Khối lượng gạo Việt Nam xuất khẩu tháng 10/2022 ước đạt 700.000 tấn - Ảnh minh họa
Tại thị trường nội địa, giá lúa tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long [ĐBSCL] tăng mạnh những ngày cuối tháng 10/2022 trong bối cảnh nhu cầu sôi động, nguồn cung khan hiếm. Thị trường lúa thu đông giao dịch đều. Cụ thể, tại An Giang, lúa IR50404 tăng 500 đồng/kg, từ 5.300 đồng/kg lên 5.800 đồng/kg; lúa chất lượng cao OM 5451 tăng 500 đồng/kg, từ 5.400 đồng/kg lên 5.900 đồng/kg.
Tại Kiên Giang, giá lúa không thay đổi trong 3 tháng qua, với lúa IR50404 ở mức 6.200–6.400 đồng/kg, OM 5451 ở mức 6.600–6.700 đồng/kg, Đài thơm 8 ở mức 6.800-6.900 đồng/kg. Tại Vĩnh Long và Bạc Liêu, thu hoạch vụ hè thu đã hoàn tất. Lúa thu đông mới tại Vĩnh Long đang có giá là 5.700 đồng/kg.
Theo phân tích của Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn [Bộ NN&PTNT], trong tháng 10/2022, giá gạo xuất khẩu Thái Lan giảm xuống mức thấp nhất trong gần 3 tháng do đồng Baht yếu và nhu cầu giảm. Trong khi đó, giá tại Việt Nam và Ấn Độ ổn định gần mức cao nhất trong nhiều tháng do lo ngại về nguồn cung.
Cụ thể, tại Thái Lan, giá gạo tiêu chuẩn 5% tấm giảm 28 USD/tấn, từ mức 435 USD/tấn xuống còn 407 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ cuối tháng 7/2022. Các thương nhân cho rằng giá gạo giảm do nhu cầu tiêu thụ giảm ở cả thị trường trong nước và xuất khẩu trong bối cảnh không hề có sự gián đoạn nguồn cung do lũ lụt. Đồng Baht của Thái Lan đã được giao dịch gần mức thấp nhất kể từ năm 2006 so với đồng USD, bởi những lo ngại dai dẳng về tăng trưởng toàn cầu và suy thoái. Tại Ấn Độ, giá gạo đồ 5% tấm trong tháng 10/2022 giảm nhẹ 2 USD/tấn, từ mức 376-384 USD/tấn xuống 374–382 USD/tấn. Giá gạo giảm do nhu cầu tiêu thụ giảm và chất lượng gạo bị ảnh hưởng do mưa lớn.
Về số liệu xuất khẩu, khối lượng gạo Việt Nam xuất khẩu tháng 10/2022 ước đạt 700.000 tấn với trị giá đạt 334 triệu USD, đưa tổng khối lượng và trị giá xuất khẩu gạo 10 tháng năm 2022 đạt lần lượt 6,07 triệu tấn và 2,94 tỷ USD, tăng 17,2% về khối lượng và tăng 7,4% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021.
Giá gạo xuất khẩu bình quân 10 tháng năm 2022 ước đạt 484 USD/tấn, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong 9 tháng năm 2022, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với 43,9% thị phần. Xuất khẩu gạo sang thị trường này đạt 2,47 triệu tấn và 1,14 tỷ USD, tăng 35,3% về khối lượng và tăng 22,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021.
Thị trường có trị giá xuất khẩu gạo tăng mạnh nhất là Bờ Biển Ngà [tăng 71,2%]. Ngược lại, thị trường có trị giá xuất khẩu gạo giảm mạnh nhất là Gana [giảm 32,8%].
Trong cuộc họp báo thường kỳ tháng 9/2022, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, nếu không có những bất thường về thời tiết, dịch bệnh, Việt Nam đủ lượng 6,5 – 6,7 triệu tấn gạo để xuất khẩu và dự kiến kim ngạch xuất khẩu năm nay đạt khoảng 3,2-3,3 tỷ USD. Lãnh đạo Bộ NN&PTNT cho rằng, thời gian tới, ngành lúa gạo cần nhiều giải pháp để nâng cao sản lượng, chất lượng, xây dựng thương hiệu.
Đỗ Hương
Giá gạo 5% tấm của Việt Nam ước tính tăng 14 USD/tấn so với tuần trước - Ảnh minh họa
Theo thông tin từ Trung tâm Thông tin phát triển nông nghiệp nông thôn [Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn – Bộ NN&PTNT], trong tuần từ 12/9 - 16/9/2022, giá gạo 5% tấm tại Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam đều tăng.
Theo đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan đạt 430 USD/tấn, tăng 12 USD/tấn so với tuần trước. Giá gạo tăng do mưa lớn gây lũ lụt khiến phí vận chuyển nội địa tăng cao. Dự báo giá gạo Thái Lan sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới do ảnh hưởng từ chính sách của Ấn Độ.
Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Ấn Độ đạt mức trung bình 389 USD/tấn, tăng 6 USD/tấn so với tuần trước. Giá tăng do ảnh hưởng của chính sách hạn chế xuất khẩu mới của Chính phủ nước này.
Giá gạo 5% tấm của Việt Nam ước tính đạt 405 USD/tấn, tăng 14 USD/tấn so với tuần trước. Do ảnh hưởng từ Ấn Độ, giá gạo của Việt Nam đang có xu hướng tăng lên.
Việc Ấn Độ chính thức cấm xuất khẩu gạo tấm và áp mức thuế 20% xuất khẩu đối với các loại gạo khác là do Chính phủ nước này muốn tăng dự trữ cung nội địa trong bối cảnh mưa ít khiến diện tích và sản lượng năm nay giảm.
Ngoài ra, việc hạn chế xuất khẩu cũng sẽ góp phần khiến giá nội địa giảm xuống, giúp người tiêu dùng, đặc biệt là người nghèo, có thể tiếp cận đầy đủ lương thực hơn.
Tuy nhiên, thị trường gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã bị sốc, nhiều thương nhân đã không thể ký kết thêm hợp đồng ngay sau khi chính sách được ban hành.
Thậm chí ước tính có khoảng 1 triệu tấn gạo đang bị mắc kẹt ở cảng của nước này do nhà nhập khẩu từ chối trả thêm mức thuế xuất khẩu 20% mới được ban hành.
Nhận định về tác động của việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo đến thị trường lúa gạo Việt Nam, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn nhận định, Ấn Độ chủ yếu xuất khẩu gạo khô cơm [cấp thấp, tương tự giống IR50404 của Việt Nam], trong khi Việt Nam xuất khẩu nhiều gạo dẻo, gạo thơm.
Tuy không cùng phân khúc chất lượng, nhưng việc Ấn Độ áp thuế xuất khẩu gạo 20% đã phần nào tạo lực đẩy khiến giá gạo Việt Nam tăng lên.
Các doanh nghiệp có thể thiếu hụt nguồn cung từ Ấn Độ, trong khi doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi vẫn có nhu cầu lớn, nên dự báo giá gạo tấm và phụ phẩm của ngành lúa gạo Việt Nam sẽ tăng trong thời gian tới.
Cũng liên quan đến việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo, Văn phòng Chính
phủ vừa có Công văn 6263/VPCP-KTTH ngày 21/9/2022 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ: NN&PTNT, Công Thương, Tài chính nghiên cứu thông tin trên để theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động theo dõi, bám sát tình hình để thực hiện các biện pháp, giải pháp phù hợp, kịp thời theo thẩm quyền và quy định pháp luật, bảo đảm an ninh lương thực, hiệu quả công tác điều hành xuất khẩu gạo, ổn định thị trường giá cả lúa gạo và lợi ích người
nông dân; kịp thời báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ nội dung vượt thẩm quyền của các bộ.
Đỗ Hương