1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thị Ánh Hiền, Bác sĩ Gây mê Giảm đau - Khoa Gây mê phẫu thuật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Ketamin được xếp vào nhóm thuốc loại III và được phép sử dụng trong bệnh viện và các cơ sở y tế như một loại thuốc gây mê. Tuy nhiên, Ketamine cũng là một loại ma túy tổng hợp và bị lạm dụng cho mục đích khác vì những tác dụng gây ảo giác, an thần mà nó mang lại, sử dụng kéo dài có thể dẫn đến tình trạng tăng dung nạp và gây nghiện.

1. Ketamin là gì?

Ketamin gọi tắt là Ke, là một thuốc gây mê phân ly (đóng băng nhận thức cảm giác) được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt, kê đơn ở Hoa Kỳ kể từ những năm 1970 cho người và thú y. Ketamin được các bác sĩ gây mê sử dụng để bắt đầu và duy trì gây mê với mục đích đưa bệnh nhân vào giấc ngủ khi phẫu thuật hoặc thủ thuật nhằm tránh sự đau đớn và khó chịu. Ngoài ra, Ketamin còn được dùng để điều trị các cơn đau mãn tính.

2. Tác dụng của Ketamin

  • Cắt đứt chọn lọc những con đường gây hội tụ ở não, giúp làm dịu thần kinh
  • Liều thấp có tác dụng giảm đau khi tương tác với Opiat
  • Làm giãn phế quản
  • Kích thích hệ tim mạch gây tăng nhịp tim, tăng huyết áp

150.5K

Thông tin Bác sĩ

Chủ đề: Thuốc gây mê Suy hô hấp Ketamin Gây mê phẫu thuật Tiêm bắp Tiêm tĩnh mạch

Bài viết liên quan

  • 1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Tìm hiểu thuốc mê đường tĩnh mạch

    Gây mê là dùng các thuốc mê để đưa vào cơ thể người bệnh, có thể qua đường hô hấp hoặc đường tĩnh mạch, dẫn đến tình trạng mê có phục hồi. Bệnh nhân có thể tự thở hoặc thở ...

    Đọc thêm

  • 1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Tại sao không sử dụng thuốc lắc nhưng vẫn dương tính với Ketamin?

    Chào bác sĩ! Bác sĩ cho tôi hỏi, tại sao không sử dụng thuốc lắc nhưng vẫn dương tính với Ketamin? Xin bác sĩ giải thích. Xin cám ơn ạ!

    Đọc thêm

  • 1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Công dụng thuốc Hyasa

    Thuốc Hyasa được bào chế dạng bột đông khô pha tiêm, dùng theo đơn của bác sĩ. Cùng tìm hiểu rõ hơn thuốc Hyasa có tác dụng gì? Hyasa dùng thế nào... ngay sau đây.

    Đọc thêm

  • 1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Phương pháp điều trị đa xơ cứng đường uống và đường tiêm

    Đa xơ cứng (MS) là một bệnh lý tự miễn khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vào chính lớp vỏ myelin của dây thần kinh. Tình trạng này dẫn đến các tổn thương cho chính các ...

    Đọc thêm

  • 1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Tác dụng của thuốc Trelstar

    Thuốc Trelstar là thuốc có dạng thành phần dung dịch được sử dụng tiêm trực tiếp tại bắp. Thuốc tiêm có dược tính cao, vì được hấp thụ trực tiếp. Do vậy, người bệnh sử dụng thuốc Trelstar nên có ...

    Ketamin nằm trong nhóm thuốc thuộc loại III và được cấp phép dùng trong các cơ sở y tế và bệnh viện như một chất gây mê. Tuy vậy, Ketamin vẫn là một dạng ma túy tổng hợp, vì có công dụng an thần và tạo ảo giác nên thường bị lạm dụng cho những lý do không chính đáng. Nếu tự ý dùng trong khoảng thời gian có thể dẫn đến tình trạng nghiện ngập và những biến chứng nguy hiểm.


    19/12/2022 | Ma túy và những hiểm họa khôn lường với sức khỏe, cộng đồng
    08/11/2022 | Ma túy tồn tại trong nước tiểu bao lâu và xét nghiệm ở đâu uy tín?
    19/10/2022 | Góc giải đáp: Xét nghiệm máu có phát hiện nghiện ma túy không?
    20/12/2021 | Có những loại xét nghiệm ma túy nào và thực hiện ở đâu?

    1. Ketamine là gì?

    Ketamin (Ke) là một sản phẩm thuốc gây mê được dùng từ nửa thế kỷ trước trong các bệnh viện với công dụng giảm đau cấp tính, mạn tính, gây tế, giảm căng thẳng sau khi bị chấn thương. 

    Từ những năm 1970, Ke được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm của Hoa Kỳ) chấp thuận để kê đơn tại Hoa Kỳ cho người và thú y. Theo đó, Ketamin được những bác sĩ chuyên khoa gây mê dùng để đóng băng nhận thức với mục đích giúp bệnh nhân khi phẫu thuật chìm vào giấc ngủ để tránh sự khó chịu và đau đớn. Bên cạnh đó, loại ma túy này còn được ứng dụng để làm suy giảm những cơn đau mạn tính.

    Gần đây, Cục Quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấp phép lưu hành một sản phẩm có tên Spravato chứa chất esketamin (một đồng phân của Ke) dưới dạng xịt mũi. Mục đích để chữa các bệnh nhân mắc bệnh trầm cảm nặng, không thể chữa bằng thuốc chống trầm cảm bình thường và có khả năng cao tự sát. Dược phẩm đặc biệt này chỉ được sử dụng dưới sự yêu cầu từ bác sĩ có chuyên môn.

    Tác dụng của Ketamin

    • Giúp làm dịu thần kinh, cắt đứt có chọn lọc những yếu tố gây ra bệnh hội tụ ở não.

    • Có công dụng giảm đau với liều lượng thấp.

    • Làm phế quản giãn.

    • Kích thích hệ tim mạch gây tăng huyết áp, tăng nhịp tim.

    1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Ketamin được dùng phổ biến trong phẫu thuật với công dụng gây mê

    2. Chỉ định và chống chỉ định Ketamin

    2.1. Chỉ định

    • Mổ lấy thai.

    • Mổ nhổ răng, tai mũi họng, mắt.

    • Phẫu thuật nông: băng bó, cắt bỏ các mô bị hoại tử, ghép da đối với những bệnh nhân bị bỏng.

    • Phẫu thuật chỉnh hình: sinh thiết, cắt cụt chi, nắn xương,...

    • Gây mê để thực hiện các chẩn đoán hoặc các cuộc phẫu thuật ngắn hoặc tiến hành các phương pháp chẩn đoán thần kinh: làm tủy đồ, chụp não, chọc dò tủy sống.

    • Bệnh nhân hen phế quản, tụt huyết áp.

    2.2. Chống chỉ định Ketamin

    • Ảo giác, bệnh thần kinh.

    • Tăng nhãn áp, mắt bị tổn thương.

    • Sọ não bị chấn thương, tăng áp lực nội sọ, bên trong não có hiện tượng xuất huyết hoặc có khối u,...

    • Nhiễm độc giáp.

    • Suy mạch vành, tăng huyết áp.

    • Có tiền sản giật và sản giật ở mẹ bầu.

    1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Ketamin chống chỉ định với những bệnh nhân bị cao huyết áp

    3. Tác dụng nguy hại của Ketamin khi tự ý sử dụng là gì? 

    Ke nếu không sử dụng đúng cách sẽ tạo thành nguy hiểm, bởi nó có thể làm con người nhanh chóng mất đi ý thức, bộ não tê liệt. Từ đó, những tên hiếp dâm, trộm cướp, tội phạm có thể dùng Ke để gây ra nhiều tội ác.

    Trên thị trường chợ đen, Ketamin còn được gọi bằng nhiều cái tên khác như Ke, K, super K, kikat, ket, vitamin K hoặc horse trank,... Nhiều người thường sử dụng loại thuốc này dưới dạng bột tinh trắng, sau khi được hơ nóng thì dùng mũi hít thật sâu vào. Ke cũng được chế xuất dưới dạng viên nén, hòa tan, viên kẹo để chích, uống, nhai,...

    Theo đó, bạn có thể xuất hiện những triệu chứng dưới đây khi sử dụng Ketamin quá liều: 

    • Nôn ói, huyết áp tăng, sốt, nhịp tim tăng,...

    • Xuất hiện ảo giác, thị lực giảm, nói chậm, hoảng loạn, lo lắng, nhân cách bị rối loạn, có hành động bạo lực, dễ gặp tai nạn giao thông,...

    • Hôn mê.

    • Cứng cơ, co thắt thanh quản, co giật,...

    • Tử vong.

    Dựa vào cân nặng, tình trạng sức khỏe, tuổi tác, số lần sử dụng, liều lượng, dạng thuốc, các loại thuốc đã và đang sử dụng,... mà công dụng/phản ứng của Ketamin trên mỗi người sẽ không giống nhau. Sau nhiều lần dùng, thuốc sẽ dần giảm công dụng. Thậm chí, nhiều người phải gia tăng liều lượng lên cao dần để đạt được cảm giác như lúc ban đầu.

    4. Tác dụng phụ khi sử dụng Ketamin

    Ngoài ra, một số trường hợp còn xuất hiện những tác dụng phụ sau đây khi dùng loại thuốc gây mê này:

    • Huyết áp tăng, so với trước khi gây mê tăng từ 20 - 25%.

    • Nhịp tim nhanh.

    • Nói ngọng, run.

    • Cử động co cứng, có triệu chứng giật rung tương tự động kinh,...

    • Kích động, xuất hiện ảo giác và thường biến mất khi tỉnh táo, tuy nhiên một số trường hợp có thể nhớ lại vài tuần sau khi thực hiện phẫu thuật.

    Những phản ứng phụ hiếm gặp: 

    • Nhịp tim rối loạn, chậm, huyết áp thấp.

    • Áp lực nội sọ tăng cao.

    • Khi tiêm tĩnh mạch ở liều cao và với tốc độ nhanh gây suy hô hấp.

    • Nôn, buồn nôn và chán ăn.

    • Nhãn cầu rung giật, nhãn áp tăng nhẹ.

    1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Mệt mỏi, chán ăn là những tác dụng phụ khi sử dụng Ketamin

    5. Vậy Ketamin là dược chất hay ma túy?

    5.1. Dược tính

    Ke là một hoạt chất có cấu trúc hóa học khá giống với PCP (phencyclidin). Từ năm 1964, Ke được cấp phép dùng thử trong một cuộc phẫu thuật với vai trò gây mê. Ketamin có công dụng nhanh và dễ dùng hơn khi được tiêm dưới dạng tĩnh mạch và có thể sử dụng ở những không yêu cầu cao về trang thiết bị y tế cao cấp. Vô cùng phù hợp cho các bệnh viện hoặc những đơn vị dã chiến dùng.

    Trong quá trình gây mê, bệnh nhân sẽ không cảm thấy đau do Ke đóng băng não bộ, tuy nhiên vẫn có phản ứng tại thanh quản và hầu. So với những sản phẩm thuốc gây mê khác, Ketamin ít dẫn đến rủi ro về tai biến và ít gây rối loạn hô hấp hoặc tuần hoàn. Ngày nay, bệnh viện là nơi được sử dụng rộng rãi Ketamin nhất, đặc biệt là để giảm đau sau chấn thương hoặc trong quy trình phẫu thuật ở người và thú y.

    Theo một vài nghiên cứu gần đây đã phát hiện rằng Ketamin còn có công dụng vượt bậc trong việc chống trầm cảm do thúc đẩy những tế bào thần kinh sản sinh ra những mối liên kết mới. Khác với các loại thuốc chống trầm cảm được dùng rộng rãi có thể mất vài tuần mới có hiệu quả, thì Ke chế xuất dưới dạng xịt mũi có thể giúp bệnh nhân thấy dễ chịu hơn chỉ sau vài giờ sử dụng.

    5.2. Ma túy

    Dù vậy, Ketamin cũng dẫn đến một vài phản ứng phụ khi sử dụng dưới dạng hút, hít, uống hay tiêm, như có ảo thanh, ảo giác và cảm giác so thực tế so với người thường có sự khác biệt. Những người sử dụng thuốc có thể trở nên tự tin, dễ giao tiếp, người bay bổng, sảng khoái, ham muốn tình dục gia tăng,...

    Vậy thực tế Ketamin có phải là ma túy? Từ các công dụng tuyệt vời của Ke, những người trẻ tuổi đã tự ý dùng Ketamin như một loại thuốc để giải tỏa căng thẳng, tuy nhiên nhiều người dần dần lệ thuộc và trở nên nghiện. 

    1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Ketamin là dược chất trong y khoa hay là ma túy?

    6. Cách dùng Ketamin an toàn

    • Ketamin chỉ được kê đơn sử dụng tại các cơ sở y tế và bệnh viện dưới sự theo dõi và hướng dẫn của các chuyên gia gây mê để bảo đảm tính an toàn. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể kết hợp thêm một vài loại thuốc khác với Ke để ngăn chặn triệu chứng ảo giác. 

    • Ke có thể tiêm bắp hoặc tĩnh mạch, nếu tiêm tĩnh mạch phải tiêm thật chậm để ngăn tình trạng suy hô hấp và có tác dụng trong vòng 1 phút sau khi tiêm.

    • Khi sử dụng Barbiturat và Ketamin, không nên dùng chung bơm kim tiêm bởi 2 hoạt chất này sẽ tạo ra kết tủa.

    • Đối với bệnh nhân ngộ độc rượu cấp tính hoặc nghiện rượu thì nên thận trọng khi dùng

    • Cần trang bị đầy đủ các thiết bị cấp cứu, hồi sức khi sử dụng Ke.

    1 chỉ ke bằng bao nhiêu số

    Ketamin có thể được dùng dưới dạng tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp

    7. Quá liều và xử trí

    • Người dùng có thể bị ức chế hô hấp khi sử dụng Ke quá liều, do đó cần có phương pháp thông khí hỗ trợ.

    • Ke là loại thuốc có độ an toàn cao. Một số tình huống sử dụng Ke quá liều không chủ định (so với liều thường dùng gấp 10) vẫn phục hồi hoàn toàn sau khi được theo dõi một thời gian dài.

    Như vậy, bài viết đã giải thích Ketamin là gì, cũng như giới thiệu một số tác dụng chính của loại thuốc này. Rất mong những thông tin trên sẽ mang đến cho các bạn những kiến thức hữu ích.