Một phôi thai vào ngày thứ 18 đã xuất hiện một mầm tim không lớn và nó bắt đầu đập không bao giờ ngừng. Đứa bé mới sinh ra có nhịp đập nhanh hơn nhịp tim ở người trưởng thành và đạt tới 140 lần co bóp trong một phút. Đây cũng là giai đoạn tim co bóp có số lần cao nhất. Càng về sau số lần co bóp của tim càng giảm dần.
Ở người trưởng thành số lần mạch đập của tim, tức số lần tim co bóp trung bình là 76 lần/phút nhưng khi lao động nặng, nhịp tim có thể tăng lên, có khi gấp tới 2 lần rưỡi số nhịp tim bình thường. Người ta tính rằng nếu như người thọ ở độ tuổi 100 thì số lần co bóp của tim gần 5 tỉ lần. Nghe con số này, ta không thể không kinh ngạc vì sao tim làm việc như vậy mà không mệt mỏi. Vậy tim nghỉ bằng cách nào?

Tim làm việc liên tục nhưng cũng biết cách nghỉ ngơi. Thật vậy, cơ tim luôn nghỉ ngơi và còn được nghỉ thường xuyên nữa là khác nhưng chỉ là nghỉ một phần thời gian rất ngắn. Người ta đã theo dõi và thấy rằng đối với những người ở trạng thái sinh lý bình thường thì thời gian co bóp của tim kéo dài 0,49 giây. Cứ sau mỗi lần co bóp lại có 0,31 giây tim được nghỉ ngơi.

Thực ra thời gian nghỉ của tim còn nhiều hơn thế, bởi vì không phải khi làm việc là tất cả các phần của cơ tim đều co bóp cùng một lúc mà hiện tượng đó diễn ra như sau: Thoạt tiên tâm nhĩ co bóp, ở giai đoạn này tâm thất của tim lại được nghỉ ngơi. Khi tâm thất co thì tâm nhĩ lại được nghỉ ngơi. Như vậy thời gian mà tâm nhĩ co là từ 0,11 đến 0,14 giây và cứ mỗi lần co lại nghỉ kéo dài tới 0,66 giây.
Người ta tính rằng cứ trong một ngày đêm, tâm nhĩ co bóp hết thời gian từ 3,5-4 giờ và nghỉ gần 20 giờ. Còn thời gian co bóp của tâm thất lại kéo dài hơn một ít nên mất từ 0,27-0,35 giây và nghỉ từ 0,45-0,53 giây. Như vậy, trong một ngày đêm, thời gian tâm thất co bóp là 8,5 đến 10,5 giờ và nghỉ từ 15,5-15,5 giờ.

Trong các trường hợp đặc biệt thường gặp ở những người có ý thức luyện tập như dưỡng sinh, TDTT lại sẽ giúp tim tăng thời gian nghỉ ngơi hơn. Chẳng hạn, ở các lực sĩ số lần đập của tim nhiều khi chỉ 55 - 60 lần/ phút, thậm chí ở các võ sĩ số lần tim co bóp còn thấp tới 40 lần trong mỗi phút mà vẫn duy trì được cung lượng máu cần thiết để phân phối đi nuôi dưỡng khắp cơ thể.

BS HOÀNG XUÂN ĐẠI