Dùng đèn cồn đun nóng đáy một ống nghiệm trong có không khí, ở nút có gắn một cục sáp [H.22.4]. Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không? Từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí?
Đáp án và lời giải
Khi ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm chưa bị nóng chảy. Điều này chứng tỏ chất khí là chất dẫn nhiệt kém.
Bóng đèn bút thử điện sáng khi đưa đầu của bút thử điện vào lỗ mắc với dây “nóng” của ổ lấy điện và tay cầm phải tiếp xúc với chốt cài hay đầu kia bằng kim loại của bút thử điện.
2.1.2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người:
- Dòng điện trên 10mA đi qua người làm cơ co giật rất mạnh, không thể duỗi tay khỏi dây điện khi chạm phải.
- Dòng điện trên 25mA đi qua ngực gây thương tổn tim.
- Dòng điện trên 70mA [40V] đi qua cơ thể người làm tim ngừng đập.
⇒ Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện với cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người hoặc làm việc với hiệu điện thế từ 40V trở lên là nguy hiểm đối với con người.
2.2. Hiện tượng đoản mạch và tác dụng của cầu chì
2.2.1. Hiện tượng đoản mạch [ngắn mạch]
- Định nghĩa hiện tượng đoản mạch: Đoản mạch [ngắn mạch ] là hiện tượng chập mạch hay nối tắt.
.PNG]
- Nhận xét:
- Khi bị đoản mạch dòng điện trong mạch có giá trị cực đại. [ \[I_2\] >> \[I_1\]].
- Tác hại:
- Cường độ dòng điện tăng quá lớn có thể làm chảy hoặc cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc với nó hoặc gần nó. Từ đó có thể gây ra hoả hoạn.
- Dây tóc bóng đèn bị đứt, dây quấn ở quạt điện bị nóng chảy và đứt, các mạch điện trong máy bị hư hỏng,…
2.2.2. Tác dụng của cầu chì:
- Khái niệm cầu chì: Cầu chì là thiết bị tự động ngắt mạch điện khi dòng điện có cường độ tăng quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 29.3, thì cầu chì nóng lên, chảy ra và đứt, mạch điện tự ngắt
C4: Ý nghĩa của số Ampe ghi trên mỗi cầu chì :
Dòng điện có cường độ vượt quá giới hạn đó thì cầu chì sẽ đứt.
⇒ Dòng điện qua cầu chì \[\leq\] số ghi trên mỗi cầu chì.
2.3. Các quy tắc an toàn khi sử dụng điện:
- Làm thí nghiệm với nguồn điện có hiệu điện thế dưới 40V.
- Sử dụng dây dẫn có vỏ cách điện.
- Không chạm vào dây pha của mạch điện dân dụng.
Khi có người bị điện giật thì không được chạm vào người đó mà cần phải tìm cách tắt ngay công tắt điện và gọi người cấp cứu.
Hướng dẫn giải bài tập SGK Cơ bản và Nâng cao chương trình Vật lý 7 Bài 29 An toàn khi sử dụng điện giúp các em học sinh năm vững phương pháp giải bài tập và ôn luyện tốt kiến thức lý thuyết.
- Giải bài tập C1 Bài 29 trang 82 SGK Vật lý 7 Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của bút thử điện sáng?
- Giải bài tập C2, C3, C4 Bài 29 trang 83 SGK Vật lý 7
Quan sát thí nghiệm về hiện tượng đoản mạch: .PNG] C2:
- So sánh \[I_1\] và \[I_2\] và nêu nhận xét: Khi bị đoản mạch , dòng điện trong mạch có cường độ….
- Hãy nêu tác hại của các hiện tượng đoản mạch. C3: Quan sát sơ đồ mạch điện và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với cầu trì khi đoản mạch. C4: Quan sát các cầu trì trong hình hoặc các cầu chì thật. Hãy cho biết ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì.
- Giải bài tập C5 Bài 29 trang 83 SGK Vật lý 7 Xem lại bảng cường độ dòng điện ở bài 24: Cho biết nên dùng cầu trì ghi bao nhiêu ampe cho mạch điện thắp sáng bóng đèn.
- Bài tập 29.1 trang 78 SBT Vật lý 7 Câu phát biểu nào sau đây là đúng ? Khi làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V thì :
- dòng điện không khi nào đi qua cơ thể người.
- dòng điện có thể đi qua cơ thể người nhưng không gây nguy hiểm
- dòng điện có thể đi qua cơ thể người và gây nguy hiểm.
- Bài tập 29.2 trang 78 SBT Vật lý 7
Kẻ đoạn thẳng nối một điểm ở cột bên trái với một điểm thích hợp ở cột bên phải trong khung dưới đây:
- Bài tập 29.3 trang 78 SBT Vật lý 7 Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi :
- Mạch điện có dây dẫn ngắn.
- Mạch điện dùng pin hay acquy để thắp sáng đèn.
- Mạch điện không có cầu chì.
- Mạch điện bị nối tắt bằng dây đồng giữa hai cực của nguồn điện.
- Bài tập 29.4 trang 78 SBT Vật lý 7 Những việc làm nào dưới đây đảm bảo an toàn đối với học sinh khi sử dụng điện ?
- Phơi quần áo lên dây điện.
- Làm thí nghiệm với dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
- Lắp cầu chì phù hợp cho mỗi thiết bị điện.
- Tự mình sửa chữa mạng điện gia đình.
- Làm thí nghiệm với pin hoặc acquy.
- Chơi thả diều gần đường dây tải điện.
- Bài tập 29.5 trang 78 SBT Vật lý 7 Dòng điện đi qua cơ thể người có thể gây ra tác dụng nào dưới đây ?
- Chỉ tác dụng lên hệ thần kinh làm cơ thể bị tê liệt.
- Chỉ tác dụng lên hệ cơ thể làm cơ thể bị co rút, làm tim ngừng đập.
- Chỉ tác dụng lên hệ hô hấp làm ngừng thở.
- Cả ba tác dụng trên đây.
- Bài tập 29.6 trang 79 SBT Vật lý 7 Công việc nào dưới đây không đảm bảo an toàn khi sử dụng điện ?
- Sử dụng các nguồn điện có hiệu điện thế dưới 40V để làm thí nghiệm.
- Tự sửa chữa các thiết bị điện được dùng với mạng điện dân dụng.
- Sử dụng các dây dẫn, các dụng cụ sửa chữa điện có vỏ bọc cách điện và sử dụng các vật lót cách điện.
- Tuyệt đối không để dòng điện có cường độ trên 70mA đi qua cơ thể người.
- Bài tập 29.7 trang 79 SBT Vật lý 7 Trên một cầu chì có ghi 1A. Con số này có ý nghĩa gì ?
- Có ý nghĩa là cường độ dòng điện đi qua cầu chì này từ 1A trở lên thì cầu chì sẽ đứt.
- Có ý nghĩa là cường độ dòng điện đi qua cầu chì luôn lớn hơn 1A.
- Có nghĩa là cường độ dòng điện đi qua cầu chì luôn bằng 1A.
- Có nghĩa là cường độ dòng điện đi qua cầu chì luôn nhỏ hơn 1A.
- Bài tập 29.8 trang 79 SBT Vật lý 7 Cần phải chú ý điều nào dưới đây khi sử dụng cầu chì ?
- Phải mắc thật gần dụng cụ hay thiết bị mà nó cần bảo vệ.
- Luôn chọn dây chì thật mảnh [nhỏ] để nó dễ nóng chảy.
- Luôn chọn dây chì lớn [ to] để cầu chì bền chắc.
- Luôn chọn dây chì phù hợp đối với mỗi thiết bị hay dụng cụ điện mà nó cần bảo vệ.
- Bài tập 29.9 trang 79 SBT Vật lý 7 Cách làm nào dưới đây không đảm bảo an toàn khi sử dụng điện ?
- Mắc cầu chì phù hợp với dụng cụ hay thiết bị sử dụng điện.
- Ngắt công tắc hay cầu dao điện khi có sựi cố về điện.
- Phơi quần áo trên dây điện.
- Làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế dưới 40V.
- Bài tập 29.10 trang 80 SBT Vật lý 7 Vì lí do nào dưới đây mà các dụng cụ được dùng để sửa chữa điện như kìm, tuavit… đều có cán được bọc nhựa hay cao su ?
- Cao su, nhựa làm cho tay cầm không bị nóng.
- Cao su, nhựa đều là chất cách điện nên tránh không cho dòng điện truyền vào cơ thể người.
- Cao su, nhựa làm cho tay ta không bị dòng điện hút vào.
- Vao su, nhựa giúp cho tay ta cầm các dụng cụ này chắc hơn, không bị tuột.
- Bài tập 29.11 trang 80 SBT Vật lý 7 Ghép mỗi đoạn câu ở cột bên trái với một đoạn câu ở cột bên phải để thành một câu hoàn chỉnh có nội dung đúng. 1. Dòng điện có thể chạy qua cơ thể người nhưng không gây nguy hiểm khi 2. Hiện tượng đoạn mạch xảy ra khi 3. Tạo điều kiện để sử dụng điện an toàn khi 4. Dòng điện chạy qua cơ thể người và làm tim ngừng đập khi
- dùng các đoạn dây đồng ngắn để mắc mạch điện kín.
- dòng điện đó có cường độ trên 70mA.
- làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V.
- nối trực tiếp hai cực của nguồn điện bằng đoạn dây đồng ngắn. e.lắp cầu chì phù hợp cho mỗi thiết bị hoặc dụng cụ điện.
- Bài tập 29.12 trang 80 SBT Vật lý 7 Giải thích vì sao để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, người ta phải mắc cầu chì thích hợp cho mỗi thiết bị hoặc dụng cụ điện trong mạch.
- Bài tập 29.13 trang 80 SBT Vật lý 7 Vì sao không được phơi khăn mặt hay quần áo ướt lên dây điện ?
Bài tập 29.14 trang 80 SBT Vật lý 7
Vì sao khi thấy một người bị điện giật thì không được cầm tay người đó để kéo người đó ra khỏi dây điện ?