Người lái xe ngồi trên ô tô là đứng yên so với ô tô [so với ghế trên xe ô tô hoặc so với người ngồi cùng xe] vì vị trí của họ không thay đổi theo thời gian so với xe tô tô.
Nhưng người lái xe lại là chuyển động so với cây cối bên đường vì vị trí của họ thay đổi so với cây cối bên đường theo thời gian.
Ví dụ: So với nhà ga thì hành khách trên tàu đang chuyển động [chuyển động cùng với tàu] vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi theo thời gian.
Nhưng so với toa tàu thì hành khách trên tàu đang đứng yên vì vị trí của hành khách không thay đổi theo thời gian so với toa tàu.
Xem thêm các câu hỏi ôn tập môn Vật Lí lớp 8 hay và chi tiết khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
CHỈ CÒN 250K 1 KHÓA HỌC BẤT KÌ, VIETJACK HỖ TRỢ DỊCH COVID
Phụ huynh đăng ký mua khóa học lớp 6 cho con, được tặng miễn phí khóa ôn thi học kì. Cha mẹ hãy đăng ký học thử cho con và được tư vấn miễn phí. Đăng ký ngay!
Tổng đài hỗ trợ đăng ký khóa học: 084 283 45 85
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k10: fb.com/groups/hoctap2k10/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Loạt bài 500 Công thức, Định Lí, Định nghĩa Toán, Vật Lí, Hóa học, Sinh học được biên soạn bám sát nội dung chương trình học các cấp.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
Cụ thể bài viết dưới đây sẽ cung cấp khái niệm, cách nhận biết, tính tương đối của chuyển động và đứng yên của chuyển động cơ học.
1. Chuyển động cơ học là gì?
* Khái niệm:
Chuyển động cơ học là sự chuyển dời vị trí trong không gian của các vật hay là sự chuyển động của một bộ phận này so với bộ phận khác của cùng một vật. Hay nói cách khác khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc.
- Hiểu một cách đơn giản chuyển động cơ học có nghĩa là sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác.
- Một vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật đó không thay đổi theo thời gian so với vật khác.
- Ví dụ: Một ô tô đang chuyển động so với hàng cây bên đường thì vật mỗ là hàng cây bên đường hoặc một quả táo rơi từ trên cây xuống thì vật mốc là cái cây.
* Tính tương đối của chuyển động:
- Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối, vì cùng một vật có thể được xem là chuyển động so với vật này nhưng cũng lại được xem là đứng yên so với vật khác.
+ Tính tương đối của chuyển động tùy thuộc vào vật chọn làm mốc
+ Thông thường người ta chọn Trái Đất hay những vật gắn với Trái Đất làm vật mốc
- Tính tương đối ở đây là chỉ một vật bất kỳ sẽ có thể được kết luận là đang chuyển động hay đang đứng yên còn tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Đó cũng là cách mà dạng bài tập chuyển động phát triển theo mức khó và phức tạp hơn. Học sinh phải chọn đúng vị trí vật mốc trong khảo sát dịch chuyển đang tiến hành. Từ đó suy ra kết luận, một vật có thể đứng yên với vật này nhưng cũng có thể chuyển động với vật khác. Sự chuyển động và sự đứng yên phụ thuộc vào vật mốc được chọn. Đó chính là tính tương đối của chuyển động cơ học và đứng yên.
* Các dạng chuyển động thường gặp:
- Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo của chuyển động
Tùy thuộc vào hình dạng của quỹ đạo mà ta chia ra các dạng chuyển động: chuyển động thẳng, chuyển động cong và chuyển động tròn.
Sơ đồ mô tả chuyển động cơ học
+ Chuyển động thẳng có quỹ đạo chuyển động là đường thẳng, ví dụ như một vật rơi tự do từ trên cao xuống.
+ Chuyển động cong có quỹ đạo chuyển động là đường cong. ví dụ như ném, chuyền một vật như đánh bóng chuyền.
+ Chuyển động tròn có quỹ đạo chuyển động là đường trong. Ví dụ như cánh quạt quay.
2. Phương pháp giải bài tập chuyển động cơ học
Trong cuộc sống thực tế, ta có thể thấy được một vật chuyển động hay đứng yên bằng mắt thường. Tuy nhiên trong vật lý thì không như vậy, muốn nhận biết được một vật có đang chuyển động hay vẫn đứng yên dựa vào vị trí của vật đó với một vật được chọn làm mốc. Vật làm mốc thường được chọn là những vật gắn liền với Trái Đất hoặc là Trái Đất như: nhà cửa, cây cối, biểu hiện ... Tuy nhiên trong nhiều dạng bài tập về chuyển động, người ra đề có thể đặt cả những vật di chuyển làm mốc.
- Để giải một bài toán về chuyển động cơ học thì ta phải làm rõ là vật này chuyển động hay đứng yên so với vật khác [vật làm mốc]. Mà muốn biết vật A chuyển động hay đứng yên so với vật B thì ta phải xem xét vị trí của vật A so với vật B, nếu:
+ Vị trí của vật A so với vật B có thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A chuyển động so với vật B.
+ Vị trí của vật A so với vật B không thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A đứng yên so với vật B.
Sự chuyển động của con tàu so với đường ray
- Để chứng minh chuyển động hay đứng yên mang tính tương đối thì ta phải chọn ra ít nhất 3 vật: vật A, vật B và vật C. Sao cho vật A chuyển động so với vật B nhưng lại đứng yên so với vật C.
- Xác định vật đứng yên: Một vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật so với vật mốc không thay đổi theo thời gian thì vật đứng yên so với vật mốc. Để nhận biết một vật chuyển động người ta dựa vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc, gọi là vật mốc. Nếu vị trí của vật không thay đổi so với vật mốc thì vật đứng yên so với vật mốc
- Xác định vật chuyển động: Một vật được coi là đang chuyển động khi vi trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Có nhiều cách khác nhau để nhận biết một vật chuyển động hay không. Để nhận biết một vật chuyên động người ta dựa vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc, gọi là vật mốc. Nếu vị trí của vật thay đổi so với vật mốc theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc.
3. Cho ví dụ về chuyển động và đứng yên
Chuyển động của chiếc xe với cây cột điện/ người đứng ven đường
Như hình ảnh bên trên chúng ta có thể thấy chiếc xe tải chuyển động cơ học so với vật làm mốc là cây cột điện và ngược lại. Cột điện đứng yên so với vật mốc là chiếc xe tải.
- Hoặc một chiếc xe máy đang chuyển động so với cây cột điện bên đường, vật mốc là cây cột điện.
- Ví dụ về chuyển động:
+ Chuyển động của máy bay trên bầu trời
+ Chuyển động của tàu trên biển
- Ví dụ về đứng yên:
+ Người lái xe ngồi trên ô tô là đứng yên so với ô tô [cụ thể là so với ghế trên xe ô tô hoặc so với người ngồi cùng xe] vì vị trí của họ không thay đổi theo thời gian so với xe ô tô. Nhưng người lái xe lại là chuyển động so với cây cối bên đường vì vị trí của họ thay đổi so với cây cối bên đường theo thời gian.
+ Hoặc ví dụ khác là so với nhà ga thì hành khách trên tàu đang chuyển động [chuyển động cùng với tàu] vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi theo thời gian. Nhưng so với toa tàu thì hành khách trên tàu đang đứng yên vì vị trí của khách hàng không thay đổi theo thời gian so với toa tàu.
Trên đây là bài viết về "Chuyển động cơ học là gì? Cho ví dụ về chuyển động và đứng yên." của Luật Minh Khuê. Mọi thắc mắc quý khách hàng vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến theo số Hotline 1900.6162 để được giải đáp. Xin chân thành cảm ơn!