lợn ngon, da heo mỏng, tiêu ớt và lót lá vông để chế biến nem. Một chiếc nem Lai Vung ngon phải đủ 8 phần thịt, 2 phần bì, sau đó trộn cả thịt, da, tiêu ớt và lót lá vông rồi gói trong lá chuối tươi rồi cho lên men trong 3 - 4 ngày.

(Ảnh: Tui Là Người Miền Tây)

Hiện nay, vì lá chuối trở nên thiếu hiếm, nhiều hộ gia đình đã thay bằng lá tầm ruột và buộc bằng dây ni-lon. Thịt và bì lợn cũng không còn được giã thủ công mà được xay nhuyễn bằng máy. Mặc dù vậy, vị đậm đà thơm ngon của nem Lai Vung vẫn không bị ảnh hưởng. Khi thưởng thức, người ta thường bỏ phần lá chuối để lộ bên trong phần nem đỏ hồng, nổi đủ vị chua cay mặn ngọt, thêm cái giòn sần sật của bì càng thêm khoái khẩu.

Nem Lai Vung đã trở thành đặc sản của xứ sen, khiến ai đến Đồng Tháp cũng không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức. Nhiều thương hiệu nem Lai Vung đã được thành lập và mang lại thu nhập cho nhiều hộ gia đình như nem Út Thẳng, nem Năm Thơ, nem Tư Minh... Nếu có dịp đến Đồng Tháp và ghé thăm làng làm nem, hãy dành chút thời gian tham quan và thưởng thức nem Lai Vung thơm nồng đậm vị để cảm nhận cái hồn của mảnh đất này.

Ngoài những vùng miền kể trên, ở miền Bắc còn nhiều địa phương nổi tiếng với đặc sản nem chua như nem chua Vĩnh Yên ở thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc; nem làng Vẽ ở Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội; nem chua Yên Mạc (xã Yên Mạc, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình)...