Hay giật mình là bệnh gì

Giật cơ sinh lý có thể xảy ra khi một người đang ngủ và trong pha ngủ sớm (gọi là giật cơ khi ngủ). Giật cơ khi ngủ có thể là cục bộ, đa ổ, phân đoạn, hoặc toàn thân (nhìn dưới) và có thể giống như một phản ứng giật mình. Một loại chứng giật cơ sinh lý khác là nấc (giật cơ hoành).

Các nguyên nhân khác của bệnh nhược cơ bao gồm các rối loạn thoái hóa ảnh hưởng đến các hạch nền và một số thể sa sút trí tuệ.

Nhược cơ có thể được phân loại như sau:

• Theo phân phối: Theo phân bố của nó: khu vực, phân đoạn (khu vực tiếp giáp), khu vực đa khu vực hoặc khu vực chung

• Theo nguồn gốc: Bởi vị trí xuất phát của nó: vỏ não, vỏ não, vỏ não hoặc ngoại vi

• Theo thể hiện lâm sàng: Dương tính hoặc âm tính

• Theo nguyên nhân: Nguyên nhân (nguyên phát), mắc phải, hoặc vô căn

• Theo kích hoạt Cảm tính hoặc tự phát

Giật cơ có thể được phân loại dựa trên vị trí xuất phát của chúng:

• Vỏ não: Vỏ não Rung giật cơ vỏ não có liên quan đến tổn thương vỏ não hoặc chứng động kinh. Kích thích thị giác hoặc xúc giác có thể gây khởi phát giật cơ, từ đó gây ra các bất thường trên điện não đồ bao gồm sóng nhọn cục bộ hoặc toàn thể, xung động kinh đa đỉnh, điện thế khêu gợi cảm giác thân thể). Các cơn động kinh giật cơ có thể ít rõ ràng hơn khi nghỉ nhưng tăng lên khi vận động. Loại giật cơ này có thể làm giảm khả năng nói và đi bộ.

Phân loại giật cơ dựa trên nguồn gốc được cho là hữu ích nhất giúp lựa chọn phương án điều trị hiệu quả nhất.

Biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân bị giật cơ có thể được phân loại là dương tính hoặc âm tính:

• dương tính: Bệnh nhân có co giật cơ chủ động dẫn đến giật cơ.

• Âm tính: Trương lực cơ đột ngột mất (với sự im lặng điện học trên điện tâm đồ); khi cơ chống trọng lực mất trương lực cơ, bệnh nhân có thể ngã. Giật cơ âm tính bao gồm dấu sao (ví dụ, vỗ tay xảy ra ở bệnh nhân suy gan nặng).

Giật cơ dương tính và âm tính thường xảy ra ở cùng một bệnh nhân.

Nguyên nhân của giật cơ có thể là nguyên phát (nguyên phát), mắc phải (phổ biến nhất) hoặc vô căn.

• Yếu cơ không có nguyên nhân xác định và/hoặc bị nghi ngờ liên quan đến các yếu tố di truyền.

• Bệnh nhược cơ là giật cơ mà sự hiện diện của nó hoàn toàn không giải thích được.

Giật cơ có thể có kích hoạt hoặc không:

• Nhạy cảm: Nhạy cảm Giật cơ được kích hoạt bởi một kích thích (ví dụ như tiếng ồn đột ngột, chuyển động, ánh sáng, đe dọa thị giác), có thể xảy ra khi một người giật mình giật mình (phản ứng giật mình).

• Tự phát: Giật cơ xảy ra mà không có kích hoạt, thường xảy ra khi nguyên nhân là do chuyển hóa.

Nguyên nhân gây giật mình

Mặc dù nhiều nghiên cứu đã được thực hiện trong lĩnh vực này, nguyên nhân chính xác gây giật mình vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ giật mình

Nếu bạn bị lo âu hoặc căng thẳng, bạn có nhiều nguy cơ bị giật mình khi ngủ

Uống rượu và đồ uống chứa caffein trước khi đi ngủ cũng có thể gây giật mình. Do vậy, bạn nên tránh xa những loại đồ uống này trước khi đi ngủ.

Thực hiện những bài tập nặng vào tối muộn có thể dẫn tới giật mình đột ngột khi ngủ, điều này cũng có thể do thiếu canxi, magiê hoặc sắt.

Ngủ trong tư thế không thoải mái hoặc thiếu ngủ cũng có thể dẫn giật mình khi ngủ vì người ta cho rằng một số bộ phận của não vẫn hoạt động khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi.

Sử dụng các chất kích thích như các thuốc không kê đơn và thuốc có thể cũng gây giật cơ.

Tại sao và khi nào bạn bị giật mình?

Giật mình thường xuất hiện khi bạn rơi vào giấc ngủ quá nhanh. Trong giai đoạn đầu giấc ngủ, nhịp tim và hơi thở chậm dần. Tuy nhiên, nếu bạn đang kiệt sức và mê mệt trên giường, não trải qua giai đoạn này quá nhanh. Khi các cơ thư giãn và não vẫn hoạt động nó tạo ra cảm giác rơi xuống, điều này khiến não phản ứng với một cú giật hóa học khiến bạn giật mình và tỉnh giấc. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thiếu một số dinh dưỡng nhất định như magiê canxi, vitamin B12 cũng có thể dẫn tới giật mình khi ngủ.

Phòng ngừa giật mình như thế nào?

Nếu bạn nghi ngờ có một trong những yếu tố nguy cơ, bạn có thể phòng ngừa tình trạng này bằng cách dưới đây:

Đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng và cố gắng dậy đúng giờ mỗi sáng.

Tránh tập luyện khoảng 6 giờ trước khi đi ngủ

Đảm bảo dành một khoảng thời gian để  thư giãn trước khi ngủ với các kỹ thuật thư giãn hoặc tắm nước ấm hoặc đọc sách trước khi ngủ.

Tránh uống soda, cà phê hoặc các đồ uống chứa caffein khác trước khi ngủ. Cũng tránh hút thuốc và uống rượu ngay trước khi lên giường.

Cố gắng tránh suy nghĩ hoặc hoạt động gây căng thẳng vào buổi chiều cũng như buổi tối trước khi đi ngủ

Đảm bảo bổ sung đủ magiê, canxi trong chế độ ăn để phòng ngừa co cơ và dây thần kinh. Cố gắng thực hiện chế độ ăn cân bằng, lành mạnh. Ăn ít thực phẩm nhiều đường, muối và nhiều hoa quả tươi, rau.

Nếu giật mình đang cản trở giấc ngủ của bạn hoặc nếu cảm giác về chúng khiến bạn ngủ không đủ 8 tiếng, bạn nên không nên bỏ qua và nên đi khám bác sĩ.

Điều trị giật mình như thế nào?

Không có phương pháp điều trị giật mình vì nguyên nhân chính xác gây ra nó chưa được làm rõ. Trong nhiều trường hợp, nó xuất hiện một cách tự nhiên ở người khỏe mạnh bất kể người đó có bị rối loạn giấc ngủ hay không. Tuy nhiên, nhiều người nhận thấy rằng có thể giảm giật mình khi ngủ bằng cách giảm sử dụng các chất kích thích hoặc tuân thủ nghiêm ngặt một lịch trình giấc ngủ hoặc giảm hoạt động thể chất nặng vào buổi tối.

Đến nay y học vẫn không biết rõ điều gì gây ra cơn giật mình hoảng sợ. Người ta cho rằng  yếu tố di truyền, stress và tác nhân sinh hóa có thể có vai trò gây bệnh. Một người dễ bị cơn giật mình hoảng sợ nếu họ có người thân bị bệnh này.

Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng phản ứng chạy trốn hoặc chống trả tự nhiên của cơ thể trước mối nguy hiểm có liên quan mật thiết đến cơn hoảng sợ xảy ra sau đó. Nhiều nghiên cứu cho thấy: tim và nhịp thở của con người nhanh hơn khi chúng ta phải đối mặt với tình huống đe dọa đến tính mạng và các phản ứng tương tự cũng xảy ra trong cơn hoảng sợ.

Có thể trong đời, bạn hoặc người thân của bạn đã từng bị một cơn hoảng sợ, nhưng bạn không biết đó là bệnh hoặc đã quên sự kiện này. Cơn hoảng sợ có thể xảy ra bất cứ lúc nào và ở bất cứ đâu. Khi bạn ở một mình, hay ở với người khác, tại nhà riêng hoặc nơi công cộng. Có khi cơn hoảng sợ đánh thức bạn từ giấc ngủ ngon.

Đột nhiên, tim của bạn đập nhanh, mặt bạn nóng bừng và hơi thở dồn dập. Bạn cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, không kiểm soát được. Có khi bạn còn cảm thấy mình sắp chết đến nơi. Cơn hoảng sợ xảy ra đột ngột, đạt đỉnh điểm trong 10 phút và kéo dài khoảng nửa giờ. Tuy nhiên trên thực tế các cơn hoảng sợ có nhiều biến thể, có cơn  kéo dài hàng giờ, thậm chí suốt ngày.

Một cơn hoảng sợ có thể gồm ít hay nhiều các triệu chứng sau đây: tự nhiên thấy chóng mặt, vã mồ hôi, run, nhịp tim nhanh, thở gấp, đau ngực, nghẹt cổ, khó nuốt, ớn lạnh hay bốc hỏa, buồn nôn, co rút bụng. Nhiều người cho rằng họ đang bị cơn đau tim và tức tốc chạy đến phòng cấp cứu. Trong khi một số người khác lại cố bỏ qua các triệu chứng, không thừa nhận là mình đang bị cơn hoảng sợ.

Cơn hoảng sợ có thể gây tàn phế và hủy hoại thể chất cũng như tinh thần của người bệnh. Vì lo sợ các cơn hoảng sợ tái phát mà người bệnh ở trong trạng thái sợ hãi nối tiếp sợ hãi.

Đối với trẻ em, cơn hoảng sợ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của trẻ. Do lo lắng xảy ra cơn hoảng sợ mà nhiều trẻ không đi học, hoặc không dám ra khỏi nhà để tránh những tình huống mà trẻ sợ sẽ xảy ra cơn hoảng sợ.

Nguy hiểm nhất là cơn hoảng sợ làm tăng nguy cơ trầm cảm, tự tử, nghiện rượu và ma túy ở người bệnh.

Điều trị cơn hoảng sợ có thể dùng thuốc chống trầm cảm (loại thuốc này cũng có hiệu quả phòng ngừa các cơn tái phát), thuốc làm giảm lo âu. Liệu pháp hành vi ý thức là bác sĩ giúp bạn hiểu đúng hơn về cơn hoảng sợ và cách đối phó với chúng. Bạn được biết nguyên nhân gây ra cơn hoảng sợ và các yếu tố làm cho bệnh nặng thêm.

Đồng thời bạn cũng được biết cách đối phó với lo âu, như dùng các kỹ thuật thở và thư giãn. Bạn có thể học cách thư giãn qua các kỹ thuật như thiền, khí công, thư giãn cơ… Trạng thái thư giãn không những giúp bạn thoát khỏi những căng thẳng của công việc hằng ngày, mà còn tạo cho bạn ý thức tích cực và hài lòng, cảm giác thư thái trong tâm hồn. Thư giãn làm giảm đau đầu, lo âu, tăng huyết áp, khó ngủ, thở gấp, nghiến răng.

Các hoạt động nghỉ ngơi và giải trí cũng có thể giúp bạn giảm căng thẳng rất tốt. Bạn hãy tìm các hoạt động khiến bạn thoải mái dễ chịu như nghe nhạc, xem biểu diễn nghệ thuật, hài kịch, tắm nước nóng…

Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/