Bạn là người mới bắt đầu học lập trình và đang tìm hiểu để lựa chọn xem nên học ngôn ngữ nào. Tuy nhiên bạn không biết có tất cả bao nhiêu ngôn ngữ lập trình và đâu là ngôn ngữ phổ biến nhất hiện nay. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trả lời được những thắc mắc trên của bạn.
Mục lục
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ được dùng để diễn tả các thuật toán sao cho máy tính có thể hiểu và thực hiện được.
Ngôn ngữ lập trình được chia làm 3 loại:
- Ngôn ngữ máy
- Hợp ngữ
- Ngôn ngữ bậc cao [là ngôn ngữ được các lập trình viên sử dụng chủ yếu]
Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình
Trong lĩnh vực khoa học và cuộc sống thực tế, ngôn ngữ lập trình có tính ứng dụng rất lớn. Cụ thể như:
- Lập trình ứng dụng di động cho Android, tạo ra các ứng dụng với những tính năng thích hợp nhất với hệ điều hành này.
- Lập trình các ứng dụng iOS. Đây là ứng dụng được những chuyên viên lập trình về iOS thực hiện trên các phiên bản sản phẩm của Apple. Ngoài ra, các ứng dụng còn được thay đổi về tính năng, công dụng,… để đem lại những trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
- Ngôn ngữ lập trình có thể thiết kế được nhiều giao diện website các loại như: website tin tức, website bán hàng, website công ty…
Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình trên thế giới?
Với tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ thông tin, mỗi năm có hàng chục ngôn ngữ lập trình mới được ra đời. Theo thống kê của Wikipedia, trên thế giới hiện nay có tới hơn 700 ngôn ngữ lập trình. Tuy nhiên, con số đó vẫn chưa có dấu hiệu ngừng tăng trong tương lai.
5 ngôn ngữ đáng học nhất hiện nay
Ngôn ngữ lập trình Java
Đây là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trên thế giới [trong đó có Việt Nam], được xem như tiêu chuẩn của mọi lập trình viên. Java là một loại ngôn ngữ lập trình ưu việt trên nhiều nền tảng khác nhau. Một đoạn code Java có thể phù hợp với bất cứ nền tảng nào như Linux, Window, Mac OS,.. mà không cần viết lại.
Java có thể hỗ trợ bạn thiết kế các phần mềm như desktop, website, ứng dụng trên hệ điều hành Android, lập trình game,…
Ngôn ngữ lập trình C
Đây là một ngôn ngữ lập trình nhập môn mà hầu hết các lập trình viên đều phải học. Ngôn ngữ lập trình C được xem là ông tổ của những ngôn ngữ bậc cao. Ở nhiều trường Đại học, Cao đẳng, môn học lập trình C đã được đưa vào giảng dạy.
Ngôn ngữ C là ngôn ngữ lập trình có tính logic cao, được dùng để lập trình các phần mềm và ứng dụng cơ bản. Bạn có thể dễ dàng tạo ra được những game đơn giản [cờ vua, caro,..] trên nền tảng ngôn ngữ C.
Ngôn ngữ lập trình Python
Đây là ngôn ngữ được biết đến là ngôn ngữ lập trình bậc cao, đòi hỏi người học phải có đủ kiến thức chuyên môn. Python được nhiều lập trình viên tìm đến và sử dụng rộng rãi trên thế giới. Python hỗ trợ hướng đối tượng và có phong cách lập trình tượng tự các ngôn ngữ khác. Bởi vậy, Python rất thân thiện với người dùng.
Python còn là ngôn ngữ lập trình được dùng để thiết kế ra những game bom tấn hiện nay.
- Đọc thêm: Ngôn ngữ Python để làm gì? – Hiểu đúng về Python
Ngôn ngữ HTML5
Bản chất HTML5 không phải là ngôn ngữ lập trình, nó chỉ là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Tuy nhiên, cốt lõi của các công nghệ dựa trên web được tạo nên từ HTML. Toàn bộ các website hiện nay đều được xây dựng dựa trên nền tảng của HTML.
- Đọc thêm: HTML có phải là ngôn ngữ lập trình không?
- Đọc thêm: Giới thiệu về HTML – ngôn ngữ web phổ biến nhất hiện nay
Ngôn ngữ lập trình PHP
PHP là một ngôn ngữ có ưu điểm nổi bật là mã nguồn mở. Nhờ vậy mà bạn có thể tuỳ ý sử dụng những kho thư viện tiện ích lập trình web miễn phí. Ngoài ra, nó còn có thể chủ động hiệu chỉnh các CMS có sẵn như: WordPress, Joomla,.. để có thể tạo được một website theo ý mình.
Đây cũng là một ngôn ngữ không quá khó cho người mới bắt đầu, nên đối với những người mới đến lĩnh vực web thì PHP sẽ là lựa chọn đúng đắn.
Trong cộng đồng IT, ngôn ngữ lập trình là một khái niệm cực kỳ quen thuộc. Hiện nay trên thế giới có hơn 7000 ngôn ngữ lập trình được thiết lập, trong đó có khoảng 200 ngôn ngữ được sử dụng thường xuyên. Các ngôn ngữ này được chia ra thành cấp cao và thấp khác nhau tùy theo nhu cầu, phần mềm lập trình, cấu trúc máy, …
Trong bài viết này, VTC Academy sẽ cùng bạn tìm hiểu về khái niệm và đặc điểm của ngôn ngữ lập trình bậc cao, cũng như điểm mặt qua các ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến hiện nay.
Ngôn ngữ lập trình bậc cao là gì?
Trong ngành khoa học máy tính, ngôn ngữ lập trình bậc cao hay còn được gọi là high-level programming language, được cho là ngôn ngữ có tính trừu tượng mạnh mẽ.
Trong công nghệ thông tin, ngôn ngữ bậc thấp thường sử dụng để phát triển hệ điều hành mới hay dùng để xây dựng các chương trình cơ sở. Sau đó, ngôn ngữ bậc cao sẽ được sử dụng để viết các phần mềm hay ứng dụng chạy trên các nền tảng này.
Vì có thể sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và tự động hóa các khu vực quan trọng trên hệ thống, ngôn ngữ lập trình bậc cao được đánh giá là dễ sử dụng hơn ngôn ngữ bậc thấp và đơn giản hóa quá trình phát triển các chương trình.
Đặc điểm nổi bật của ngôn ngữ lập trình bậc cao
Ngôn ngữ lập trình bậc cao có tính trừu tượng cao hơn so với các ngôn ngữ của máy tính. Tuy nhiên, nó lại dễ hiểu và thân thiện với người dùng hơn so với các ngôn ngữ bậc thấp.
Với tính linh động, ngôn ngữ cấp cao có thể viết các phần mềm và ứng dụng trên nhiều nền tảng khác nhau, và độc lập với mọi kiến trúc. Vì vậy, lập trình viên có thể tách rời và tách khỏi máy.
Với ngôn ngữ bậc cao, lập trình viên có thể phát triển nhiều sản phẩm sáng tạo hơn. Ngoài ra, họ cũng dễ dàng sửa lỗi hơn so với ngôn ngữ bậc thấp. Tuy nhiên, để máy tính có thể chạy một chương trình được phát triển bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao, nó phải được thông dịch hoặc biên dịch sang ngôn ngữ máy.
Một số ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến
Không giống như trước đây, hiện nay có vô số ngôn ngữ bậc cao được sử dụng trong lập trình. Hãy cùng VTC Academy tìm hiểu những ngôn ngữ phổ biến trong phần này nhé!
Ngôn ngữ lập trình C
C là ngôn ngữ mệnh lệnh, một phiên bản đơn giản hóa, nhỏ gọn với ít chức năng. Nó được phát triển từ đầu những năm 1970 và là tiền thân của C++.
Ngày nay, ngôn ngữ C là một trong những ngôn ngữ được ưa chuộng nhất khi viết lỗi cho các hệ điều hành hoặc các chương trình lập trình lớn.
Ngôn ngữ lập trình C++
C++ là một ngôn ngữ lập trình đa năng, được tạo ra bởi Bjarne Stroustrup. Vì là phần mở rộng của ngôn ngữ C nên C++ phức tạp hơn C nhiều.
Ngày nay, ngôn ngữ này được sử dụng nhiều trong việc phát triển các ứng dụng máy tính. Ngoài ra, lập trình game bằng C++ cũng đang là xu hướng trong thị trường game năm nay. Các chương trình được viết bởi C++ có thể vận hành trên nhiều nền tảng khác nhau như Mac OS, Windows, Linux và Unix.
Ngôn ngữ lập trình C#
C# hay còn được gọi là C sharp, là một ngôn ngữ lập trình tương đối đơn giản và mạnh mẽ, được phát triển bởi Microsoft vào năm 2000. Ngôn ngữ C# được xây dựng dựa trên nền tảng của C++ và Java.
Nó được đánh giá là ngôn ngữ lập trình hiện đại, ít từ khóa, thuần hướng đối tượng và phục vụ nhiều mục đích sử dụng.
Ngôn ngữ lập trình Java
Java được phát hành vào năm 1995 bởi James Gosling. Đây cũng là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng và có thể chạy trên những nền tảng hỗ trợ Java mà không cần thông dịch lại.
Java được xem là một ngữ ngữ lập trình hàng đầu, được nhiều lập trình viên lựa chọn cho việc xây dựng các website. Một trong những trang web nổi tiếng sử dụng Java là LinkedIn.
Xem thêm bài viết: Lập trình game Java – Tìm hiểu từ A đến Z
Ngôn ngữ lập trình JavaScript
JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình web phổ biến ngày nay. Nó được tích hợp và nhúng trong HTML, giúp nâng cao tính tương tác trên website, từ đó làm chúng trông sinh động hơn.
Một số ứng dụng của JavaScript như quảng cáo pop-up, tính năng Autocomplete hay các slideshow.
Ngôn ngữ lập trình PHP
PHP là một loại mã lệnh dùng để xây dựng các ứng dụng cho máy chủ với mã nguồn mở là chủ yếu. Theo W3Techs, đây là một trong những ngôn ngữ phổ biến, được tích hợp bởi hơn 82% trang web ngày nay.
PHP thường được sử dụng để cung cấp dịch vụ lưu trữ, truy vấn tới các cơ sở dữ liệu, tích hợp với MySQL RDBMS và nhúng vào trang HTML.
Ngôn ngữ lập trình Python
Python được ra mắt lần đầu vào năm 1991 bởi Guido van Rossum. Đây là một ngôn ngữ lập trình bậc cao dễ học, dễ đọc và dễ nhớ dành cho người mới bắt đầu.
Python là một ngôn ngữ đa năng, được sử dụng nhiều trong phát triển các ứng dụng phần mềm 3D và trí tuệ nhân tạo. Ngoài ra, trong những năm gần đây, lập trình game bằng Python cũng dần trở nên phổ biến hơn bởi vì sự đơn giản của nó.
Ngôn ngữ lập trình Objective-C
Objective-C là một ngôn ngữ lập trình bậc cao được sáng lập bởi Steve Jobs. Nó được phát triển dựa trên cơ sở của C++, dùng để viết các chương trình phần mềm cho hệ thống iOS và MacOS.
Với xu hướng chuộng các ngôn ngữ mã nguồn mở và sự ra đời của Swift, Objective-C đang mất ưu thế trên thị trường.
Ngôn ngữ lập trình Swift
Swift là một ngôn ngữ kế nhiệm của Objective-C, chủ yếu dùng để phát triển các hệ điều hành của Apple. So với Objective-C, Swift được đánh giá là ngắn, dễ đọc, linh hoạt và tốc độ thực thi nhanh, giúp phát triển ứng dụng di động dễ dàng hơn.
Vì là mã nguồn mở và được sử dụng miễn phí, Swift được cộng đồng lập trình sử dụng nhiều hơn, đặc biệt là trong việc tìm kiếm các lỗi bảo mật.
Ngôn ngữ lập trình MATLAB
MATLAB là phần mềm xử lý các phép tính trên ma trận, do công ty MathWorks phát triển. Ngoài các phép tính số, nó cũng hỗ trợ vẽ các đồ thị hàm số, biểu đồ hay các thuật toán khác.
MATLA cho phép người dùng thực hiện các mô phỏng tính toán trong các mô hình kỹ thuật và thực tế.
Ngôn ngữ lập trình PL/SQL
PL/SQL là một ngôn ngữ lập trình bậc cao, tương đối dễ học, dùng phổ biến trong truy vấn và cập nhật dữ liệu trên các hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu.
Đây là ngôn ngữ được xây dựng dựa trên nền tảng SQL để khắc phục các hạn chế của SQL và cung cấp giải pháp tốt hơn cho việc phát triển các phần mềm trên cơ sở dữ liệu Oracle.
Ngôn ngữ lập trình R
Trong các loại ngôn ngữ lập trình, R có cấu trúc khá là khác biệt. Ngôn ngữ này thường được sử dụng trong machine learning, phân tích dữ liệu, thống kê và trực quan hóa số liệu.
Lập trình với R rất dễ dàng và gọn gàng, nên ngôn ngữ này thường được dùng nhiều trong kinh doanh. Với đặc thù là mã nguồn mở, R được nhiều tổ chức trong lĩnh vực nghiên cứu dữ liệu sử dụng.
Ngôn ngữ lập trình Delphi/Object Pascal
Ngôn ngữ Delphi được nghiên cứu bởi Embarcadero dựa trên nền tảng Pascal. Do đó, ngôn ngữ lập trình này còn được gọi là Object Pascal.
Delphi chủ yếu được dùng trong các môi trường giáo dục nhằm mục đích đào tạo các kỹ thuật lập trình cho học sinh. Hiện nay, Delphi đang được mở rộng theo hướng đối tượng và tạo ra các sản phẩm vận hành được trên đa nền tảng.
Ngôn ngữ lập trình Visual Basic .NET
Visual Basic .NET là một ngôn ngữ hướng sự kiện, sở hữu bởi Microsoft với mục đích là liên kết các đối tượng trong một ứng dụng.
Visual Basic .NET thường được dùng để viết các chương trình cho Windows với 2 thành phần chính là form và code. Tuy nhiên, đây là một ngôn ngữ tương đối khó học và sử dụng cho người mới bắt đầu.
Ngôn ngữ lập trình Ruby
Ruby được ra mắt vào năm 1995 bởi Yukihiro Matsumoto với mục đích giúp các lập trình viên dễ dàng thay đổi các yếu tố trong ứng dụng. Đây là một ngôn ngữ khá là thân thiện và tập trung vào nhu cầu của con người là chính.
Ruby có khả năng thích ứng cao với hệ thống quản lý bộ nhớ tự động, do đó, nó dễ dàng chấp nhận các bản cập nhật mới với ít lỗi phát sinh.
Xem thêm bài viết: Lập Trình Nhúng Là Gì? Lập Trình Nhúng Cần Học Những Gì?
Ngôn ngữ lập trình Perl
Perl được phát hành bởi Larry Wall vào năm 1987, là nền tảng vững chắc cho hệ điều hành dựa trên UNIX và các hệ thống web cũ.
Perl là ngôn ngữ xuất hiện từ rất sớm và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn khởi đầu của World Wide Web. Tuy nhiên, với sự ra đời của những ngôn ngữ mới, hiện đại và cải tiến hơn, Perl dành đánh mất vị trí tiên phong trong ngành công nghệ thông tin. Mặc dù vậy, Perl vẫn được sử dụng nhiều trong việc thiết kế web, chủ yếu là điều chỉnh thanh tác vụ của máy chủ và thiết kế giao diện.
Ngôn ngữ lập trình Scratch
Scratch là ngôn ngữ lập trình bậc cao được sáng lập bởi nhóm nghiên cứu Lifelong Kindergarten, thuộc Viện công nghệ Massachusetts. Đây là ngôn ngữ được ưu tiên hàng đầu trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là trong việc đào tạo ngành khoa học máy tính cho trẻ em.
Với giao diện đẹp mắt và đồ họa sống động, Scratch tạo được sự hứng thú cho người học. Vì vậy, lượng người dùng tăng đáng kể với hơn 20 triệu dự án đang được phát triển trên phần mềm này.
Xem thêm bài viết: Học lập trình mất bao lâu? 3 giai đoạn quan trọng nhất
Ngôn ngữ lập trình Scala
Đây là ngôn ngữ lập trình đa mẫu hình hỗ trợ các lập trình viên viết code dễ dàng hơn so với Java. Scala có cấu trúc tương thích hoàn toàn với ngôn ngữ Java, do đó nó có thể đọc được các nguồn của Java.
Scala tương đối dễ đọc và dễ học. Cấu trúc của nó ngắn gọn và khá nhẹ, giúp các lập trình viên giảm thiểu kích thước của các dự án so với Java.
Kết luận
Hy vọng với bài viết trên đây, VTC Academy đã giúp bạn giải đáp các thắc mắc liên quan đến ngôn ngữ lập trình bậc cao. Nếu bạn vẫn cảm thấy hoang mang và chưa biết bắt đầu từ đâu thì hãy tham gia khóa học lập trình tại VTC Academy để được dẫn dắt bởi những chuyên gia đầu ngành, giúp bạn trở thành một lập trình viên tiềm năng trong tương lai.