Cây măng cụt là cây ưa bóng, cây con khó sống ngoài trảng nên cần được che mát trong 4 – 5 năm đầu vì ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp có thể làm cây chậm phát triển. Hàng năm, vào mùa nắng cần vét bùn ở mương lên bồi liếp nhằm nâng cao mặt liếp và cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây. Nhưng chỉ bồi một lớp bùn mỏng khoảng 3 – 4 cm. Măng cụt là cây có nhu cầu nước rất lớn, đồng thời do hệ thống rễ cây không có lông hút và phát triển kém nên rễ măng cụt khi tiếp xúc với đất khó hút nước vì vậy cần tưới nước thường xuyên, nhất là trong giai đoạn cây con và cây đang mang trái.
Bạn đang đọc: Chăm sóc cây măng cụt ra hoa sớm, ít sượng trái
Giai đoạn cây ra hoa và mang trái cần tưới nước cách ngày cho cây, nhất là lúc sau khi cây trổ hoa, đậu trái giúp hoa phát triển tốt, đậu trái nhiều và trái nhanh phát triển. Trong giai đoạn cây mang trái nên chú ý tưới đều vừa đủ ẩm, tránh trường hợp vườn quá khô lại quá ướt bất thường sẽ đưa đến hiện tượng rụng trái non. Một số kinh nghiệm của nhà vườn khi trái măng cụt hết giai đoạn phát triển trái thì ngưng tưới nước, giảm mực thủy cấp trong mương và kết hợp với việc đậy gốc khi có mưa nhiều sẽ giảm đi hiện tượng mủ trái và sượng trái măng cụt.
Xem thêm: Cách khắc phục bàn phím không gõ được nhanh chóng, dễ thực hiện
Tỉa cành tạo tán cho cây măng cụt phải được chú ý thực hiện sớm và thường xuyên để có được tán cây cân đối và cây cho năng suất cao sau này. Khi cây còn nhỏ, cần tỉa bỏ các cành mọc dày đặc, cành vượt mọc đứng trong thân, cành ốm yếu, cành bị sâu bệnh, chỉ giữ lại các cành mọc ngang, cành khỏe mạnh để tạo cho cây có tán thông thoáng và cân đối. Khi cây đã cho trái, sau khi thu hoạch xong phải tỉa bỏ những cành bị sâu bệnh, cành già không còn khả năng cho trái, cành vô hiệu nằm trong tán cây.
Xem thêm: Cách khắc phục bàn phím không gõ được nhanh chóng, dễ thực hiện
Theo khuyến nghị của Sở khoa học và công nghệ tiên tiến Bến Tre, cây măng cụt cho trái cách năm rất thường xảy ra, đa phần là do việc bón phân cho cây phần đông chưa được chăm sóc. Quy trình bón phân để người trồng tìm hiểu thêm như sau, quá trình cây cho trái : ngay sau khi thu hoạch xong cần tỉa cành, tạo tán bón 20 – 30 kg phân chuồng hoai cho mỗi cây tích hợp với phân vô cơ có hàm lượng đạm cao để giúp cây nhanh ra đọt mới. Bón phân chuyên dùng cho cây ăn trái. Cũng hoàn toàn có thể bón phân hữu cơ phối hợp với phân vô cơ theo công thức như sau N : P. : K 16-16-8 hoặc N : P. : K 20:20:10. Lần 2 : trước khi cây ra hoa 30 – 40 ngày, quá trình này nên sử dụng phân vô cơ có hàm lượng lân và kali cao. Tránh bón nhiều phân đạm sẽ làm cho cây ra lá giảm sự ra hoa. Bón phân chuyên dùng cây ăn trái hoặc N : P. : K 8-24-24. Lần 3 : sau khi đậu trái lúc trái khoảng chừng 2 cm, bón phân có hàm lượng kali cao, bón phân với công thức N : P. : K 13-13-21. Liều lượng phân : 0,5 – 4 kg / lần / cây với tuổi cây từ 10 tới trên 30 năm tuổi, hoàn toàn có thể tăng giảm hoặc biến hóa tùy thuộc vào điều kiện kèm theo đất trồng, đường kính tán, hiệu suất thu hoạch vụ trước và tình hình sinh trưởng của cây. Giai đoạn trái tăng trưởng cần bón thêm Ca [ NO3 ] 2 hoặc bón vôi Dolomite 2 kg / cây sẽ tăng được phẩm chất trái . Đa số nhà vườn xới xung quanh gốc bón theo tán cây vì thế việc bón phân cho cây măng cụt chưa phát huy hết hiệu suất cao khi sử dụng phân bón. Cây măng cụt do đặc tính bộ rễ tăng trưởng kém so với các loại cây cối khác, vì thế hiệu suất cao nhất nên số lượng giới hạn bón phân ở 2/3 hình chiếu tán tính từ gốc trở ra. Tốt nhất nên đào rãnh xung quanh gốc ở 2/3 tán, sâu 15 – 20 cm, rộng từ 20 – 30 cm, bón phân vào rãnh, lấp đất lại hoặc cũng hoàn toàn có thể xới xung quanh cách gốc khoảng chừng 40 – 50 cm đến 2/3 tán cây bón phân vào và tưới nước khá đầy đủ sau khi bón .
Cây măng cụt rất ưa phân chuồng. Hạn chế của trái măng cụt là trái bị sượng. Cách tốt nhất là thu hoạch trước mùa mưa, thế cho nên cần cho cây ra hoa sớm. Đặc tính của măng cụt là ra hoa trên đầu cành đọt mới nên việc cho măng cụt ra hoa sớm, trước hết phải làm cho cây ra đọt non sớm và hàng loạt. Xử lý ra hoa cũng yên cầu trình độ nông dân và biết “ canh ” thời gian, sử dụng phân bón tương thích. Có hai cách bắt cây ra hoa sớm và hàng loạt, thứ nhất, khi đọt non 9 tuần thì xiết nước [ tạo khô hạn, rút nước trong mương và phủ nylon trên mặt liếp ]. Khoảng 2 – 4 tuần thấy lá non có biểu lộ héo thì tưới thật nhiều, 5 – 7 ngày sau tưới lần nữa để mặt liếp đủ ẩm. Thứ hai, là khấc gốc [ khoanh vỏ ]. Cách làm này chỉ vận dụng cho những vườn khó tạo khô hạn, thì khi đọt được 9 – 10 tuần tuổi, khoảng chừng ngày 15/10 [ âm lịch ], triển khai khấc gốc xung quanh thân. Chỉ khấc phần vỏ, không được chạm vào gỗ trong thân, vết khấc cách mặt đất khoảng chừng 1 mét. Sau khi lá tươi trở lại hoặc khấc gốc 2 hoặc 3 ngày là cho cây ra hoa hàng loạt bằng cách dùng thuốc kích thích ra hoa phun sương đều hai mặt lá cây một lần. Khoảng 10 – 20 ngày sau khi tưới nước lại và phun thuốc, cây sẽ nhú chồi hoa .
Măng cụt là loại trái cây khá phổ biến ở các nước Châu Á như Thái Lan, Mã lai, Indonesia và cả Việt Nam. Ở nước ta trồng chăm sóc măng cụt khá phổ biến ở miền Nam tại các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long. Giống cây măng cụt cho năng suất cao nên được bà con nơi đây trồng rộng rãi. Người tiêu dùng bình chọn đây là nữ hoàng của cây ăn trái nhiệt đới. Vì trái măng cụt hình dáng đẹp và hương vị thơm ngon giàu dinh dưỡng của chúng
1. Điều kiện sinh thái để trồng chăm sóc măng cụt
Đất trồng: Măng cụt không kén đất. Nhưng giống măng cụt phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, dễ thoát nước, giàu chất hữu cơ. Măng cụt không thích hợp trên đất mặn hoặc nhiễm mặn.
Nhiệt độ và ánh sáng: Măng cụt phát triển tốt ở nhiệt độ 25-35oC, không ưa trảng nên khi trồng cần phải che bóng cho măng cụt.
Nước: cần cung cấp nước đầy đủ trong mùa nắng và thoát nước tốt trong mùa mưa.
2. Kỹ thuật nhân giống để trồng chăm sóc măng cụt.
Nhân giống măng cụt bằng cách ghép đọt hoặc gieo hạt.
– Phương pháp ghép không đạt hiệu quả cao. Do cây măng cụt con có tỉ lệ hao hụt rất lớn. Cây măng cụt ghép cho trái nhỏ và ít hơn so với cây trồng bằng hạt măng cụt.
– Gieo hạt là phương pháp nhân giống phổ biến của măng cụt. Măng cụt đậu trái không thụ phấn, hạt măng cụt được phát triển từ phôi cái nên cây trồng từ hạt có đặc tính giống như cây mẹ.
Cách gieo hạt: hạt măng cụt mau mất sức nẩy mầm, do đó không nên dự trữ hạt lâu. Chọn hạt to, nặng > 1g từ những trái mặng cụt chín. Rửa sạch hạt và gieo vào bầu đất hoặc liếp ươm. Vật liệu của bầu hoặc liếp ươm là tro trấu, bột sơ dừa hoặc cát mịn trộn phân hữu cơ. Thường xuyên tưới nước giữ ẩm, 20-30 ngày sau hạt măng cụt nẩy mầm.
Khi cây lớn thì chuyển sang bầu lớn chú ý không làm tổn thương rễ vì rễ măng cụt không có lông hút và rất yếu. Cây phát triển rất chậm, trung bình 2 tháng măng cụt mới cho 1 cặp lá. Khi được chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ sẽ giúp cho măng cụt phát triển nhanh hơn.
3. Kỹ thuật trồng chăm sóc măng cụt:
Chuẩn bị đất: nên trồng măng cụt trên mô của đất liếp, có bờ bao cống bọng để thoát nước tốt trong mùa mưa, cung cấp đủ nước trong mùa nắng.
Mật độ khoảng cách: măng cụt có tán cây lớn, tán là sum xuê, do đó nên trồng thưa cây cách nhau 7-10m, mật độ 100-200 cây/ha, với khoảng cách trồng nầy cây sẽ giao tán sau 30 năm trồng.
Chuẩn bị mô: mô cần được chuẩn bị 1-2 tháng trước khi trồng. Mô hình tròn có đường kính 0,6 –0,8m, cao 0,3-0,5m tùy theo địa hình cao hay thấp. Đất mô nên trộn với 10-20 kg phân chuồng hoai và 200g phân NPK 15-15-15.
Kỹ thuật trồng: Khi cây con được 2 năm tuổi thì đem đi trồng, lúc này cây có 12-13 cặp lá và 1 cành cấp 1, khoét lỗ trên mô vừa với bầu đất, nhẹ nhàng đặt cây vào, lấp đất ngang mặt bầu, cắm cọc giữa cây không bị đổ ngã. Khi đặt cây cần cẩn thận để không bị hư rễ.
Trồng cây che bóng và cây chắn gió trước khi trồng chăm sóc măng cụt:
Măng cụt không chịu được ánh nắng trực tiếp, do đó cần che bóng cho cây trong 4-5 năm đầu. có thể trồng xen măng cụt với chuối hoặc trồng dưới tán dừa [hạn chế trồng chuối sứ vì chuối sứ có bộ rễ phát triển mạnh nên sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với măng cụt].
Cần trồng cây chắn gió cho măng cụt vì gió có thể làm hại lá và trái.
Tưới nước:
Bộ rễ măng cụt không có lông hút và phát triển kém cho nên cần cung cấp đầy đủ, thường xuyên cho cây trong mùa nắng và thoát nước tốt trong mùa mưa. Nếu thiếu nước cây sẽ chậm lớn. Đặc biệt giai đoạn sau trổ hoa, mang trái, nếu thiếu nước trái măng cụt nhỏ và có phẩm chất kém.
Tỉa cành, tạo tán:
Khi cành còn nhỏ cần tỉa bỏ các cành vượt, cành đan chéo nhau để tạo tán cho cây cân đối sau này.
Khi cây đã cho trái, sau thu hoạch cần tỉa bỏ cành sâu bệnh, giập gãy, cành vượt. Chú ý không tỉa quá nhiều làm cho gốc trơ trụi, ánh nắng mặt trời chiếu thẳng vào gốc sẽ gây hại cho cây. Để tạo tán cho cây lùn và tròn đều thì tiến hành cắt ngọn khi cây cao 8-10 m.
4. Bón phân và xử lý ra hoa cho cây măng cụt
4.1 Bón phân cho cây măng cụt
Cần bón cho cây 10-20kg phân chuồng/năm/cây vào đầu hoặc cuối mùa mưa. Ngoài ra, cần bón thêm phân NPK có hàm lượng N cao để giúp cây tăng trưởng nhanh.
– Giai đoạn cây chưa cho trái: năm đầu sau trồng bón 0,5kg/cây, các năm sau tăng dần lên mỗi năm 0,5kg. Có thế bón 2 lần trong năm, vào đầu và cuối mùa mưa.
– Giai đoạn cây cho trái ổn định: hàng năm bón cho cây phân chuồng và 10-12 kg phân NPK. Chia làm 3 lần bón:
+ Lần 1: sau thu hoạch bón toàn bộ phân chuồng = 3-4kg NPK 20-20-15.
+ Lần 2: trước khi ra hoa 30-40 ngày, bón phân có hàm lượng N thấp, P và K cao, mỗi gốc bón 3-4 kg DAP + Kali theo tỉ lệ 1:1.
+ Lần 3: sau đậu trái, khi đường kính trái 2cm, bón phân có hàm lượng K cao, để tăng phẩm chất trái. Mỗi gốc bón 3-4kg phân 20-20-15.
Tuy nhiên, mỗi lượng phân bón có thể gia giảm tùy thuộc vào tán cây, vào tình trạng sinh trưởng của cây, cây càng lớn lượng phân bón ngày càng tăng, năm trúng mùa bón nhiều hơn năm thất mùa. Nếu cây phát triển chậm thì tăng cường thêm phân Urea.
4.2 Xử lý ra hoa sớm:
Để măng cụt ra hoa sớm và bán được giá cao thì ngay sau thu hoạch tiến hành tỉa cành, bón phân để giúp cây sớm đâm tược non. Khi thấy cây chậm ra tược có thể phun thêm urea trên lá với liều lượng 50-100g/bình.
Khi đọt non được 9-10 tuần tuổi thì rút nước ra khỏi mương vườn và ngưng tưới trong 3-4 tuần, đến khi là có biểu hiện héo thì tiến hành cho nước vào mương và tưới đẫm trở lại: thực hiện 1-2 lần cây sẽ ra hoa. Nếu cây chưa ra hoa có thể tạo khô hạn lại lần
5. Phòng trừ sâu bệnh cho cây măng cụt
5.1 Sâu vẽ bùa:
Sâu non phá hại bằng cách đào những đường ngoằn ngoèo, ăn lớp biểu bì của lá làm cho lá bị biến dạng, mặt trên của lá bị khô, lá bị rụng. Bướm đẻ trứng trên là, làm nhộng trên những hầm ở lá.
Phòng trị: phun các loại thuốc như Vertimec, cyperan, polytrin, D.C. Tronplus, confidor.
5.2 Nhện đỏ:
Ấu trùng màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt, khi trưởng thành có màu đỏ. Nhện đỏ tấn công lên là và trái, chích cạp và hút nhựa lá và trái. Trên lá, vết thương tạo thành những chấm nhỏ li ti trên mặt lá, khi bị nặng vết chấm lan rộng và có màu ánh bạc, sau đó là có thể bị khô và rụng.
Trên trái, nhện thường sống tập trung ở phần cuống trái và đáy trái. Khi trái còn non, nhện chích và hút dịch ở lớp biểu bì là vỏ trái bị sần sùi.
Phòng bệnh: nhện đỏ thường lờn thuốc, do đó cần luân phiên các loại thuốc đặc trị nhện như: Comite, Trebon, Danitol,…
5.3 Hiện tượng chảy nhựa vàng:
Có thể do bọ trĩ tấn công từ khi cây ra hoa đến sau đậu trái. Bọ trĩ làm cho trái bị chảy nhựa, làm giảm giá trị thương phẩm. Ngoài ra, 1-2 tháng trước khi trái chín nếu gặp mưa lớn và mưa liên tục cũng làm cho trái dễ bị chảy nhựa vàng, nếu nặng thì phần thịt trái bị đắng, không ăn được.
Phòng bệnh: phun các loại thuốc như Cyperan, Confidor, trebon, Regent, Comite,…
Ngoài ra, măng cụt còn có các loại côn trùng khác tấn công như rệp dính, bọ xít,…
5.4 Bệnh hại:
Chết nhánh: do nấm Pastaliotopsis sp. Làm cháy là và chết nhánh nhỏ trên cây, bệnh có thể lây lan nhanh làm cho cây xơ xác.. Phòng trị bằng cách phun các loại thuốc trừ nấm như: Manzate, Rovral, Derosal, Daconil,…
Bệnh đốm rong: do nấm Cephaleuros virescens tấn công lên nhanh, thân tạo thành các đốm đồng tiền màu vàng hoặc màu xám xanh. Phòng trị bằng cách cạo vết bệnh và bôi thuốc có gốc đồng hoặc vôi quét tường lên vết bệnh.
6. Thu hoạch măng cụt
Khoảng 4 tháng sau khi hoa thụ phấn thì có thể thu hoạch, thu khi màu vỏ vừa chuyển qua màu đỏ, thu non lúc vỏ mới chuyển màu hồng thì cơm trong; thu già khi màu vỏ trái tím sẫm thì trái cứng. Ở Việt Nam cây 7 – 8 tuổi mới chỉ có 10 – 20 quả bói. Dùng sào tre làm lồng để thu quả, tránh giựt làm quả rớt xuống đất sẽ khó bảo quản sau này. Thu hái, chuyên chở cẩn thận. Khi tồn trữ lâu vỏ quả rắn lại, còn thịt quả có khuynh hướng chuyển qua màu nâu.